Morgunblaðið - 30.11.1995, Blaðsíða 1

96 SÍÐUR B/C/D
Clinton boðar aukna friðarumleitan eftir viðræður við Major í London
Friðarframrás á heimsvísu
gæti leitt deilur til lykta
London. Reuter.
BILL Clinton kannar heiðursvörð lífvarðar Elísabetar Bretlandsdrottningar við komuna í Bucking-
ham-höll í London í gær í fylgd Filippusar drottningarmanns.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti
sagðist í gær vera þeirrar skoðun-
ar, að „friðarframrás á heimsvísu“
gæti bundið enda á deilur í Bosníu
og á Norður-írlandi, svo og víðar.
Lét hann svo um mælt eftir viðræð-
ur við John Major forsætisráðherra
Bretlands í Downingstræti 10 í
gær. Hrósaði hann Major fyrir hug-
rekki sem hann hefði sýnt með því
að ná samkomulagi við Íra um að
hefja aftur viðræður um frið á
Norður-írlandi.
Clinton hafði viðdvöl í Bretlandi
í gær á fyrsta degi fimm daga ferð-
ar um Evrópuríki. Heldur hann í
dag til Belfast og verður þar með
fyrstur bandarískra forseta til þess
að heimsækja Norður-írland. í gær
fundust tvær sprengjur skammt frá
hótelinu sem forsetinn dvelst á í
Belfast og voru þær gerðar óvirkar.
Einn megintilgangur Evrópu-
ferðar Clintons er að undirstrika
nauðsyn þess að leiða til lykta
lengstu átök í álfunni eftir seinna
stríðið. Major bar lof á Clinton fyr-
ir þátt Bandaríkjamanna við að
koma á friðarsamningum fyrir
Bosníu.
„Vegna samstarfs okkar síðustu
50 árin, hafa þau gildi sem við
höfum staðið vörð um öðlast viður-
kenningu um heim allan. í dag
ræddum við um leiðir til að efla
samvinnu okkar um að fækka gjör-
eyðingarvopnum, klekkja á hryðju-
verkastarfsemi og þoka friðar-
framrásinni á heimsvísu,“ sagði
Clinton.
Clinton minntist styijalda sem
Bretar og Bandaríkjamenn hefðu
háð og unnið. „Við höfum háð styij-
aldir en nú skulum við beijast fyrir
friði. Ég held að bestu stundir lýð-
ræðis og frelsis bíði okkar, en þó
því aðeins að við mætum þeirri
áskorun sem bíður okkar og mætum
henni sarnan," sagði Bandaríkjafor-
seti. I ræðu í breska þinginu sagði
hann að sú skylda hvíldi á herðum
núverandi leiðtoga að þoka áfram
þeim málstað sem svo margir hafa
barist fyrir og týnt lífi fyrir í styij-
öldum. „Á þessum nýju tímum eig-
um við ekki að sinna herkvaðningu,
heldur friðarkalli,“ sagði Clinton.
Major lýsti stuðningi við tilraunir
Clintons til að afla því fylgis meðal
bandarísku þjóðarinnar og þingsins
að 20.000 bandarískir hermenn
verði sendir til Bosníu til þess að
tryggja framgang friðarsamkomu-
lagsins. „Mikilvægi þess er gríðar-
legt fyrir Bosníu og mörg önnur
ríki í framtíðinni,“ sagði Major.
Staðfest var í gær, að friðarsamn-
ingar fyrir Bosníu yrðu undirritaðir
i París 14. desember.
■ Viðræður um N-írIand/20
FRÁ kjörstað í Kaíró.
Brögð í
tafli í
Egypta-
landi
Kairo. Reuter.
EGYPSKA stjórnarandstaðan
hélt því fram, að „svívirðilegum
brögðum" hefði verið beitt við
framkvæmd þingkosninga þar
í landi í gær af hálfu lögregl-
unnar og stjórnarflokksins.
Fjórir menn, a.m.k., biðu bana
í átökum hjá kjörstöðum.
Stjómvöld hétu því að kosn-
ingarnar myndu verða bæði
fijálsar og réttlátar. Stjórnar-
andstaðan var annarrar skoð-
unar. Fulltrúum hennar var
meinaður aðgangur að fjölda
kjörstaða, lögreglan handtók
hundruð fylgismanna strangtrú-
arsamtaka og fjöldi kjörkassa
var sagður innihalda atkvæða-
seðla við opnun kjörstaða.
Fréttamaður Reuters í borg-
inni Toukh norður af höfuð-
borginni Kaíró, sagðist hafa séð
tvo 16 ára krakka greiða at-
kvæði en kosningarétt öðlast
Egyptar 18 ára. Toukh er vígi
Atefs Sedki forsætisráðherra.
Auk þeirra sem biðu bana
slösuðust a.m.k. 60 manns í
átökum hj-á kjörstöðuin en sums
staðar var skotvopnum beitt.
Lögreglan beitti táragasi tii
þess að leysa upp mótmælaað-
gerðir í Kaíró.
Andreas Papandreou forsætisráðherra Grikklands þungt haldinn á sjúkrahúsi
Haldið á lífi
með öndunar-
og nýmavélum
Aþenu. Reuter.
ÖLDRUÐ grísk kona með mynd af Maríu mey biður ásamt fjölda
annarra fyrir Andreas Papandreou utan við Onassis-hjartastofn-
unina í Aþenu í gærkvöldi.
Karpov
fram úr
Kasparov
GARRÍ Kasparov, heimsmeistari
Atvinnumannasambandsins í
skák (PCA), er fallinn úr efsta
sæti á skrá Alþjóðaskáksam-
bandsins (FIDE) yfir stigahæstu
skákmeistara heims, í fyrsta sinn
í áratug.
Á nýjum lista FIDE er Ana-
tolíj Karpov, heimsmeistari
FIDE, í efsta sæti með 2780,60
stig en Kasparov í öðru sæti með
2777,10 stig.
Ungverska stúlkan Judit Polg-
ar er 110. sæti á FIDE-listanum
með 2676,10 stig. Margeir Pét-
ursson er eini íslenski stórmeist-
arinn í hópi 100 sterkustu skák-
manna heims. Er hann í 86. sæti
með 2585,00 stig.
Aðeins tveir Norðurlandabúar
eru framar en Margeir. Svíinn
Ulf Andersson er í 28. sæti með
2632,50 stig og Curt Hansen,
Danmörku, í 47. sæti með
2613,40 stig.
ANDREAS Papandreou, forsætis-
ráðherra Grikklands, sem liggur
þungt haldinn á sjúkrahúsi, var í
gær haldið á lífi með hjálp öndunar-
vélar og hann var einnig settur í
nýrnavél til að skilja að blóð og þvag-
efni.
„Forsætisráðherrann fékk aðra
himnuskiljun. Ástand hans er í jafn-
vægi og hann andar með hjálp önd-
unarvélar," sagði einn af læknum
Papandreous.
Forsætisráðherrann, sem er 76
ára, gekkst undir hjartaaðgerð árið
1988. Hann var fluttur á Onassis-
hjartamiðstöðina í Aþenu fyrir tíu
dögum vegna lungnabólgu. Tals-
maður sjúkrahússins sagði ástand
Papandreous „erfitt" en vísaði á bug
fréttum í grískum fjölmiðlum um að
hann væri heiladauður. „Heilastarf-
semin er eðlileg og hjartað starfar
án vandamála," sagði hann.
Reynt að styrkja lungun
Læknar hafa sagt að Papandreou
megi ekki vera of lengi í öndunarvél
vegna hættu á að það skaði önnur
líffæri. Forsætisráðherrann var
mestan hluta vikunnar sem leið í
öndunarvél en tekinn úr henni á
föstudag eftir að hafa sýnt bata-
merki. Læknarnir neyddust þó til
að setja hann aftur í öndunarvélina
og það jók hættuna á að nýrnabilun-
in hefði áhrif á fleiri líffæri.
Læknarnir sögðu að virtur banda-
rískur næringarfræðingur kæmi á
sjúkrahúsið til að reyna að styrkja
lungun með sérstakri næringu. For-
sætisráðherrann hefur fengið riær-
ingu í æð frá því hann var lagður á
sjúkrahúsið og grískir fjölmiðlar
sögðu að hann hefði lést verulega.
Afar ólíklegt þykir að Papandreou
ljúki fjögurra ára kjörtímabili sínu
þótt hann nái sér. Jafnvel áður en
hann veiktist hafði hópur háttsettra
félaga í Sósíalistaflokknum iátið í
ljós efasemdir um að hann væri fær
um að stjórna. Þeir sögðu hann á
valdi eiginkonu sinnar, Dimitru
Liani-Papandreou, sem er 36 árum
yngri en forsætisráðherrann og hef-
ur sætt gagnrýni fyrir ráðríki og
valdafíkn.