Morgunblaðið - 12.01.1986, Blaðsíða 1

104 SÍÐUK B/C
STOFNAÐ1913
9. tbl. 72. árg.
SUNNUDAGUR12. JANÚAR1986
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Undirbýr
Thatcher
afsögn?
London, ll.janúar. AP.
DAVID Owen, leiðtogi nýja jafn-
aðarmannaflokksins i Bretlandi,
sagði í dag, að Margaret Thatc-
her, forsætisráðherra, væri að
undirbúa afsögn.
Owen sagði í viðtali við Bresku
fréttastofuna, að áætlanir Thateher
um að segja brátt af sér hefðu valdið
óvæntri afsögn Heseltines, vamar-
málaráðherra stjómarinnar, sem
hefði áhuga á að taka við forystunni
í fhaldsflokknum af Thatcher. Tals-
maður Thatcher, sem ekki vildi láta
nafns síns getið, sagði, að Owen
færi með tómt bull, Thatcher hefði
þvert á móti hug á að leiða flokkinn
í kosningum í þriðja sinn.
Rússar mót-
mæla sjón-
varpsþætti
New York, 11. janúar. AP.
BANDARÍSKA sjónvarpsstöðin
ABC hefur frestað gerð sjón-
varpsmyndaflokks vegna mót-
mæia Sovétmanna og hótana
þeirra um að gera fréttamönnum
stöðvarinnar í Moskvu erfitt fyrir.
Sjónvarpsþættirnir áttu að fjalla
um valdarán Sovétmanna i
Bandarikjunum.
Sjónvarpsmyndaflokkurinn, „Am-
eríka", átti að fjalla um lífið í Banda-
ríkjunum tíu árum eftir að útsendar-
ar KGB, sovésku öryggislögreglunn-
ar, höfðu rænt völdunum. Um miðj-
an síðasta mánuð var yfírmaður
fréttastofu ABC í Moskvu kallaður
í sovéska utanríkisráðuneytið og
honum skýrt frá óánægju Sovét-
manna með þennan fyrirhugaða
þátt. Var látið að því liggja, að
starfsemi ABC í Moskvu yrði veru-
lega skert ef af honum yrði. Vegna
þessa hefur töku þáttarins verið
frestað.
Vetrarmorgunn íEyjafirði

ítalir og Kanadamenn
styðja refsiaðgerðimar
New York, Washington og Róm,
ll.janúar. AP.
Italía og Kanada urðu í gær
fyrst til þess af bandalagsríkjum
Bandaríkjanna að styðja refsiað-
gerðir gegn Libýu, sem Ronald
Reagan Bandaríkjaforseti sakar
um að styðja alþjóðlega hryðju-
verkastarfsemi. Hefur Craxi,
forsætisráðherra Itaiiu, auk þess
tjáð Reagan þá skoðun sína, að
herða verði á baráttunni gegn
hryðjuverkamönnum i Miðaust-
urlöndum.
Italska stjómin hefur bannað
vopnasölu til Líbýu. Var ákvörðun
þess efnis tekin eftir ríkisstjómar-
fund, þar sem til umræðu var sam-
band Italíu og Líbýu í ljósi „alvar-
legra gmnsemda um, að Líbýa
Merk uppgötvun vísindamanna:
Fimmti krafturinn tog-
ast á við þvnffdaraflið
Vorb Q ion.'.nr AP • ^ ^
New York, 9. janúar. AP.
Nýjar tegundir á sex áratuga gamalli, alkunnri eðlisfræðitilraun
benda til, að fimmti frumkrafturinn sé fundinn, kraftur, sem vinnur
gegn þyngdaraflinu á stuttum vegalengdum. Þessi undarlegi kraftur
veldur þvi, að fjöður fellur hraðar en blýlóð að þvi tilskildu, að
mótstaðan sé engin
Fyrir fjórum öldum mótmælti
Galileo því, sem þá þótti sjátfsagt
og þykir enn, að þungur hlutur falli
hraðar en léttur. Segir sagan, að
hann hafi látið tvo misþunga hluti
falla ofan úr tuminum í Pisa og
að báðir hafi komið jafn snemma
til jarðar. Nýfundni krafturinn hef-
ur samt sem áður haft þau áhrif,
að þyngri hluturinn hefur fallið
örlítið hægar ef ekki er tekið tillit
til loftmótstöðu.
í nýjasta hefti af „Physical
Review Letters", virtu eðlisfræði-
tímariti, er tilvist þessa nýja krafts
kynnt og eru höfundar greinarinnar
Ephraim Fischbach við Purdue-
háskólann og samstarfsmenn hans.
Var það upphafið, að þeir kynntu
sér niðurstöður Eötvös-tilraunar-
innar, sem alkunn er meðal eðlis-
fræðinga.
Roland von Eötvös og samstarfs-
menn hans í Búdapest í Ungveija-
landi héldu þvi fram árið 1922, að
þeim hefði tekist að sanna kenning-
ar Galileos. Hefðu þeir gert tilraunir
með misþunga hluti og komist að
raun um, að þyngdaraflið verkaði
jafnt á þá alla. Raunar komu fram
við tilraunina nokkur frávik frá
meginniðurstöðunni en Eötvös
kenndi því um, að mælitækin væm
ekki alveg nógu nákvæm.
Fischbach og félagar hans at-
huguðu sérstaklega þessi frávik og
fundu út, að þau hefðu ekki verið
skekkjur, heldur munur, sem staf-
aði af „ofurhleðslukraftinum". Vit-
að er um flóra frumkrafta, þyngd-
araflið, rafsegulmagnið, sterka
kjamakraftinn, bindiafl frumeind-
anna, og veika kjamakraftinn en
hann kemur t.d. fram við geislun.
Ofurhleðslukrafturinn ætti því að
verafimmti frumkrafturinn.
Fischbach tekur fram, að þessi
uppgötvun hrófli Ktið við kenning-
um Einsteins um þyngdaraflið. Það
getur haft áhrif á hluti, sem eru í
gífurlegri fjarlægð, en áhrifa ofur-
hleðslunnar gætir aðeins á nokk-
urra þúsunda metra vegalengd eða
minna. Hún hefur því engin áhrif
á hreyfingu himinhnattanna.
umberi og styðji" hryðjuverkamenn,
sem talið er, að unnið hafí hermdar-
verkin á flugvöllunum í Róm og Vín
í síðasta mánuði.
Brian Mulroney, forsætisráðherra
Kanada, tilkynnti, að stjóm sin
mundi taka fýrir hvers konar aðstoð
við kandadisk fýrirtæki, sem ættu
viðskipti við Lýbýu.
„Til þessara ráða er ekki gripið
til að þóknast Bandaríkjaforseta,"
sagði Mulroney við blaðamenn,
„heldur er slikt siðferðileg nauðsyn,
og Kanada mun ekki víkjast úndan
þeirri ábyrgð," sagði hann.
Utanríkisráðherrar Evrópubanda-
lagsríkjanna 12 munu koma saman
til fundar 21. janúar til þess að reyna
að samræma afstöðu sína til refsiað-
gerða Bandaríkjanna gegn Lýbýu.
Yasser Arafat, leiðtogi Frelsis-
samtaka Palestínuaraba, PLO, sagði
í skólaslitaræðu, er 600 palestínskir
stúdentar voru brautskráðir í Riyadh
í Saudi Arabíu, að hann væri reiðu-
búinn til að binda enda á deilur sfnar
við Khadafy og „beijast með Lýbýu
gegn áreitni Bandaríkjamanna og
Israela".
„Sækjum sameinaðir fram allt
frá Saudi Arablu og Oman við Persa-
flóa til Atlantshafsstranda Marokkó
— í órofa arabískri fýlkingu," sagði
hann.
. Bandarískir leyniþjónustumenn
hafa komist að raun um, að Líbýa
notar peninga, sem geymdir eru á
bankareikningum í Bandaríkjunum,
til þess að standa straum af kostnaði
við hryðjuverkastarfsemi, að sögn
bandarískra embættismanna.