Morgunblaðið - 20.06.1992, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B/LESBOK
STOFNAÐ 1913
137. tbl. 80. árg.
LAUGARDAGUR 20. JUNI 1992
Prentsmiðja Morgunbiaðsins
ísrael:
Hóta handtökum vegna
myndatöku með Arafat
Jerúsalem. Reuter, The Daily Telegraph.
RONNI Milo, ráðherra í ísraels-
stjórn og yfirmaður lögreglunn-
ar, sagði í gær að þrír Palestínu-
menn, sem létu taka myndir af
sér með Yasser Arafat, leiðtoga
PLO, Frelsissamtaka Palestínu-
manna, í Amman í Jórdaníu á
Bandaríkin:
Dýru kjarn-
orkuævin-
týri að ljúka
New York. The Daily Telegraph.
HAFIST hefur verið handa
við að rífa niður Shoreham-
kjarnorkuverið, skammt frá
New York, sem kostaði 5,5,
milljarða dala, 315 milljarða
ISK, og var starfrækt í að-
eins 30 klukkustundir.
Þannig lýkur mesta fjárfest-
ingarhneyksli í sögu Banda-
ríkjanna. Áætlað er að hreins-
un og niðurrif orkuversins,
sem tekur tvö ár, kosti 186
milljónir dala, 10,6 milljarða
ÍSK, til viðbótar. Orkan sem
framleidd var í verinu var að-
eins 19 megavött, þannig að
heildarkostnaðurinn af hveiju
megavatti nam 300 milljónum
dala, 17,1 milljarði ÍSK.
Þótt eigendur orkuversins
hafi fengið leyfi til að reisa
það árið 1968 tókst þeim aldr-
ei að sannfæra yfirvöld um að
hægt yrði að koma fólki í ná-
grenninu í burtu ef slys yrði í
verinu, sem var reist í grennd
við mikið þéttbýli. Fyrirtækið
rambaði á barmi gjaldþrots
eftir langvinn málaferli þegar
það gafst loks upp og féllst á
niðurrifið.
fimmtudag, yrðu handteknir við
komuna til Israels. Er um að
ræða þrjá forystumenn í sendi-
nefnd Palestínumanna í viðræð-
unum um frið í Miðausturlönd-
um.
Palestínumennimir eru aðal-
samningamaðurinn, Haider Abdel-
Shafi, talsmaður sendinefndarinn-
ar, Hanan Ashrawi, og helsti ráð-
gjafi hennar, Faisal al-Husseini.
Þau búa á herteknu svæðunum en
í ísrael varðar við lög að hafa eitt-
hvert samband við PLO. Stjórnin
hefur þó látið það óátalið hafi það
farið fram í kyrrþey en á mynda-
tökuna lítur hún sem beina ögrun.
Óttast er að verði Palestínu-
mennirnir handteknir geti það
stefnt friðarviðræðunum í tvísýnu
og hafa margir hófsamir menn
hvatt Yitzhak Shamir forsætisráð-
herra til að fara varlega í sakirn-
ar. Harðlínumenn í ísrael vilja hins
vegar handtaka og dæma þá sem
hittu „morðingjann Yasser Árafat“
en framhaldið getur ráðist af því
hvað Shamir telur rétt með tilliti
til þingkosninganna á þriðjudag. I
ísrael er litið á Arafat sem per-
sónugerving hins illa og leiði
Shamir myndatökuna hjá sér á
hann á hættu að verða sakaður
um að hafa fallist á þátttöku
„hermdarverkamanna“ í friðarvið-
ræðunum.
Hanan Ashrawi sagði að áfram
yrði haft samband við PLO enda
yrðu Israelar að viðurkenna þá
staðreynd, að án samtakanna gæti
ekki verið um neinar friðarviðræð-
ur að ræða. Hún kvaðst ekki hræð-
ast handtökuhótun ísraela og ætla
að snúa aftur til ísraels bráðlega.
Hanan Ashrawi, talsmaður palestinsku sendinefndarinnar í friðarvið-
ræðunum við Israela, með Yasser Arafat, leiðtoga PLO. Eins og sjá
má lokaði Ashrawi augunum og lagði höfuðið að öxlum Arafats.
ísraelsstjórn lítur á fund þeirra sem ögrun og hótar að handtaka
Ashrawi og tvo aðra forystumenn Palestínumanna sem létu taka
myndir af sér með Arafat.
Leiðtogar EB-ríkja fagna
studningi íra við Maastricht
Tveir af hverjum þremur greiddu atkvæði með samningnum
Dyflinni, Brussel. Reuter, The Daily TelegTaph.
MIKILL meirihluti greiddi atkvæði með Maastricht-samningnum um
aukinn samruna ríkja Evrópubandalagsins í þjóðaratkvæðagreiðsl-
unni á Irlandi á fimmtudag. Um tveir af hverjum þremur, eða 69%,
voru fylgjandi samningnum. Leiðtogar annarra aðildarríkja fögnuðu
úrslitunum og sögðu þau sýna að hægt yrði að bjarga samningnum
þótt Danir hefðu hafnað honum í þjóðaratkvæðagreiðslu 2. júní.
Fjórir stærstu stjórnmálaflokkar
írlands voru meðmæltir samningn-
um, auk helstu forystumanna
bænda, verkalýðsfélaga og atvinnu-
rekenda. Náttúruverndarsinnar,
stuðningsmenn hlutleysis í utanrík-
ismálum, andstæðingar fóstureyð-
inga og kvennahreyfíngar, sem
berjast fyrir fijálsum fóstureyðing-
um, sneru hins vegar bökum saman
í andstöðunni.
Um 2,5 milljónir manna voru á
Stofna hersveitir í nafni
V -E vr ópusambandsins
íslandi boðin aukaaðild að bandalaginu
Brussel. Reuter.
UTANRIKIS- og varnarmálaráðherrar ríkja Vestur-Evrópusam-
bandsins samþykktu á fundi sínum i Bonn i gær að fela sambandinu
nýtt hlutverk sem gerir því kleift að senda hersveitir til átakasvæða
eins og við Persaflóann og í Júgóslavíu. Verða sérstakar hersveitir
stofnaðar í því skyni en ráðherrarnir sögðu að þeim yrði einungis
beitt utan aðildarríkjanna til að framfylgja ákvörðunum Ráðstefn-
unnar um öryggi og samvinnu í Evrópu (RÖSE) og öryggisráðs
Sameinuðu þjóðanna. Samþykktu ráðherrarnir meðal annars að bjóða
íslendingum aukaaðild að bandalaginu.
Með þessari ákvörðun ráðherr-
anna er stigið skref nær því að
veita Evrópubandalaginu (EB)
vamarhlutverk, en ríkin níu sem
aðild eiga að Vestur-Evrópusam-
bandinu eru öll í EB og einnig í
Atlantshafsbandalaginu (NATO).
Aðildarríkin eru Bretland, Frakk-
land, Þýskaland, ítalía, Spánn,
Portúgal, Holland, Belgía og Lúx-
emborg. Samþykktu ráðherrarnir
ennfremur að bjóða EB-ríkjunum
þremur sem hafa staðið utan sam-
bandsins - Danmörku, írlandi og
Grikklandi - aðild. _ Ennfremur
ákváðu þeir að bjóða íslendingum,
Norðmönnum og Tyrkjum aukaað-
ild en þessar NATO-þjóðir eru allar
utan EB.
Ráðherrarnir samþykktu stofnun
sérstakra loft-, land- og sjóheija á
vegum Vestur-Evrópusambandsins
sem hægt verður að senda til ríkja
utan NATO til að veita neyðarað-
stoð, til friðargæslustarfa eða ihlut-
unar á borð við það sem átti sér
stað í Persaflóastríðinu.
Ráðherrarnir lögðu á það áherslu
að með því að veita sambandinu
aukið varnarhlutverk væri ekki ver-
ið að grafa undan NATO', heldur
kæmi sambandið og sveitir þess til
viðbótar starfsemi Atlantshafs-
bandalagsins. Engar hernaðarráð-
stafanir yrðu gerðar nema að við-
höfðu samráði við NATO.
kjörskrá og kjör-
sóknin var um
57%. Mest var
andstaðan við
samninginn í
verkamanna-
hverfum í
Dyflinni. í dreif-
býlinu var hins
vegar yfírgnæf-
andi meirihluti
hlynntur
samningnum,
allt að 80% kjós-
enda, og þykir
það sýna mikil-
vægi landbún-
aðarstyrkja EB
fyrir Ira.
„Ég tel að
samningurinn
verði staðfestur í öllum hinum lönd-
unum tíu þar sem hann fékk svo
mikinn stuðning íra,“ sagði David
Andrews, utanríkisráðherra Ir-
lands, sem bætti við að úrslitin
styrktu mjög stöðu landsins innan
Evrópubandalagsins. Hann sagði
að „Evrópuhugsjónin“ hefði ráðið
mestu um úrslitin en ekki fjárhags-
legur ávinningur íra af aðildinni að
bandalaginu. Irland er eitt af fátæk-
ustu ríkjum Evrópubandalagsins og
fyrir hvert írskt pund sem Írar
greiða í sjóði EB fá þeir sex til baka.
„Ég er auðvitað mjög ánægður,"
sagði Joao de Deus Pinheiro, utan-
ríkisráðherra Portúgala, sem eru
nú í forsæti í ráðherraráði banda-
lagsins. „Ég vona að þetta sé upp-
haf þess að hvert ríkið á fætur
öðru gjaldi jákvæði við Maastricht-
samningnum." Deus Pinheiro sagði
Reuter
Albert Reynolds, forsætisráðherra írlands, fagnar
sigri í gær eftir að ljóst var að mikill meirihluti
var fylgjandi Maastricht-samningnum í þjóðarat-
kvæðagreiðslu í landinu á finuntudag.
að höfnun Dana á samningnum
merkti að útskýra þyrfti samning-
inn betur fyrir fólki fremur en að
semja um breytingar á honum.
Auk Danmerkur og Irlands verð-
ur samningurinn borinn undir þjóð-
aratkvæði í Frakklandi, líklega í
september. Neðri deild franska
þingsins samþykkti í gær stjómar-
skrárbreytingar sem eru nauðsyn-
legar til að staðfesta samninginn.
Efri deildin hafði áður samþykkt
breytingarnar og lokaatkvæða-
greiðslan fer fram á sameiginlegum
fundi deildanna bráðlega og þurfa
þá þrír af hveijum fímm þingmönn-
um að leggja blessun sína yfir
breytingarnar. I hinum aðildarríkj-
unum níu eru það þjóðþingin sem
ákveða hvort samningurinn verður
staðfestur.