Morgunblaðið - 12.09.1991, Blaðsíða 35

leei naaMíiTqaf: :si jrjOAaa'rvMN giQA.ia/uoHOM
" MORGUNBLAÐIÐ"FÍMMfUDÁGURTT2SEPTEMBER 1991 ■ 35
Hjúkrun og hjúkrunarheimili
eftir Signhildi
Sigurðardóttur
Það vantar hjúkranarheimili
fyrir lasburða gamalt fólk. Þau
vantar núna strax.
Fjöldi ósjálfbjarga, gamals fólks
gj' í heimahúsum, í þjónustuíbúð-
um eða á bráðadeildum sjúkra-
húsa. Þessu fólki þarf að hjálpa
og gera því kleift að njóta heimil-
islífs og halda virðingu sinni. Gam-
alt fólk þarf mismikla aðstoð í
daglegu lífí. Sumir eru haldnir
kvillum sem fylgja ellinni og verða
ekki læknaðir á bráðadeildum
sjúkrahúsa.
Á bráðadeildum sjúkrahúsa
dvelur margt gamalt fólk vikum
jafnvel mánuðum saman, þótt
umhverfí og starfsemi þessara
stofnana henti þeim ekki. Þeir sem
ílengjast, t.d. á handlæknisdeild,
hafa upphaflega lagst inn til að
fara í uppskurð. Þetta eru t.d.
gamlir menn sem þjást vegna
stækkaðs blöðruhálskirtils. Nokk-
uð er um fólk með kviðverki og
ógleði vegna gallsteina. Aðrir með
verki og hægðavandamál vegna
ristilbólgna. Enn aðrir hafa dottið
og hlotið beinbrot.
Eftir rannsóknir á almennu
heilsufari fer fólkið í skurðaðgerð
til að fá bót meina sinna. Að að-
gerðum loknum taka hjúkranar-
fræðingar við sjúklingum og sinna
þeim og vaka yfir allan sólarhring-
inn. Læknar sjúklingsins, hjúkr-
unarfræðingar og annað starfsfólk
sjúkrahússins, s.s. sjúkraliðar og
sjúkraþjálfar, leggjast á eitt til að
batinn verði skjótur og góður.
Þegar gamla fólkið hefur náð
heilsu á ný eftir aðgerð er sjaldan
einfalt að útskrifa það af sjúkra-
húsi. Hér koma nokkur dæmi,
hvers vegna svo er. Sumir treysta
sér ekki heim á ný, ef lífið var
þeim erfitt fyrir. Ættingjar treysta
sér ekki lengur að sjá um sína
nánustu vegna tímaleysis og
hversu erfítt það er. Sumir eru
marga mánuði að ná upp fyrri
styrk. Aðrir ná sér aldrei fullkom-
lega aftur og þurfa því góða hjálp.
Þess vegna ílengjast sjúklingar
á bráðasjúkrahúsum og tefja fyrir
þeim sem bíða eftir að komast í
aðgerðir. Þetta er ömurlegt ástand
fyrir alla aðila.
Við þurfum fleiri hjúkrunar-
heimili með heimilisbrag og öfluga
heimahjúkrun og heimilishjálp fyr-
ir þá, sem kjósa að vera á heimil-
um sínum eða ættingja sinna. Það
þarf að fjölga stöðugildum í þess-
ari þjónustu og í framhaldi af því
laða að fleira starfsfólk.
Hjúkrunarfræðingaskortur
Heyrst hefur að skortur á hjúkr-
unarfræðingum valdi því að erfitt
sé að reka sjúkrahús úti á landi.
Hér í Reykjavík er svipað ástand.
Það hefur þurft að fækka sjúkling-
um á sjúkrahúsum í lengri eða
skemmri tíma vegna skorts á
hjúkranarfræðingum. Rúm standa
„Töluvert af menntuð-
um hjúkrunarfræðing-
um vinnur ekki við sitt
fag. Þessa hjúkrunar-
fræðinga þarf að laða
til hjúkrunarstarfa með
öllum tiltækum ráð-
um.“
auð í tugatali, jafnvel nokkrar
stofur á sumum deildum. Sumir
telja að með styttra hjúkrunarná-
mi myndi fjölga svo í hjúkrunar-
stéttinni að ofangreint vandamál
yrðj úr sögunni.
Ég hef heyrt talað um að hjúkr-
unarnámið sé of langt og erfitt,
og fjöldi áhugasamra og hjarta-
hlýrra stúlkna treysti sér þar af
leiðandi ekki í námið. Það er mið-
ur. Svo sannarlega er hlýtt hjarta
nauðsynlegt þeim er vilja hjúkra
sjúkum. En það er jafn nauðsyn-
legt að vera vel menntaður í fag-
inu. Að hjúkra er mjög krefjandi
og ábyrgðarmikið starf.
Hjúkrunarfræðingar á hand-
læknisdeild annast sjúklinga eftir
ýmiskonar aðgerðir. Hver ein-
staklingur fær hjúkran, sem er
sniðin að þörfum hans. Allt miðar
að sem bestri líðan sjúklings og
skjótum bata. Fyrir aðgerð fræðir
hjúkranarfræðingur sjúkling um
tilgang og eðli rannsókna, og reyn-
ir að lægja kvíða. Eftir aðgerð
fylgist hjúkrunarfræðingur grannt
með andlegu og likamlegu ástandi
sjúklings. Þeir verða að hlusta vel
á sagða og ósagða hluti og vera
nálægir til að veita sjúklingum og
aðstandendum þeirra styrk og
bjartsýni.
Hjúki'unarfræðingur vinnur að
því að fyrirbyggja hugsanlega
fylgikvilla svæfíngar og aðgerðar,
s.s. lungnabólgu, sýkingu í skurð-
sári, blóðtappa o.s.frv. Hjúkranar-
fræðingur reynir að fyrirbyggja
og meðhöndla verki og ógleði.
Lyfjagjafir til sjúklinga, hvort sem
er í æð, í vöðva eða um munn, er
nákvæmnisverk.
Margir sjúklingar, sem koma til
aðgerðar, eru haldnir langvinnum
sjúkdómum, s.s. sykursýki, hjarta-
sjúkdómum eða asthma. Þessum
sjúkdómum þarf að sinna á meðan
fólk er að ná sér eftir aðgerðir.
Þetta gerir hjúkrunina flóknari en
ella.
Ég hef hér lítiilega minnst á
störf hjúkrunarfræðinga á hand-
læknisdeild. En hjúkrun greinist í
mörg sérhæfð svið. Ég tek sem
dæmi: barnahjúkran, heilsugæslu-
hjúkrun, lyflæknishjúkrun, geð-
hjúkrun, gjörgæsluhjúkrun, svæf-
ingarhjúkran, skurðhjúkrun, rönt-
genhjúkrun, öldrunarhjúkrun og
krabbameinshjúkrun. Margt er
sameiginlegt með störfum okkar
en annað ólíkt.
Sjúklingar og aðstandendur
þeirra gera miklar kröfur til færni
Signhildur Sigurðardóttir
og þekkingar heilbrigðisstétta.
Það er vel. Mistök mega ekki eiga
sér stað inni á sjúkrahúsum. Þau
geta orðið afdrifarík.
Lausnin á hjúkrunarfræðinga-
skortinum er ekki sú að gera minni
kröfur um menntun. Það þarf að
finna aðrar leiðir til að laða fólk
í hjúkrunarnám. Töluvert af
menntuðum hjúkrunarfræðingun^
vinnur ekki við sitt fag. Þessa
hjúkrunarfræðinga' þarf að laða
til hjúkranarstarfa með ölium til-
tækum ráðum.
Höfundur er hjúkrunarfræðingur
á Landakotsspítala.
TltSÖLU
Til sölu tæki til harðfisks-
eða hausaframleiðslu
Til sölu er frystir (Barkar-einingar) m/pressu,
þurrkklefi (tæki), þurrkgrindur ca 500 stk.
ásamt hjólapöllum, tveir valsarar, vigt
m/strikamerkingu, tvær vacum-vélar, kúttari
fyrir bTtafisk, ásamt fleiru.
Upplýsingar í síma 98-12947 (Gísli).
Vélsmíðatæki til sölu
Eftirtaldir munir í eigu þrotabús Vélsmiðjunn-
ar Stálvers hf. eru boðnir til sölu.
Laugardaginn 14. september frá kl. 12-16
gefst mönnum kostur á að skoða tækin og
gera tilboð í húsnæði Stálvers hf., Eirhöfða 16:
1. Rennibekkur teg; Frisell (gamall).
Vinnslugeta er 60 cm þvermál og 200
cm lengd.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Fræsari teg; Wanderer/Munchen, 1958.
Plötuklippur teg; Siemens/Schucker.
(gamlar). Vinnslugeta er 200 cm breidd-
ir, 10 mm þykktir í járni og 6 mm í stáli.
Standborvél teg; IRUQ 35 mm ASA,
1961.
Gataplan, heimasmíðað. Þyngd; 3.476
kg., stærð 13x136x136 cm.
Bandsög teg; RIDGID m/hálsi.
Hjólsög teg; Brown Master.
Hjakksög K-Rex-ing.
Hjólsög (gömul).
Plötuvals. Vinnslugeta 150 cm x 4 mm.
Plötupressa teg; Götereds (gömul),
þyngd 12 tonn. Vinnslugeta er 300 cm
breidd og 6 mm þykkt.
„Lokkur“, pressa fyrir girðingarstaura.
Rafsuðuvél teg; Hobart. Ástand: Gömul
og með ónýtan spenni.
Tikksuða teg; Norweld. (Tic 180). Mats-
verð: 15.000 kr.
Rafsuða teg; Unitor (AGA) (gömul).
Stærð; 350 amp.
16. Standborvél, 1942.
17. Suðubekkur, 6 metrar.
18. Gastæki teg; AGA. 2 stk. brennarar og
1 stk. hitari.
Plastmaskurðarvél, teg; Plastma arc.
Rafsuðuspennar, 3 stk. (gamlir).
21. Tengibox, samanstendur af 2 þriggjafasa
tengjum og 4 venjulegum.
Loftpressa teg; Einhell 11 bar, 270
lítr./mín.
Vökvapressa, heimasmíðuð.
Vinnuborð úr járni 170 cm x 250 cm,
ásamt 8 skápum.
Blikkklippur á standi.
Rafsuða teg; Unitor 500 amp. (gömul).
Smergill, heimatilbúin með tveimur
skífum.
Snittvél teg; RIDGID 535.
19.
20.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
Sveinn Andri Sveinsson, lögfr.,
bústjóri til bráðabirgða.
KENNSLA
Vélritunarkennsla
Morgunnámskeið er að hefjast.
Vélritunarskólinn, s. 28040.
FELAGSLIF
18.00 á
Almenn samkoma verður í
kapellunni f Hlaðgerðarkoti í
kvöld kl. 20.30.
Umsjón: Stefán Baldvinsson.
Hjálpræðis-
herinn
Kirkjusfræti 2
Almenn samkoma kl. 20.30
Kapteinn Anne Merete Jakobsen
talar.
Hvítasunnukirkjan
Völvufelli 11
Almenn samkoma verður í kvöld
kl. 20.30. Ræðumaður: Garðar
Ragnarsson.
Allir hjartanlega velkomnir.
Vakningar- og
kristniboðssamkoma
í Kristniboðssalnum, Háaleitis-
braut 58 í kvöld kl. 20.30.
Aðalræðumaður: Séra Helgi
Hróbjartsson, kristniboði.
Þú ert velkominn.
Kristniboðssambandið,
KFUM, KFUK.
Skipholti 50b, 2.h.
Almenn samkoma í kvöld kl.
20.30. Allir innilega velkomnir.
ÚTIVIST
GRÓRNHI l • REYKJAVÍK • SÍMI/SÍMSVARI M60&
Helgarferðir
13.-15. sept.:
Hallgrímsvarða - Laugafell
Hugað að Hallgrímsvörðu, sem
stendur skammt frá Fjórðungs-
ölduvatni á Sprengisandi, en
Fjórðungsalda hefur verið talin
miðpunktur íslands og var vörð-
unni því valinn þessi staður.
Varðan var reist til heiðurs Hall-
grími Jónassyni, yfitkennara í
Kennaraskólanum, sem var mik-
ill ferðamaður og vinsæll farar-
stjóri. Farið í laugina við Lauga-
fell. Gist í Nýjadal. Allir þeir, sem
viðstaddir voru vígslu vörðunnar
1982 eru hvattir til að koma
með. Fararstjóri: Lovísa Christ-
iansen.
Hjólreiðaferð
Höfð verður bækistöð í Land-
mannalaugum og hjólað þaðan
i Eldgjá og Hrafntinnusker. Skil-
yrði að vera á sæmilegum fjalla-
hjólum. Viðgerðarmaður verður
með í för. Lagt af stað frá G.Á.
Péturssyni, Faxafeni 14, áföstu-
dagskvöld kl. 20. Spennandi ferð
fyrir frískt fólk. Fararstjóri: Jón
Gunnar Hilmarsson.
Básar á Goðalandi
Nú fara haustlitirnir að koma
fram og ættu allir að upplifa
þennan óviðjafnanlega stað á
þessum fagra árstíma. Farar-
stjóri: Anna Soffía Óskarsdóttir.
Fimmvörðuháls
Gist í nýbyggðum skála Útivistar
á Fimmvörðuhálsi, sem er allur
hinn vandaðasti. Lagt af stað á
laugardagsmorgun og gengið í
rólegheitum upp á hálsinn. Á
sunnudag verður ferðinni haldið
áfram og gengiö niður í Bása.
Tilvalin ferð fyrir þá, sem vilja
hafa gott tóm til þess að skoða
náttúru og landslag á þessari
vinsælu gönguleið. Fararstjóri:
Reynir Sigurðsson.
Sjáumst!
Útivist.
FERÐAFELAG
ÍSLANDS
ÖLOUGÖTU3& 11798 19533
Helgarferðir F.í.
13.-15. september
1. Landmannalaugar - Hrafn-
tinnusker - Krakatindsleið -
Álftavatn
Spennandi ferð um þekktar og
lltt þekktar slóðir. M.a. verða
ishellarnir við Hrafntinnusker
skoðaðir og fleiri forvitnilegir
staðir. Ekiö verður frá Reykjadöl-
um vestan Laufafells til Álfta-
.vatns. Gist i sæluhúsum F.i. í
Laugum og við Álftavatn. Farar-
stjóri: Leifur Þorsteinsson.
2. Landmannalaugar -
Hrafntinnusker
Gist báðar nætur í Laugum. Ekið
frá Dómadal hjá Sátubarni um
Pokahrygg að Hrafntinnuskeri.
Möguleiki að ganga til baka frá
Hrafntinnuskeri til Landmanna-
lauga (einn áfangi í „Laugavegs-
göngu"), eða fara með rútunni.
3. Þórsmörk - Langidalur.
i september er það kyrrðin og
fegurðin sem mætir ferðamann-
inum I Þórsmörk. Komið með
og njótið helgarinnar með
Ferðafélaginu. Gist í Skagfjörðs-
skála/Langadal. Gönguferðir
með fararstjóra um Mörkina.
Uppl. og farm. á skrifst., Öldu-
götu 3.
Ferðirnar eru ódýrari fyrir
félagsmenn - gangið f Ferða-
félagið.
Ferðafélag Islands.
L