Morgunblaðið - 25.08.1999, Blaðsíða 64

Drögum næst
10. seot.
6
HAPPDRÆTTI
HÁSKÓLA fSLANDS
vænlegast til vinnings
Heimavörn
Sími: 580 7000
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF 5691181
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG: R1TSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KA UPVANGSSTRÆTI1
MIÐVIKUDAGUR 25. ÁGÚST 1999
VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK
A ••
Islensk orka undirbýr raforkuframleiðslu í Oxarfírði
Gasgreinir not-
aður við borun
ÍSLENSK orka hf. hefur hafið bor-
un í Öxarfirði, en markmiðið með
henni er að afla jarðvarma til raf-
orkuframleiðslu. Borunin er óvenju-
leg að því leyti að notaður verður
sérstakur gasgreinir til að fylgjast
með hvort mikið af gastegundum
kemur upp úr borholunni, en í gam-
alli holu í Öxarfirði hefur mælst
gasupgstreymi.
Að Islenskri orku standa Lands-
virkjun, sem á um 30% hlutafjár,
Orkuveita Húsavíkur, orkuveitumar
á Akureyri, Jarðboranir og hrepp-
arnir við Öxarfjörð. Notast er við
nýjasta bor Jarðborana, Sleipni.
Aætlaður kostnaður við fram-
kvæmdir er um 130 milljónir, en
áformað er að bora niður á
1.500-1.700 metra dýpi.
Hreinn Hjartarson, orkuveitu-
stjóri á Húsavík og eftirlitsmaður
með íramkvæmdum, segir að holan
sem verið er að bora sé tilraunabor-
hola, en ef hún heppnist vel verði
hún væntanlega virkjuð til raforku-
framleiðslu. Framkvæmdir eru að
hefjast og taka 4-5 vikur.
Jarðfræðinga hefur lengi grunað
að olíu og gas sé að finna í jarðlög-
um í Öxarfirði. Hreinn segir að bor-
að sé á svæði sem sé' það heitt að
ólíklegt sé að menn komi niður á ol-
íu eða gas í miklu magni, en engu að
síður hafi félagið keypt gasgreini
svo hægt sé að fylgjast með
gasstreymi úr holunni. Líklegra sé
að gas sé að finna í jaðri háhita-
svæðisins, t.d. nær Skógarlóni. Þar
sé gömul borhola, í um 10 km fjar-
lægð frá þeirri holu sem nú er verið
að byrja á, og gasgreinir hafi sýnt
að þar streymi upp talsvert af líf-
rænu gasi. Holan er grunn, en vatn
frá henni hefur verið notað til fisk-
eldis. Gasgreinir hefur ekki áður
verið notaður þegar borað er eftir
heitu vatni á Islandi.
Borun undirbúin
á Þeistareykjum
íslensk orka er einnig að undirbúa
borun á Þeistareykjum, en Hreinn
segir að nokkuð mikil vissa sé fyrir
góðum árangri þar. Undanfarið hef-
ur verið borað þar eftir köldu vatni,
sem nota þarf til kælingar. Holan gaf
hins vegar tæplega 100 gráðu heitt
vatn og segir Hreinn að menn séu að
endurmeta stöðuna. Líklega þurfi að
fara lengra frá hitasvæðinu til að
finna kalt vatn.
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Eignarhald á bönkum í
nágrannalöndum
A
Aberandi
dreifð
eign
„EIGNARHALD á bönkum á
Norðurlöndunum er áberandi
dreift ef Noregur er undanskilinn,"
segir Gunnar Þ. Andersen, fram-
kvæmdastjóri alþjóða- og fjármála-
sviðs Landsbankans, en í tengslum
við hlutafjárútboð bankans á liðnu
hausti var eignarhald á bönkum í
nágrannalöndunum kannað og bor-
ið saman við eignarhald á íslensk-
um bönkum.
I könnuninni kom í ljós að
stærstu hluthafar í dönsku bönkun-
um Den Danske Bank, Unibank og
Jyske Bank eru lífeyrissjóðir og
aðrir sjóðir. Eignarhlutur eins
sjóðsins er 14,1% og er það stærsti
hlutur sem einstakur aðili á í
dönskum banka. I Svíþjóð er
stærsti einstaki eignarhluturinn
18,6% í Foreningssparbanken í
eigu stofnunar sem sparisjóðir eiga
en annars fer stærsti eignarhlutinn
ekki yfir 10%.
Norska ríkið stærsti
hluthafinn í tveimur bönkum
Stærsti einstaki hluthafinn í
tveimur norskum bönkum er
norska ríkið sem á 52% í Den Nor-
ske Bank og 35% í Christiania
Bank. I Union Bank of Norway er
Chase Manhattan Bank stærsti
hluthafinn með 5,22% eign.
Gunnar Þ. Andersen segir mikið
samrunaferli standa yfir milli
banka víða um heim. „Þessi þróun
er allt í kringum okkur og ýmsir
möguleikar fyrir hendi. Þegar
bankarnir eru komnir úr ríkiseigu
mun markaðurinn sjá um þetta,“
segir Gunnar.
■ Eignaraðild/10
Tíundi sigketillinn myndast í Mýrdalsjökli
Katlarnir dýpka og
** sprungur stækka
Morgunblaðið. Vík í Mýrdal.
SIGKATLARNIR í Mýrdalsjökli
hafa dýpkað og sprungur stækk-
að. Tíundi sigketillinn er að
myndast og hugsanlega sá ellefti.
Kom þetta í Ijós í könnunarflugi
Reynis Ragnarssonar lögreglu-
manns yfir Kötlu í gær.
Níu dagar eru frá því Reynir
flaug síðast yfir Mýrdalsjökul.
Segir hann að frá þeim tíma sé
«'nilegur munur á jöklinum. „Það
að sjá sem allir katlarnir hafi
sigið og hringsprungumar við þá
stækkað. Eins hafa langspmng-
urnar sem liggja í boga yfir
Kötluöskjuna stækkað og þeim
heldur fjölgað. Þá virðist vera að
myndast nýr sigketill norðan til í
jöklinum þótt ekki séu komnar
Jpr hringspmngur,“ sagði Reynir
Tliignarsson í samtali við blaða-
mann eftir flugið í gær. Sigkatl-
arnir em þar með orðnir tíu,
flestir í jöðmm Kötluöskjunnar.
Til viðbótar er ný dæld sunnan til
f jöklinum en Reynir vildi ekki
fullyrða að þar væri að myndast
sigketill. Reynir sagði að við
skoðun úr lofti væri erfitt að
segja til um hversu katlarnir
hefðu dýpkað mikið eða spmng-
urnar víkkað, en munurinn væri
vel sýnilegur frá því sfðast var
flogið yfir fyrir níu dögum.
A stóru myndinni má sjá að sig-
ketillinn við Eystri-Kötlukoll hef-
ur dýpkað og spmngurnar hafa
stækkað og þést. Þá hefur leys-
ingavatn safnast fyrir í katlinum
sem talinn er vera yfir Kötlu.
Minni myndin er af sama sigkatli
fyrir um það bil hálfum mánuði.
Islenskur rafeindavirki á vegum SÞ rændur í Kosovo
Rán og ofbeldis-
verk daglegt brauð
BROTIST var inn í íbúð íslensks
manns í Kosovo fyrir nokkrum dög-
um en hann er starfsmaður fjar-
skiptadeildar Sameinuðu þjóðanna.
Að sögn mannsins em innbrot og
ofbeldisverk daglegt brauð í höfuð-
borginni Pristína þar sem hann hef-
ur nú bækistöðvar.
Örn Sæmundsson rafeindavirki
segir innbrotsþjófana hafa hreinsað
nánast allt út úr íbúð hans. „Þeir
tóku bara allt draslið. Það voru
reyndar nágrannar mínir í næstu
íbúð sem voru að verki. Ég kom að
þeim inni hjá mér. Þeir stálu öllu
steini léttara en ástandið er þannig
að það er ekkert við því að gera.“
Öm segir að mikil brögð séu að
innbrotum og hreinum ofbeldis-
verkum. „Það er mikið um það að
heimili Serba séu rænd. Eða þá að
Serbamir séu flæmdir út og jafnvel
drepnir. Um leið og Serbarnir flýja
era Albanar fluttir inn. Serbamir
era bara lokaðir inni, þora ekki út á
götu. Þeir hjá KFOR ráða ekkert
við að verja þá. Þeir era alltof fálið-
aðir. Aætlanir um að gæta öryggis
allra hafa algerlega bragðist. Það
gerist á hverri nóttu að það er ráð-
ist á Serbana. Hér era drepnir 13 til
20 í hverri viku. Ég held að það séu
ekki eftir í landinu nema 50 þúsund
Serbar, af 2-300 þúsundum," segir
Öm.
Mikið álag að horfa upp
á ofbeldisverk
Það fylgir því mikið sálrænt álag
að horfa upp á það ofbeldi sem við-
gengst, að sögn Arnar sem kveðst
þó vera orðinn nokkuð sjóaður. „Ég
var sendur til Júgóslavíu árið 1992
og var í Króatíu og Bosníu fram til
1998. Þaðan fór ég til Sýrlands og
var þar í ellefu mánuði áður en ég
var sendur hingað," segir Öm.
Öm kveður fjarskiptadeildina
eiga mikið verk fyrir höndum við að
byggja upp fjarskiptakerfi Kosovo
á ný. „Það þarf að byggja allt frá
grunni. Allt var sprengt í loftárás-
um NATO. Það þarf að byggja
möstrin og setja upp endurvarps-
stöðvar. Þetta er rosaleg vinna og
ég reikna með að vera við þetta í
nokkur ár. Þegar þetta er komið
upp þarf að halda þessu við.
Skemmdimar era svo miklu meiri
en haldið var.“
Öm býr í blönduðu hverfi í Prist-
ína þar sem bæði Serbar og Alban-
ar eiga heimili. Starfsmenn Sa-
meinuðu þjóðanna reyna að halda
hópinn og búa saman, tO öryggis,
að sögn Amar. „Þá erum við nokk-
uð öraggir. Ég var reyndar eini út-
lendingurinn í blokkinni þegar ég
var rændur." Örn vissi ekki tO þess
að ráðist hefði verið á starfsmenn
SÞ en sagði að innbrot væra tíð og
líta þyrfti eftir íbúðum.