Morgunblaðið - 30.01.1990, Blaðsíða 1

56 SIÐUR B
24. tbl. 78. árg.__________________________________ÞRIÐJUDAGUR 30. JANÚAR 1990_______________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Bandaríkin:
Washington. Reuter.
RICHARD Cheney, varnarmálaráðherra Bandaríkjanna, kynnti í gær
tillögur um lokun herstöðva bæði í Bandaríkjunum og erlendis í sam-
ræmi við þá ákvörðun stjórnvalda vestra að draga úr fjárframlögum
til varnarmála. Gert er ráð fyrir því að 69 herstöðvum verði ýmist
lokað eða dregið verulega úr umsvifum herliðsins þar.
Reuter
Samkvæmt tillögum Cheneys
verður 14 herstöðvum erlendis lokað
eða dregið úr mannafla. Hermenn í
þremur herstöðvum á Bretlandi, m.a.
Greenham Common-stöðinni, verða
kallaðir heim og stöðvum á Ítalíu og
í Vestur-Þýskalandi, Grikkiandi,
Tyrklandi og Suður-Kóreu verður
lokað. Þá verður dregið úr umsvifum
Bandaríkjaflota á Bermúdaeyjum og
mannafla fækkað í flotastöð einni á
Filippseyjum.
George Bush Bandaríkjaforseti
kynnti í gær fjárlagafrumvarp ríkis-
stjórnar sinnar fyrir næsta ár. Þar
er gert ráð fyrir tveggja prósenta
niðurskurði á framlögum til varnar-
mála. Er búist við að þingmenn freisti
þess að ná fram enn frekari sam-
Þegar Erich Honecker, fyrrum leiðtogi Austur-Þýskalands, var útskrifaður af sjúkrahúsi í gær eftir
að hafa gengist undir uppskurð var hann umsvifalaust tekinn höndum. Honecker hefur verið ákærður
fyrir landráð og gert er ráð fyrir að réttarhöld yfir honum hefjist í mars.
Hans Modrow, forsætisráðherra Austur-Þýskalands:
Kosningar í mars og þjóð-
stjórn eina úrræði ríkisins
Austur-Berlín. Daily Telegraph.
HANS Modrow, forsætisráð-
herra Austur-Þýskalands, Iét svo
ummælt í gær að verkföll, sljórn-
leysi og hugarvíl væru að hrinda
þjóðinni fram af hengiflugi. Eina
leiðin til að tryggja tilvist ríkisins
hefði verið að flýta kosningum
og mynda þjóðstjórn. Mikil þátt-
taka var í mótmælum í flestum
stærstu borgum landsins í gær.
Mest áberandi var krafan um
sameinað Þýskaland.
Eftir langar samningaviðræður á
sunnudag náðist samkomulag milli
bráðabirgðastjórnarinnar þar sem
kommúnistar hafa haft meirihluta
og stjórnarandstöðunnar. I því felst
að frjálsum þingkosningum sem
halda átti 6. maí verður flýtt til
18. mars. Sveitarstjórnakosningar
verða haldnar 6. maí eins og áform-
að var. Mynduð verður bráðabirgða-
ríkisstjórn þar sem hver hinna
stærri stjórnarandstöðuflokka fær
einn ráðherra án ráðuneytis. Einn
ráðherra ríkisstjórnarinnar verður
viðstaddur hringborðsviðræðurnar
sem fram hafa farið að undan-
förnu. Stjórnarandstaðan féll frá
þeirri kröfu sinni að núverandi ráð-
herrar kommúnista segðu sig úr
flokknum fram að kosningum.
I ræðu á þingi Austur-Þýska-
lands dró Modrow upp dökka mynd
af ástandinu í landinu. Hann sagði
að lög og regla hefðu víða hrunið,
fólksflóttinn héldi áfram án afláts,
verkamenn krefðust launahækkana
þótt efnahagurinn versnaði stöðugt
og pólitískar öfgar færðust í vöxt
eins og fjölmargar sprengjuhótanir
undanfarið sýndu. Við þessar að-
stæður hefði ekki verið um annað
að ræða en leita liðsinnis stjómar-
andstöðunnar. Modrow hélt í gær
til Moskvu til viðræðna við sovéska
ráðamenn.
Erich Honecker, fyrrum leiðtogi
Austur-Þýskalands, var handtekinn
í gær og verður hann ásamt nokkr-
um samstarfsmönnum sínum dreg-
inn fyrir rétt í mars sakaður um
landráð. Honecker hefur verið í
stofufangelsi frá því fyrir áramót.
Fyrir þremur vikum gekkst hann
undir uppskurð vegna krabbameins.
Hann var handtekinn um leið og
hann kom af spítalanum í gær.
Læknir Honeckers sagði að hann
væri of sjúkur til að þola réttar-
höld. Árið 1935 tóku nasistar í
Þýskalandi Honecker höndum, sök-
uðu hann um að taka þátt í and-
spyrnu kommúnista og dæmdu
hann fyrir landráð. Hann sat í fang-
elsi allt til stríðsloka árið 1945.
drætti er fjárlagafrumvarpið verður
tekið til meðferðar.
Sjá frétt á bls. 22.
Azerar og Armenar:
Ræðast við
í Riga án
Kremlveria
Moskvu. Reuter.
FULLTRÚAR Azera og Armena
hafa fallist á að hefja formlegar
friðarviðræður nk. fimmtudag í
borginni Riga i Lettlandi. Þjóð-
fylkingar Eystrasaltslandanna
þriggja verða sáttasemjarar í deil-
unni en Moskvuvaldið á enga aðild
að viðræðunum.
Meðal annars verður rætt um þá
ákvörðun sovéskra stjórnvalda að
senda herlið til Azerbajdzhan, sam-
kvæmt yfirlýsingu sem fulltrúar
Armena og Azera hafa undirritað.
Hins vegar á ekki að víkja að ágrein-
ingi um héraðið Nagorno-Karabak í
Azerbajdzhan sem Armenar gera til-
kall til.
Nýstárleg staða er nú að koma
upp fyrir sovésk yfirvöld í Sovétlýð-
veldinu Moldavíu. íbúar borgarinnar
Tiraspol, sem flestir eru Russar,
hafa samþykkt að segja sig úr lögum
við lýðveldið sjálft. Astæðan er sú
að þeir vilja ekki eiga hlutdeild í
þeirri þjóðernisvakningu sem á sér
stað meðal Moldava eftir að frændur
þeirra í Rúmeníu losnuðu undan
harðstjórn Nicolae Ceausescus.
Vaclav Havel á blaðamannafundi í Prag:
Tékkóslóvakía ekki leng-
ur aðgerðarlaus nýlenda
Forsetinn segist ef til vill koma til Reykjavíkur
Prag. Frá Birni Bjarnasyni blaðamanni Morgfunblaðsins.
VACLAV HAVEL, forseti Tékkóslóvakíu, útilokar ekki að haiin verði
í Reykjavík í febrúar, þegar leikrit hans verður frumsýnt í Þjóðleik-
húsinu. Kom þetta fram í svari forsetans á blaðamannaiundi í Prag
í gær, þegar mánuður var liðinn frá því að Havel var kjörinn for-
seti. Hann sagðist vilja endurnýja sjálfstraust Tékka eftir niðurlæg-
ingu undir stjórn kommúnista. Hann gaf til kynna að hann yrði e.t.v.
í kjöri í forsetakosningum í sumar, en hann hefur hingað til svarað
spurningu um það á neikvæðan hátt.
Menn þurfa ekki að vera lengi Sænskur blaðamaður spurði t.d.
í Prag til að átta sig á því að Vacl-
av Havel er hetja hinnar friðsam-
legu byltingar hér. Alls staðar eru
myndir af honum og íbúarnir segj-
ast hylla hann og elska.
Blaðamannafundurinn fór fram
á tékknesku en var þýddur samtím-
is á ensku. Forsetinn var spurður
um hin fjölbreyttustu mál, og svar-
aði hann spurningum af hógVærð.
hvers Havel krefðist af Svíum
vegna framkomu þeirra í Þrjátíu
ára stríðinu á 17. öld. Forsetinn
sagðist vænta þess og hafa farið
fram á að Svíar sýndu í verki að
þeir iðruðust þess að hafa tekið
ýmsa þjóðardýrgripi Tékka her-
fangi í stríðinu.
Havel talaði af mestum tilfinn-
ingahita þegar hann sagðist vilja
stuðla að því að Tékkar endur-
heimtu sjálfstraust sitt og virðingu
eftir að hafa verið „aðgerðarlaus
nýlenda" í rúm 40 ár. Jafnframt
væri nauðsynlegt að hefja forseta-
embættið til nýs vegar eftir niður-
lægingarskeið alræðisins.
Blaðamaður Morgunblaðsins var
hinn síðasti sem komst að á þessum
klukkustundar langa fundi og
spurði hvort Havel væri væntanleg-
ur til Reykjavíkur á frumsýningu
á leikriti hans Endurbyggingunni
í Þjóðleikhúsinu. Sagðist forsetinn
hafa „heyrt orðróm um þetta“, en
ekkert væri ákveðið, þótt þetta
væri líklegt. Michael Zantovsky,
blaðafulltrúi forsetans, sagði að
töluverðar líkur væru á því að

Vaclav Havel.
Havel yrði 18. febrúar á íslandi,
þótt allt væri óráðið um það enn.
Enginn sérstakur tilgangur virt-
ist vera með þessum blaðamanna-
fundi forsetans, annar en sá að
gefa þjóðinni tækifæri til að hlýða
á boðskap hans, en sjónvarpað var
beint af fundinum. Sérfróðir aðilar
gátu sér þess til að HaVel vildi
sýna að hann væri með valdataum-
ana í hendi sér eftir orðróm undan-
farna daga um að félagar í öryggis-
lögreglunni, sem leyst var upp fyrr
í mánuðinum, undirbyggju valda-
rán.
Herstöðvum lokað
í spamaðarskyni