Morgunblaðið - 24.10.1989, Blaðsíða 18

Morgunblaðið - 24.10.1989, Blaðsíða 18
18 68Gi aaaoTao .ts huoaguigijm qiöajhvíuohoi/i MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 1989 Brotsjór á Heklu á Húnaflóa Tryggvi skipstjóri stendur frammi við stefoi og horfír upp brúnna, bogið mastur og búið að byrgja flesta glugga sem brotnuðu undan brot- sjónum. Sjórinn sem æddi þarna inn í klefa brytans hafði fyrst farið í gegnum eina íbúð skipverja, yfir gang og inn í klefann, en loflþrýstingurinn sprengdi gat á vegginn inn í borðsalinn eins og sjá má. Brytinn var í kojunni til vinstri og sjór- inn náði í borðhæð þegar hann var mestur í þessum klefa. „Hurðin á klefanum kom æðandi inn“ ÞAÐ VAR engu likara en gr]ót, en ekki sjór, hefði skollið á fram- mastri Heklunnar og kengbeygt það síðastliðinn laugardag. Skip- ið varð fyrir brotsjó á utanverðum Húnaflóa, með þeim afleiðing- um að einn skipveiji beið bana og stórtjón varð á stjórnbúnaði skipsins og innréttingum í vistarverum skipvetja. Heklan var efst á stórri öldu þegar brimhnefi reis enn hærra úr hafinu og hnúturinn skall fram- an á brú skipsins þannig að nær allir gluggar í brú og margir gluggar á vistafverum splundruð- ust og sjór fossaði inn með ógnar- krafti. Skipverjar, sem voru í nokkrum kle'fum við þilfar neðst í brúnni, slösuðust lítillega, en klefar þeirra ýmist fýlltust eða hálfylltust af sjó um stund. Loft- þrýstingurinn undan sjónum sem braut rúðumar og mddist inn sprengdi þilveggina fram á gang- irfh í nokkrum klefanna. Suma skipverjana nánast skolaði fram á ganginn með straumnum, en síðan náðu skipverjar að opna hurðir út á þilfarið og þá fjaraði út. Skipstjórinn, .Tryggvi Sveins- son, var kominn í brúna skömmu eftir að brotsjórinn gekk yfir, en stýrimaður og annar skipvetji vora á vakt. Þvert yfir skipið í þilfarshæð undir brúnni voru íjórir klefar skipveija og þvert yfir skipið fyr- ir aftan þessa klefa var gangur. í einum framklefanum bakborðs- megin brotnaði hurð vegna þrýst- ings af sjó og lofti, barst yfir ganginn og braut hurð inn í klefa brytans, Bjarna Þórðarsonar. Af- lið var slíkt að þriðji veggurinn, inn í borðsal skipsins, gaf sig einn- ig. Bjarni var í koju þegar brot- sjórinn réið yfír skipið: „Mér brá ekki þegar ógæfan dundi yfir, þetta gerðist svo hratt að maður gerði sér ekki einu sinni grein fyrir hávaðanum sem hlýtur að hafa fylgt brothljóðunum," sagði Bjarni. „Það fyrsta sem ég varð Strandferðaskipið Hekla verður fyrir brotsjó á siglingu frá Norð- urfirði og vestur um, kl. 3:00 á laugardag. Sendir tít neyðarkall og heldur inn á Húnaflóa fyrir eigin vélarafli. Olíuskipið Kyndill kemurtil mótsvið Heklukl. 17:30 og lóðsar inn til Hólmavíkur. var við var að hurðin á klefanum kom æðandi inn og sjór með og í sama mund sprakk veggurinn beint á móti hurðinni inn í borðsal- inn. Sjórinn náði í borðhæð, en ég held að það hafi aðallega verið loftþrýstingurinn sem braut vegg- inn niður. Það greip mig engin hræðsla og ég fór strax fram úr kojunni að glugganum og lokaði honum. Ég hafði látið rifa þar sem hann var hlémegin og inni á þilfar- inu. Síðan fór ég fram á gang á nærfötunum til þess að kj.nna stöðuna, því maður vissi auðvitað ekkert hvað var framundan. Eftir það gengu menn til þeirra verka sem hægt var að vinna og nauð- syn bar til.“ Siglingatæki Heklunnar urðu óvirk eftir brotsjóinn, en vélar og stýri vora í lagi. Skipveijar hug- uðu fyrst að því að skipið bæri ekki í áttina að Óðinsboða, en um það bil tveimur klukkustundum eftir áfallið kom Kyndill Heklu til aðstoðar og fylgdi skipinu inn til Hólmavíkur á laugardagskvöld. Hugað var að meiðslum skipveij- anna sem meiddust, en bátsmað- urinn komst aldrei til meðvitundar eftir að brotsjórinn reið yfir. Farmur skipsins haggaðist ekki við brotsjóinn. Ekki er ljóst hve mikið fjón varð á skipinu.en allt bendir til að það nemi milljónum og jafnvel tugum milljóna króna. -áj. Morgunblaðið/Ragnar Axelsson Sjórinn fossaði inn um gluggana framan á þilfarsklefum skip- veija og hálffyllti klefana, en sjórinn og loftþrýstingurinn ruddu burtu veggjum sem skildu að íbúðir skipveija og ganga. Ungveijar leita eftir samstarfí við EFTA: Miklar breytingar í átt til markaðsbúskapar nauðsyn Erindi þeirra þó tekið með velvilja, segir Jón Baldvin Hannibalsson „FULLTRÚAR ríkisstjórna í Mið- og Austur-Evrópu, einkum Póllands, Ungveijalands og Júgóslavíu, hafa nú hver á fætur öðrum komið á framfæri þeim vilja sínum að efla tengsl sín við EFTA,“ segir Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra, en hann átti, fyrir hönd ráðherraneftidar EFTA, fund með viðskipta- ráðherra Úngveija, dr. Tibor Melega, síðastliðinn sunnudag í Genf, í september síðastliðnum ræddi hann við fulltrúa Pólveija og næstkomandi fimmtudag er ráðgerður fundur með fulltrúum Júgóslavíu. Fundur verður í ráðherraneftidinni í Genf á föstudag. Jón Baldvin segir að miklar breytingar þurfi að verða í Ungveij- alandi I átt til markaðsbúskapar áður en þeir geti fengið aðild að fríverslunarbandalagi, en erindi þeirra sé litið með velvilja innan EFTA. „Dr. Melega óskaði eftir við- ræðum við formann ráðherraráðs EFTA og boðaði að hann vildi koma á framfæri skriflegri orð- sendingu, sem hann gerði á okkar fundi. í henni lýsir ungverska ríkisstjórnin þeim vilja sínum, að hún vilji í náinni framtíð efna til nánara og formfasts samstarfs við EFTA með það í huga að koma á einhvers konar fríverslunar- samningi," sagði Jón Baldvin. Þessari orðsendingu sagði Jón, að hann mundi koma á framfæri við fulltrúa fastanefnda EFTA- ríkjanna í Genf og að hann mundi reifa málið á ráðherrafundi EFTA-ríkjanna í Genf næstkom- andi föstudag. „Hins vegar benti ég honum á, að EFTA væri ekki yfirþjóðleg stofnun eins og Evrópubandalag- ið, heldur viðskiptasamtök sjálf- stæðra ríkja og tvíhliða samskipti milli ríkja væru þess vegna á vett- vangi ríkisstjórna en ekki EFTA, þótt ekkert kæmi að vísu í veg fyrir að EFTA ijallaði um málið og lýsti afstöðu sinni við ríkis- stjómimar,“ sagði Jón. Þá kvaðst hann hafa gert Melega grein fyr- ir hvernig komið væri könnunar- viðræðum EFTA og Evrópu- bandalagsins, sem hefðu það að markmiði að koma á einu sameig- inlegu markaðssvæði ríkjanna átj- án, tólf Evrópubandalagsríkja og sex EFTA-ríkja. Nú í haust er þess að vænta að teknar verði pólitískar ákvarð- anir um framhald þessa, hvort samningar byijuðu á næsta ári og af því leiðir, segir Jón Baldvin, að EFTA-ríkin eiga óhægt um vik að taka afstöðu til nánara sam- starfs við þriðja aðila fyrr en vitað verði hvernig þessum viðræðum reiðir af. Þessu gerði utanríkisráð- herra dr. Melega grein fyrir. „í viðræðum okkar kom það fram að vandi Ungveija er út af fyrir sig ekki mikill varðandi við- skiptin við EFTA-ríkin. Útflutn- ingur Ungveija til Vestur-Evró- puríkja er að mestu leyti Iand- búnaðarafurðir, EFTA-ríkin hafa yfirleitt afnumið tolla og tækni- hindranir í þeim viðskiptum, þannig áð það er lítið sem við getum gert til viðbótar til þess að greiða fyrir þessum viðskipt- um, þau era hindranarlaus. Hins vegar kom það fram í máli hans, að vandi Ungveija gagnvart Evr- ópubandalaginu er mikill. Þar reka þeir sig á mikinn vegg, sem heitir hin sameiginlega landbún- aðarstefna Evrópubandalagsins. Hún er að sjálfsögðu ekki fríversl- unarstefna, heldur vemdarstefna og felur í sér risavaxinn ríkis- stuðning í formi niðurgreiðslna, styrkja og hindrana á innflutn- ingi, meðal annars í formi kvóta. Þannig hafa Ungvéijar á undanf- örnum áram tapað þessum mark- aði af þessum sökum. Þeim er því auðvitað ennþá meiri nauðsyn á því að ná samkomulagi við Evr- ópubandalagið og hafa í hyggju að gera það samtímis." Jón Baldvin segir að Ungver- jarnir hafi gert honum grein fyrir þeim breytingum sem þar eiga sér nú stað, „og gerast satt að segja svo hratt að maður á fullt í fangi að fylgjast nieð frá degi til dags.“ Þrátt fyrir allar breytingarnar eiga Ungverjar þó enn aðild að efnahagsbandalagi Austur-Evr- ópu, COMECON. „Framleiðslu- fyrirtæki Ungveijalands eru enn í ríkiseigu og verðmyndunarkerfi þess vegna ekki markaðskerfi, það er að segja það styðst að verulegu leyti við niðurgreiðslur og ríkisstyrki. Meðan þetta tvennt er enn við lýði geta Ungveijar eðli málsins samkvæmt ekki átt fulla aðild að fríverslunarbanda- lagi markaðsríkja þar sem meðal annars það er ein af skuldbinding- unum að ríkisstyrkir sem hafi skrumskælandi áhrif á verðmynd- un era bannaðir,“ segir utanríkis- ráðherra. Hann kveðst því hafa sagt dr. Melega að þótt þróunin hafi gerst hratt, þá þurfi enn um sinn að bíða þess að hlutimir breytist enn frekar. „Hins vegar fullvissaði ég hann um það að í hópi forystumanna EFTA eins og annars staðar í Vestur-Evrópu væri mikill pólitískur velvilji gagn- vart þessari þróun í átt til lýðræð- is, fjölflokkakerfis og markað- skerfis í Ungveijalandi og við værum með á okkar borðum ýms- ar hugmyndir og vissum af þeim hugmyndum sem ræddar væru innan Evrópubandalagsins um það hvað við gætum, hvorjr í sínu lagi og í sameiningu, gert til þess að greiða fyrir þessari þróun,“ sagði Jón Baldvin Hannibalsson.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.