Morgunblaðið - 29.04.1994, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. APRÍL 1994
Nýtt leikrit eft-
ir Arthur Miller
SÝNINGAR á „Broken Glass“, nýjasta leikriti Arthurs Miller,
hófust á Broadway í New York um síðustu helgi. Áður hafði
leikritið verið sýnt í fimm vikur í Long Wharf Theatre í New
Haven í Connecticut-ríki.
Arthur Miller, höfundur. „Broken Glass“.
Leikritið
„Broken
Glass“ gerist
árið 1938 og
er baksvið
þess „Kristal-
snóttin“ svo-
nefnda er of-
sóknir hófust í
Þýskalandi á
hendur gyð-
ingum sem
reyndust und-
anfari helfar-
arinnar.
Leikritið segir frá hjónunum
Sylvia og Phillip Gellburg (Amy
Irving og Ron Rifkin) sem eru
gyðingar og búa í New York.
Miller flallar um það hvemig þau
bregðast á ólíkan hátt við þeim
skelfilegu fréttum sem berast frá
Þýskalandi. Viðbrögð þeirra ein-
kennast annars vegar af afneitun
og hins vegar af undrun og skap-
ar þetta mikla spennu í sambandi
þeirra. Læknir, vinur þeirra
hjóna, reynir að aðstoða eigin-
konuna, sem á við líkamlega
kvilla að stríða og mann hennar
sem þjáist á andlega sviðinu.
Arthur Miller hefur á undan-
förnum árum frekar látið setja
upp leikrit sín í Lundúnum heldur
en í New York en þar í borg
þykja alvarlegri leikrit hafa vikið
fyrir söngleikjum og léttari verk-
um sem líkleg þykja til vinsælda.
Miller sem er 78 ára og býr í
Connecticut ásamt þriðju eigin-
konu sinni, Inge Morath, telur
að Broadway sé nú einungis veik-
ur skuggi af því sem áður var.
Heimild: Welt am Sonntag.
Reuter
Vatnslaust í Gorazde
KONUR þvo þvott í Drínu-fljóti í múslimaborginni Gorazde í austur-
hluta Bosníu. Vatnslaust er í borginni vegna árása Serba, sem sátu
um borgina vikum saman.
Serbar sakna
ekki Tgúrkíns
Sar^jevo, Pale. Reuter.
LEIÐTOGAR Bosníu-Serba hafa fagnað því, að Vítalý' Tsjúrkín,
sérlegur sendimaður rússnesku stjórnarinnar í Bosníu, skuli hafa
látið af því starfi en hann hefur oft farið mjög hörðum orðum
um þá. Yfirmaður SÞ-sveitanna
múslima og frammistöðu þeirra
Tsjúrkín tilkynnti í fyrradag,
að starfi hans í Bosníu væri lokið
og yrði eftirmaður hans háttsettur
starfsmaður rússnesku utanríkis-
þjónustunnar, Alexej Níkíforov.
Tsjúrkín átti mikinn þátt í að fá
Serba að samningaborðinu og sagt
er, að það hafi ekki síst verið hori-
um að þakka, að þeir féllust á að
flytja þungavopn sín frá Sarajevo.
Síðustu vikur hefur hann hins veg-
ar ekki farið dult með óánægju
sína og sagði oftar en einu sinni,
að leiðtogum Serba væri ekki
treystandi, þeir væru „alteknir
stríðsbijálæði". Það kom því ekki
á óvart þegar Nikola Koljevic,
varaforseti Bosníu-Serba, sagði í
gær, að Serbar söknuðu ekki
Tsjúrkíns.
Andrej Kozyrev, utanríkisráð-
herra Rússlands, sagði í gær nauð-
synlegt að gera stjórnvöldum í
Serbíu grein fyrir því að refsiað-
i Bosníu neitar að hafa gagnrýnt
við vörn Gorazde.
gerðum Sameinuðu þjóðanna yrði
aflétt ef þau stuðluðu að lausn
deilumálanna í fyrrverandi lýð-
veldum Júgóslavíu. Annað yrði
vatn á myllu öfgamanna í Serbíu.
Sir Michael Rose, yfírmaður
SÞ-sveitanna í Bosníu, sagði í
gær, að fréttamenn hefðu afbakað
ummæli sín um múslima og varnir
þeirra við Gorazde. Á myndbandi,
sem fréttamenn fengu í hendur í
fyrradag, segir Rose, að mú-
slimsku hermennirnir í borginni
hafi ekki varist Serbum, heldur
flúið af hólmi og ætlast til að her-
menn SÞ sæju þeim borgið. í gær
sagði Rose, að á myndbandinu
hefði hann verið að ræða herfræði-
legar kenningar við breskan her-
menn en ekki verið að tjá sig um
varnir borgarinnar. Þá hefði verið
um einkamyndband að ræða, sem
ekki hefði átt að kömast í hendur
fréttamanna.
Ottast þjóðarmorð
á Tutsi-ættbálknum
Ekkert vitað um afdrif hálfrar milliónar manna í Rúanda
Nairobi. Reuter.
TALSMAÐUR breskrar hjálparstofnunar sagði í gær, að hugsan-
lega ætti sér stað skipuleg útrýming, þjóðarmorð, á Tutsi-ættbálkn-
um í Rúanda og væri óttast um afdrif hálfrar milljónar manna.
Rotnandi lík hafa mengað allt vatn í höfuðborginni, Kigali, og er
búist við, að alls kyns farsóttir muni koma upp fljótlega. Hermenn
úr sveitum Sameinuðu þjóðanna gæta nú hótels í Kigali en sljórnar-
hermenn hafa hótað að myrða 300 rúandíska borgara, sem þar
hafast við.
hitt en Kigali er nú að hálfu í
höndum uppreisnarmanna af
Tutsi-ættbálknum og að hálfu á
valdi Hutu-manna. Auk þess fara
Talsmaður bresku hjálparstofn-
unarinnar Oxfam sagði í gær, að
líklega væri mannfallið í Rúanda
miklu meira en talið hefði verið
en talan 100.000 hefur oft verið
nefnd. Sagði hann, að ekkert væri
vitað um afdrif hálfrar milljónar
Tutsi-manna og kvað undarlegt,
að aðeins 30.000 Tutsi-menn hefðu
flúið yfír til nágrannaríkisins Búr-
undí. Þeir, sem þangað hefðu kom-
ist, hefðu margir verið nær dauða
en lífí vegna sára og hroðalegra
misþyrminga stjórnarhermanna af
Hutu-ættbálknum, sem að sögn
flóttamannanna gengju skipulega
að því útrýma Tutsi-fólki.
Rotnandi lík hafa spillt svo
drykkjarvatni í Kigali, að óttast
er, að farsóttir eins og kólera og
blóðkreppusótt gjósi upp og auki
enn á hörmungarnar. Talsmenn
Sameinuðu þjóðanna segja, að
morðæðið hafi aukist fremur en
um borgina morðingjahópar, sem
draga jafnvel lítil börn út úr hús-
um til að geta limlest þau og deytt.
Um 300 Kigalibúar, aðallega
Tutsi-menn en einnig Hutu-menn,
sem fylgdu stjórnarandstöðu-
flokkum, hafa leitað hælis í hóteli
í borginni en stjórnarhermenn
hafa hótað að drepa þá alla.
Standa SÞ-hermenn vörð um
hótelið og hafa verið að efla gæsl-
una.
Mælingar á færeyska landgrunninu
Rannsókn til að
undirbúa olíuleit
FÆREYSKA landsstjórnin hefur
samið við bandariska fyrirtækið
Western Geophysical Corpor-
ation um jarðskjálftamælingar á
færeyska landgrunninu vegna
fyrirhugaðrar olíuleitar þar.
Með samningnum hafa Færey-
ingar stigið fyrsta skrefíð í rann-
sóknum á landgrunninu en British
Petroleum, BP, hefur fundið tölu-
verða olíu suðaustur af Færeyjum
og rétt við miðlínuna milli land-
anna. Um hana er þó deilt en Bret-
ar halda því fram, að óeðlilegt sé,
að miðlína sé dregin milli Bretlands
og jafn lítils lands og Færeyja.
Mikil viðhöfn við útför Richards Nixons í fyrradag
Lokaáfanginn á leið
til UDnreisnar æru
Yorba Linda. Reuter.
RICHARD Nixon, eini forseti
Bandaríkjanna, sem neyddist til
að segja sér embætti, var lagður
til hinstu hvíldar í fyrradag við
athöfn, sem var um leið lokaá-
fanginn á leið hans til fullrar
uppreisnar æru. „Þjóðin öll
stendur í þakkarskuld við hann.
Vonandi er sá tími liðinn, að
hann verði dæmdur af öðru en
öllu lífi sínu og öllum verkum
sínum,“ sagði Bill Clinton Banda-
ríkjaforseti þegar hann minntist
Nixons en sjónvarpað var beint
frá útförinni víða um heim.
Reuter
Nixons minnst
BILL Clinton Bandaríkjaforseti minntist Nixons sem breyskrar hetju
og sagðist vona, að hann yrði nú dæmdur eftir afrekum sínum ekki
síður en mistökum.
Auk Clintons voru fjórir fyrrver-
andi forsetar Bandaríkjanna við-
staddir útförina, frægir Hollywood-
leikarar, erlendir sendimenn og ýms-
ir þeirra, sem komu við sögu í Water-
gate-málinu. „Síðari helmingur þess-
arar aldar mun seinna verða kenndur
við Nixon,“ sagði Bob Dole, Ieiðtogi
repúblikana á þingi, meðal annars í
ræðu sinni. Dole, sem er kunnur fyr-
ir allt annað en tilfínningasemi, brast
í grát áður en hann lauk máli sínu.
Watergate ekki nefnt á nafn
í minningarræðunum um Nixon
var farið mjög óljósum orðum um
Watergate-málið, talað um „deilu-
efni", „gagnrýni" og „ósigur" en
sjálft Watergate aldrei nefnt á nafn,
hneykslið, sem varð til þess að hann
sagði af sér og var um skeið í eins
konar útlegð í landi sínu. Ferill Nix-
ons einkenndist raunar allur af af-
drifaríkum mistökum og óvæntri
endurkomu en hans eigin útför var
lokasigurinn, þá naut hann opinberr-
ar viðurkenningar og aðdáunar.
Clinton, sem á sínum tók þátt í
mótmælum gegn stefnu Nixons í
Víetnam, leitaði hins vegar ráða hans
og naut þekkingar hans í alþjóðamál-
um eftir að hann varð forseti og
þessir tveir menn, svo ólíkir sem
þeir voru, tengdust nánum böndum
að þessu leyti. Sumum demókrötum
þótti jafnvel nóg um lofgjörðina, sem
Clinton flutti eftir að skýrt var frá
andláti Nixons.
Rcutcr
Ný stjórn í Japan
TSUTOMU Hata, forsætisráðherra
Japans, myndaði fyrstu minnihluta-
stjórn landsins í fjóra áratugi í
gær. Fréttaskýrendur segja að
stjórnin verði skammlíf, lifi aðeins
í nokkra mánuði eða þar til ný fjár-
lög hafa verið afgreidd. „Núna er
ekki rétti tíminn til að rjúfa þing,“
sagði Hata í gær og bætti við að
erfið úrlausnarefni biðu stjórnarinn-
ar. Ráðherrar nýju stjórnarinnar
eru fyrir aftan Hata á myndinni.