Morgunblaðið - 20.11.1994, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 20. NÓVEMBER 1994 13
Vissi landsstjórnin
um svikin?
Þegar gjaldþrot Skála skipa-
smiðju hafði verið gert upp, ákvað
landsstjórnin, undir forystu Jógvans
Sundsteins, að kæra Heygadrangs-
málið til lögreglu. Það var fyrsta
mál sinnar tegundar sem var réttað
í, í Færeyjum.
Saksóknara tókst hins vegar ekki
að fá hina ákærðu, lögmann, út-
gerðarmann og tvo fyrrum forstjóra
Skála skipasmiðju, dæmda fyrir
sviksamlegt athæfí gagnvart Land-
stjórninni, Danska skipasmíðasjóð-
inum og fleirum.
Á meðan á málarekstrinum stóð,
vörðu hinir ákærðu gerðir sínar með
því að þær væru viðtekin venja á
eyjunum og að landstjórnin vissi
fullvel hvernig að málum hefði ver-
ið staðið.
Mennirnir voru sýknaðir í málinu
á þeim forsendum að ekki væri
hægt að „blekkja þann sem vissi
að verið væri að blekkja hann“.
Skálafjallsmálið
Stuttu eftir að Heygadrangsmál-
ið kom fyrir rétt í Færeyjum, voru
þrír menn kærðir fyrir aðild sína
að öðru máli, smíði togarans Skála-
fjalls. Það voru lögfræðingur, sá
sami og í Heygadrangsmálinu, for-
stjóri Skála skipasmiðjunnar og for-
stjóri útgerðarinnar.
Hálfu áru síðar voru fjórir til
viðbótar ákærðir. Það voru banka-
stjóri Fossbankans, tveir banka-
stjórar og deildarstjóri í Færeyja-
banka.
Það sem aðgreinir málin tvö er
m.a. það að þeir sem stóðu að
Skálafjallsmálinu eru ekki sakaðir
um óheiðarleika gagnvart lands-
stjórninni, en það eru bankamenn-
irnir í Færeyjabanka hins vegar.
Þá var „sýnt fram á“ eigið fé
með öðrum hætti. Bankastjórar
Færeyjabanka sendu skriflega yfir-
lýsingu til landsstjórnarinnar um
hversu mikið eigið fé útgerðarmað-
urinn ætti, létu sér ekki nægja að
sýna hversu mikið var inni á
ákveðnum reikningi.
Viðtekin venja
Við réttarhöldin í báðum málum
hafa verjendur hvað eftir annað
vísað til þess að framgangsmátinn
hafi verið sá sami í fjölmörgum
öðrum málum frá síðasta áratug.
Þetta er ástæða þess að farið er út
í svo viðamiklar lögregluaðgerðir
nú.
Gerð hefur verið húsleit á yfir
200 stöðum á Færeyjum, Græn-
landi og Danmörku og saksóknar-
inn í Færeyjum hefur lýst því yfir
að aðgerðum verði haldið áfram og
fleiri kærðir, telji hann þörf á því,
við rannsókn málsins. Meðal þeirra
sem hafa fengið heimsókn lögreglu
eru Jógvan A. Johannessen, þing-
maður og útgerðarmaðurinn Signar
Dam, bróðir Atla Dam, fyrrum lög-
manns Færeyja.
Fótgangandi til vinnu
Enn er of snemmt að segja til
um áhrif þessa máls á færeyskt
þjóðfélag. Jógvan Morkore, félags-
fræðingur við háskólann í Þórshöfn
fé, fengu menn lán á röngum
forsendum. Meðal þeirra að-
ferða sem voru notaðar, var að
skipasmíðastöðvarnar, sem
smíðuðu umrædd skip, yfirfærðu
peninga, sem samsvöruðu 10%,
yfir á reikning útgerðarmanns-
ins sem sýndi bankanum fram á
eign sína. Nokkrum klukku-
stundum síðar voru peningarnir
aftur færðir yfir á reikning
skipasmíðastöðvarinnar.
Þá þekktást einnig að ekki væri
sagt satt til um verð skipanna.
Togari sem kostaði 60 miiyónir
var sagður kosta 80 milljónir.
Þannig fengu útgerðarmenn
100% Qármögnun, auk afgangs,
sem þeir hafa getað eytt og þurftu
ekki að leggja neitt út sjálfír.
Hvað þeir gerðu við peninginn
veit ég ekki, ég get ímyndað mér
að þeir hafí keypt sér fín hús og
dýra híla og farið í ferðalög.“
F0royska samfelagið skelkað
Taövirlkkiviömýk-
indum, tá lfgraglan
einaferö av álvara fór
undir húsarannsóknir
i sambandi viö ftkipa-
mil f ÍUfttiírunum.
Melra enn hundraó
l#greglumcnn enda-
8pundfl|«nilr M MHd
eru nógvlr (umbMdi vi«
hilMratiMÓJtftimftf. Ein
fréfr«ifiin| er Ukleyst
Kor. ftl iLeravftldlA her
6ui fyrl fjrfRlR|ftrírftÍMlnl
í umbfttxH við ymtR
lUpftbyidmálioi I fttuti-
inuiumrvið »1 ftkuldftftit
fóik f ftxmb«&di vift hettft

iMregÍM kgól hftU á
mlkudafiR.
í iftmbftndi vii hOlft-
r*ftR»4kniriv*r f*kk 1m-
rrftUn f Ffttoywm tO&lp
fra fltfttin Iftftxflumorn-
mn hji daatkft »f«röftliö*
Mignu MalUr hftldof.
------ftfOVlfállfft ftlftifft.
Fútín tók 011 á bóli
Selm tJtKv.ldlft fingu
'sýslumcnn kriflg landlð
boðini frá filuinum, >t
morEunin efttr Idolck.
an 09.00 akuldi »11 teg-
vwjuliðið v«» lil relð-
»i, AU fekk fnð»lig»
fyri rej, hówl oolcur
kanjka iUka&Ul á
1»U muulnllia motjunlo
9l.ll Wimu, któkk*.
«1|«|U, ltó|« .imirtu b»*
veijumcnninlr at viia, hvil í
vkfllUikinuiu ikuldl heitó*.
Sam.B vU rinum dkflk
frl ftrðiliftnum hli dinik»
krimíoftUftgvBnulibnvm
fdcu faroyikur i.gveijo-
rasnn liundillii. liT vwkk
UokkkR nljilu. Keyn v.rh
Sfd.nl vild, tójv«du.
raoontóir h»v» ritr it.l «v
thjalum. lum vldkMMHdl
Wditt il fytaU *» * 1*1*
ruta»M. I»' re»» “«
tómlnuur I rinu 1 <fra«,
■KdM tójwrji, kk»n.dl
vtdMT. tkkl ilnn; Itjfred-
injurin M inu Vid oikrre
bcu tfðlnk. Korttól tókk
hana du rýáovirp, u huui
kudl Bimi ret um uumCr.
Ura Ufiju tfdUu ftkk lo
segir að komi t.d. í ljós að stjórn-
málamenn eru flæktir í það, muni
það hafa mikil áhrif. Það hefur hins
vegar ekki enn verið staðfest, þótt
sögusagnir séu á kreiki.
Óvissan um hveijir eigi hlut að
máli veldur því að allt er í biðstöðu
og segir Jógvan að athyglin hafi
því áfram beinst að viðræðum Dana
og Færeyinga í Kaupmannahöfn
um efnahagslega og samfélagslega
framtíð Færeyja.
Þegar svo lítið er vitað um þá
sem flæktir eru í málið komast
ýmsar sögur á kreik. Segir Jógvan
að á fimmtudag, daginn eftir lög-
regluaðgerðirnar, hafi verið sér-
staklega gott veður, sól og logn,
og því hafi margir gengið til vinnu.
Margir hafði hins vegar haft það í
flimtingum og sagt fólk hafa verið
fótgangandi til að sýna að það hefði
ekki verið handtekið í lögregluað-
gerðunum kvöldið áður.
VERÐLAUNA-
GETRALA SEM
MATLR ER Í!
50 körfur
fullar af
íslensku
Itáliöarkjöti
■ —“r-

Urbeinaö
hangikjötslæri,
hamborgar-
hryggur,
„roastbeef,1
folaldalundir,
kjúklingur.
ftflí

Islenskt kjöt
það jafnast ekkert á við það!
Heimildir: Manneldisráö Islands: Könnun á mataræði fslendinga 1990; Quöjón Þorkelsson, matvœlafræöingur RALA; Upplýsingaþjónusta landbúnaöarins.
Hvað gerir íslenska
kjötið svo einstakt?
Anægjulcg þróun í kjöthoröinu
- styttri niatrciöslutínii
Það hafa orðið miklar framfarir á síðustu
árum í meðferð kjötvöru eftir slátrun. Kjötiðn-
aðarmenn og kaupmenn hafa lagt metnað
sinn í að tilreiða kjötið á þann hátt að það
fullnægi kröfum allra neytenda. T.d. er hægt
að fá kjötið lengra unnið en áður og stytta
þannig matreiðslutímann, kjötið látið meyrna
eftir óskum hvers og eins o.s.frv. Nú skipta
vörutegundirnar sem unnar eru úr íslensku
kjöti hundruðum og matreiðsluaðferðirnar eru
óteljandi. Það jafnast ekkert á við íslenskt kjöt.
Hreinl og hragðgott
Hreinleiki náttúrunnar, strangt eftirlit með
lyíjagjöf, bann við notkun vaxtarhormóna,
fátíðir dýrasjúkdómar og betri umhirða en
tíðkast erlendis skapar íslenska kjötinu af-
dráttarlausa sérstöðu sera skilar sér í hinu
séríslenska, ljúffenga bragði.
ÍSLENSKUR
LAN06UNA0UR
Stórfelld
verðlækkun
Lífsnauðsynleg næriugarefni
í þessari töflu sést hve stóran hluta helstu
næringarefna, vítamína og steinefna
Islendingar fá árlega úr kjöti.
‘ %
---:------------------50
'kjatí
Þú gerir svo saimarlega
góð kaup í kjöti
Þegar lögð eru saman bragðgæði og næringar-
gildi er deginum ljósara að menn eru að fá
mikið fyrir peninginn þegar íslenskt kjöt er
annars vegar - og alltaf meira og meira þvi
verðþróun síðustu ára hefur verið neytendum
mjög í hag.
Ungnautakjðt (UNI) 40,5% verfllækkun
• Lambakjöt (DIA) 13,7% verðlækkun
— Kjúklingakjöt 22,3% verðlækkun
■ * • * Svfnakjöt 39,8% verðlækkun
—— Hrossakjðt 24,0% verðlækkun
Þetta línurit segir allt sem segja þarf um þá
verðlækkun á helstu kjöttegundum sem
bændur hafa staðið fyrir frá árinu 1989
(miðað er við fast verðlag). Einnig hefur verð-
lækkun kaupmanna í harðri samkeppni
komið neytendum til góða.