Morgunblaðið - 24.06.1993, Blaðsíða 1
64 SIÐUR B/C
139. tbl. 81.árg.
FIMMTUDAGUR 24. JÚNÍ 1993
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Nýr mið- og hægriflokkur í Japan
„Skipaður mörg-
um af spilltustu
þingmönminum“
Tókýó. Reuter.
44 ÞINGMENN, sem sögðu sig úr Frjálslynda lýðræðisflokkn-
um í Japan, stofnuðu nýjan flokk í gær og sögðust ætla að
binda enda á 38 ára valdatíma stjórnarflokksins í þingkosning-
unum 18. júlí. Japanski stjórnmálaskýrandinn Reiko Tamura
sagði að nýi flokkurinn væri skipaður „mörgum af flekkuð-
ustu og spilltustu þingmönnunum“.
„Við höfum stofnað flokk fyrir
næstu öld sem hyggst koma á
stjórnmálaumbótum, endurlífga
stjómkerfíð og bijóta blað í sög-
unni,“ sagði Tsutomu Hata, leiðtogi
nýja flokksins, sem heitir Shinseito
(Ný fæðing). Hata er 57 ára og
gegndi embætti fjármálaráðherra
þar til í desember.
Kjósendur tregir?
„Almenningur vill breytingar eft-
ir að hafa fylgst með því sem er
að gerast annars staðar í heiminum,
eins og sigri demókrata í Bandaríkj-
unum eftir margra ára valdatíma
repúblikana," sagði Reiko Tamura.
„Vandinn við Shinseito er sá að
flokkurinn er skipaður mörgum af
flekkuðustu og spilltustu þingmönn-
unum. Kjósendur kynnu að reynast
tregir til að kjósa slíkan flokk.“
Athygli vakti að Ichiro Ozawa,
fyrrverandi framkvæmdastjóri
Fijálslynda lýðræðisflokksins, var
ekki viðstaddur stofnun Shinseito.
Ozawa var helsti hvatamaðurinn að
stofnun flokksins og talið er að
hann eigi eftir að hafa mikil áhrif
á bak við tjöldin.
Reuter
„Heitur“ fundur
STOFNENDUM Shinseito - flokksins virðist hafa hitnað talsvert á blaðamannafundi sem haldinn var í
Tókýó í gær til þess að marka nýtt upphaf í japönskum stjórnmálum. Tsutomu Hata, fyrrverandi fjár-
málaráðherra (til vinstri) og Koze Watanabe fyrrverandi viðskiptaráðherra (fyrir miðju), virtust hins
vegar ekki láta hitann á sig fá.
Friðarfundur
MANGOSUTHU Buthelezi (til
vinstri), foringi Inkathahreyfing-
arinnar í Suður-Afríku, og Nel-
son Mandela, forseti Afríska
þjóðarráðsins, áttu með sér frið-
arfund í gær. Að honum loknum
gáfu þeir út yfirlýsingu þess efn-
is að þeir hefðu sæst á leiðir til
þess að binda enda á ófrið þess-
ara tveggja helstu hreyfinga
blökkumanna í landinu. Þetta er
í fyrsta sinn í tvö ár sem leiðtog-
amir hittast að máli.
Friðartillögur um framtíð Bosníu heldur óljósar að mati Owens
Serbar og Króatar vilja
skipta Bosníu í þrennt
Ný „útlendingalög“ samþykkt í Eistlandi
Rússar boða refsi-
aðgerðir fljótlega
Moskvu. Reuter.
RÚSSNESKA stjórnin hefur ákveðið að grípa til refsiaðgerða
gegn Eistlandi vegna nýrra „útlendingalaga“, sem hún telur
beinast sérstaklega gegn rússneska minnihlutanum í landinu.
Verður um að ræða efnahagslegar sem pólitískar aðgerðir.
„Við vöruðum Eista við en þeir
sinntu því ekki. Rússneska utanrík-
isráðuneytið vinnur nú að því að
ákveða til hvaða aðgerða verður
gripið en þær verða jafnt pólitískar
sem efnahagslegar," sagði Vítalíj
Tsjúrkín, aðstoðarutanríksráðherra
Rússlands, í gær.
Lögin umræddu skylda aðra en
Eista til að sækja um ríkisborgara-
rétt eða dvalarleyfi innan tveggja
ára eða hafa sig ella burt úr land-
Genf, Sarajevo. Reuter.
FORSETAR Serba og Króata lögðu fram á friðarráðstefnu
í Genf í gær tillögur sínar um leiðir til að binda enda á
styrjöldina í Bosníu. Leggja þeir til að landinu verði skipt
í þrjú ríki múslima, Serba og Króata. Owen lávarður, sátta-
semjari Evrópubandalagsins, sagðist hafa orðið fyrir von-
brigðum með tillögur forsetanna, sem væru óljósar hvað
landamæri varðaði.
Forsetamir tveir, Slobodan Mi-
losevic og Franjo Tudjman, funduðu
með alþjóðlegu sáttasemjurunum
Owen lávarði og Torvald Stolten-
berg, og auk þess sat leiðtogi Bosn-
íu-Serba, Radovan Karadzic, fund-
inn. Þrátt fyrir orð Owens um tor-
ræðni tillagnanna, virðist nokkur
mynd vera að komast á mögulega
framtíð Bosníu. í tillögum Owens
og Vance, sem voru lagðar til hlið-
ar í fyrri viku, var gert ráð fyrir
að landinu yrði skipt upp í 10 svæði,
en nú hillir undir skiptingu í þijú
ríki, sem verða dreifð á fimm eða
sex landsvæði. Serbar, sem hafa
tögl og hagldir á um 70% lands í
Bosníu, kreíjast þess að fá eitt
„Lýðveldi Serbíu" sem næði frá
landamærunum við Serbíu og að
vesturlandamærum Bosníu. Bosníu-
Króatar, sem eiga nú í heiftarlegum
átökum við fyrrum bandamenn
sína, múslima, í Mið-Bosníu, fengju
króatískt lýðveldi í suðvesturhluta
Bosníu-Hersegóvínu og ef til vill
nokkurt land við norðurlandamærin
að Króatíu. Múslimar, sem voru
44% íbúa Bosníu áður en stríðið
inu. Þá eru settar miklar skorður
við, að hermenn, sem áður voru í
sovéska hernum, og fjölskyldur
þeirra geti sótt um ríkisborgararétt.
Tsjúrkín sagði, að refsiaðgerðirn-
ar myndu til dæmis taka til við-
skipta milli landanna og fyrirhugað-
an brottflutning rússneskra her-
sveita frá Eistlandi. í Eistlandi búa
1,6 milljónir manna, þar af eru
600.000 rússneskumælandi.
hófst, yrðu að sætta sig við ræmu
lands undir „Lýðveldi Bosníu" fyrir
norðan Sarajevo, sem og skika
umhverfis bæinn Bihac.
Karadzic sáttur við
ríkjasamband
Þegar Karadzic kom til Genfar
sagði hann að bæði Serbar og Kró-
atar vildu fremur, þótt ekki væri
þeim það kappsmál, sættast á ríkja-
samband innan Bosníu, svo sem
sáttasemjararnir Owen og Stolten-
berg teldu æskilegast. „Eg held að
betra væri að semja um þijú aðskil-
in ríki,“ sagði Karadzic við frétta-
menn, „en ef þjóðir heims vilja að
við höldum hópinn þá hljótum við
að mynda ríkjasamband.“ Hann
sagði ennfremur að múslimar
fengju besta hluta landsins, 30%
lands, en þar með rúmlega helming
allra framleiðslutekna.
Owen lávarður sagði við frétta-
menn að forsetarnir hefðu valdið
sáttasemjurunum nokkrum von-
brigðum. „Þeir höfðu engar ákveðn-
ar hugmyndir um hvernig kortið
ætti að líta út,“ sagði Owen. „En
það var ef til vill til hins betra, því
okkur leist alls ekki á margt af því
sem þeir höfðu að segja.“ Owen
vildi ekki ræða tillögur forsetanna
í smáatriðum, en sagði að þeir
væru áfram um að allir deiluaðilarn-
ir þrír tækju þátt í að móta endan-
legt landakort.
Spennandi
NATO-ferð
Brusscl. Reuter.
EDÚARD Shevardnadze, fyrr-
verandi utanríkisráðherra
Sovétríkjanna og núverandi
leiðtogi Georgíu, var svo
spenntur í sinni fyrstu heim-
sókn í aðalstöðvar NATO árið
1989, að hann skildi þar eftir
leyniskjöl frá Varsjárbanda-
laginu.
„Ég var svo yfir mig spennt-
ur, að mér urðu á þau ófyrirgef-
anlegu mistök að gleyma öllum
skjölunum mínum í einu fundar-
herberginu," sagði She-
vardnadze á fundi með fulltrúum
í Atlantshafsráðinu í Brussel í
gær. Sagði hann, að þeim hefði
öllum verið skilað og lauk ræðu
sinni með því að segja, að nú
vildi hann glaður skilja öll sín
gögn eftir hjá NATO.