Morgunblaðið - 17.10.1987, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. OKTÓBER 1987
35
Ríkisstjórnin tilbúin til viðræðna við aðila vinnumarkaðarins:
Mörg önnur atriði en sölu-
skatturinn koma til álita
Norska fiskflutningaskipið
Anne Líse í Njarðvíkur-
höfn í gær, en þar tók það
um 200 tonn af fiski. Skip-
ið er nú á leiðinni til
Grimsby þar sem aflinn fer
á markað. Anne Lise er
nýtt skip og er sérstaklega
smíðað til f iskf lutninga.
segir Þorsteinn Pálsson, forsætisráðherra
„EF AÐILAR vinnumarkaðaríns
sýna áhuga á því að ræða ríð
stjórnvöld i takt við þau markmið
sem ríkisstjórnin hefur sett sér í
efnahagsmálum þá er ríkisstjórn-
in tilbúin til slíkra viðræðna og
ef fjármálaráðherra sér ennfrem-
ur fært að flýta ekki um tvo
mánuði álagningu 10% söluskatts
á matvæli þá hlýt ég að fagna því
eins og aðrir,“ sagði Þorsteinn
Pálsson forsætisráðherra.
í samtali við Morgunblaðið í gær
þegar hann var spurður um þá yfir-
lýsingu Jóns Baldvins Hannibalsson-
ar fjármálaráðherra á Alþingi í gær
að ríkisstjómin væri tilbúin til við-
ræðna um skattlagningu matvöru,
frestun 10% söluskattsins, sem er
liður í þeim efnahagsaðgerðum sem
ríkisstjómin hefur ákveðið.
„Ríkisstjómin hefur alltaf lýst því
yfir,“ sagði Þorsteinn, „að hún sé
tilbúin til viðræðna við aðila vinnu-
markaðarins, það er ekkert nýtt, og
hún hefur sett sér mjög skýr mark-
mið í efnahagsmálum þar sem stefnt
er að því að verulega dragi úr verð-
bólgu á næsta ári. Nú hafa verið
teknar ákvarðanir um aðgerðir í
efnahagsmálum sem miða að því að
þessu takmarki verði náð. Frá því
dettur auðvitað engum í hug að hvika
og við lítum svo á að það sé sameigin-
legt takmark ríkisstjómarinnar og
aðila vinnumarkaðarins að ná verð-
bólgunni niður. Ef þessir aðilar em
tilbúnir til viðræðna við stjómvöld í
þeim tilgangi að ná settum markmið-
um þá er ríkisstjómin tilbúin og þá
koma fjölmörg önnur atriði en sölu-
skatturinn á matvæli til álita. Það
væri mjög ánægjulegt ef vilji aðila
vinnumarkaðarins lægi skýr fyrir í
þessum mánuði, en enn sem komið
er hafa engir talsmanna verkalýðs-
hreyfingarinnar lýst yfir áhuga á
slíku samstarfi."
Heyrði þetta fyrst
í útvarpsfréttum
- segir Steingrímur Hermannsson utanríkisráðherra
Morgunblaðið/Bjöm Blöndal
Ferskfiskflutningaskipið
tók 200 tonn í Njarðvík
Keflavík.
„ÉG HEYRÐI fyrst af þessu í
útvarpsfréttum og er ekkert
of ánægður með það,“ sagði
Steingrímur Hermannsson ut-
anrikisráðherra og formaður
Framsóknarflokksins þegar
hann var spurður hvort samr-
áð hefði verið í ríkisstjórninni
um það tilboð fjármálaráð-
herra að fresta framkvæmd
10% söluskatts á matvæli ef
það kynni að liðka til fyrir
kjarasamningum.
„Ég hef alltaf talað um að það
þyrfti samráð við verkalýðshreyf-
inguna sjálfa og þar koma
margar leiðir til greina," sagði
Steingrímur. „En ég tel að allt
svona lagað eigi að taka upp á
breiðum grundvelli. Þessi skattur
á matvæli er viðkvæmt mál og
hann var mjög treglega sam-
þykktur í okkar flokki og öll
meðferð málsins er þessvegna
mjög viðkvæm.“
Steingrímur sagði að frestun
söluskattsins á matvæli gæti
hugsanlega haft áhrif á forsendur
fjárlagafrumvarpsins þar sem
muni 75 milljónum á tekjum
ríkisins.
NORSKA ferskfiskflutninga-
skipið Anne Lise, sem undanfar-
ið hefur siglt með fisk frá
ísafirði á markaði í Evrópu, tók
SVS og Varðberg:
Steingrímur Hermanns-
son ræðir utanríkismál
SAMTÖK um vestræna samvinnu
(SVS) og Varðberg halda sameig-
inlegan hádegisfund f Átthagasal
Hótel Sögu f dag. Hefst fundur-
inn klukkan tólf á hádegi.
Framsögumaður á fundinum
verður Steingrímur Hermannsson,
utanríkisráðherra. Umræðuefnið
verður utanríkismál íslands. Hann
svarar fyrirspumum og tekur þátt
í umræðum að framsögu lokinni.
Fundurinn er opinn félagsmönn-
um í SVS og Varðberg, svo og
gestum þeirra.
um 200 tonn af fiski í Njarðvík
i gær. Skipið kom frá Isafirði
og var með lítið magn þaðan.
Frá Njarðvík hélt norska skipið
til Grimsby og er þetta í annað
skiptið sem það kemur við í
Njarðvík.
Skip þetta er nýtt, smíðað í
ágúst og er sérstaklega smíðað til
fiskflutninga. Það er knúið tveim-
ur vélum sem skila 5.500 hestöfl-
um og er ganghraði þess um 25
sjómílur á klukkustund.
Fiskurinn er aðallega frá tveim-
ur aðilum og er fluttur í körum
sem taka um 450 kíló hvert. Áætl-
aður siglingartími til Grimsby frá
íslandi er um tveir sólarhringar.
- BB
Borgarsljóri um tillögur minnihlutans í dagvistarmálum
Pólitískt áróðursbragð
og yfirborðstillaga
MINNIHLUTINN í borgarstjórn flutti á fundi borgarstjórnar á
fimmdudag tillögur um úrlausnir f dagvistarmálum. Meginatríði
þeirra tillagna var að gert yrði þriggja ára átak til þess að leysa
úr þörf á dagvistarrými. í Reykjavík yrði átakið miðað við að koma
á laggirnar 42 nýjum dagheimilisdeildum og 30 nýjum leikskóladeild-
um. Til þess að fjármagna þetta átak, en áætlaður kostnaður var
740-750 milljónir, yrði leitað lagaheimildar til að hækka aðstöðu-
gjöld á fyrirtækjum f borginni, framlag rikisins áttfaldað og framlag
borgarínnar aukið. Einnig yrði gjaldskrá dagvistarheimila endur-
skoðuð þannig að foreldrar greiði stighækkandi dagvistargjöld eftir
hækkandi tekjum. Tillögu minnihlutans var vísað frá af meirihluta
borgarsfjórnar. Sagði Davíð Oddsson borgarstjóri þessar tillögur
vera áróðursbragð og hugsaðar sem yfirboðstillögur er flutnings-
menn hefðu ekki áhyggjur af hvort yrðu samþykktar eða ekki.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
(Kvl.) sagði minnihlutann þarna
vera að marka ákveðna stefnu í
dagvistarmálum. Flestir væru sam-
mála um að spuminginn snerist
ekki lengur um hvort ætti að gera
átak í dagvistarmálum heldur
hvemig. Minnihlutinn teldi sig með
þessu vera að benda á leið sem
væri fær ef vilji væri til staðar.
714 ný dagvistarrými
Ef tillögumar kæmu til fram-
kvæmda myndu skapast rými fyrir
714 böm á dagheimilum og 1080
böm í leikskólum.
Ingibjörg Sólrún sagði það vera
nýmæli í þessari tillögu að gert
væri ráð fyrir að fyrirtæki kæmu
inn í myndina og leitað yrði laga-
heimildar til þess að setja tímabund-
ið álag á aðstöðugjöld. Taldi hún
að þetta gjald ætti ekki að vera
fyrirtækjum neinn þymir í augum.
Eins og ástandið væri á vinnumark-
aðinum í dag væri það beinlínis
hagur fyrirtækja að vemlegt átak
yrði gert í uppbyggingu dagvistar-
heimila. Þau rök hefðu heyrst að
það væri eðlilegra að fyrirtækin
kæmu sjálf upp sínum dagvistar-
heimilum og þá e.t.v. með styrk úr
ríkis- og sveitarsjóðuk. Ymissa
hluta vegna væri minnihlutinn
þeirrar skoðunar að sú leið væri
varhugaverð. Til dæmis væri hætta
á að slfk heimili legðu niður störf
er færi að draga úr þenslu á vinnu-
markaði.
Annað nýmæli væri að leggja til
að breyta gjaldskrá dagvistarheim-
ila. Þetta mætti gera þannig að
lágmarksgjald yrði áfram óbreytt,
þ.e. 4750 krónur, fyrir foreldra
undir ákveðnu tekjumarki, t.d. tvö-
földum lágmarkslaunum. Síðan
væm þijú stig þar fyrir ofan sem
hefðu ákveðið tekjuviðmið. Með
þessum hætti næðist meira fé inn
í reksturinn.
Uppfull af innri þver-
stæðum
Anna K. Jónsdóttir (S), formað-
ur stjómar Dagvistar bama, tók
næst til máls og bar upp frávísun-
artillögu frá_ meirihluta borgar-
stjómar. í frávisunartillögu
meirihlutans segir m.a. að upp-
bygging dagvistarstofnana í
Reykjavík hafí verið mjög markviss
og hröð síðastliðin ár. Þannig hefðu
dagvistarheimili sem næst tvöfald-
ast á síðustu tíu ámm. Ekkert
sveitarfélag hefði lagt jafn mikla
áherslu á þennan málaflokk og
Reykjavíkurborg. Arviss og tíma-
bundinn vandi við að fá fá nægjan-
lega margt fólk til starfa á
dagvistarstofnunum sýndi að enn
hraðari uppbygging en verið hefði
væri „í hásta máta óskynsamleg
og óraunhæf." Tillaga minnihluta-
flokkanna væri bersýnilega hugsuð
sem „tímabundið áróðursbragð" og
„uppfull af innri þverstæðum".
I fyrsta lagi, segir í frávísunartil-
lögunni, væri þetta yfírboðstillaga
sem, ef samþykkt yrði og sam-
komulag næðist við ríkið um, væri
til þess fallin að kalla á stóran hóp
sérhæfðra starfsmanna á skömm-
um tíma. Slíkt væri næsta óhugsan-
legt við núverandi aðstæður á
þessum sérstæða vinnumarkaði.
í öðm lagi byggði tillagan á því
að ríkið hraði fjárframlögum sínum
mjög til þessa málaflokks á sama
tíma og það stæði ekki við skuld-
bindingar sem lög gerðu ráð fyrir.
Þetta væri gert án samráðs við
ríkisvaldið og á sama tíma og tveir
af þeim fjórum flokkum, sem hlut
ættu að tillögunum, stæðu í algjör-
um niðurskurði framlaga til þessa
málaflokks.
í þriðja lagi byggði tillagan á því
að gripið væri með óeðlilegum hætti
inn í það skattakerfí sem sem þjóð-
in byggi nú við samkvæmt landslög-
um og í fjórða lagi væri sá þáttur
sem snéri að borginni. Við athugun
kæmi í ljós að hlutur borgarinnar
ætti tiltölulega lítið að aukast nema
hvað lagður yrði nýr skattur á at-
vinnufyrirtæki í borginni sem
meirihluti borgarstjórnar væri al-
farið andvígur.
Bjarni P. Magnússon (A) sagði
tillögu minnihlutans ekki vera neitt
áróðursbragð. Stefna meirihlutans
í dagvistarmálum væri „afturábak-
stefna" og minnihlutinn væri að
reyna að leita nýrra leiða til lausn-
ar vandanum. Ástandið á vinnu-
markaðinu væri þannig að
nauðsynlegt væri að leita leiða til
lausnar.
Áróðursbragð og yf ir-
boð
Davfð Oddsson, borgarstjóri, sagði
þessa tillögu vera pólítískt áróðurs-
bragð og hugsaða sem yfirboðstil-
lögu er flutningsmenn hefðu ekki
áhyggjur af hvort samþykkt yrði
eður ei. Sagði borgarstjóri að hálfu
ári áður en vinstri meirihlutinn hefði
komist til valda árið 1978 hefðu
fulltrúar vinstri flokkanna lagt fram
álíka tillögu með miklum bægsla-
gangi í borgarstjóm. Þegar þessir
flokkar hefðu hins vegar fengið
völdin í sínar hendur hálfu ári síðar
hefði raunin orðið sú að fjárframlög
til þessa málaflokks lækkuðu að
raunvirði
Það væri sárkátlegt að nú væri
flutt tillaga þar aðalatriðið væri að
ríkið auki framlag sitt og að lagður
yrði skattur á atvinnurekendur. Á
sama tíma væri verið að leggja fram
fjáragafrumvarp af fjármálaráð-
herra Alþýðuflokksins þar sem ekki
væri að fínna krónu til þess að
borga skuld ríkisins við Reykjavík-
urborg, m.a. vegna dagvistarmála.
Það væri því ekki skrýtið að meiri-
hlutinn teldi þessa tillögu standa á
brauðfótum.
Peningar beint til for-
eldra
Katrín Fjeldsted sagði að fólk
ætti að eiga rétt á vali í dagvistar-
málum og viðraði þá hugmynd ,að
peningar til þessa málaflokks rynnu
beint til foreldra. Þá fyrst væri um
að ræða raunverulegt val er foreldr-
ar gætu ráðið hvar þeir verðu degi
sínum. Þetta gæti orðið til þess að
færri foreldrar neyddust til að vinna
utan heimilis. Sagðist Katrín ekki
ekki geta séð að fjölskyldan væri
homsteinn samfélagsins ef rúmlega
80% kvenna ynnu utan heimilisins.
Frávísunartillaga meirihlutans
var samþykkt með níu atkvæðum
gegn sex. .,