Morgunblaðið - 05.03.1996, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 5. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Aðalsamningamaður Dana á ríkjaráðstefnu ESB
Skynsamlegt fyrir Island
að bíða með ESB-aðild
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
SKYNSAMLEGT er fyrir íslendinga að bíða
með að ákveða aðild að Evrópusambandinu
þar til eftir ríkjaráðstefnu þess, sem hefst nú
í lok mánaðarins. Þetta er skoðun Niels Ersböll,
sendiherra og aðalsamningamanns Dana á
ráðstefnunni.
í erindi sínu í gær á Evrópuráðstefnu
Norðurlandaráðs um dagskrá ríkjaráðstefn-
unnar, sagði hann að hvorki almenningur né
ríkisstjómir hefðu gert sér grein fyrir því að
ekkert sé lengur eins og áður var og því lítið
um viðbrögð við nýjum aðstæðum.
í samtali við Morgunblaðið sagði Ersböll að
skynsamlegt væri af Islendingum að bíða niður-
stöðu ríkjaráðstefnunnar, áður en þeir tækju
ákvörðun um hvort þeir hygðust sækja um
aðild. Á ríkjaráðstefnunni myndi ýmislegt skýr-
ast varðandi frekari þróun ESB. Um leið yrði
auðveldara að taka ákvörðun um aðild, þar sem
ljósara yrði að hveiju ný lönd gerðust aðilar.
Ersböll sagði að óhjákvæmilegt væri að taka
nokkum tíma í ráðstefnuna. Þó óheppilegt
væri að hún drægist á langinn, yrði að taka
þann tíma sem þyrfti til að ná ótvíræðum
árangri og því áliti hann að henni lyki vart
fyrr en haustið 1997. Enn lægi ekkert fyrir
nema fyrirsagnir, en engar áþreifanlegar tillög-
ur. í þetta skiptið dygði ekki að ljúka ráðstefn-
unni með almennum atriðum, sem almenningur
treysti svo ekki hvemig yrðu túlkuð.
Um möguleika íslands til að hafa áhrif inn-
an ESB sagði Ersböll að íslendingar hefðu
eigin sambönd innan Norðurlandanna, auk
þess sem þeir hefðu sambönd við hinar ýmsu
evrópsku stofnanir. Undirbúningur að ríkjaráð-
stefnunni byði auk þess upp á ýmsa möguleika
til að koma skoðunum sínum á framfæri.
í erindi sínu sagði Ersböll að hvorki almenn-
ingur né ríkisstjómir hefðu gert sér grein fyr-
ir að ekkejt gæti orðið eins og það var. Hag-
kerfí heimsins fléttuðust saman og væm inn-
byrðis háð hvert öðru og við því þyrfti að bregð-
ast. En helsta hótunin við evrópskt samfélag
væm þær neyðaraðstæður sem’ atvinnuleysi í
Evrópu orsakaði.
Evrópsk formennska í stað áhugamála
einstakra landa
Ersböll undirstrikaði að öll Norðurlöndin
settu aðild Austur- og Mið-Evrópulanda á odd-
inn, en hins vegar vantaði upp á að óskinni
fylgdi skilningur á afleiðingum þess að ESB
nær tvöfaldaðist og hvað þyrfti til að ESB
yrði vel virkt eftir sem áður. Þannig skipti til
dæmis öllu máli í. stóm ESB hvemig for-
mennskunni yrði háttað, en enn væri með öllu
óljóst hvaða breytinga þyrfti að grípa til á
þessu sviði. Hans svar væri að leggja bæri
áherslu á evrópska fomiennsku í þágu evróp-
skra hagsmuna í stað þess að einstök lönd
notuðu formennskuna til að koma eigin áhuga-
málum á framfæri.
Hagnaður
Granda
223 millj.
HAGNAÐUR varð á rekstri
Granda hf., að upphæð 223
milljónir króna árið 1995. Árið
1994 var hagnaðurinn 153
milljónir króna.
Rekstrartekjur félagsins í
fyrra námu 3.512 milljónum
króna og er það 3% samdráttur
frá árinu áður. í fyrra var heild-
arafli togara Granda 31.083
tonn en árið áður 37.148 tonn
og er það 16% samdráttur í
afla milli ára. Hér kemur til
minni úthlutun aflaheimilda og
minni sókn í úthafskarfa meðal
annars vegna sjómannaverk-
fallsins.
Eigið fé Granda nam 1.961
milljónum króna í lok árs 1995
og var eiginfjárhlutfallið 38%.
Arðsemi eigin fjár var 14% sam-
anborið við 10% árið áður. Hlut-
afé félagsins nam 1.195 milljón-
um króna og hefur hækkað um
100 milljónir króna vegna sölu
nýrra hluta á árinu. Hluthafar
voru 793 um s.l. áramót og
hafði fjölgað um 93 á milli ára.
REYKJAVÍKUR
^SKÁKMÓTIÐN
Flensa um
göngin
MIKIL umferð aðkomufólks hefur
verið á Flateyri í vetur, eftir að
jarðgöngin í Breiðadalsheiði voru
opnuð. Um helgar hefur umferðin
oft verið eins og á sumardögum.
Óvenju skæð inflúensa hefur
herjað á Flateyringa undanfama
mánuði, eins og aðra landsmenn.
Viðmælandi á staðnum varpar því
fram að tilkoma ganganna, sem
rauf vetrareinangrun staðarins,
kunni að eiga sinn þátt í þessu.
Páll Þorsteinsson heilsugæslu-
læknir segir að vissulega aukist
samskipti fólks níeð bættum sam-
göngum og það hafi gerst með til-
komu ganganna. Hann vill þó ekki
varpa allri sökinni á göngin og
bendir á að flensan hafí verið
óvenjuskæð um allt land.
Stórmeistar-
ar í forystu
NIKOLIC, Agdestein og Tisdall
voru efstir á Reykjavíkurskák-
mótinu þegar þeir höfðu lokið
skákum sínum í þriðju umferð sem
tefld var í gærkvöldi. Þeir höfðu
unnið allar sínar skákir.
í gærkvöldi hafði Nikolic betur
í viðureign sinni við Einar Gaus-
el. Simen Agdestein vann Hector
og Tisdall vann Conquest. Helgi
Ólafsson var að reyna að halda
jöfnu gegn Boris Gulko. Djurhuus
og Hannes Hlífar gerðu jafntefli.
Einnig van der Werf og Curt
Hansen. Margeir vann Jón Garðar
Viðarsson og Jóhann Hjartarson
hafði betur í viðureign sinni við
Jon Yoos. Helgi Áss hafði þegar
síðast fréttist góða stöðu gegn
Rozentalis.
■ Skákþáttur/41
Stjóm Prestafélagsins fjallar um mál biskups íslands
Ágreiningur um af-
greiðslu ályktunar
GEIR Waage, formaður Prestafé-
lags íslands, lagði í gær fram drög
að ályktun í stjórn PI þar sem segir
að ósannur áburður um trúnaðar-
brest geti ónýtt aðstöðu prests til
að gegna þjónustu sinni. Hann segir
að ekki hafí unnist tími til að ljúka
umfjöllun í stjórninni um ályktunina.
í ályktuninni er vitnað í siðareglur
presta um trúnaðartraust og þagn-
arskyldu. Síðan segir: „Þessar form-
legu reglur Codex Ethicus presta eru
til marks um mikilvægi heilinda og
trúnaðartrausts af hálfu prests
gagnvart sóknarbarni. Komi upp
trúnaðarbrestur þar á milli, sem
rekja má til ummæla eða atferlis af
prestsins hálfu, er nauðsynlegt, að
strax sé brugðizt við og hann bætt-
ur með fullnægjandi hætti og sé
hann svo alvarlegur, að eigi verði
úr bætt, eða að sættir náist, er full-
komlega óvíst, hvort viðkomandi
prestur geti talizt vera embættisfær.
Sé um alvarlegt trúnaðarbrot að
ræða gildir einu, hvort það varðar
við lög eða ekki. Brotið eða ásakan-
ir um brot ber að taka alvarlega,
slíkt fyrnist ekki. Trúnaðarrof bætist
ekki af sjálfu sér.“
í ályktunardrögunum segir að
stjórn PÍ harmi að ekki skuli vera
tii innan kirkjustjórnarinnar úrræði
til að rannsaka eða úrskurða þegar
sakarefni sé borið á starfandi prest.
Siðanefnd PÍ sé hvorki dómstóll né
heldur rannsóknaraðili sem geti
komið í stað formlegs, opinbers að-
ila á vegum kirkjustjómarinnar.
„Stjóm PÍ er þeirrar skoðunar,
að ofangreint úrræðaleysi kirkjunn-
ar til að prófa og úrskurða í alvarleg-
um kærumálum valdi því, að prestur
geti ekki reitt sig á að njóta þeirrar
grundvallarreglu íslenzks réttarfars,
að teljast saklaus unz sök hefur
verið á hann sönnuð.
Vegna hinnar alvarlegu kröfu um
algjöran trúnað getur ósannur
áburður um trúnaðarbrest ónýtt að-
stöðu prests til að gegna þjónustu
sinni og haldið vakandi efasemdum
um heilindi hans og hæfí til að gegna
embætti. Þar með er brostin for-
senda þess, að prestur geti gegnt
embætti og uppfyllt skyldur þess og
hann nýtur í reynd ekki ofangreindr-
ar réttarfarsreglu, að teljast saklaus
unz sök hefur sannazt."
Plaggi formannsins hafnað
Séra Baldur Kristjánsson, vara- 1
formaður Prestafélagsins, sagði að j
sr. Geir Waage, formaður, hafi lagt v
plagg þetta fram í fyrsta sinn á sjö- ’
unda tímanum í gær, en fundurinn
stóð frá klukkan 14 til 19. Eftir
stutta umræðu hafí verið ljóst að
erindið ætti ekki hljómgrunn heldur
hafi því beinlínis verið hafnað. Þá
hafi formaður safnað saman öllum
eintökum af ályktuninni og dregið
hana til baka.
„Þarna er því lýst yfír að sekt og |
sakleysi skipti ekki máli þegar um
presta ræðir. Eftir því er nóg að j
bera eitthvað upp á prest til að eyði- I
leggja hann. Það getum við aldrei
samþykkt,“ sagði séra Baldur.
■ Biskup hefur falið/6
Andrei Kozyrev fyrrverandi utanríkisráðherra Rússlands
Reiðubúinn að koma '
til viðræðna á Islandi
ANDREI Kozyrev fyrrverandi utan-
ríkisráðherra Rússlands, nú þing-
maður, lýsti yfir miklum áhuga á
að bæta samskiptin við ísland og
sagðist vera reiðubúinn að koma til
landsins með hagsmunaaðilum frá
Murmansk-héraði til viðræðna við
fulltrúa í íslenskum sjávarútvegi,
þegar Jón Baldvin Hannibalsson
fyrrverandi utanríkisráðherra ís-
lands og Gunnar Gunnarsson sendi-
herra hittu hann á óformlegum
fundi í sendiráðinu í Moskvu síðast-
liðinn föstudag.
Jón Baldvin var á leiðinni til Eist-
lands og segist hafa verið mjög
ánægður þegar Kozyrev þáði boð
íslenska sendiherrans um að hitta
þá í Moskvu. Kozyrev lét af starfí
utanríkisráðherra Rússlands í byrj-
un þessa árs en því embætti hafði
hann gegnt á fimmta ár, frá því
áður en Sovétríkjunum var skipt
upp. Jón Baldvin segir að hann sé
enn áhrifamikill stjórnmálamaður
og auk þess þingmaður fyrir Murm-
ansk og geti því haft áhrif á mál
sem varði samskipti þjóðanna.
„Hann lýsti yfír miklum áhuga á
að bæta samskiptin við ísland.
Hann er reiðubúinn til að koma til
íslands, ef sú ferð yrði vel undirbú-
in, með fulltrúum hagsmunaaðila
frá Murmansk-héraði til að ræða
við fulltrúa í íslenskum sjávarút-
vegi. Þeim skilaboðum mun ég
koma á framfæri við rétta aðila,
meðal annars íslensk stjórnvöld,"
segir Jón Baldvin.
Deilur þjóðanna um fískveiðimál
komu til tals á fundinum. Jón Bald-
vin segir að hann og sendiherrann
hefðu sagt Kozyrev frá stöðu mála.
Með Andrei Kozyrev var sam-
byliskona hans en hún vann í rúss-
neska sendiráðinu í Reykjavík á ár-
unum 1989 til 1993. Jón Baldvin
segir að hún þekki vel til í Reykja-
vík og telji Island mikið fyrirmyndar-
land. „Menn þurfa því ekki að leita
langt til að eiga greiðan aðgang að
góðum meðmælum með Islandi,"
segir Jón Baldvin Hannibalsson.