Morgunblaðið - 01.12.1982, Blaðsíða 1

64 SIÐUR
269. tbl. 69. árg.
MIÐVIKUDAGUR 1. DESEMBER 1982
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Kúba ógnun við
frið í Ameríku
Wa.shington. 30. nóvembcr. AP.
RONALD REAGAN, Bandaríkjaforseti, hélt í dag af stað í fimm daga ferð
um Suður-Ameríku, þar sem hann heimsækir Brasilíu, Kólombíu, Costa Rica
og Hondúras. Við brottrór sína sagði forsetinn ferðina farna í nafni friðar og
lýðræðis.
Ferð forsetans að þessu sinni er
í algerri andstöðu við síðustu ferð
hans til Suður-Ameríku er hann
þræddi hallir þjóðhöfðingja og sat
kvöldverðarboð með ráðamönnum.
Nú ætlar forsetinn sér að dveljast
á meðal almennings eins mikið og
kostur er, til þess að undirstrika
vilja Bandaríkjastjórnar til að
hlaupa undir bagga með þjóðum
Suður-Ameríku í fjárhagserfið-
leikum þeirra.
Aður en Reagan lagði upp í ferð
sína í dag, gaf Hvíta húsið í Wash-
ington út tilkynningu þar sem for-
setinn svaraði fyrirspurnum frá
Suður-Ameríku. Lýsti hann því
m.a. yfir, að Kúba væri ógnun við
frið í Ameríku og vitnaði þá til
álfunnar allrar. Hins vegar væri
ráðamönnum á Kúbu vorkunn þar
sem þeir væru fjarstýrðir frá
Moskvu.
Þá kom ennfremur fram í yfir-
lýsingu Reagans frá Hvíta húsinu,
að Bandaríkjamenn væru stað-
ráðnir í að hjálpa ríkjum Mið-
Ameríku til að kveða niður þau
innanríkisátök, sem sett hafa
mark sitt á þjóðlífið í þeim lönd-
um.
Takmark Rússa er
að splundra NATO
Briis.sel, 30. nóvember. AP.
VARNARMÁLARÁÐHERRAR 14 aðildarríkja NATO komu saman í Briissel
í dag til að staðfesta þær áætlanir Atlantshafsbandalagsins að koma 572
langdrægum Pershing II-kjarnaeldflaugum fyrir í fimm löndum Vestur-
Evrópu. Stefnt er að þvi að hefja staðsetningu flauganna fyrir lok næsta árs.
Caspar Weinberger, varnar-
málaráðherra Bandaríkjanna,
sagði það hafa verið takmark Sov-
étmanna frá upphafi að reyna að
splundra NATO. Þá sakaði hann
hina nýju ráðamenn Sovétríkj-
anna í Kreml um að reyna áfram
að stjórna aðgerðum Vestur-
Evrópu og fá þjóðir til að hætta
við staðsetningu flauganna.
Vitnaði Weinberger til þeirra
ummæla TASS-fréttastofunnar,
að fleiri kjarnaflaugar í Vestur-
Evrópu ykju hættuna á því að
kjarnorkustyrjöld brytist óvilj-
andi út. „Það er staðreynd, að Sov-
étmönnum stendur beygur af
Pershing II-flaugunum,“ sagði
Weinberger.
John Nott, varnarmálaráðherra
Breta, tók í sama streng og sagði
ummæli Sovétmanna aðeins þjóna
þeim tilgangi að reyna að afla
þeim fylgis á meðal friðarhreyf-
ingarinnar í Vestur-Evrópu.
Á fundinum voru Sovétmenn
ennfremur hvattir til að koma
með einhverjar málamiðlunartil-
lögur, sem hægt væri að ræða um.
Rétt ár er nú liðið frá því að af-
vopnunarviðræður stórveldanna
hófust í Genf í Sviss.
Reagan sendir konu sinni fingurkoss áður en hann heldur af stað áleiðis til
Suður-Ameríku.
Sprenging
í bústað
Thatcher
Lundúnum, 30. nóvember. AP.
ÖRYGGISVÖRÐUR brenndist illa
í andliti og á höndum er hann hand-
lék lítinn pakka, sem barst inn í
embættisbústað Margrétar Thatch-
er í Downing-stræti 10 í Lundúnum
i dag. Pakki þessi hafði vakið eftir-
tekt og var öryggisvörðurinn að
kanna innihald hans, er hann fuðr-
aði upp með áðurgreindum afleið-
ingum. Thatcher var á fundi á ann-
arri hæð hússins og var ekki í hættu
er kviknaði í pakkanum.
Irski þjóðfrelsisherinn, armur
úr IRA, lýsti ábyrgð á sprenging-
unni á hendur sér, en síðar í dag
benti allt til þess að hann hefði
hvergi komið þarna nærri, heldur
hefðu dýraverndunarsamtök í
Bretlandi verið þarna á ferð.
Þá var haft eftir áreiðanlegum
heimildum síðdegis, að lögreglan
hefði lagt hald á fjóra samskonar
pakka í húsi neðri málsstofu
breska þingsins. Voru þrír þeirra
ætlaðir leiðtogum stjórnarand-
stöðuflokkanna, þeim David Steel
hjá frjálslyndum, Michael Foot
hjá Verkamannaflokknum og
Roy Jenkins hjá kosningabanda-
laginu.
Felipe Gonzalez flutti stefnuskrárræðu sína í gær:
Boðar endurskoðun varnar-
samkomulags við Bandaríkin
Madrid, 30. nóvember. AP.
FRIÐIJR á vinnumarkaðnum, sam-
eining og framfarir eru þau þrjú
meginmarkmið, sem Felipe Gonzal-
ez, forsætisráðherraefni Spánar,
lagði fram í stefnuskrárræðu sinni á
spænska þinginu í dag.
„Breytingin hefst í dag,“ sagði
Gonzalez og beindi orðum sínum
til kjósenda, sem lögðu grunninn
að stórsigri hans í nýafstöðnum
kosningum. Sagði Gonzalez vilja
kjósenda hafa verið afdráttarlaus-
Nýr njósnari afhjúpaður í Bretlandi:
Játar að hafa afhent 80
þýðingarmikil leyniskjöl
Lundúnum, 30. nóvembcr. AP.
KANADÍSKI háskólakennarinn Hugh George Hambelton, sem ákærður
hefur verið fyrir njósnir í þágu Sovétmanna, hefur nú viðurkennt að hafa
látið njósnurum KGB, sovésku leyniþjónustunnar, 80 þýðingarmikil
leyniskjöl í té.
Sir Michael Havers, ríkissak-
sóknari í Bretlandi, skýrði frá
þessu í dag, á öðrum degi rétt-
arhaldanna yfir Hambelton, sem
fram fara í Old Bailey-réttar-
salnum í Lundúnum.
Hambelton, sem nú stendur á
sextugu, er prófessor í hagfræði
við Laval-háskólann í Québec.
Hann er ákærður fyrir að hafa
njósnað fyrir Sovétmenn í 30 ár.
Er honum m.a. gefið að sök að
hafa tekið á móti vikulegum
skeytasendingum frá útsendur-
um KGB er hann starfaði við
efnahagsmáladeild NATO í Par-
ís á árunum 1956—1961. Þá er
hann einnig ákærður fyrir að
hafa ljósmyndað og afhent Sov-
étmönnum rúmlega 80 þýðingar-
mikil leyniskjöl.
Hambelton, sem er fæddur í
Kanada, en hefur tvöfalt vega-
bréf, breskt og kanadískt, hefur
til þessa lýst sig saklausan af
öllum njósnaákærum.
Hugh George Hambelton.
Lögreglan í Kanada handtók
Hambelton í nóvember 1979 eftir
að njósnagögn höfðu fundist á
heimili hans. Þessari handtöku
var hins vegar ekki fylgt eftir
með ákæru. Hambelton var svo
handtekinn að nýju er hann kom
til Lundúna í júlí í sumar.
Því er haldið fram, að Hamb-
elton hafi fyrst farið að starfa
fyrir KGB rétt fyrir 1950. Fyrir
fjórum árum hafi hann síðan
verið aðvaraður af Sovét-
mönnum um að hann væri undir
eftirliti yfirvalda. KGB hafi þá
látið honupi í té 5.000 dollara til
að flýja til Austur-Evrópu, en
hann aldrei látið verða af því.
an og nú ættu þeir að fá eitthvað
fyrir sinn snúð. Hann lét þess
ennfremur getið, að óhagstæð
efnahagsskilyrði gætu orðið stjórn
hans þrándur í götu á kjörtímabil-
inu.
Gonzalez lagði áherslu á, að
stjórn hans myndi einbeita sér að
bættum samskiptum við Vestur-
Evrópu, sér í lagi Portúgal og
Frakkland, en undirstrikaði
ennfremur að það væri Spánverja
sjálfra að ákveða sína eigin utan-
ríkisstefnu.
Þá sagði hann, að stjórn sin
myndi endurskoða varnarsam-
komulag fráfarandi forsætisráð-
herra landsins, Leopoldo Calvo
Sotelo, við Bandaríkjamenn
gaumgæfilega. Einnig lýsti Gonz-
alez því yfir, að stjórn hans
stefndi að því að innlima Gíbralt-
ar á ný inn í Spán með samninga-
viðræðum við Breta, sem hann
gerði sér vonir um að hæfust sem
allra fyrst.
Varðandi aðild Spánverja að
Efnahagsbandalagi Evrópu sagði
Gonzalez, að það væri einlæg von
sín, að Spánverjar gengju í banda-
lagið á kjörtímabilinu.
Grunnur að ráðherralista Gonz-
alez var lagður fram í gær. Alls
munu 17 ráðherrar eiga sæti í rík-
isstjórn hans. Stjórnarmeðlimir
eru fremur ungir að árum, fertug-
ir að meðaltali, og eru hagfræð-
ingar áberandi margir. Talið er
fullvíst, að Narcis Serra, borgar-
stjóri Barcelona, verði varnar-
málaráðherra. Gonzalez sver emb-
ættiseið á fimmtudag og mun þá
tilkynna ráðherralista sinn opin-
berlega.