Morgunblaðið - 15.06.1985, Blaðsíða 38

38
I
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. JÚNl 1985
— athvarf allslausra
„Virki“ -
Aldrei á ævi minni, sem oft hef-
ur samt borið mér óvænt undur og
uppfyllingu óska, hef ég orðið
meira undrandi og glaður en einu
sinni laust fyrir miðnætti í fyrra-
vetur, þegar einn minna fyrrver-
andi fermingardrengja hringdi til
mín og sagði mér frá því í örstuttu
samtali, að hann væri ákveðinn og
eiginlega búinn að stofna „athvarf
fyrir allslausa".
En ég hafði einmitt nokkrum
dögum áður ritað smágreinar um
þetta málefni, aðra „við gluggann"
í „Mogga“ og hina í „Vernd."
Hvernig þetta mátti verða var
mér ráðgáta og er það að vissu
leyti enn. Það er út af fyrir sig
afrek á heimsmælikvarða, hvernig
þessi starfsemi hefur dafnað mán-
uðum saman, þótt fáir viti um það
til fullnustu.
Sagt er að gestir þarna, „hinir
allslausu", hafi skipt mörgum
hundruðum á mánuði, sem bæði
þáðu gistingu og greiða, kaffi eða
mat.
En nú mun svo komið, að þessi
glæsilega líknarstarfsemi verði
ekki lengur rækt sem skyldi, ef til
vill aðeins minning en ekki veru-
leiki framar. Vart mun nokkur
vafi, að hér hafa orðið einhver
mistök og misskilningur, sem staf-
ar af þvi, að þarna hefur ekki unn-
izt tími til athugunar og skipu-
lagningar.
Því miður hafa sjálfsagt margir
misnotað tækifæri til aðstoðar.
„Það er vandi að þekkja þurfa-
manninn," var sagt í gamla daga.
Þá voru samt þúsund sinnum
fleiri allslausir þurfamenn, en nú
gætu verið á Islandi. Svo margt
hefur batnað og breyst. Einmitt á
því sviði erum við nú orðin meðal
hinna hæstu í heimi.
Sjúkrahús, líknarstofnanir og
alls konar aðstoð við bágstadda og
hjálparvana, eru nú talin í tugum
og hundruðum þar sem ekkert var
áður. Svo má Guði kærleikans og
þroska þjóðarinnar fyrir þakka.
Samt virðist aldrei nóg. Krafan
um „meira og meira" fyrir bág-
stadda eykst stöðugt. Allt verður
þó að eiga sín takmörk. Annars
rífur þjóðin niður með vinstri
hönd það, sem hin hægri byggir
upp.
„Athvarf allslausra" hlýtur að
lúta þessu sama lögmáli.
Það getur að sjálfsögðu ekki
tekið við öðrum en þeim, sem
augnabliksneyð þrengir að og ekki
eiga þá neinsstaðar athvarf.
Þetta verður að athuga vel. Og
það er býsna mikill vandi býst ég
við.
Gert er ráð fyrir að „athvarf
allslausra" byggi sína starfsemi á
fórnum hinna „glöðu gjafara"
samfélagsins. Þar kæmu engir
„styrkir", „gjöld“ eða „skattar" til
greina, heldur aðeins gestrisni,
gjafmildi og líknarlund íslenzkra
þegna, fórnfýsi og miskunnsemi.
Ekki væri þá sízt að stórverzl-
anir og auðug fyrirtæki gætu sent
því „haframélslúku" og „kaffi-
pakka“ eða „sykurpund" í morgun-
verð hinna allslausu. Gætum við
nefnt þá „flakkara" nútímans.
Væri slík fórnarstarfsemi rækt
sem skyldi reglulega í viku hverri
eða mánuði yrði þetta líkt og
gestrisni islenzka sveitafólksins í
gamla daga.
En slíkt var og er enn lýsandi
dyggð og leiðarljós á vegum ís-
lendinga, ljós, sem aldrei slokkna
skal.
Svipað mætti segja um sæng-
urfatnað eða teppi. Og þá ekki síð-
ur um klæðnað, sem konur virðast
varla vita, hvar þær eiga að koma
fyrir, þegar skartað hefur verið
skamma stund.
Þetta eru nú aðeins ábendingar,
sem göfugt fólk getur ekki mis-
skilið. Allt verður allslausum auð-
ur. Engan skal lítilsvirða. Verði
hins vegar „Virki“, þetta „athvarf
allslausra" á Barónsstíg 13, lagt
niður vegna aðgangs, frekju og
blekkinga þeirra, sem eru ekki án
athvarfs, en vilja notfæra sér ein-
asta skjól hinna raunverulega
allslausu og hrekja þá þaðan út,
þá er verið að rífa upp eitt Ijúfasta
ilmblómstur elskunnar við brautir
samfélagsins hér nú.
Þarna verður að kunna sér hóf.
Hinar skefjalausu kröfur, sem
birtast í sundurlyndi, „sáttafund-
um“ og deilum, verkföllum og vit-
leysisgangi hinna offylltu, rífa
óðar en varir niður slíkt athvarf
— já, meira að segja ala vegsemd
á vegum þjóðarinnar.
Það sem „Virki“, þessu unga at-
hvarfi, er líklega nauðsynlegast
nú, er að einhver taki sér ferð á
hendur þangað sem hægt er að
læra af reynslunni hið nauðsyn-
legasta um aðferðir, reglur og
starfrækslu slíkra líknarstofnana.
Ekki þyrfti nú alveg að loka þess
vegna á Barónsstígnum.
Margir, ekki sízt unga mennt-
aða fólkið sem vill starfa að líkn-
armálum og „eiga sér hlutverk"
hlýtur að eiga erindi til útlanda í
sumar, ætti þá að hafa þetta í
huga. Helzt einhverjir tveir aðilar,
gæddir áhuga, víðsýni og fórnar-
lund.
Auðvitað þyrftu forystumenn í
„Virki“ og þeir sem þar standa
næst að taka virkan þátt i slíkri
námsferð frá upphafi. Fræða svo
aðra, þegar heim er komið.
Að síðustu þetta:
Látið þennan fallega draum
bjartsýnna göfugmenna rætast í
framkvæmd, Reykjavík og íslandi
öllu til sóma.
Byggjum þarna upp stofnun á
vegum miskunnseminnar, sem
orðið gæti föðurfaðmur mörgum
týndum syni samfélagsins og um
leið fyrirmynd framandi þjóða og
framtíðarkynslóðum hér.
Reykjavík, 17. júní 1985.
Árelíus Níelsson.
|| Leitið upplýsinga hjá Ferðaskrifstofu Ríkisins, Flugleiðum og ferðaskrifstofum.
FM Ferðaskrifstofa Ríkisins FLUGLElDlR
Flug 09..
hvaÖ?
Flug og skip. Flug út, skipheim, skip útog flug heim,
eÓa eins og þú vilf:
Ferðaskrifstofa ríkisins og Flugleiðir bjóða nú enn
einn ferðamöguleikann, - flug og skip.
Við bjóðum þér að fljúga með Flugleiðum og sigla
með Norrænu, hvort heldur þú vilt heiman eða heim.
Þú gætir t.d. flogið innanlands, siglt út og flogið heim,
eða flogið út og siglt heim.
Möguleikarnir eru margir. Hafðu alla þína hentisemi.
Flugið er fljótlegra, en skemmtisigling með Norrænu
er óneitanlega freistandi.
Dæmi um verð: Flogið frá Reykjavík til Osló.
Siglt frá Bergen til Seyðisfjarðar.
Flogið frá Egilsstöðum til Reykjavíkur. kn 13.316.-
Flug og skip,
ánægjuleg tilbreyting á ferðamáta landsmanna.