Morgunblaðið - 22.10.1991, Blaðsíða 1

Morgunblaðið - 22.10.1991, Blaðsíða 1
56 SIÐUR B STOFNAÐ 1913 240. tbl. 79. árg. ÞRIÐJUDAGUR 22. OKTOBER 1991 Prentsmiðja Morgunblaðsins SAMIÐ UM EES Samningurinn felur í sér tollfrelsi fyrir um 95% af íslenskum útflutningi sjávarafurða til EB - Fyrirvariís- lendinga um fjárfestingar í sjávarút- vegi samþykktur - íslendingar fá 30.000 tonn af loðnu fyrir 3.000 tonn af karfaígildum Lúxemborg. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins. SAMKOMULAG um myndun Evrópska efnahagssvæðisins (EES) tókst í Lúxemborg laust fyrir klukkan tvö að íslenskum tíma í nótt. Sú afstaða Spánverja að ekki væri unnt að fallast á varanlega fyrir- vara Islendinga hvað varðar fjárfestingar erlendra aðila í sjávarút- vegi hérlendis stóð fram eftir nóttu í vegi fyrir samkomulagi um efnahagssvæðið, sem taka mun til um 350 milljóna manna. Jón Bald- vin Hannibalsson utanríkisráðherra sagði klukkan tvö í nótt er niður- staðan lá fyrir: „Þetta hafðist. Við höfum náð samningsmarkmiðum okkar. Þessi samningur er sögulegur, hann er veigamikill þáttur í samrunaferlinu í Evrópu.” I máli utanríkisráðherra kom fram að samningurinn hefði í för með sér að um 95% af íslenskum útflutn- ingi sjávarafurða til Evrópubandalagsins yrðu tollfrjáls. Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra sagði eftir fundinn: „Þetta er Ótvír- ætt mjög góður samningur fyrir Island.” Sagði hann að Islendingar létu Evrópuþandalaginu í té veiðiheimildir sem samsvöruðu 3.000 tonhum af karfa en í staðinn fengju Islendingar heimildir til veiða á 30.000 tonnum af loðnu. „Þetta hafðist. Okkur tókst að bægja frá fjárfestingum í sjávarút- vegi. Það er meiriháttar samnings- árangur. Við höfum náð samnings- markmiðum okkar, markaðsað- gangurinn er um 95% án þess að við höfum fallist á heimildir til fjár- festinga í sjávarútvegi og án þess að samþykkja miklar veiðiheimilir. Við munum kynna þennan samning rækilega á næstunni og þann gríð- arlega ávinning sem náðst hefur,” sagði Jón Baldvin Hannibalsson. Aðspurður sagði utanríkisráð- herra að sér væri á þessari stundu efst í huga þakklæti til samstarfs- manna sinna. „Eg tel sérstaklega að Hannes Hafstein sem aðalsamn- ingamaður hafi allan tímann verið réttur maður á réttum stað. Við þurfum líka að hafa í huga að sam- starfsþjóðir okkar í EFTA hafa einnig lagt mikið af mörkum, sér- staklega Norðmenn, sem tóku á sig fórnir.” Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs- ráðherra sagði eftir fundinn: „Þetta er ótvírætt mjög góður samningur fyrir ísland. Fyrir sjávarútveginn tókst að ná eins miklu fram og frek- ast var að vænta. A samningstíma- bilinu næst 96% tollfrelsi án þess að í staðinn hafi verið látnar veiði- heimildir eða opnað fyrir fjárfest- ingar. Ég tel samninginn gefa ný þróunartækifæri í íslenskum sjávar- útvegi, sérstaklega með tollfrelsi á fersk flök, saltfisk, söltuð flök og söltuð síldarflök.” Samhliða fundir ráðherra aðild- arríkja Evrópubandalagsins og EFTA hófust síðdegis í gær í Evrój)- umiðstöðinni i Lúxemborg. Af Is- lands hálfu tóku þeir Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra, Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráð- herra, Hannes Hafstein sendiherra í Brussel, Kjartan_ Jóhannsson, sendiherra í Genf, Árni Kolbeins- son, ráðuneytisstjóri í sjávarútvegs- ráðuneytinu og Gunnar Snorri Gunnarsson, skrifstofustjóri við- skiptaskrifstofu utanríkisráðuneyt- isins, þátt í viðræðunum. Fyrir lá að ekki yrði unnt að hefja samhliða fundina ef ekki tæk- ist að leysa ágreining milli Sviss og Austurríkis annars vegar og Evrópubandalagsins hins vegar um þungaflutninga um Alpana. Sam- komulag náðist í gærkvöldi um þetta atriði. Samkvæmt því verður dregið úr mengun frá flutningabif- reiðum Evrópubandalagsríkjanna sem fara um Alpana ,um 60% á næstu tólf árum. í staðinn verða flutningar með járnbrautalestum auknir. Svisslendingar heimila ferð- ir flutningabifreiða sem vega meira en 28 tonn að því gefnu að bílarnir séu ekki eldri en tveggja ára og að allar flutningalestir séu fullar. Samgönguráðherrar EB féllust á slíkan samning við Sviss og Austur- ríki með auknum meirihluta. Ein- ungis Grikkir lögðust gegn sam- komulaginu og hótuðu á tímabili að beita neitunarvaldi gegn EES- samningnum í heild þótt samkomu- lagið um flutningana væri óháð honum. Seint í gærkvöldi féllu Grikkir frá þessu eftir að Austurrík- ismenn samþykktu að fjölga leyfi- legum ferðum flutningabifreiða um land sitt. Sjá einnig fréttir á bls. 2 og 23. * Morgunblaðið/Guðlaugur Tryggvi Karlsson Fulltrúar Islands á Lúxemborgarfundinum í gær, (f.v.) Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra, Hannes Hafstein sendiherra í Brussel og aðalsamningamaður íslands og Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs- ráðherra. Auk þeirra tóku þátt í fundunum Kjartan Jóhannsson sendiherra í Genf, Árni Kolbeinsson ráðuneytisstjóri í sjávarútvegsráðuneytinu og Gunnar Snorri Gunnarsson skrifstofustjóri viðskiptaskrif- •stofu utanríkisráðuneytisins. Nýtt Æðsta ráð Sovétríkjanna kemur saman: Gorbatsjov andvígur sjálf- stæðum herjum lýðvelda Einungis sjö lýðveldi taka þátt í fyrsta þingfundinum Moskvu. Reuter. MÍKHAÍL Gorbatsjov, forseti Sovétríkjanna, setti í gær fyrsta fund nýs Æðsta ráðs Sovétríkjanna. Einungis sjö Sovétlýðveldi sendu full- trúa á fundinn. Þar varaði Gorbatsjov lýðveldin við því að stofna eigin heri. Ákveðið var að mynda nýtt Æðsta ráð eftir valdaránið mislukk- aða í ágúst síðastliðnum og starfar það tímabundið uns nýr sambands- sáttmáli Sovétríkjanna hefur verið samþykktur. Ráðinu er skipt í tvær deildiij lýðveldisráðið og sambands- ráðið. I lýðveldisráðinu eiga lýðveld- in fulltrúa í samræmi við íbúatölu, minnst tuttugu. Hvert lýðveldi hef- ur þó einungis eitt atkvæði. í sam- bandsráðinu er sætum einnig skipt í hlutfalli við íbúatölu lýðvelda en það hefur lítil formleg völd. Fjarverandi í gær voru fulltrúar Úkraínu, Moldovu, Armeníu, Az- erbajdzhans og Georgíu. Gorbatsjov flutti hálftíma ávarp við setningu þingsins. „Reynt hefur verið að þjóðnýta eða jafnvel einka- væða herdeildir sovéska hersins,” sagði Gorbatsjov. „Þetta er ekkert Sátt um 3% launalækkun í Finnlandi á næsta ári ## Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgfunblaðsins. OLL helstu launþegasamtök Finnlands, samtök vinnuveitenda og ríkisstjórn náðu í gær samkomulagi um lækkun launa og allsherjar kjaraskerðingu til þess að treysta stöðu útflutningsgreinanna. í samn- ingnum er kveðið á um 3% lækkun launa á næsta ári en einnig er hlutur launatengdra gjalda færður frá vinnuveitendum yfir á laun- þega, en samtals á þetta að lækka launakostnað fyrirtækja um 7%. Auk þessa hafa launþegasamtök- in fallið frá launahækkunum sem þau áttu að fá' á næsta ári sam- kvæmt kjarasamningum sem gerðir voru í fyrra og giltu til. októberloka á næsta ári. Meðal þeirra samtaka sem sam- þykkt hafa að taka á sig kjaraskerð- ingu eru samtök opinberra stárfs- manna, samtök háskólamenntaðra launþega og verslunannenn. Stjórn alþýðusambandsins, en innan vé- banda þess eru faglærðir og ófag- lærðir iðnverkamenn og flutninga- verkamenn, sat á fundi í gærkvöldi en hafði ekki tekið afstöðu til kjara- skerðingarinnar þegar síðast frétt- ist. grín. Slíkt tal er hættulegt.” Svo bætti hann við: „Ég bið þá sem þessi orð eiga við um að draga við- eigandi ályktanir af þeim ella verð- ur gripið til stjórnskipulegra að- gerða.” Síðar sagði Gorbatsjov við fréttamenn að hann sem forseti bæri ábyrgð á varnarmálum og myndi nema úr gildi ákvarðanir af þessu tagi því þær væru ólöglegar. Stjórnvöld í Azerbajdzhan hafa þeg- ar þjóðnýtt allar eignir sovéska hersins í lýðveldinu. Verið er að undirbúa stofnun hers í Úkraínu og Rússar hafa boðað myndun þjóð- varðliðs. í Georgíu hefur forsetinn, Zviad Gamsakhurdia, haft þjóð- varðlið til umráða um nokkurt skeið. Sagnfræðingurinn Júrí Afan- asjev, sem er umbótasinnaður þing- maður, hafði þetta að segja um ræðu Gorbatsjovs: „Hann er ekki í takt við tímann frekar en venju- lega. Erindi Gorbatsjovs var veiklu- legt, það miðaði við að atburðarásin yrði friðsamleg, líkt og við værum í Skandinavíu. Það endurspeglaði ekki hætturnar sem leynast við núverandi aðstæður.” Vítold Fokin, forsætisráðherra Úkraínu, sagði í gær að Úkraínu- menn myndu undirrita sáttmála Sovétlýðveldanna um samstarf í pfnahagsmálum sem undirritaður var í Moskvu sl. föstudag.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.