Morgunblaðið - 25.07.1984, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIDVIKUDAGUR 25. JÚLÍ 1984
Sýning Ólafar Pálsdóttur í París:
„Eins og stutt heim-
sókn til íslands“
En snúum okkur að sýningunni
í París, þar sem Ólöf sýndi fimm
skúlptúra, alla úr bronsi.
Verk ólafar eru tignarleg og svo
íslensk, að þrátt fyrir fjarveru
hennar frá íslandi I fjölda ára
vegna búsetu foreldra, listnáms og
síðar starfa manns síns sem sendi-
herra í mörgum löndum hefur hún
síður en svo fjarlægst ísland.
Fyrir mig persónulega var sýning
hennar eins og stutt heimsókn til
íslands meðan ég dvaldi í sýn-
ingardeild hennar á „Les Salons
des Nations".
Verk Ólafar
seld hjá
Christie’s
í London
ÓLÖF Pálsdóttir myndhöggvari tók
í febrúar sl. þátt í alþjóðlegri listsýn-
ingu, „Les Salons des Nations“ (
París. Var sýningin haldin f „Centre
International d’Art Contemporain”
og var Ólöf eini íslendingurinn, sem
boðin var þátttaka svo ég viti til.
Hún hefur jafnan hlotið frábæra
dóma listgagnrýnenda erlendis og er
eina íslenska listakonan, sem veitt
hafa verið gullverðlaun Konunglega
listaháskólans f Kaupmannahöfn.
Árið 1982 sýndi Ölöf yfir þrjátíu
höggmyndir eftir sig í London á
einkasýningu sem vakti þar mikla
athygli. Leitaði Tate Gallery m.a.
eftir ýtarlegum upplýsingum um
hana í bókasafn sitt og The Times
sagði sérstaklega frá sýningunni
og birti stóra mynd af einu
verkanna á henni. Nýlega var svo
skúlptúr eftir Ólöfu boðinn upp og
seldur á hinu fræga Christie’s-
uppboði í London, í flokknum
„Impressionist and Modern Sculp-
ture and Paintings", ásamt verk-
um manna á borð við Nicholson,
Picasso, Roden og Reonoir.
Ólöf Pálsdóttir við eitt verka sinna.
Ég hitti ólöfu að máli í miðjum
önnum hennar í sambandi við sýn-
inguna og spurði hana nokkurra
spurninga. M.a. hvernig henni
fyndist að vera listakona á íslandi
i dag, eftir að hafa dvalist svo
mörg löng tímabil erlendis, nú síð-
ast í fjórtán ár?
„Ég er svo að segja nýkomin
heim, er að reyna að byggja upp
okkar gamla hreiður á Útsölum og
hef engin vinnuskilyrði eins og
er,“ segir hún. „Ég hafði eiginlega
hvorki tíma né orku til að taka
þátt í þessari frönsku sýningu en
ákvað samt að kasta mér út í
þetta, þar sem ég hef svo oft þurft
að afþakka áhugaverð boð um sýn-
ingar vegna anna, sem á mig hafa
hlaðist á öðrum sviðum.
En ég verð að viðurkenna, að
það er erfitt að taka ein þátt í
höggmyndasýningum erlendis og
vera búsett á íslandi. Það er mun
léttara ef heil samtök eða hópar
standa saman að því. Oft hef ég
þurft að fá lánaðar styttur eftir
mig í bronsi frá öðrum löndum, á
síðustu árum t.d. frá Ítalíu til
Cambridge, frá Danmörku til
London og núna frá íslandi,
Danmörku og Svíþjóð til Parísar.
Stórir skúlptúrar eru ekki auð-
veldur varningur til flutnings og
það hvarflar stundum að mér þeg-
ar þetta umstang stendur sem
hæst, að það hefði verið auðveld-
ara að vera málari. En í þetta
skiptið naut ég aðstoðar tveggja
óskyldra aðila, sem ég met mik-
ils.“
— Hvernig finnst þér að sýna í
París?
„Mér finnst það spennandi. Ég
MÁLEFNI ALDRAÐRA Þórir S. Guöbergsson
Líkamsrækt aldraðra
Nú á dögum er mikið rætt um
líkamsrækt. Mikil áhersla er lögð á
að allir þurfi á æfingum að halda til
að halda þreki og þoli sem allra
lengst. Auglýsingar í fjölmiðlum
blasa við okkur með spengilega
vöxnum líkömum og venjulegast
hálfnöktum — ein mynd áður en lík-
amsræktin er hafin og önnur þegar
henni er að Ijúka. Og árangurinn
lætur ekki standa á sér.
Líkamræktarstöðvar hafa
sprottið upp undanfarin ár nær
því eins og gorkúlur á haustdögum
og öll aðstaða fólks til þess að
rækta líkama sinn hefur batnað
til muna frá því sem áður var.
Og víst er það, allir þurfa á
hreyfingu og þjálfun að halda.
Hver skyni gædd vera veit að þeir
líkamshlutar sem ekki eru notaðir
hörna. Liggjum við i rúminu þó
ekki sé nema 2—3 sólarhringa
finnum við strax hvað við erum
stirð þegar við komumst á fætur
aftur.
Æfingar, þjálfun, líkamsrækt,
heilsuræktarstöðvar og skokk
þekktist ekki hér fyrr á tímum og
eldri kynslóðin á því e.t.v. erfitt
með að átta sig á þessum hröðu
breytingum sem hafa orðið á
þessu sviði á undanförnum árum.
Aldraðir þurfa þó ekki síður æf-
inga við en þeir sem ungir eru þó
að stundum gleymist á tímum
auglýsingaílóðs og samkeppni að
leggja áherslu á það.
„Líkaminn hefur þörf
fyrir notkun. Þeir lík-
amshlutar sem eru
ekki notaðir hrörna.
Líkamsrækt dregur
líka úr stirðnun, bætir
almenna líðan, blóð-
þrýstingurinn lækkar
og menn sofa betur
sem er mjög mikilvægt
og tápið eykst. Margir
hafa líka bent á að
hugrækt geti að sama
skapi verið holl fyrir
hugann“
Þrek og þol
Líkamlegt þrek og þol breytist
með aldrinum. Hámarksþreki
náum við um 25—30 ára aldur, en
síðan fer það þverrandi eftir því
sem við eldumst.
Ef gengið er út frá því að há-
marksgeta 25 ára mann sé 100 —
þá er hámarksgeta 50 ára manns
um 70 og hjá sjötugum manni yrði
getan um 55.
Oft er það svo að við nýtum ekki
hámarksgetu okkar — stundum
vegna vanþekkingar, stundum
vegna aðstæðna. Ef við setjum
okkur að 25 ára maður nýti aðeins
um 50% af hámarksgetu sinni {
vinnu sinni — en sjötugur maður
nýti hins vegar getu sina til fulls
ættu þeir að ná sömu afköstum við
sömu vinnu og svipaðar aðstæður.
Aðeins er drepið á þetta hér þar
sem undirritaður verður ítrekað
var við að erfiðleikarnir fyrir mið-
aldra og eldra fólk fara vaxandi ef
það missir atvinnu á efri árum eða
leitar út á vinnumarkað um og eft-
ir sextugt. Ekki má gleyma því i
öllu lífsgæðakapphlaupinu að
aldraðir geta oft nýtt orku sina
betur en yngri kynslóðin vegna
reynslu sinnar og hagkvæmni,
fjarvistir úr vinnu eru fátíðari og
með markvissri þjálfun og æfingu
er unnt að halda við þreki og þoli
langt fram eftir aldri. Þannig er
ekkert sem mælir gegn þvi að 65
ára maður í góðri þjálfun hafi
jafnmikla afkastagetu ef því er að
skipta og sá sem er tvitugur. Þeg-
ar líkamleg vinnugeta skerðist því
til muna eftir fertugsaldurinn á
það fremur rætur sinar að rekja
til lítillar þjálfunar en að orsak-
anna sé að leita i breytingum á
vefjum og líffærum likamans.
Líkamsrækt aldraðra
Flestum ber saman um að lik-
amlegar æfingar komi að góðum
notum fyrir unga sem aldna, en
æfingarnar verða þó að miðast við
hæfni, getu og þol hvers og eins.
Ársæll Jónsson, sérfræðingur í
öldrunarlækningum, svaraði eitt
sinn á eftirfarandi hátt er hann
var spurður um líkamsrækt aldr-
aðra:
„Besta aðferðin er nefnilega ein-
foldust, þ.e. góðar göngur svo og
liðkandi æfingar og sund þó að erf-
itt sé að alhæfa í þessum efnum.
Miðað er við að æfingin komi að
gagni þegar fólk nær því að verða
létt mótt.
Það er oft erfitt og þarf tðluvert
átak fyrir eldra fólk að byrja að
stunda reglulega líkamsæfingar ef
það er ekki vant þvi. Aðstandend-
ur gætu veitt góða aðstoð með