Morgunblaðið - 02.07.1999, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 2. JÚLÍ 1999 4t
+ Helgi J. Sveins-
son fæddist í
Reykjavík 7. nóvem-
ber 1918. Hann and-
aðist á Landspítal-
anum 22. júní síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Sveinn
Jónsson, f. 13.10.
1893, d. 26.4. 1938,
sjómaður og verka-
maður í Reykjavík,
og k. h., Anna Sig-
ríður Guðjónsdóttir,
f. 5.9. 1894, d. 19.3.
1969, húsfreyja.
Hinn 10. júlí 1945
kvæntist Helgi Sigríði Sigurð-
ardóttur, f. 30.4. 1920, húsmóð-
ur. Hún er dóttir hjónanna Sig-
urðar Sigurðssonar, skipstjóra
f. 20.6. 1891, d. 9.6. 1944 og
Ágústu Ólínu Jónsdóttur, hús-
freyju f. 19.2. 1893, d. 27.8.
1991. Börn Helga og Sigríðar
eru: 1) Sigurður, f. 1.5. 1946,
rekstrarhagfræðing-
ur og forstjóri Flug-
leiða, maki Peggy
Oliver Helgason iðju-
þjálfi. 2) Sveinn
Gunnar, f. 28.10.
1947 viðskiptafræð-
ingur hjá Lands-
banka Islands. 3)
Ágústa, f. 17.5. 1949,
hjúkrunarfræðingur,
maki Jón Karl Ein-
arsson tónmennta-
kennari. Synir þeirra
eru Helgi Þór, f.
17.12. 1970, kerfis-
fræðingur, Einar
Geir, f. 18.6. 1974, háskólanemi,
kvæntur Sigríði Völu Þórarins-
dóttur, barn þeirra er Jón Karl,
Daði, f. 2.5. 1979, nemi. 3) Jó-
hann f. 8.10. 1951, jarðfræðing-
ur, maki Þórhildur G. Egilsdóttir
félagsráðgjafí. Börn þeirra eru
Jökull, f. 27.11. 1992 og Anna
Sigríður, f. 7.2. 1996. 4) Helgi
Sæmundur, f. 22.6.1953, við-
skiptafræðingur, framkvæmda-
súóri að Keldum, maki Stein-
unn Gunnarsdóttir meinatækn-
ir. Börn þeirra eru Ingi Ulfar,
f. 28.5. 1981, Stella Björk, f.
13.7. 1983, Gunnar Geir, f. 20.6.
1989 og Herdís Helga, f. 2.3.
1993. Helgi er fæddur á Norð-
urstíg 3 Reykjavík. Hann gekk
í barnaskólann við Vatnsstíg,
var tvo vetur í æfingadeild
Kennaraskólans og síðan tvo
vetur í Austurbæjarskólanum,
hóf þá nám í Gagnfræðaskóla
Austurbæjar haustið 1932 og
lauk þaðan burtfararprófí úr
þriðja bekk vorið 1935. Hann
réðst til Rafmagnsveitu Reykja-
vikur árið 1936 og starfaði þar
til ársins 1941. Þá hóf hann
skrifstofustörf hjá Litir og lökk
hf. en vann siðan hjá Hörpu hf.
til ársins 1948. Það ár var hann
ráðinn til innkaupadeildar
Landssambands islenskra út-
vegsmanna sem gjaldkeri og
fulltrúi, þar sem hann starfaði
samfellt til 1989.
Útför Helga fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst
afhöfnin klukkan 13.30.
tíma til að klára gosið og hlusta á
karlana spjalla. Seinna um daginn
fór hann svo með okkur í Gamla
Bíó að horfa á einhverja Bjöllu-
myndina og hló síst minna en við
guttarnir að uppátækjum Herbie.
Afi hafði gaman að spila en vildi
láta það ganga hratt fyrir sig,
menn áttu að vera fljótir að gefa og
raða spilunum, „Þú átt út“ eða
„Ertu hættur?“ var þá viðkvæðið.
Þá hafði hann gaman af að ferðast
innanlands og utan, og fór víða um
ævina. Á endanum var hann þó bú-
inn að finna bestu staðina og hafði
lítinn áhuga á að prófa nýja. Allir
staðir voru því miðaðir við þá
mælistiku sem strendur Flórída
voru í hans huga, ekkert toppaði
Flórída enda var hann mikill sól-
dýrkandi.
Afi okkar naut ekki góðrar heilsu
síðustu misserin, þó var hann yfir-
leitt rólfær. I minningunni er hann
þó ekki á sjúkrabeði, heldur að
sýsla í garðinum, að sinna gestum
eða nýkominn úr vinnunni í jakka-
fötunum og rykfrakkanum. Skyldi
hann eiga eitthvað C.K.?
Helgi Þór, Einar Geir og Daði
Jónssynir.
HELGIJ.
SVEINSSON
Eina björtustu nótt sumarsins,
þegar skilin milli dags og nætur
voru óljós yfirgaf Helgi þessa jarð-
vist. Hann hafði með nærveru sinni
og sterkum persónuleika ofið til-
finningabönd sem ekki slitna. Þau
lifa áfram í minningunnni um hann
og í trúnni á eilíft líf.
Helgi var góður maður, hlýr og
örlátur og kom til dyranna eins og
hann var klæddur, hreinskiptinn og
trygglyndur. Lífshlaup hans var
farsælt og honum auðnaðist sú gæfa
að eignast dyggan lífsförunaut og
stóran barnahóp.
Helgi var sannur Reykvíkingur
og með frásögum af uppvaxtarárum
sínum, sem eru samofin sögu borg-
arinnar, gaf hann mér ómetanlega
innsýn. Glöggur var hann og
stálminnugur með brennandi áhuga
á mönnum og málefnum. Ógleyman-
legar eru ökuferðimar um vestur-
bæinn þar sem hann rakti sögu
heilu gatnanna. Þá breyttist borgin
öll og varð í meðförum hans eins og
lítið kunnuglegt þorp.
Helgi átti auðvelt með að tileinka
sér hvers konar fróðleik og lágu
hæfileikar hans sérstaklega á sviði
viðskipta. Hann var bam síns tíma
og fyrir honum lá að fara beint út í
atvinnulífið eftir gagnfræðiskóla, þó
hugur hans stæði til langskólanáms.
Hann mat því mikils þegar öll börn-
in völdu að ganga menntaveginn og
fáir skildu mikilvægi menntunar
jafnvel og hann.
Helgi reyndist mér góður tengda-
faðir og vakti yfir velferð okkar og
bamanna, var áhugasamur um hagi
okkar og lá aldrei á liði sínu. Hjálp-
semi hans var einstök. Bamgóður
var hann og sýndi bamabömunum
mikla ræktarsemi með tíðum heim-
sóknum sínum. Hjá honum fengu
þau athygli og ástúð.
Helgi hafði gaman af bóklestri og
íylgdist grannt með atburðum líð-
andi stundar. Á efri árum, þegar
verkefnunum fækkaði og nægur tími
var til ráðstöfunar, nýtti hann sér
upplýsingatæknina til hins ýtrasta.
Hann fylgdist með fréttaflutningi
jafnt í innlendum sem erlendum fjöl-
miðlum og lét ekkert markvert fram
hjá sér fara. Oft var hann fyrstur
með fréttimar og miðlaði óspart til
okkar hinna sem uppteknari vorum.
Helgi hafði yndi af ferðalögum og
var vel að sér í landafræði, enda
hafði hann komið víða. Löngu áður
en fólk fór almennt utan, eins og nú
tíðkast, fóm Helgi og Stella til Evr-
ópu á sumrin með millilandaskipum.
Seinna, þegar samgönguhættir
breyttust, veittu ferðalögin þeim
mikla ánægju. Bar þá hæst haust-
ferðimar til Flórida. Þau nutu til-
breytingarinnái- og sólarinnar
vestra þegar vetur var um það bil
að ganga í garð hér. Þá var engum
gleymt og ýmsum glaðningi laumað
í litla lófa langt fram á vor.
Ég sé Helga þar sem hann stend-
ur í dyrunum, hár og glæsilegur. Úr
andliti hans skín hlýja og væntum-
þykja. Við höfum rætt um gamla
tímann yfir kaffi og glóðvolgum
pönnukökum. Enn ein samvem-
stundin á enda, hann kveður með
virktum og þakkar fyrir. Á sama
hátt kveð ég Helga nú, þakka sam-
fylgdina og bið guð að geyma hann.
Þórhildur G. Egilsdóttir.
Það em mikil forréttindi að hafa
þekkt Helga J. Sveinsson. Þau kynni
hófust fyrir tæpum tuttugu ámm
þegar yngsti sonurinn, Helgi, kynnti
mig fyrir tilvonandi tengdaforeldr-
um. Mér var strax tekið opnum örm-
um. Helgi vai' glæsilegur maður,
myndarlegur og hlýr. Hann var svo
lánsamur að eiga góða konu, Stellu,
sem var hans stoð og stytta meðan
heilsa beggja leyfði. Þau vom ein-
staklega samrýnd og létu sér annt
um fjölskylduna og vini. Bamahóp-
urinn var stór, fimm böm á sjö ár-
um, ásamt ömmunum þremur sem
bjuggu á neðri hæðinni og í kjallar-
anum á Hagamelnum en þar bjó fjöl-
skyldan meðan bömin uxu úr grasi.
Hagamelsárin vom dýrmæt í minn-
ingunni hjá Helga. Seinna byggðu
þau hús í Skeijafirðinum sem var
heimili þeirra næstu tuttugu árin.
Alla tíð var mikill samgangur milli
okkar og tel ég það mitt lán að hafa
kynnst því góða fólki sem Helgi og
Stella vom mér og mínum.
Helgi var mikill bamakarl og
bamabömin vom í sérstöku uppá-
haldi. Þau vom ekki há í loftinu þeg-
ar þau laumuðu lítilli hendi í stóra
lófann hans og teymdu hann fram í
eldhús því þar var alltaf til kók í ís-
skápnum fyrir þyrsta munna og smá
súkkulaði með. Þeir vora líka ófáir
bíltúrarnir sem hann fór með þau í.
Matarboðin í Gnitanesinu vom ófá.
Þá var Helgi í essinu sínu. Þá vora
rifjaðar upp sögumar af skemmti-
legum uppákomum sem virtust ótelj-
andi og alltaf var hlegið jafnmikið.
Þó að maður hefði heyrt sömu sög-
una margoft varð hún bara betri því
oftar sem maður heyrði hana.
I þau tuttugu ár sem ég hef til-
heyrt fjölskyldunni held ég að hann
hafi varla misst af einum einasta
fréttatíma. Það var helgistund þeg-
ar fréttimar vom og dagblöðin vom
lesin spjaldanna á milli. Helgi hafði
gaman af ferðalögum erlendis og
meðan heilsan leyfði var farið á
hveiju ári til Flórída í sólina. Allt
var gott í henni Ameríku og engir
aðrir sólarstaðir stóðust saman-
burðinn við Flórída.
Það er með miklum söknuði sem
við Helgi og bömin kveðjum Helga
afa og ég er viss um að hann fylgist
með okkur sem eftir lifum af sama
áhuga og hann gerði í lifanda lífi.
Hvíl í friði, far vel.
Þín tengdadóttir,
Steinunn.
Helgi Jónsson Sveinsson, verður
jarðsunginn föstudaginn 2. júlí í
Fossvogskappellu. Afi okkar hét
Helgi Jónsson Sveinsson, skírður í
höfuðið á föðurbróður sínum eins og
tíðkaðist í þá daga, en hann hafði
dmkknað skömmu áður. Afi var af
kynslóð sem upplifði gífurlegar
breytingar á íslensku samfélagi,
venjur og viðhorf tóku sífellt
stakkaskiptum. Sem unglingur
vann hann meðal annars við að
leggja fisk til þerris á tún austan við
Höfða, þar sem nú er Borgartún.
Stundum þurfti að bíða dágóða
stund eftir að bátamir kæmu inn
með fiskinn. Ef tekið var að líða Á
daginn án þess að nokkur sæist bát-
urinn og sýnt þótti að enginn yrði
fiskurinn þann daginn þá tilkynnti
verkstjóri að það yrði engin vinna
og að sjálfsögðu ekkert kaup. Afi
vann líka við blaðburð eins og við
strákamir hálfri öld síðar, og minnti
okkur gjaman á að hann hefði nú
borið út helmingi fleiri eintök en
við. Þó að Vísir hefði þykknað tals-
vert og sameinast öðra dagblaði,
var hann ekkert að taka það inní
reikninginn. Samt vann hann hálfa
ævina sem gjaldkeri.
Afi hafði brennandi áhuga á at-
burðum líðandi stundar og ættar-
tengslum manna og gat tengt flesta
Reykvíkinga við einhvern af sinni
kynslóð eða þannig virtist það okk-
ur í það minnsta. Þess utan var
hann var oft fámáll og átti til feimni
í margmenni og innan um ókunn-
uga, en setti þá stundum upp svip
sem engin leið var að skilja. Pabbi
átti erfitt með að átta sig á honum
við fyrstu kynni og fannst hann sí-
fellt vera að glotta að sér, en það
hvarf nú eftir fyrstu skiptin og hef-
ur síðan verið kallað ættarglottið.
Afi hafði gott skap og reiddist
seint. Hann hafði líka gott minni og
mundi jafnan ýmis smáatriði varð-
andi viðskipti og ferðalög langt aft-
ur í tímann. Hann sást aldrei í úlpu,
heldur notaði hann yfirleitt léttar
sumarblússur vetur sem sumar.
Honum var annt um menntun
bama sinna og bamabarna og
fylgdist vel með skólagöngu okkar.
Það var gott aðhald og hvatning í
próflestri, að vita til þess að afi yrði
fyrstur manna til að spyrja mann
um einkunnir.
Þegar við strákarnir vomm að
alast upp á Akranesi, var reglulega
farið í bæinn að heimsækja ömmu
og afa í Reykjavík. Það var fastur
liður að fara með afa í Vesturbæj-
arlaugina á laugardagsmorgnum
og eftir sundið bauð afi uppá kók
úr gosdrykkjarsjálfsala laugarinn-
ar, sem var engu öðra kóki líkt. En
einhvern tíma gaf sjálfsalinn upp
öndina og þá fómm við að versla
Sinalco í hornbúðinni hans Árna á
Fálkagötunni. Afi keypti aldrei
glerið, heldur teygaði gosið í einum
teyg, leit á okkur peðin og spurði:
„Hva, eruð þið ekki að verða búnir
strákar?" Það voru iðulega upp-
þembdir og ropandi snáðar sem
skiluðu sér í Gnitanesið, að
minnsta kosti þangað til afi tók upp
þann sið að þiggja neftóbak hjá
Árna, þá höfðum við aðeins meiri
Minningar frá liðinni tíð komu
upp í hugann er mér 22. júní sl.
barst sú harmafregn að samstarfs-
maður minn til margra ára og Odd-
fellowbróðir, Helgi J. Sveinsson,
væri allur.
Fregnin kom mér ekki á óvart,
því undanfarin þrjú ár eða svo, hef-
ur mörg krömin plagað vin minn
Helga og hrumleiki hefur sótt að
honum, hægt og sígandi. Undanfar-
in eitt eða tvö misseri hefur Helgi
verið vistmaður á Hrafnistuheimil-
inu í Hafnarfirði, því heilsuleysi
hans og eiginkonu hans, Stellu,
hafði elnað svo, að vistun þeirra á
hjúkranarheimili varð óumflýjan-
leg. Einum tíu dögum fyrir andlát
sitt hafði hann hnotið á göngu inn-
andyra á heimilinu, fékk væga
heilablæðingu, var lagður inn á
sjúkrahús og átti þaðan ekki aftur-
kvæmt.
Hann hét fullu nafni Helgi Jóns-
son Sveinsson og var fæddur í
Reykjavík 7. nóvember 1918, einka-
sonur Sveins Jónssonar verka-
manns og Önnu S. Guðjónsdóttur.
Ekki kann ég nægjanleg deili á ætt-
um Helga og eftirlæt því öðmm
mér fróðari að greina frá þeim.
Eins og öll reykvísk böm þessa
tíma, gekk Helgi í Miðbæjarbama-
skólann og að honum loknum hélt
hann haustið 1932 áfram námi í
Gagnfræðaskólanum í Reykjavík og
lauk þaðan gagnfræðaprófi vorið
1935.
Heimskreppan var í algleymingi
hér á landi þegar Helgi lauk námi
og því ekki hlaupið að því fyrir
unga gagnfræðinga að fá vinnu.
Snemma árs 1936 hóf Helgi störf
hjá Rafmagnsveitu Reykjavíkur
sem línumaður og starfaði þar til
1941, er hann réðst til Litir og
Lökk hf., sem skrifstofumaður, og
starfaði þar til vors 1947, að fyrir-
tækið var selt Hörpu hf. Hjá Hörpu
starfaði Helgi fram á vor 1948 er
hann réðst til Innkaupadeildar
Landssambands ísl. útvegsmanna,
þar sem hann starfaði samfleytt í
43 ár, sem bókari, gjaldkeri og
sölumaður.
Hjá L.I.U. lágu leiðir okkar
Helga saman, fyrst sumarið 1952,
er ég að afloknu stúdentsprófi fór
að vinna hjá Sverri Júlíussyni, form.
L.Í.Ú., sem bókari í Sölunefnd
gjaldeyrisréttinda bátaútvegsins,
Legsteinar
í Lundi
v/Nýbýlaveg
SOLSTEINAK 564 3555
sem almennt gekk undir nafninu
bátagjaldeyrir og var eitt af þessum
furðulegu fyrirbrigðum í íslenskri
peningapólitík um miðbik aldarinn-
ar. Helgi var þá í blóma lífsins, 34
ára gamall, og búinn að vera í
hjónabandi í 7 ár með stórglæsilegri
skipstjóradóttur úr Vesturbænum,
Sigríði (Stellu) Sigurðardóttur Sig-
urðssonar, skipstjóra á hinu frækna
aflaskipi „Geir RE“ og hafði eignast
með henni þrjá drengi og eina dótt-
ur. Ári síðar eignuðust þau svo
fjórða drenginn. Við náðum strax
vel saman, hann var léttur í lund,
ræðinn og kunni frá mörgu að
segja. Hann og svili hans, Gunn-
laugur heitinn Bjömsson, ásamt
framkvæmdastjóranum Sigurði
Egilssyni, ráku Innkaupadeild*
L.I.Ú. af miklum dugnaði. Helgi fór
tíðum með erlendum sölumönnum
hringinn í kringum landið, venju-
lega sjóleiðis, og seldi útvegsmönn-
um veiðarfæri og aðrar rekstrarvör-
ur og kynntist því á þessum ferðum
sínum íslenskum útvegsmönnum
betur en nokkur annar. Leiðir okk-
ar Helga skildu haustið 1953 er ég
fór til framhaldsnáms erlendis. Ör-
lögin höguðu því þó þannig, að 22
ámm síðar tók ég við rekstri Inn-
kaupadeildarinnar og Helgi varð
einn af mínum nánustu samstarfs-
mönnum næstu 17 árin eða til 1991
og naut ég góðs af mikilli reynslu
hans og þekkingu á þörfum útgerð-
ar. Helgi fór á eftirlaun á 73. ald-
ursári.
í kringum 1960 stofnaði Helgi
heildverslunina H. J. Sveinsson hf.
ásamt þremur Oddfellow-bræðrum
sínum, þeim Bergi Kristinssyni,
Hilmari Garðarssyni og Hafliða
Halldórssyni. Bergur var fram-
kvæmdastjóri fyrirtækisins, en fyr-
irtækið sérhæfði sig í innflutningi
og heildsöludreifingu á alls konar
skófatnaði, en rak einnig sjálft þrjár
skóverslanir í borginni. Fyrirtækið
átti góðu gengi að fagna um nokk^,
urt skeið og nutu þeir félagar góðs
af.
Helgi gekk ungur í Oddfellow-
regluna og reyndist henni dyggur
liðsmaður og náði þar miklum
frama og komst til æðstu metorða
og hlaut viðurkenningar fyrir rækt-
arsemi og vel unnin störf í hennar
þágu. Ég varð þeirrar ánægju að-
njótandi að lúta handleiðslu hans
við inngöngu í Oddfellowregluna og
er ég honum ævarandi þakklátur
fyrir það.
Helgi og Stella reistu sér árið
1947 veglegt hús á Hagamel 19 og
bjuggu þar um langt árabil, í fyrstu
í sambýli með tengdamæðram sín-
um, sem báðar vom ekkjur. Seint
áttunda áratugnum byggðu þau sér
svo einbýlishús í Skerjafirði, stein-
snar frá tveim sona sinna og dóttur.
Heimilishald þeirra Helga og Stellu
var með miklum myndarbrag og var
gott og ánægjulegt að sækja þau
heim.
Eftir að þau Helgi og Stella höfðu
komið hinum myndarlega bama-
hópi sínum á fót, menntað þau, eins
og best verður á kosið, tóku þau til
við að ferðast og fóm víða. Sl. tutt-
ugu ár höfðu þau það fyrir sið að
dvelja á Flórída á haustin, alltaf á
sama stað, enda Helgi íhaldsmaður,
eins ogþeir gerast bestir.
Við Ása sendum Stellu og böm-
um hennar okkar einlægustu sam-
úðarkveðjur og biðjum góðan Guð
að styrkja þau í sorg þeirra.
Gylfi Guðmundsson.
Persónuleg,
alhlíða útfararþjónusta.
Sverrir Olsen, Sverrir Einarsson,
útfararstjóri útfararstjóri
Útfararstofa íslands
Suðurhlíð 35 ♦ Sími 581 3300
AUan sólarhringinn. www.utfararstofa.ehf.isT^j