Morgunblaðið - 31.10.1991, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B
248. tbl. 79. árg._________________________________FIMMTUDAGUR 31. OKTÓBER 1991_______________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Hallinn á sænsku fjárlögunum;
Ekki 5,8 - heldur
378 milljarðar ÍSK
Stokkhólmi. Reuter.
HALLINN á sænsku fjárlögunum á yfirstandandi fjárlagaári, 1991-92,
verður um 378 milljarðar ÍSK en ekki 5,8 milljarðar eins og fyrri ríkis-
stjórn jafnaðarmanna gerði ráð fyrir þegar fjárlagadrögin voru fyrst
kynnt í janúar siðastiiðnum. Skýrði sænska ríkisendurskoðunin frá
þessu í gær en ríkisstjórn borgaraflokkanna kveðst ekki ætla að hvika
frá fyrirhuguðum skattalækkunum þrátt fyrir þennan viðskilnað fyrri
stjórnar.
„Til að ná tökum á fjárlagahall-
anum verður að auka hagvöxtinn í
landinu og lægri skattar stuðla að
því,” sagði Anne Wibble fjármálaráð-
herra en hlutur skatta í þjóðartekjun-
um er hvergi hærri en í Svíþjóð
meðal aðildarríkja OECD. Ríkisstjórn
borgaraflokkanna, sem tók við völd-
um að loknum kosningum í septemb-
er, ætlar einnig að skera niður ríkis-
útgjöldin á þessu ijárlagaári um 145
milljarða ÍSK.
EES-samningur:
Staðfest-
ur 18. nóv.
Brussel. Frá fréttaritara Morgunblaðslns,
Kristófer M. Kristinssyni.
SAMKVÆMT heimildum í Brussel
er stefnt að því, að samkomulagið
um Evrópska efnahagssvæðið
verði staðfest 18. nóvember næst-
komandi í Brussel. Aðalsamninga-
menn bandalaganna beggja, Frí-
verslunarbandalags Evrópu,
EFTA, og Evrópubandalagsins,
EB, munu þá setja stafi sína undir
það.
Hér verður ekki um að ræða end-
anlega staðfestingu en hún fer fram
með fyrirvara um samþykki þjóð-
þinga og Evrópuþingsins þegar loka-
texti samningsins liggur fyrir, undir
árslok eða snemma á næsta ári. Lík-
legt er, að Islendingar verði þá í for-
svari fyrir EFTA. Er nú unnið að
því að ganga frá texta samkomulags-
ins, sem náðist í Luxemborg, en 5.
nóvember verður tekið til við grein-
ar, sem snerta sjávarútveginn sér-
staklega.
Almennt hafði verið búist við illum
tíðindum af fjárlagahallanum og þeg-
ar þau komu brugðust bankar og
aðrar lánastofnanir við með því að
hækka nokkuð vexti á skammtíma-
lánum. Ulf Jakobsson, hagfræðingur
Svenska Handelsbanken, sagði í
gær, að þessi mikli halli, um 3% af
áætlaðri þjóðarframleiðslu 1992,
auðveldaði ekki ríkisstjórninni að
koma á nauðsynlegum umbótum í
efnahagslífinu.
í skýrslu sænsku ríkisendurskoð-
unarinnar segir, að tekjur ríkisins á
þessu fjárlagaári, sem hófst 1. júlí,
verði 4.350 milljarðar ÍSK, 160 millj-
örðum minni en gert var ráð fyrir í
fjárlögunum þegar þau voru sam-
þykkt í júní, en útgjöldin 4.728 millj-
arðar, 165 milljörðum meiri en áætl-
að var. Þá áætlar ríkisendurskoðun,
að hallinn á síðasta fjárlagaári,
1990-91, hafi verið um 330 milljarð-
ar ÍSK.
í opinberri heimsókn í Noregi
NTB
Davíð Oddsson forsætisráðherra og eiginkona hans, Ástríður Thorarensen, fóru í gær í opinbera heimsókn
til Noregs í boði Gro Harlem Brundtlands forsætisráðherra. Munu þau eiga viðræður um ýmis sameigin-
leg hagsmunamál frændþjóðanna en auk þess mun Davíð ræða við forseta Stórþingsins, utanríksmála-
nefnd þess og borgarstjóra Óslóar. Þá gengur hann á fund Haralds Noregskonungs. Um er að ræða fyrstu
opinberu heimsókn Davíðs Oddssonar sem forsætisráðherra en í gær skoðuðu þau hjónin Óslóarborg og
nutu viðjjað leiðsagnar Brundtlands.
Sjá „Óskandi að EES treysti samstöðu Norðurlanda” á miðopnu.
Ráðstefnan um frið í Miðausturlöndum:
Skorað á ísraela og araba að
friðmælast barnanna vegna
Madrid. Reuter. ^
RAÐSTEFNAN um frið í Mið-
austurlöndum hófst í gær í
Madrid á Spáni en þetta er í
fyrsta sinn í 43 ár eða frá stofnun
Israelsríkis, að Israelar og allir
arabískir nágrannar þeirra koma
saman til samningafundar. Felipe
Reuter
„Eldflóðið steypist ofan hlíð”
Bandaríska geimferðastofnunin birti í gær óvenju skýrar myndir frá
Venusi en þær voru teknar úr geimfarinu Magellan. Þessi mynd er
af Maat Mons, öðru stærsta eldijalli á reikistjörnunni og því eina,
sem talið er virkt, og eins og sjá má liðast mikill hraunstraumur
niður hlíðina. Venus, ástarstjarnan svokallaða, er annars heldur óvist-
legur staður, alsettur útbrunnum eldgígum og gígum eftir loftsteina
og á láglendi er hitinn um 482 gráður á celsíus. ■
Gonzalez, forsætisráðherra
Spánar, setti ráðstefnuna en að
því loknu fluttu þeir ávarp, Ge-
orge Bush Bandaríkjaforseti og
Míkhail Gorbatsjov, forseti Sovét-
ríkjanna. Sagði Bush, að lausn á
deilunum um land væri forsenda
friðar í Miðausturlöndum en á
fundi, sem Bush átti fyrr um
morguninn með Yitzhak Shamir,
forsætisráðherra ísraels, ítrekaði
Shamir, að ísraelar myndu
hvorki skila aftur hernumdu
svæðunum né stöðva landnám
gyðinga þar.
I ræðu sinni sagði Bush, að friður
í Miðausturlöndum þyrfti ekki að
vera ijarlægur draumur og hét því,
að Bandaríkjamenn myndu ekkert
til spara, hvorki fé né fyrirhöfn, til
að tryggja, að friður og framfarir
héldust hönd í hönd.
„Árum og áratugum saman höf-
um við séð skelfinguna í augum
barnanna, við höfum séð fólk missa
ástvini sína, börnin sín, systkini og
foreldra, við höfum séð allt of mikið
af hatri en of lítið af kærleika. Ef
við höfum ekki þrek til að gleyma
sjálfra okkar vegna, skulum við
gera það fyrir börnin,” sagði Bush
í tilfinningaþrunginni ræðu yfir
samningamönnum ísraela og araba.
Tóku hvorirtveggju ræðunni mjög
vel en Bush lagði áherslu á, að sam-
komulag um skiptingu lands væri
forsenda friðar og vitnaði til álykt-
Við upphaf ráðstefnunnar
ana Sameinuðu þjóðanna númer 242
og 338 en þær kveða á um, að her-
numdu landi skuli skilað og öryggi
ríkjanna tryggt. Hann nefndi þó
ekki sérstaklega hugmyndina um
„land fyrir frið”, sem er Israelum
þyrnir í augum.
Gorbatsjov og fulltrúi Evrópu-
bandalagsins, Hans van den Broek,
utanríkisráðherra Hollands, tóku
undir með Bush og skoruðu á araba
og Israela að láta þetta einstæða
tækifæri til að koma á friði ekki
úr greipum sér ganga.
„Á átökunum í Miðausturlöndum
má kenna mark kalda stríðsins en
nú þegar því er lokið á að vera
unnt að leysa þessar deilur,” sagði
Gorbatsjov en það andaði þó köldu
milli ísraela og araba í súlnasa!
konungshallarinnar, þar sem ráð-
stefnan er haldin. Vildi aðeins Amr
Moussa, utanríkisráðherra Egypta,
heilsa Shamir, forsætisráðherra
Israels, með handabandi við kom-
una.
Skömmu áður en ráðstefnan hófst
ítrekaði Shamir á fundi með Bush,
að ísraelar ætluðu ekki að láta af
hendi það land, sem þeir lögðu und-
ir sig í stríðinu 1967, eða stöðva
flutninga gyðinga til hernumdu
svæðanna. Um þetta snúast þó
meginkröfur arabísku sendinefnd-
anna.
Þúsundir manna komu saman
víða í Miðausturlöndum í gær, í
Jórdaníu, Líbanon, íran og Líbýu,
til að mótmæla samningaviðræðun-
um í Madrid og á hernumdu svæð-
unum börðust palestínskir andstæð-
ingar viðræðnanna við þá landa
sína, sem þeim eru hlynntir. Hvatti
Ali Akbar Mohtashemi, leiðtogi
harðlínumanna í íran, múslima um
allan heim til að drepa arabísku
samningamennina í Madrid og sagði
þá réttdræpa samkvæmt lögum trú-
arinnar.
James Baker, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, sem á meginheiður-
inn af friðarráðstefnunni, kvaðst í
gær vona, að tvíhliða viðræður ísra-
ela og araba gætu hafist strax að
ráðstefnunni lokinni eða eftir fjóra
daga. Ekki hefur þó enn samist um
hvar þær fari fram.
Sjá fréttir á bls. 24.