Morgunblaðið - 15.06.1989, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. JÚNÍ 1989:
Ráðherrafundur EFTA:
Við úrskurði á tilteknum svið-
um nægir meirihlutasamþykki
„Samstöðureglan enn meginregla,44
segir Jón Baldvin Hannibalsson
Morgunblaðið/Róbert Schmidt
Togarinn Elín Þorbjarnardóttir.
Suðureyri:
Innsigli togarans Elínar
Þorbjarnardóttur rofið
Suðureyri.
Sýslumaðurinn á ísafirði hefur
gefið hreppsljóra Suðureyrar-
hrepps leyfi til að rjúfa innsigli
togarans Elínar Þorbjarnardótt-
ur, sem Hlaðsvík gerir út.
Staðgreiðsluskuld hefur verið
greidd að fullu og fer togarinn
væntanlega á veiðar í kvöld. I sam-
tali við Grétar Schmidt, verkstjóra
hjá Freyju, sagði hann að verið
væri að reyna að fá lánað hráefni
að, til þess að geta unnið fram að
helgi, en togarinn kæmi fljótlega
inn aftur eftir helgina og þá færi
þetta að lagast. Gretar er bjartsýnn
á útlitið framundan og vonast til
að nú fari að rofa til í þessum
málum. - R. Schmidt
Utanríkisviðskiptaráðherrar
Fríverslunarbandalags Evrópu
(EFTA) lýstu í gær yfir ánægju
sinni með að hafíð væri nýtt skeið
í samskiptum bandalagsins við
Evrópubandalagið (EB). Að sögn
Jóns Baldvins Hannibalssonar,
utanríkisráðherra, var á fundin-
um, sem haldinn var í Kristians-
sand í Noregi, gripið til ráðstaf-
ana til að styrkja innviði EFTA,
metnar voru fyrstu niðurstöður
vinnuhópa sem kannað hafa aðild
EFTA-ríkja að hinu fjóreina
frelsi EB, gerð var tímaáætlun
um hvenær undirbúningi þess
starfs skuli lokið og komið var
skipulagi á hvemig skera mætti
úr um ágreining innan banda-
lagsins á tilteknum sviðum.
„Á ráðherrafundi EFTA var fyrst
og fremst reynt að meta stöðuna í
undirbúningi EFTA-ríkjanna undir
nýtt og skipulagt samstarf við
VEÐURHORFUR I DAG, 15. JUNI
YFIRLIT í GÆR: Yfir Skandinavíu er 1.037 mb hæð. Um 200 km
suðsuðaustur af Vestmannaeyjum er 1.006 mb lægð sem þokast
norðaustur og grynnist en um 700 km suðaustan af Hvarfi er 997
mb lægð sem þokast norðnorðaustur. Milt verður áfram.
SPÁ: Þykknar upp með austan- og suðaustanátt þegar líður á
daginn, kaldi eða stinningskaldi og rigning við suöurströndina
siðdegis, en hægari og þurrt að mestu annars staðar. Hiti á bilinu
8 til 18 stig.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA:
HORFUR Á FÖSTUDAG: Hæg suðlæg átt og lítilsháttar rigning
við norður- og austurströndina og skúrir við strendur sunnan- og
vestanlands. Þurrt í innsveitum. Hiti 9-14 stig.
HORFUR Á LAUGARDAG: Suðaustanlæg átt og dálítil súld eða
rigning suðaustanlands en breytileg átt, skýjað og líklega þurrt
vestanlands. Skýjað með köflum norðanlands. Hiti 9-14 stig.
V; x Norðan, 4 vindstig: Vindörin sýnir vind- 1 0 Hitastig:
10 gráður á Cel<
stefnu og fjaðrirnar V Skúrir
Heiðskírt vindstyrk, heil fjöður
er 2 vindstig. * V Él
Léttskýjað / / / / / / / Rigning — Þoka
/ / / = Þokumóða
Hálfskýjað * / * ’, ’ Súld
Skýjað f * f * Slydda / * / OO Mistur
* * * —j* Skafrenningur
Alskýjað * * * * Snjókoma # * * Þrumuveður
m VEÐUR VÍÐA UM HEIM kl. 12:00 í gær að ísl. tíma hlti veður Akureyri 17 hálfskýjað Reykjavík 12 skýjað
Bergen 21 léttskýjað
Helsinki 15 léttskýjað
Kaupmannah. 17 léttskýjað
Narssarssuaq 8 alskýjað
Nuuk 1 léttskýjað
Ósló 20 hðlfskýjað
Stokkhólmur 15 léttskýjað
Þórshöfn 13skýjað
Algarve vantar
Amsterdam 25 skýjað
Barcelona 25 léttskýjað
Berlín 21 hálfskýjað
Chicago 14 þoka
Feneyjar vantar
Frankfurt 25 skýjað
Glasgow 18 hilfskýjað
Hamborg 23 skýjað
Las Palmas vantar
London 27 mlstur
Los Angeles 16 þokumóða
Lúxemborg 23 léttskýjað
Madrid 29 léttskýjað
Malaga 28 léttskýjað
Mallorca 26 léttskýjað
Montreal 15 skýjað
New York 16 alskýjað
Orlando 24 léttskýjað
Paris vantar
Róm vantar
Vín 22 skýjað
Washington 22 skýjað
Winnipeg vantar
EB,“ sagði Jón Baldvin Hannibals-
son í samtali við Morgunblaðið í
gær. Þáttaskil urðu á leiðtogafund-
inum í Ósló í mars en þá skuld-
bundu EFTA-ríkin sig til þess að
hefja könnunarviðræður við EB um
nánara og skipulagðara samstarf
og aðild að hinu ijóreina frelsi,
þ.e.a.s. fijálsum vöru-, fjármagns-,
þjónustu- og fólksflutningum. Á
fundinum nú var metið starf fjög-
urra starfshópa um þetta efni sem
skiluðu af sér fyrstu skýrslum en
munu ljúka störfum í júlí.
Síðdegis í gær hittu ráðherrarnir
Henning Christophersen, einn af
varaforsetum framkvæmdastjómar
Evrópubandalagsins. Hann gerði
grein fyrir undirbúningi bandalags-
ins að samstarfinu við EFTA. Að
sögn Jóns Baldvins kom fram á
fundinum að báðir aðilar em nokk-
uð ánægðir með gang mála og telja
að verkið gangi eftir áætlun.
Eitt þeirra mála sem var á dag-
skrá ráðherrafundarins var efling
EFTA sem samningsmiðils aðild-
arríkjanna sex, íslands, Noregs,
Svíþjóðar, Finnlands, Sviss og Aust-
urríkis, og spurningar um vinnu-
brögð innan EFTA og hvemig skera
mætti úr um ágreiningsefni. „Sviss-
lendingar hafa öðmm fremur lagt
á það áherslu að EFTA ætti að
halda áfram að vera samtök sjálf-
stæðra þjóðríkja og hafa samstöðu-
regluna sem gmndvallarreglu í
samstarfi þjóðanna," sagði Jón
Baldvin. „Það lá fyrir álitsgerð frá
sérfræðinganefnd um lög og stofn-
anir sem gerði þá tillögu að EFTA
tæki upp þá reglu í skilgreindum
undantekningartilvikum að meiri-
hluti atkvæða gæti ráðið. Niður-
staðan varð sú að árétta að sam-
stöðureglan skuli gilda sem megin-
regla. Hins vegar var samþykkt að
því er varðar úrskurð deilumála að
meirihlutareglan geti gilt í sérstök-
um umsömdum tilvikum. Ef til
dæmis berst kæra frá einstaklingi
eða fyrirtæki innan svæðisins vegna
brots á samþykki EFTA um afnám
ríkisstyrkja þá verður gangur máls-
ins eftirfarandi: í fýrsta lagi fjallar
EFTA-ráðið um kæmna. í öðm lagi
hefur það heimild til að kveða á
um að viðkomandi ríki sé ekki heim-
ilt að veita ríkisstyrki á meðan ver-
ið er að fjalla um kærana. í þriðja
lagi er þessu kærumáli vísað til
sérfræðinganefndar og í fjórða lagi
kveður EFTA-ráðið upp úrskurð á
gmndvelli tillagna þaðan sam-
kvæmt meirihlutareglunni. Hér er
ekki verið að taka upp yfirþjóðlega
stofnun innan EFTA heldur er hér
um að ræða dómstól til þess að
skera úr í árgreiningsmálum sem
rísa út af samningsskuldbindingum.
Við íslendingar emm tilbúnir til að
fallast á það enda mörg fordæmi
fyrir því t.d. í sambandi við mann-
réttindadómstól Evrópu.“
Ráðgjafamefnd EFTA hafði í
sínum tillögum sem lágu fyrir fund-
inum einkum lagt áherslu á styrk-
ingu innviða bandalagsins. Sagði
Jón Baldvin að tekið hefði verið til-
lit til þessa að mestu leyti. Til dæm-
is var ákveðið að fjölga starfsliði
EFTA í Genf og Bmssel um 15%.
Því var einnig lýst yfir að leið-
togafundir skyldu haldnir oftar en
verið hefur. „Það var mat manna
að atburðarásin væri svo hröð í
EFTA að það myndi koma að því
á seinni hluta ársins að taka veiga-
miklar pólitískar ákvarðanir um
skuldbindingar, sem ríkisstjómir
verða að standa klárar á þegar
komið er fram í september eða byrj-
un október," sagði utanríkisráð-
herra.
Að sögn Jóns Baldvins þarf til
dæmis að svara þeirri spumingu
hvort EFTA-ríkin séu reiðubúin að
taka að fullu og öllu upp reglur EB
í innflytjendamálum eða hvort þau
vilji setja skilyrði um aðild að sam-
komulagi þar að lútandi. „Á það
má benda að innan EB hafa einstök
ríki sett skilyrði eins og Portúgal
og Lúxemborg. Við getum gert ráð
fyrir því að einstök EFTA-ríki muni
setja fyrirvara á þessu sviði. ísland
myndi væntanlega hafa hliðsjón af
þeim fyrirvömm sem t.d. Lúxem-
borg hefur gert,“ sagði Jón Baldvin
Hannibalsson að lokum.
Millilent í
vegna sjö
SEINKUN á seinkun ofan varð til
þess, að DC - 8 þota Flugleiða í
Ieiguflugi til Spánar siðastliðið
þriðjudagskvöld varð að milli-
lenda í Glasgow og bíða þar á
þriðju klukkustund eftir' nýrri
áhöfn. Seinkanirnar urðu til þess,
að vinnutími áhafiiarinnar hefði
farið um það bil sjö mínútur fram
yfir samningsbundinn vinnutíma í
einni ferð, ef flogið hefði verið í
einum áfanga frá Malaga á Spáni
til Keflavíkur. Hámarksvinnutím-
inn í einni ferð er níu klukkustund-
ir á þessum flugvélum, og að öllu
eðlilegu hefði átt að vera hægt að
fara þessa leið innan þess tíma.
Upphaflega átti önnur hinna nýju
Boeing 737 - 400 flugvéla að fara
þetta leiguflug. Á þeim flugvélum
er hámarksvinnutíminn styttri, eða
átta klukkustundir, og því þarf að
millilenda í Glasgow til að skipta um
áhafnir þegar farið er í leiguflug til
Spánar. Þar sem hinar nýju þotur
höfðu verið kyrrsettar, var ákveðið
að farið yrði á DC - 8.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins seinkaði brottför í byijun
um eina klukkustund vegna kyrr-
setningar Boeing vélanna. Þegar far-
þegamir, sem vom sólarlandafarar
í hópferð, komu til Keflavíkur var
tilkynnt um 45 mínútna seinkun að
auki og að þeim tíma liðnum varð
enn nokkur töf. Eftir að um borð í
flugvélina var komið, þurfti enn að
bíða í um 45 mínútur, „... sem okkur
Glasgow
mínútna
var sagt að væri vegna hægagangs
flugumferðarstjóra,“ sagði einn far-
þeganna í samtali við Morgunblaðið.
Þá þegar var orðið tæpt að ná allri
ferðinni innan hámarksvinnutíma
áhafnarinnar.
Flogið var til Alicante og þaðan
til Malaga á Spáni og á báðum stöð-
um gekk afgreiðsla flugvélarinnar
hratt og snurðulaust. Farþegum til
íslands, sem komu í vélina á Spáni,
var tilkynnt að flogið yrði í einum
áfanga til Keflavíkur, þrátt fyrir að
fyrirsjáanlega yrði farið um 7 mínút-
ur fram yfir hámarksvinnutímann.
Eftir um hálfs annars klukkutíma
flug var hins vegar tilkynnt að milli-
lent yrði í Glasgow og skipt um
áhöfn. Gaf flugstjórinn þá skýringu
að fynrmæli hefðu borist þar að lút-
andi. í Glasgow var aðeins varaáhöfn
á Boeing flugvél, en engin á DC - 8.
Þurftu farþegarnir, rúmlega hundrað
manns, að bíða hálfa þriðju klukku-
stund í flugstöðinni á meðan sérstök
flugvél kom með áhöfn.
Einar Sigurðsson, blaðafulltrúi
Flugleiða, sagði í samtali við Morg-
unblaðið í gær, að eftir því sem hann
kæmist næst hefði áhöfn flugvélar-
innar ákveðið að fljúga ekki heim,
til fara ekki fram yfir vakttímann
og því hafi verið sjálfgert að lenda
í Glasgow. Ekki hefðu komið fyrir-
mæli um það frá íslandi fyrr en ljóst
hefði verið að áhöfnin var ekki tilbú-
in til að fljúga heim.