Morgunblaðið - 25.04.1992, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. APRÍL 1992
Minning:
Sigmjón
Fæddur 25. apríl 1912
Dáinn 10. maí 1961
Faðir minn, Siguijón Gestsson
bílstjóri og bóndi í Kópavogi, og
síðar á Hurðarbaki í Kjós, hefði
orðið áttræður í dag hefðu forlögin
ætlað honum langlífí. Hann var
fæddur á Staðarbakka í Helgafells-
sveit á Snæfellsnesi, fjórði í röð
sex alsystkina. Móðir hans var
Helga Loftsdóttir, f. 1889 d. 1934,
ættuð úr Dalasýslu og af Snæfells-
nesi. Bæði móðir hennar og faðir
voru af svokallaðri Hjarðarfellsætt
en sú ætt er rakin til Þórðar Jóns-
sonar og Ingibjargar Sigurðardótt-
ur sem fluttust að Hjarðarfelli í
Helgafellssveit árið 1805 og
bjuggu þar til æviloka. (Sjá Hjarð-
arfellsætt eftir Þórð Kárason.)
Faðir Siguijóns var Gestur
Guðmundsson, f. 1884 d. 1952.
Foreldrar hans voru Þóra
Sæmundsdóttir og Guðmundur
Jónsson, bæði ættuð úr Borgar-
firði. Þau Helga og Gestur giftust
árið 1907 og bjuggu á Staðarbakka
í Helgafellssveit í 10 ár. Þar fædd-
ust 4 elstu böm þeirra, þau Hulda
eldri 1907 en hún dó misserisgöm-
ul, Hulda yngri 1909, Hörður 1910
og Siguijón 1912. Þá fluttust þau
til Stykkishólms og þar fæddust
Loftur 1917 og Gunnar 1921.
Skömmu síðar fluttust þau til
Gestsson
Reykjavíkur og bjuggu þar til
æviloka. Þar bættist Svavar í hóp-
inn árið 1926. Nú era aðeins Hulda
og Svavar á lífi.
Hjónaband Helgu og Gests varð
ekki farsælt til lengdar. Þau skildu
um það bil sem yngsta bamið var
nýfætt en þá hafði Gestur eignast
jjögur böm með annarri konu. Hún
hét Sigríður Bjarnadóttir, ættuð
úr Önundarfírði. Einstæðar mæður
áttu ekki margra kosta völ á þess-
um áram en hún átti góða fjöl-
skyldu sem ól upp tvö elstu böm-
in, Geir og Rafn. Þriðja bamið,
Ósk, hafði hún hjá sér alla tíð en
Hlöðver, það yngsta; var alið upp
hjá vándalausum. Þijú þessara
hálfsystkina föður míns eru á lífí,
Geir, Rafn og Ósk, en Hlöðver fórst
ungur í bílslysi. Nú hefði mátt
ætla að Gestur og Sigríður giftust
er hann var laus úr hjónabandinu
en það gerðu þau ekki. Hvers
vegna veit enginn utan þau tvö.
Hins vegar mun Helga hafa ætlað
sér að halda heimili fyrir börnin
sín fímm og ala þau upp eftir að
hún var orðin einstæð móðir. En
þá tóku örlögin í taumana. Hún
veiktist af alvarlegum hjartasjúk-
dómi og lést nokkram áram síðar
aðeins 45 ára að aldri. Gunnar og
Svavar fóra í fóstur en þá hafði
hún komið yngstu bömunum fyrir
í fóstur til góðs fólks en Hulda,
Hörður og Siguijón voru að verða
uppkomin og sjálfbjarga.
Á unglingsáranum var Siguijón
sendur í sveit eins og þá tíðkaðist.
Hann kom sér alls staðar vel enda
duglegur verkmaður og fylginn sér
þó að smávaxinn væri. Fjölskyldan
á Núpum í Ölfusi tók sérstöku
ástfóstri við hann og systumar
Jóhanna og Sigríður sem ráku
búið ásamt bömum Jóhönnu sem
var ekkja kölluðu hann alltaf
„Nonna sinn“ og litu á hann sem
eitt bamið í hópnum. En lengst
og mest erindi átti hann að Vatns-
holti í Flóa. Þar hitti hann stóra
ástina í lífi sínu og jafnframt konu-
efnið. Hún hét Herdís Jónsdóttir
og var 12 áram eldri en hann. Hún
var glæsileg stúlka, ljóshærð, há
og grönn. Líklega hafði henni ver-
ið farið líkt og þeim prinsessum í
ævintýram sem höfnuðu hveijum
biðlinum á fætur öðram og biðu
hins eina rétta. Og þama var hann
fundinn, laglegi Reykjavíkurpiltur-
inn með svörtu augun og engan
auð annan en sjálfan sig. Herdís
var fædd 8. júní aldamótaárið í
Kampholti í Flóa og lést í Kópa-
vogi 1989. Foreldrar hennar voru
Guðrún Ámadóttir frá Brekku í
Biskupstungum og Jón Brynjólfs-
son frá Sóleyjarbakka í Hrana-
mannahreppi. Þau bjuggu nær all-
an sinn búskap í Flóanum, lengst
á tveimur bæjum í Villingaholts-
hreppi, Irpuholti sem nú er komið
í eyði, og Vatnsholti.
Siguijón og Herdís byijuðu bú-
skap sinn í Vatnsholti og þar fædd-
ust öll börnin þeirra fjögur, Guðrún
Berglind 1932, Helga 1936, Guð-
Gunnar Jónsson,
Húsavík — Minning
Fæddur 27. júlí 1919
Dáinn 18. apríl 1992
Mig langar til að minnast
frænda míns Gunnars Jónssonar.
Gunni frændi, eins og við systkinin
kölluðum hann alltaf, var okkur
kær og sérstakur frændi, eins kon-
ar annar afí. Ein af mínum fyrstu
bemskuminningum, er einmitt
tengd honum, en þá bjuggu for-
eldrar mínir, ásamt þeim systkinin-
um Gunna og Nunnu, í Bjarma-
landi á Húsavík. Hafði ég það fyr-
ir vana, að stökkva í fangið á
frænda mínum, er hann kom úr
vinnu sinni. Oft rifjuðum við þessa
tíma upp, og var þá glatt á hjalla.
Gunni var af gamla skólanum,
þ.e. þeirri kynslóð, er man tímana
tvenna. Hann var þrælduglegur til
vinnu, nægjusamur, ósérhlífinn,
snyrtimenni mikið, og reglumaður
í hvívetna. Hann fæddist á Húsa-
vík og bjó þar alla tíð, og vora
heimaslóðirnar honum einkar kær-
ar. Er foreldrar mínir fluttu til
Reykjavíkur, var það næstum
regla, að Gunni dveldi hjá fjöl-
skyldu minni yfir jólahátíðina. Var
þá gjaman gripið í spilin og spilað
langt fram á nætur. Þá var og
mikið spjallað og fannst Gunna
gaman að ræða um gamla tíma
og fræddi hann okkur krakkana
um foma búskaparhætti, verbúðir,
drauma og horfna fjölskyldumeð-
limi. Hann var ákaflega fróður um
allar ættir, og sótti íjölskyldan
hafsjó af upplýsingum í smiðju
hans. Síðustu árin bjó Gunni á elli-
heimilinu og undi sér afar vel,
stundaði göngutúra og fylgdist vel
með bæjarlífinu, sérstaklega þó
knattspymunni en hann stundaði
sjálfur knattspymu í fjölda ára
með Völsungi.
Aldrei var svo, að ég heimsækti
ekki Gunna minn þegar ég kom
til Húsavíkur, þá sótti hann gömlu
myndaalbúmin og bauð uppá
rommí. Kom mér það oft á óvart
hversu vel hann fylgdist með
frænku sinni.
Ég veit að elsku frændi minn
hefur hitt sitt fólk í nýjum heim-
kynnum og hefur eflaust um margt
að spjalla. Eftir- standa ljúfar minn-
ingar um góðan mann, minningar
er ég ber í hjarta mínu, þar til við
hittumst að nýju. Hvíli hann í friði.
Sigurbjörg Sigþórsdóttir.
rún Jóna 1938 og Hermann Pálmi
1941. Þá var orðið of þröngt um
fjölskylduna og mál að fínna sér
annan samastað. Stórt erfðafestu-
land í Kópavogi, Fossvegsblettur
36-38, síðar Nýbýlavegur 12, varð
að lokum fyrir valinu og þangað
fluttust foreldrar mínir með börn
sín ung og smá í apríl 1942.
Hvemig var umhorfs í Kópavogi
fyrir hálfri öld? Það er fljótsagt.
íbúar vora fáein hundrað talsins,
dreifðir um Kársnes, Digranesháls
og Fossvogsdal. Hvorki var þar
rafmagn né vatnsveita. Sumir
komu sér upp vindmyllum, grófu
eigin brunna og lögðu vatn í húsin
sín. Aðrir höfðu vetursetu í Reykja-
vík en vora í Kópavogi á sumrin.
Þetta var dásamlegur staður þar
sem gott var að alast upp, mátuleg
blanda af sveit og kaupstað. Mörg
okkar, sem nú eram miðaldra,
könnumst ekki við þá mynd sem
einatt er dregin upp í ræðu og riti
af Kópavogi frambýlingsáranna.
Helst er svo að skilja að þetta
hafí verið hálfgert eymdarpláss og
fátæktarbæli þar sem flestir áttu
ósköp bágt þar til framsýn og stór-
huga yfirvöld byggðu bæ og komu
sæmilegu skipulagi á mannlífið.
Ekkert er fjær sanni. Þama bjó
ósköp venjulegt fólk, flestir við
góðan efnahag á þeirrar tíðar
mælikvarða. Menn hjálpuðust að
við að reisa sér hús, grafa eftir
vatni og koma sér upp .matjurta-
görðum. Þeir sem áttu bíla tóku
aðra með sér í vinnuna og sóttu
nauðsynjavörur til Reykjavíkur
meðan búðir vora fáar og ferðir
strætisvagna stijálar. Þannig
mynduðust Iitlar einingar innan
byggðarinnar þar sem 6-8 íjöl-
skyldur héldu hópinn. Okkar hópur
var fólkið sem bjó við neðanverðan
Nýbýlaveg, frá bænum Neðri-Dal
(húsið var rifíð 1989) og innundir
Bröttubrekku. Þarna bjuggu ná-
grannarnir Þorkell og María og
Sigurgeir og Arndís fyrir vestan
t
Ástkaer eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
INGIBERG BRYNJÓLFUR ÞORVALDSSON,
andaðist á heimili sínu að morgni miðvikudagsins 22. april.
Inga Valdís Pálsdóttir,
Jakobína Ingibergsdóttir, Magnús Axelsson,
Ásta Brynja Ingibergsdóttir, Guðjón Örn Benediktsson,
Kolbrún Ingibergsdóttir
og barnabörn.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hlýhug við andlát og útför,
BALDVINS BJÖRGVINSSONAR,
Aðalbraut 31,
Raufarhöfn.
Ragnheiður Ingvarsdóttir,
Erna Baldvinsdóttir, Vilhjálmur Vilhjálmsson,
Dýrfinna Baldvinsdóttir, Guðfinnur Jóhnsen,
barnabörn og tengdabörn.
t
Faöir okkar,
PÁLMI SIGURÐSSON
frá Steiná iSvartárdal,
Grettisgötu 77,
Reykjavík,
lést af slysförum þriðjudaginn 21. þessa mánaðar.
Útförin auglýst síðar.
Börnin.
t
Faðir minn, tengdafaðir og afi,
GUÐMUNDUR JÓNSSON,
Stórholti 25,
Reykjavík,
lést á Droplaugarstöðum 20. apríl. Jarðarförin fer fram frá Foss-
vogskirkju miðvikudaginn 29. apríl kl. 13.30.
Fyrir hönd ættingja,
Haukur Guðmundsson, Erna Sampsted
og börn.
okkur og Sveinn og Elna, Ásta og
Pétur, Reinhard og Ólöf og
Guðmundur og Arndís fyrir aust-
an. Þetta var góður félagsskapur
og oft glatt á hjalla hjá krakk-
askaranum í leikjum þar sem nóg
var plássið.
Og þama vildu menn fá að vera
í friði og rækta garðinn sinn.
Siguijón og Herdís bættu húsa-
kostinn smám saman, ræktuðu
móa og breyttu í tún og matjurta-
garða. Siguijón vann fyrst í stað
verkamannavinnu í Reykjavík en
keypti sér síðan vörabfl og vann á
Þrótti um skeið. Þá hóf hann leigu-
bílaakstur og var einn af stofnend-
um Hreyfíls. Jafnframt þessu ráku
þau hjónin talsverðan búskap í
Kópavogi og höfðu kindur, kýr og
hænsni. Raunar var húsfreyjan
drýgst við búskapinn enda jafnvíg
á svokölluð kvenna- og karlastörf,
sló með orfí og ljá og bakaði brauð
jöfnum höndum.
En brátt tóku ágeng yfírvöld að
ásælast lönd og lóðir þessa nægju-
sama fólks og þótti þá mörgum
gerast þröngt fyrir sínum dyrum.
Ásóknin í ókeypis byggingarlóðir
jókst hröðum skrefum og blessuð
yfírvöldin studdu ekki landnem-
ana, handhafa lóða og landa, svo
sem vert hefði verið. I skjóli þeirra
komst margur lukkuriddarinn í
feitt á kostnað frambyggjanna.
Sumir máttu hypja sig í gráa
steinkumbalda í miðbæ Kópavogs
og sjá hús sín og heimili jöfnuð
við jörðu. Sárast þótti þó mörgum
að kveðja blómin sín og trén. Fyr-
ir þeim vora þetta tímar niðurrifs
en ekki uppbyggingar. Og því mið-
ur var oft gengið fram af óþarflega
mikilli hörku og tillitsleysi og
mörgum manninum sýnt meira
virðingarleysi en álfum og huldu-
fólki sem stundum biður sér griða
á Islandi þegar nútími og uppbygg-
ing kalla. Það gerðu einmitt álfarn-
ir í Álfhól og fóra ekki bónleiðir
frá búð bæjaryfírvalda.
Ur því að svona var komið og
foreldrar mínir vildu halda áfram
búskap var ekki um annað að ræða
en koma sér í burtu. Þau keyptu
Hurðarbak í Kjós og fluttu þangað
vorið 1958 með kýr sínar og kind-
ur. En heilsu Siguijóns hafði þá
tekið að hraka, hann var með al-
varlegan hjartasjúkdóm sem
læknavísindin stóðu þá ráðþrota
gagnvart. Hann átti einungis þijú
ár eftir ólifuð og lést 10. maí 1961,
aðeins 49 ára að aldri. Herdís hélt
búskap áfram enn um sinn en flutt-
ist í Kópavog aftur árið 1972.
Þetta var ramminn um líf föður
míns og segir ekki mikið um mann-
inn sjálfan. Hann var greindur og
vel lesinn alþýðumaður, áhuga-
samur um menntun barna sinna,
höfðingjadjarfur og ófeiminn og
sagði yfírleitt það sem honum bjó
í bijósti við hvern sem var. Hann
hafði ríka réttlætiskennd og varði
málstað lítilmagnans þó að það
kostaði hann stundum óþægindi.
Hann var líka kvenréttindamaður
sem mat konu sína mikils og skildi
vel nauðsyn þess að stúlkur mennt-
uðust ekki síður en piltar. En hann
var fyrst og fremst góður og
skilningsríkur faðir sem sinnti
börnum sínum meira en tíðkaðist
á þessum árum. Yngsta barnið,
eini drengurinn, var „hans barn“
sem hann hugsaði um frá fæðingu.
Hann var heldur ekki í vandræðum
með að elda mat og þrífa ef því
var að skipta. Og þegar barnabörn-
in komu til sögunnar áttu þau
hauk í horni þar sem var barna-
karlinn afi í sveitinni, afi sem var
svo skemmtilegur og góður og fór
með þeim í „lambaleik". Það var
toppurinn á tilverunni.
Þetta er minningar- og afmælis-
grein um góðan föður og góðan
afa. Ég þakka honum líf hans og
störf og fyrir lífið sem hann gaf
mér. Blessuð sé minning hans.
Helga Siguijónsdóttir.
ERFIDRYKKJUR
Perlan á Öskjuhlíð
fTÍTrs sími 620200