Morgunblaðið - 19.03.1987, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. MARZ 1987
Afmæliskveðja:
Ole Bentzen
yfirlæknir
í dag er dr. med. Ole Bentzen,
f.v. yfirlæknir_ heymarstöðvar
danska ríkisins í Arósum, sjötugur.
Hann er sérfræðingur í háls-,
nef- og eymalækningum og var
skipaður yfirlæknir heymarstöðv-
arinnar þegar hún var stofnuð árið
•1952 og á langan og heillaríkan
starfsdag að baki nú þegar hann
hefur lokið störfum. Hann er þekkt-
ur fyrir þjóðfélagsleg umbótastörf
og ber ótakmarkaða umhyggju fyr-
ir öllum sem eiga í erfiðleikum með
að samlagast þjóðfélaginu sökum
einhvers konar andlegra eða líkam-
legra vanheilinda. Einkum leggur
hann þó rækt við heymarskert böm
en það er sérgrein hans að rann-
aska þau, lækna og ákveða á hvem
hátt þeim verði sem best hjálpað.
Er þetta ekki síst til að stuðla að
því að þau geti lifað eðlilegu lífi
innan um heilbrigða jafnaldra sína
en þurfi ekki að alast upp á sérstök-
um hælum og útilokast þannig frá
'venjulegu samfélagi.
Hann telur að böm, sem þurfa
að læra að tala sitt eigið móður-
mál, geri það hvergi betur en innan
um talandi fólk og talandi böm.
Málleysingjar læra ekki að tala af
öðmm málleysingjum. Ole Bentzen
segir: „Heymardauf böm þurfa
fyrst og fremst á þessu að halda:
að þau séu tekin til skoðunar nógu
snemma og fái góð heymartæki
sem allra fyrst. Þá þurfa þau að
alast upp í fijálsu samneyti við
önnur böm, ganga í venjulega skóla
og vera ekki álitin öðmvísi en ann-
að fólk. Ekki er síst mikilsvert að
sambandið við fjölskylduna styrkist
sem best."
„Það er ekki í mínum verkahring
að sækjast eftir vinsældum," sagði
dr. Bentzen einu sinni, „hinsvegar
er mitt verkefni að hafa á réttu að
standa. Og við fömm ekki með
neitt fleipur. Við höfum margra ára
reynslu að baki og vitum vel um
hvað við emm að tala.“ Sá sem
mælti þessi orð var sérfærðingur á
sviði skipulags heymarmála og öt-
ull starfsmaður Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunarinnar (WHO) um margra
ára skeið.
Á Zontamóti í Kaupmannahöfn
árið 1959 heyrðu íslenskar Zonta-
konur þessa merka manns fyrst
getið, eldhuga sem kom hugsjónum
sínum í framkvæmd. Á mótinu
kynntust þær forstöðukonu leik-
skóla þar sem heymarskert böm
vom með hinum heilbrigðu talandi
bömum. Var skólinn rekinn í
tengslum við heymarstöðina og
fylgst þar með málþróun heyrnar-
skertu bamanna og framfömm.
Þegar forstöðukonan, Bodil Wille-
moes, heyrði að Zontaklúbbur
Reykjavíkur hefði stofnað styrktar-
sjóð til hjálpar heymarlausum árið
1944 hvatti hún íslensku Zontakon-
umar til að heimsækja heymarstöð-
ina og kynnast starfinu þar. Boðið
var þegið og stöðin heimsótt.
Zontakonunum var tekið opnum
örmum. Það sem kom þeim nokkuð
á óvart var hvemig allt virtist
ganga eðlilega fyrir sig. Þegar bet-
ur var að gáð vom mörg böm með
heymartæki í báðum eyrum. Þarna
ríkti glaðværð og gasprið glumdi.
Þessu næst var heymarstöðin
skoðuð. Yfírlæknirinn, dr. med Ole
Bentzen, tók vingjamlega á móti
Islendingunum, skýrði starfið,
kynnti starfsfólk og sýndi hús,
heymarmælitæki og hvers kyns
búnað sem nauðsynlegur er í full-
kominni heymarstöð. Ekki aðeins
fengu bömin fullkomna þjónustu
heldur og foreldramir sem einnig
þurfa á hjálp að halda.
Þegar dr. Bentzen heyrir að eng-
in heymarstöð sé til á íslandi verður
honum að orði: „ísland getur ekki
án heymarstöðvar verið. Úr því að
Zontaklúbburinn á sjóð til styrktar
heymardaufum þarf að veija hon-
um til að koma slíkri stöð á fót.“
Þegar hann sá hvemig konunum
varð við bætti hann við: „Ef ég get
aðstoðað við að slík stöð komist upp
skal sú aðstoð fúslega veitt, ef leit-
að er til mín.“
Þau orð, sem dr. Bentzen lét sér
þama svo óvarlega um munn fara,
drógu dilk á eftir sér og urðu upp-
haf merkra starfa hans í þágu
íslendinga.
£
Einhverjum kalt. . .
Hinir landskunnu hitablásarar frá
Hitablásarar:
Thermozone:
Geislaofnar:
Kant bofnar:
Viftur:
tilnotkunar: iðn.húsnœði, nýbyggingum, skipum.
— lúguop, hurðarop, o.fl.
— svölum, garðhúsum, lagerhúsnœði.
— skipum, útihúsum, rökum stöðum.
— skrifstofum, iðnaðar- og lagerhús-
nœði.
23 kw. 1 fasa og 3 fasa.
2kw. lfasa■
Stærðir:
2-
Talið við okkur. - Við vitum allt um hitablásara.
JT’RÖNNING
Sundaborg,
sími 84000
Eftir áhrifamikla heimsókn var
haldið heim á leið og Zontaklúbbn-
um færðar fréttir af heimsókninni
í heymarstöðina í Ársósum.
Áhuginn var vakinn og ákveðið
að hefjast handa þótt styrktarsjóð-
urinn væri ekki digur.
Frá þessari stundu varð nánast
bylting í félagsstarfínu og allt sner-
ist um heymarmál. Skipulagsskrá
sjóðsins var breytt og klúbburinn
fékk fijálsar hendur til að hefjast
handa um að verða litlu bömunum
að liði. Fyrra verkefninu, að halda
árlega skemmtun fyrir heymar-
lausa, skyldi þó haldið áfram
óbreyttu.
Enginn vafí er á að viðkynning
klúbbsins við heymarlausa, sem
tókst á skemmtikvöldunum, hafði
brýnt Zontakonumar til dáða. Hin
alvarlega fötlun, heymarleysið,
snerti þær djúpt. Hér var verkefni
til að láta að sér kveða_ heyrnleys-
ingjum til framdráttar. Ákveðið var
að heijast handa. Og á löngum tíma
og eftir mikið starf kom árangurinn
í ljós.
Þegar litið er til baka furðar mig
á hve mikið og erfítt starf var lagt
á herðar dr. Bentzen við að koma
á fót heymarstöð hér á landi. Aldr-
ei dvínaði samt elja og áhugi þessa
stórhuga brautryðjanda. Farsælt
starf hans varð til þess að heymar-
stöðin var opnuð og tók til starfa
l. nóvember 1962.
Allir styrkþegar Zontaklúbbsins
nutu kennslu dr. Bentzen. Hann
skipulagði þjálfun þeirra í ýmsum
deildum sem voru hluti af heymar-
stöðinni í Árósum og lagði sig til
hins ýtrasta fram við að undirbúa
þá sem allra best undir ábyrgðar-
mikil störf sem biðu þeirra heima.
Leit hann á þá sem hlekki í sér-
fræðikeðju sem hvergi mátti bila.
Leið dr. Bentzen og konu hans
Lotte lá oft til íslands eftir þetta,
m. a. til fyrirlestrahalds. Þegar
Nordisk Audiologisk Selskab hélt
hér ráðstefnu 1968 var hann for-
maður samtakanna. Þau þinguðu
um stefnumarkið: Að vanheil böm
skyldu ekki einangruð, þau til-
heyrðu þjóðfélaginu og þjóðfélagið
þarfnaðist þeirra. Síðast kom hann
til landsins fyrir þrem árum og
flutti enn erindi um uppeldismál.
Við heimsóknimar til Islands
hefur dr. Bentzen notið þess að sjá
heymarstöðina þróast og verða að
merkri sérfræðistofnun, Heyrnar-
og talmeinastöð íslands. Yfírlæknir
stöðvarinnar, Einar Sindrason, og
forstöðumaður hennar, Birgir Ás
Guðmundsson, voru báðir undir
handleiðslu dr. Bentzen á námsár-
unum. Annar forystumaður, Stefán
Skaftason, sem varð yfirlæknir ný-
stofnaðrar háls-, nef- og eyma-
deildar Borgarspítalans 1969,
dvaldi einnig um skeið undir hand-
aijaðri dr. Bentzen við nám í
Árósum. Gegnum alla lærisveina
sína hefur dr. Bentzen auðnast að
hafa veruleg áhrif á þróunina á
Islandi.
Lotte, kona dr. Bentzen, var hon-
um stoð og stytta en hún er nú
látin fyrir nokkmm árum. Þekkti
hún lítið til landsins en var af
merkri íslenskri ætt, Stephensen-
ættinni, sem hún kynntist hér í
fyrsta sinn.
I stuttri grein verða ekki gerð
tæmandi skil víðfeðmu ævistarfí
manns sem starfaði ekki aðeins í
heimalandi sínu og hér á landi.
Hann var og ráðgjafi alþjóðastofn-
ana og skipulagði heymarvemdar-
mál víða um heim.
Fyrir störf sín að íslenskum
heyrnarmálum var dr. Bentzen veitt
Fálkaorðan árið 1970. Metur hann
þá gjörð þjóðarinnar mikils sem
staðfestu náinna tengsla og vináttu.
Áður en látið er staðar numið
skal hér eins getið sem lýsir mann-
inum vel.
Þegar hann hlaut að láta af störf-
um í Danmörku fyrir aldurs sakir
kom hann auga á nýtt framfarasvið
í heilbrigðismálum. Gekkst hann
árið 1984 fyrir því ásamt fleirum
að stofnað var heilsuhæli við Lima-
fjörð á Jótlandi, Ranum-centret.
Þessi stofnun hefur síðan fengið
fulla viðurkenningu heilbrigðis- og
tryggingayfírvalda Danmerkur þótt
óvenjulegt sé. í stofnuninni er leit-
ast við að samhæfa alþýðu- og
náttúmlækningahefð nútímalækn-
isfræði. Er þetta gert í því skyni
að hið besta væri jafnan notað úr
hvaða flokki fræða sem væri;
hnykklækningar, nálarstunga, ilja-
nudd, smáskammtalækningar,
grasalækningar, náttúrulækning,
jurtafæði og þannig má lengi telja.
Þarna er dr. Bentzen í essinu sínu
í hópi færustu sérfræðinga, leitandi
nýrra aðferða, brautryðjandi sem
fyrr.
Þessum orðum skal nú lokið með
því að ég færi vini mínum dr. med.
Ole Bentzen hugheildar kveðjur á
70 ára afmælinu. Fyrir hönd
margra íslenskra vina hans vil ég
einnig færa honum þakkir þeirra
sem kynntust í honum merkum
manni, lækni og íslandsvini.
Megi honum endast líf svo nýtt
verkefni fái að skila miklum árangri
ekki síður en hin margháttuðu
brautryðjandastörf hans í þágu
heyrnarskertra víða um lönd.
Friede P. Briem
Morgunblaðið/EG
Endurvarpsstöðin á Vogastapa sem verður tekin í notkun eftir 2-3
vikur.
Vogar:
Endurvarpsstöð sjón varps
tekin í notkun eftir 2-3 vikur
Vognm.
ENDURVARPSSTÖÐ fyrir sjón-
varp verður tekin ínotkun eftir
2-3 vikur fyrir Vogana, en þar
hefur hæð fyrir norðan þorpið
skyggt á sjónvarpssendingar.
Endurvarpsstöðin er við Fálka-
þúfu á Vogastapa og mun varpa
sjónvarpssendingum yfir Voga.
Síðar er gert ráð fyrir að frá stöð-
inni verði sjónvarpsefni endurvarp-
að til Grindavíkur.
- EG