Morgunblaðið - 02.07.1999, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FÖSTUDAGUR 2. JÚLÍ 1999 29
Sýning á verk-
um Gunnlaugs
Schevings í
Grindavík
SÝNING á verkum Gunn-
laugs Schevings verður opnuð
laugardaginn 3. júlí í gamla
kvenfélagshúsinu við Víkur-
braut í Grindavík. Á sýning-
unni eru 20 verk, olíumálverk
og vatnslitamyndir, sem öll
eru í eigu Listasafns íslands,
og er sýningin unnin í sam-
vinnu safnsins við Grindavík-
urbæ.
I fréttatilkynningu segir:
„Gunnlaugur Scheving (1904-
1972) tilheyrir þeirri kynslóð
íslenski-a listamanna sem
komu fram í byrjun 4. áratug-
arins og gerðust boðberar rót-
tækra viðhorfa í íslenski'i
myndlist. Meginviðfangsefni
þeirra var maðurinn og um-
hverfi hans og túlkunin hug-
læg þar sem myndefnið er eim
faldað og allri frásögn sleppt. I
þessum hópi skipaði Scheving
sérstakan sess sem túlkandi
myndefnis úr lífi og starfi sjó-
manna og er þekktur fyrir
stórbrotnar sjávarmyndir sín-
ar. Scheving bjó í Grindavík
um tveggja ára skeið um 1940
og mun sú dvöl hafa haft djúp
áhrif á hann og opnað augu
hans fyrir víðerni hafflatarins
sem þó var ávallt bakgrunnur
mannsins sem hann setti í önd-
vegi.“
Á sýningunni í Grindavík
hafa verið valin verk sem
tengjast Grindavíkurdvöl lista-
mannsins. Þar getur að líta
myndir úr þorpinu, úr starfi
sjómanna og myndir af fólki.
Sýningin stendur til 18. júlí og
er opin kl 12-15 virka daga og
kl. 12-17 um helgar.
Norræn samsýning með
gestum í Nýlistasafninu
TVÆR sýningar verða opnaðar í
Nýlistasafninu, Vatnsstíg 3b í
Reykjavík á morgun, laugardag, kl.
16. Þetta eru einkasýning hollenska
listamannsins Zeger Reyers í Bjarta
og Svarta sal og samsýning nor-
rænna listamanna í Súmsal, Forsal
og Gryfju. Sýning júgóslavnesku
listamannanna Igor Ántic og Mich-
ael Milunovic sem sett var upp í
safninu í síðustu viku heldur áfram á
öðrum stað í safninu út þetta sýning-
artímabil.
Zeger Reyers sýnir innsetningar á
miðhæðinni og ber sýningin yfír-
skriftina: Góð fyrh’heit . Verkin eru
unnin með sýningarsalina í huga. Um
er að ræða mynbandsverk eða mynd-
bands skúlptúr eins og iistamaðurinn
orðar það í Svarta sal sem er óður til
ljóssins. í Svarta sal hefur listamað-
m'inn komið fyrir , borði með 1000
kílóum af hvítu Mosa kermamiki sem
kallast á við birtuverkið í Svarta sal.
Sýningin er styrkt af Mondriaan
Foundation, Prins Bernard Founda-
tion, Stroom h.c.b.h. og Mosa,
ceramics í Hollandi.
Sýning norrænu myndlistamann-
anna tíu ber yfirskriftina „not just
for fun“ . Fimm þeirra starfa í Dan-
mörku, þau Claus Andersen, Rosan
bosch, Lone Hoyer Hansen, Rune
Fjord Jensen og Dan Mannorstein.
Þau hafa hvert um sig boðið með sér
einum gesti og eru gestalistamenn-
irnir þau Ása Sonjasdotter frá Sví-
þjóð, Anja Franke frá Danmörku ,
Jeannette Christensen frá Noregi,
Jan Kaila frá Finnlandi og Steph frá
Islandi. Farid Fellah er netstjóri
verkefnisins og Sanne Kofod Olsen,
listfræðingur og gagnrýnandi mun
fylgjast með sýningunni á staðnum.
I fréttatilkynningu segir, að allir
listamennirnir séu með verk með sér
Fjögurra stafa orð 1998: eftir
Lone Hayer Hansen.
sem verði komin upp á opnunardag-
inn, en safnið muni jaframt verða
ramminn utan um röð atburða sem
fara fram á sýningartímabilinu;
gerninga, uppákomur, tónsmíðar og
önnur verk sem kvikna á staðnum.
Nýlistasafnið verður vettvangur
samræðna innan safns sem utan, því
sett hefur verið upp opin lína á inter-
netinu, þar sem listamennirnir, net-
stjórinn og gagnrýnandinn munu
taka þátt í samræðum við þá sem
áhuga hafa á að fylgjast með þróun-
inni. Sett hefur verið upp dagskrá og
dagbók þar sem daglegir atburðir
verða kynntú á netinu.
Listamennirnir munu setja upp
nýja atburði og segir í fréttatilkynn-
ingunni, að Jan Kaila muni tala um
ljósmyndir sínar, Rune Fjord Jensen
Augliti til auglitis 1998: verk
eftir Rosan Bosch
og Rosan Bosch fremja geminga, Dan
Marmorstein spila nýsamin tónverk
við verk Ása Sonjasdotter og Lone
Hojer Hansep, Ása sýna myndband af
ferðinni til Islands og Lone Hpyer
Hansen setur upp fjölda atburða.
Ennfremm- segir, að Claus Andersen
búi yfir leyndarmáli og Anja Franke
hafí hannað nýja setustofu. Sanne
Kofod Olsen verður með fyrirlestm'.
Þetta eru atburðir fyi'stu vikunnar.
Vefsíða er : www.notjustforftm.dk -
netfang: mailÉnotjustforfun.dk.
Sýningin er styrkt af: Nordisk
Kulturfond, NKKK, Sleipnir.Fondet
for Dansk- Islandsk Samai'bejde.
Sýningarnar standa frá 3. júlí til
25 júlí og eru opnar frá kl. 14 dag-
lega og fram eftir degi. Aðgangur er
ókeypis.
Friðriksborgarkórinn
TÚNLIST
IVorræna liiísið
KÓRTÓNLEIKAR
Kór frá Friðriksborg flutti verk eftir
dönsk og sænsk tónskáld, auk verka
eftir Grieg, Mendelssohn, Bernstein
og Wert, undir sljórn Lars Ridder.
Miðvikudagurinn 30. júní, 1999.
UM árabil hafa evrópskir kórar
flykkst til Islands að sumri til og
gert tvennt, að heimsækja okkar
undarlega land „Norður við heim-
skaut í svalköldum sævi“ og syngja
okkur söngva sína. Nú var það
Frederiksborg Kammerkor, sem
hóf sumarferðir kóra um Island að
þessu sinni og hóf tónleika sína í
Norræna húsinu s.l. miðvikudag
með verki eftir Giaches de Wert
(1535-96, einnig ritað Jaches de
Weert) flæmskt tónskákþ sem barn
að aldri var sendur tO Italíu og 9
ára gamall orðinn fullgildur kór-
söngvari og rétt orðinn 15 ára, er
fyrstu tónsmíðar hans, madrigalar,
voru gefnar út. Vox in Rama er fal-
lega unnið verk en söngmáti kórs-
ins átti ekki vel við þessa tónlist. Á
eftir þessu verki Weerts voru flutt
þrjú lög, eiginlega þrjár gerðir af
einu lagi, eftir Per Nörgárd, og þó
hann hafi samið margt gott voru
þessar tilraunir með raddferli ótta-
lega flatneskjulegar og tæpar í
flutningi kórsins. Betur tókst til í
tveimur lögum eftir Bjprn Hjelm-
borg (1911-94), fyrrum prófessor í
tónsmíði við Konunglega tónlistar-
skólann í Kaupmannahöfn og það
var eins kórinn vaknaði til lífsins
með verkum Hjelmborg og einnig í
Ave maris stella eftir Grieg og
tveimur verkum eftir Mendelssohn,
enda átti „heitur" söngur kórsins
sérlega vel við þessi viðfangsefni.
Besti hluti tónleikanna var hins
vegar flutningur kórsins á skemmti-
legum lögum eftir Langgaard
(þremur Rósagarðsvísum), Hjelm-
borg (Den lyse nat), Lange-Miiller
(Kornmodsglansen) og Peterson-
Berger (Vesleblomme og
Fyrreskoven), sem öll voru mjög vel
sungin. þarna sannaðist hið forn-
kveðna, „heima er best“, auk þess
sem þessi lög eru öll samin fyrir al-
þýðlegan kórsöng og tengjast text-
anum órjúfanlegum böndum.
Somewhere eftir Bernstein var
eina lagið frá Ameríku, gott kórlag,
sem var mjög vel sungið en tónleik-
unum lauk með Opvágning, eftir
Hans Hansen og líklega útsett af
Oluf Ring.
Friðriksborgarkórinn er á marg-
an hátt vel syngjandi áhugamanna-
kór og það var í síðari hluta tónleik-
anna, sem kórinn söng oft sérlega
vel en þegar reyndi á hverja rödd
fyrir sig, komu raddlegh' veikleikar
kórsins fram, sem ekki gætti eins í
þéttri hljómskipan, eins og t.d. nor-
rænu lögunum. Skemmtilegustu
viðfangsefnin voru eftir Lang-
gaard, sérstaklega lag nr. tvö, þar
sem hann leikur með kanón og
þrástefja (ostinato) vinnubrögð og í
því þriðja, þar sem undirraddirnar
syngja eftirlíkingu af píanóundir-
leik og nota aðeins eitt orð en lagið
flýtur líðandi yfir. Lögin efth’ Pet-
erson- Berger voru og skemmtileg
en fallegast og í raun best sdungið,
var Kornmodsglansen, eftir Lange-
Muller og auðheyrt að í þessum
lögum var bæði kórstjóri og kór vel
kunnandi og kórinn að mestu laus
við bækurnar.
Jón Ásgeirsson
Norræna kvennaleikhúshátíðin
Vala Þórsdóttir
valin í annað sæti
VALA Þórsdóttir var
boðin á fyrstu Norrænu
kvennaleikhúshátíðina í
Tornio og Happaranda í
Finnlandi. Vala var valin í
annað sæti hátíðai’innar af
áhorfendum fyrir flutning
sinn á einleiknum Eða
þannig ... Leikinn flutti
Vala á ensku en hann fjallar
um fráskilda konu í baráttu
við dónaskap og fordóma gagnvart
hennar nýju þjóðfélagsstöðu.
Vala segir að það sé mikill heiður
að hafa verið valin í annað sæti há-
tíðarinnar. „Þetta er mikilvægt fyr-
ir mig sem höfund og gefur mér
vísbendingu um að ég sé á réttri
Ieið.“
Leikfélagið Elámys-Eu-
kot, sem stóð að hátíðinni,
keypti verkið af Völu og
munu þau þýða það og
flytja á finnsku í Norður-
Finnlandi á næstunni. Á
hátíðinni voru flutt 23 verk,
flest eftir konur og af kon-
um. Hátíðin gekk að sögn
Völu mjög vel og aðsókn
var góð. Stendur til að end-
urtaka leikinn á næsta ári.
Þess má geta að Vala mun flytja
einleikinn Eða þannig ... í Lónkoti í
Skagafírði 10. og 11. júlí næstkom-
andi. Einnig er hægt að óska eftir
flutningi leiksins á íslensku eða
ensku í Skemmtihúsinu við Laufás-
veg.
Vala Þórsddttir
LÁRA Sóley Jóhannsdóttir og
Helgi Heiðar Stefánsson á tón-
leikunum í Húsavíkurkirkju.
Fyrstu
einleikstónleikar
Láru Sóleyjar
Húsavík. Morgunblaðið.
LÁRA Sóley Jóhannsdóttir, fíðlu-
leikari, hélt sína fyrstu einleikstón-
leika í Húsavíkurkirkju um síðustu
helgi með undirleik Helga Heiðars
Stefánssonar á píanó. Viðfangsefnin
voru eftir Jules Massenet, Gluck,
Frans Schubert, Burgmuller, Ed-
ward Elgar og Jón Nordal.
Lára Sóley hóf sitt tónlistarnám
við Tónlistarskólann á Húsavík
1988 hjá Sigríði Einarsdóttur þá að-
eins sex ára gömul og hefur stundað
námið síðan hjá Valmar Valjots og
Önnu Podhajska við Tónlistarskóla
Akureyrar. Hún hefur sótt nám-
skeið og leikið með ýmsum hljóm-
sveitum og tónlistannönnum og
leikur nú með Sinfóníuhljómsveit
Norðurlands.
Undh-leikai'inn Helgi Harðai- er
ungur að árum og hefur hlotið sitt
nám í Tónlistarskóla Akureyrar og
hefur þar lokið 6. stigi jafnframt því
að stunda nám í Menntaskólanum á
Akureyi’i.
Tónleikai’ þessir eru þeir fyrstu í
skipulagðri sumartónleikaröð sem
Fræðslunefnd Húsavíkur stendur
að til að gefa ungu tónlistarfólki
tækifæri á því að koma fram.
Nýjar bækur
• MALIÐ á Nýja testamenti Odds
Gottskálkssonar er eftir Jón
Helgason, og er þetta fjórða bindið
í ritröðinni Rit um íslenska mál-
fræði.
I fréttatilkynn-
ingu segir að þótt
hafi við hæfi að
minnast þess að
nú séu liðin hund-
rað ár frá fæð-
ingu höfundarins
og sjötíu ár frá
því að bókin kom
út. Bókin hefur
lengi verið ófáan-
leg en hana má telja grundvallarrit
um íslenska málsögu síðari alda.
I bókinni fjallar Jón í fjórum
þáttum um málið á hinu merka
tímamótaverki Odds Gottskálksson-
ar frá 1540, fyrstu bók sem prentuð
var á íslensku og sem Guðbrandur
biskup Þorláksson tók upp í Biblíu
sína 1584. I fyrsta þætti fjallar Jón
um stafsetningu Odds og ýmis at-
riði sem tengjast prentuninni,
stafagerð o.þ.u.l. I öðrum þætti
fjallar hann um orðmyndir og gerir
gi-ein fyrir hverjum orðflokki fyrir
sig. I þriðja þætti eru setningar til
umfjöllunar og í fjórða þætti er loks
fjallað um heimildir Odds og fyrir-
myndir. I bókinni er einnig ítarlegt
orðasafn í stafrófsröð.
Utgefapdi er Málvísindastofnun
Háskóla Islands. Bókin er kilja,
ljósprentuð eftir frumútgáfunni frá
1929. Hægt er að fá óskorin eintök
hjá Málvísindastofnun. Bókin er
416 bls. Verð kr. 3.570.
-----------------
Verk Snorra
Arinbjarnar
og Þorvalds
Skúlasonar
SÝNING á verkum Snorra Arin-
bjarnar og Þorvalds Skúlasonar
verður opnuð laugardaginn 3. júlí í
Iþróttamiðstöðinni á Blönduósi, en
þessir tveir listamenn bjuggu báðir á
Blönduósi um tíma og höfðu þar ým-
is tengsl. Sýningm er unnin í sam-
vinnu Listasafns íslands og Blöndu-
ósbæjar og eru öll verkin í eigu
Listasafns Islands.
Snorri Arinbjarnar (1901-1958) og
Þorvaldur Skúlason (1906-1984) eru
verðugir fulltrúar expressjónismans
í íslenski’i myndlist millistríðsár-
anna, er ungir listamenn völdu sér
myndefni af þorpsgötunni og túlk-
uðu drungalegt andrúmsloft kreppu-
áranna á huglægan hátt, segir í
fréttatilkynningu. Eftir 1940 birti til
á litaspjöldum málaranna. List Þor-
valds þróaðist síðar í átt til óhlut-
lægrar tjáningar. Á 6. áratugnum
gerðist hann einn helsti boðberi
abstraktmálverksins og er einn
merkasti abstraktmálarinn í ís-
lenskri myndlist, segir ennfremur.
Á sýningunni er 21 olíumálverk,
10 eftir Snorra og 11 eftir Þorvald,
frá ýmsum tímabilum á ferli þessara
listamanna og veita þau innsýn inn í
þróun listar þeirra beggja.
Sýningin stendur til 18. júlí og er
opin alla daga kl. 10-12 og 13-17.
-------♦-♦-♦-----
Tríó Sunnu á
Jómfrúnni
SUMARJAZZ, tónleikaröð veit-
ingahússins Jómfrúarinnar við
Lækjargötu, heldur áfram laugar-
daginn 3. júlí kl. 16-18. Á fjórðu
tónleikum sumarsins kemur fram
tríó píanóleikarans Sunnu Gunn-
laugsdóttur en Sunna hefur búið í
New York undanfarin ár við nám og
störf.
Með Sunnu leika að þessu sinni
Hilmar Jensson á gítar og Tómas
R. Einarsson á kontrabassa. Tón-
leikarnh’ fara fram utandyra á Jóm-
ft-úartorginu ef veður leyfir en ann-
ars inni á Jómfrúnni. Aðgangur er
ókeypis.
Sumarjazz verður áfram á Jóm-
frúnni alla laugardaga í sumar á
sama tíma frá kl. 16-18.
Jón Helgason