Morgunblaðið - 16.10.1991, Blaðsíða 1

56 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
235. tbl. 79. árg.
MIÐVIKUDAGUR 16. OKTOBER 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Rússland:
Ríkisstjórnin
stokkuð upp
Moskvu. Reuter.
BORIS Jeltsín, forseti Rússlands,
tilkynnti í gær að hann ætlaði að
gera breytingar á ríkisstjórn
sinni. Skipaður yrði forsætisráð-
herra en það embætti er nú laust
og haft er eftir aðstoðarmönnum
hans að afturhaldssamir ráðherr-
ar verði reknir.
Jeltsín sagði að nýja stjórnin yrði
til bráðabirgða, samhent stjórn sem
fleytti þjóðinni yfir aðsteðjandi erfið-
leika. Hann lagði til að þing Rúss-
lands frestaði sveitarstjórnakosning-
um sem framundan eru. Ennfremur
sagði hann að verðlagshömlum yrði
aflétt. Verðhækkanir sem því fylgdu
hlytu að koma illa við almenning en
þær væru nauðsynlegar. Hann boð-
aði að rússneska stjórnin myndi grípa
til aðgerða til að hefta peningamagn
í umferð. Hugsanlegt væri að rúblur
til notkunar þar yrðu stimplaðar með
rússnesku fánalitunum í þessu skyni.
Reuter
Míkhaíl Gorbatsjov forseti Sovétríkjanna átti í gær fund með Franjo Tudjman, forseta Króatíu (t.v.),
og Slobodan Milosevic, forseta Serbíu (t.h.), í Moskvu. Að fundi loknum sagðist Milosevic telja að hægt
yrði að leysa Júgóslavíudeiluna með friðsamlegum hætti.
Viðbrög’ð við fullveldisyfirlýsingu Bosníu-Herzegovínu:
Sambandsherinn varar við
allsl íeij ai’stríði í Júgóslavíu
Forsetar Króatíu og Serbíu segjast vilja frið eftir fund með Gorbatsjov Sovétforseta
Belgrad. Reuter.
ÞINGIÐ í Bosníu-Herzegovínu,
einu af sex lýðveldum Júgóslav-
íu, samþykkti í gær að lýsa yfir
fullveldi en viðbrögð sambands-
hersins voru að vara við allsherj-
arstríði í landinu reyndi lýðveld-
ið að rífa sig laust. Af 4,2 milljón-
Frakkar og Djóðveijar:
Tillaga um
stórfylki á
vegum VES
Brussel. Reuter.
FRAKKAR og Þjóðverjar
hafa óformlega lagt til að
Vestur-Evrópusambandið
(VES) komi á fót stórfylki
landhers (með 70.000-100.000
hermenn). Kom þetta fram í
máli Marks Eyskens, utanrík-
isráðherra Belgíu, í gær.
í Vestur-Evrópusambandinu
eru níu Evrópubandalagsríki og
er nú mikið rætt um að það
taki að sér varnarmálahlutverk
fyrir hönd bandalagsins. Frakk-
ar og Þjóðveijar hafa ítrekað
hvatt til þess að Evrópubanda-
lagið móti sameiginlega varnar-
stefnu. Bretar og fleiri þjóðir
leggjast hins vegar gegn slíku.
Tillögurnar umræddu verða
kynntar formlega í dag en síðar
í mánuðinum verða þær af-
greiddar á fundi Vestur-Evr-
ópusambandsins.
um íbúa Bosníu-Herzegovínu eru
múslimar 44%, Serbar 31% og
Króatar 17%. Var fullveldisyfir-
lýsingin samþykkt eftir að þing-
menn Serba höfðu gengið af
þingi. Forsetar Serbíu og Króa-
tíu hittu Míkhaíl Gorbatsjov for-
seta Sovétríkjanna í Moskvu í
gær. í sameiginlegri yfirlýsingu
sögðust þeir vilja binda þegar í
stað enda á átökin I landinu og
hefja friðarviðræður eftir
mánuð.
Veljko Kadijevic, varnarmálaráð-
herra Júgóslavíu og yfírmaður sam-
bandshersins, fór í gær til Sarajevo,
höfuðborgar Bosníu-Herzegovínu,
til viðræðna við forseta lýðveldisins,
Alija Izetbegovic, sem er múslimi.
I sameiginlegri yfirlýsingu þeirra
að fundinum loknum sagði aðeins,
að gera yrði allt til að hindra, að
átökin í Króatíu breiddust út til
annarra landshiuta en erlendir
stjórnarerindrekar segja, að
Kadijevic hafi varað Izetbegovic við
allsherjarstríði í landinu ef lýðveldið
krefðist sjálfstæðis eins og Króatía
og Slóvenía.
Efast er um lagalegt gildi full-
veldisyfirlýsingarinnar í gær vegna
þess, að forseti þingsins, sem er
Serbi, hafði slitið fundi áður en hún
var gerð. Á það er hins vegar bent,
að lög og reglur alríkisins séu nú
aðeins nafnið tómt og Júgóslavía í
raun Iiðin undir lok.
Enn er barist um borgir og bæi
í Norðaustur-Króatíu og tilraunir
til að koma vistum og lyfjum til
borgarinnar Vukovars hafa engan
árangur borið. Samtökin Læknar
án landamæra hafa boðist til flytja
þaðan sært fólk en framkvæmda-
stjóri þeirra, Alain Destexhe, sagði
í gær, að ástandið í borginni væri
hörmulegra en unnt væri að lýsa,
miklu verra en í Beirút áður þar
sem konur og börn hefðu ávallt
fengið að forða sér.
Utvarpið í Króatíu sagði, að stór-
skotaliðsárásir sambandshersins á
Vukovar hefðu aukist um helming
eftir að vistalestin varð frá að
hverfa og Destexhe sagði að út-
hverfi borgarinnar væru ein ijúk-
andi rúst. Ekki er vitað hve margir
hafa fallið í átökunum en Destexhe
áætlaði, að særðir væru 200-300.
Sakaði hann jafnt Króata og Serba
um miskunnarleysi og sagði þá
nota sjúkrabifreiðar til herflutn-
inga.
Bandaríkjaþing:
Tilnefning
dómaraefn-
is staðfest
Washington. Reuter.
Oldungadeild Bandaríkjaþings
samþykkti í gær tilnefningu
Clarence Thomas í embætti
hæstaréttardómara með 52 at-
kvæðum gegn 48. Niðurstöðunn-
ar var beðið með mikilli eftir-
væntingu og talið var að mjótt
yrði á mununum vegna ásakana
sem fram komu frá Anitu Hill,
lagaprófessor við Oklahomahá-
skóla, um að Thomas hefði áreitt
hana kynferðislega þegar þau
unnu saman fyrir tíu árum.
Demókratar hafa meirihluta í
öldungadeildinni, 57-43. 41 repú-
blikani vildi veita dómaraefninu,
sem George Bush Bandaríkjaforseti
tilnefndi, brautargengi og ellefu
demókratar. Níu dómarar eru í
hæstarétti Bandaríkjanna og er
Clarence Thomas annar þeldökki
maðurinn í sögunni sem tekur þar
sæti.
Heitar umræður voru í gær í
öldungadeildinni um tilnefninguna.
Helstu ræðumennirnir höfðu reynd-
ar þegar iátið skoðun sína í ljósi í
yfirheyrslum dómsmálanefndar
þingdeildarinnar. Edward Kennedy,
þingmaður demókrata frá Massac-
hussetts, sem hefur lítið látið á sér
bera í málinu, lýsti yfir andstöðu
við Thomas. „Ef við ætlum að láta
hann njóta vafans þá erum við að
setja hagsmuni hans 'ofar en hag
hæstaréttar.” Hann bætti því við
að það væri skammarlegt hvernig
komið hefði verið fram við Anitu
Hill, Arlen Spectrer, þingmaður
repúblikana frá Pennsylvaniu, not-
færði sér í svari sínu að Kennedy
hefur á sér vafasamt orð í kvenna-
málum. Sagði hann að öldunga-
deildin þyrfti síst á því að halda að
Kennedy tjáði sig um skammarlega
hegðun gagnvart konum.
Sjá „Menn engu nær...” á bls.
20.
Hong Kong:
Bretar semja um að
flytja Víetnama heim
Hong Kong. The Daily Telegraph, Reuter.
BÚIST ER við að bresk stjórnvöld undirriti í dag samning við
Víetnama um að bátafólk í flóttamannabúðum í Hong Kong
verði flutt til heimalandsins, að því er embættismaður í Hong
Kong skýrði frá í gær.
Embættismaðurinn sagði að
nauðungarflutningarnir myndu
að öllum líkindum ekki hefjast
fyrr en í næsta mánuði. Breski
sendiherrann í Hanoi myndi und-
irrita samninginn í dag en opin-
ber tilkynning um hann yrði gef-
in út á morgun.
Öryggissveitir eru með mikinn
viðbúnað í Hong Kong og allt
að 15.000 manns hafa komið þar
saman á hveijum degi til að
mótniæla nauðungarflutningun-
um. Á sumum mótmælaspjöldun-
um hefur staðið: „Betra er að
vera dauður en rauður,” og yfir-
völd óttast að koma kunni til
átaka þegar samningurinn verð-
ur undirritaður. Starfsmenn í
flóttamannabúðunumtelja að lið-
hlaupar úr víetnamska hernum,
glæpamenn og aðrir, sem hafa
litlu að tapa, séu að safna vopn-
um, svo sem bensínsprengjum
og spjótum.
Um 64.000 Víetnamar, sem
hafa flúið á bátum, eru í Hong
Kong og aðeins um 5.000 þeirra
uppfylla tilskildar kröfur til að
fá hæli sem pólitískir flóttamenn.
Reuter
Brugðið á leik í Shek Kong-
flóttamannabúðunum í Hong
Kong.