Morgunblaðið - 04.10.2000, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
227. TBL. 88. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 4. OKTÓBER 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Mótmæli stjórnarandstöðunnar breiðast út í Júgóslavíu
0R6UNBLAÐK) 4. OKTOBER 200
69090
3 090000
Liðsmenn sljórnarandstöðunnar hrópa vígorð gegn Milosevic forseta
við höfuðstöðvar hagstofu Júgóslavíu í Belgrad í gær en hagstofan sér
um atkvæðatalningu.
Sameining-
arhátíð í
Þýzkalandi
HUNDRUÐ þúsunda manna tóku
í gær þátt í hátíðarhöldum í Berl-
ín og Dresden í tilefni af tíu ára
sameiningarafmæli Þýzkalands,
þar á meðal þetta fólk sem naut
veðurblíðunnar við ríkisþinghúsið
og Brandenborgarhliðið í mið-
borg Berlínar. Múrinn stóð áður
þar sem fólkið gengur.
í ávörpum á formlegum hátíð-
arfundi í Dresden, sem mörgu er-
lendu fyrirmenni var boðið til,
hældu Gerhard Schröder kanzlari
og Johannes Rau forseti fyrrver-
andi borgurum Austur-Þýzka-
lands fyrir að hafa með borgara-
legu hugrekki steypt alræðis-
stjórn kommúnista.
„Kanzlari sameiningarinnar",
Helmut Kohl, var fjarverandi hin
opinberu hátíðarhöld.
Skemmdarverk nýnazista í
fyrrinótt á minnismerki í
Buchenwald-fangabúðunum sem
nazistar ráku í grennd við Weim-
ar og íkveikjutilraun við guðshús
gyðinga í Dusseldorf vörpuðu
nokkrum skugga á þjóðhátíðar-
stemmninguna í gær.
■ Opnaði leiðina/22
um að
Skipun
hand-
taka verkfallsleiðtoera
lpTarl. Moskvu. AP. AFP.
Belgrad, Moskvu. AP, AFP.
ÓLJÓST er hvort Slobodan Milosev-
ic Júgóslavíuforseti samþykki boð
Rússa um að þeir miðli málum í deil-
um forsetans við stjórnarandstöðuna
vegna kosninganna 24. september.
Sendiherra Júgóslavíu í Moskvu,
sem jafnframt er bróðir Milosevic,
hrósaði í gær Rússum fyrir að sýna
hlutleysi í deilunni og skipta sér ekki
af innanlandsmálum Júgóslava en
sagði að ekki væri búið aif taka
ákvörðun um að þiggja milligöngu.
Stjórnvöld í Belgrad virtust í gær-
kvöldi vera reiðubúin að láta hart
mæta hörðu til að stöðva verkföll
kolanámumanna og gáfu út skipun
um að handtaka 13 leiðtoga þeirra.
Tugþúsundir manna efndu til mót-
mæla og verkfalla gegn Milosevic í
Belgrad og fleiri borgum í gær, ann-
an daginn í röð, og vakti athygli að
víða létu herlögreglumenn aðgerð-
irnar afskiptalausar. I bænum Backa
Palanka í norðurhluta landsins eru
yfirmenn lögreglu á staðnum sagðir
hafa neitað að verða við skipunum
frá Belgrad um að fjarlægja vegar-
tálma.
Nokkrir tugir stjórnarandstæð-
inga í borginni Vranje voru hand-
teknir í gær og umsvifalaust dæmdir
í allt að mánaðar fangelsi fyrir að
trufla umferð. Stjórnvöld sendu í
gær frá sér yfírlýsingu þar sem and-
stæðingum var hótað gagnaðgerð-
um. Yfirlýsing stjórnar Milosevic
var lesin í sjónvarpi og var þar sagt
að bannaðar yrðu aðgerðir þeirra
sem ógnuðu öryggi borgaranna,
trufluðu umferð og atvinnulíf. „Grip-
ið verður til sérstakra aðgerða gegn
þeim sem skipuleggja þessi afbrot.
Þær eiga ennfremur við um fjölmiðla
sem kostaðir eru erlendis, breiða út
lygar og æsa til blóðsúthellinga."
Námumenn í verkfalli
Um 7.000 námumenn lögðu niður
vinnu í Kolubara-kolanámunni og
var lokað fyrir rafmagn til nokkurra
borga sem stjórnarandstaðan ræður,
borið við kolaskorti. Milosevic sendi
forseta herráðsins, Nebojsa Pavkov-
ic hershöfðingja, á vettvang í gær til
að telja námumönnum hughvarf. Það
tókst honum ekki, þeir sögðust
myndu vera í verkfalli þar til Milos-
evic viðurkenndi ósigurinn.
Tugþúsundir háskólanema í
Belgrad reyndu í gær að komast inn
í Dedinje-hverfið þar sem Milosevic
býr en lögregla stöðvaði þá. Að sögn
Aftenposten voru samskipti stúdent-
anna við lögreglumenn vinsamleg og
um tíma gekk lögregluforingi í far-
arbroddi kröfugöngunnar. Margar
verslanir í Belgrad voru lokaðar og
og höfðu uppi skilti með áletruninni
„Lokað vegna þjófnaðar" en stjórn-
arandstaðan segir Milosevic hafa
stolið niðurstöðum kosninganna með
því að láta falsa talninganiðurstöður.
Samkvæmt opinberum tölum fékk
Kostunica tæp 49% en Milosevic um
38,6% atkvæða. Hyggjast stjómvöld
efna til seinni umferðar forsetakjörs
þar sem enginn hafi hafi hlotið hrein-
an meirihluta. Kostunica neitar að
taka þátt í seinni umferðinni og seg-
ist vera réttkjörinn forseti. En skoð-
anir munu vera skiptar meðal
stjórnarandstæðinga í málinu og
sendimaður Moskvustjórnarinnar á
Balkanskaga, Vladímír Tsízhov,
sagði að brýnt væri að ná samkomu-
lagi um seinni umferðina og tryggja
að allir viðurkenndu lögmæti henn-
ar. Grikkir sögðust í gær vona að
hægt yrði að sameinast um þá hug-
mynd Kostunica að alþjóðleg nefnd
sæi um endurtalningu atkvæða.
Nær 60 Palestímimenn fallnir
Aköf mótmæli
í mörgum
Arabalöndum
SÞ, Genf, Jerúsalem. AP, AFP, Reuters.
FJÓRIR Palestínumenn biðu bana á
Gaza-svæðinu og Vesturbakkanum í
gær og hafa nú 55 manns, langflestir
arabar, fallið í átökum ísraela og
Palestínumanna er hófust á fimmtu-
dag. Um þúsund manns hafa særst.
Beittu ísraelar skriðdrekum og þyrl-
um gegn mótmælendum við Netzar-
im á Gaza í gær. Ekki hefur náðst
einingí öryggisráði Sameinuðu þjóð-
anna um yfírlýsingu vegna átakanna
og munu Bandaríkjamenn hafa kom-
ið í veg fyrir að samþykkt yrði for-
dæming á ísraela fyrir að beita
óþarfa hörku. Hart var deilt á stefnu
ísraela á fundi ráðsins í gær.
Munir Makdah, leiðtogi eins af
mörgum palestínskum skæru-
liðahópum sem ekki viðurkenna
myndugleika Yassers Arafats, leið-
toga Palestínumanna á sjálfsstjórn-
arsvæðunum í ísrael, sagði í gær í
Líbanon að liðsmenn hans myndu
ráðast á ísraela hvar sem þeir næðu
til þeirra.
Þúsundir háskólanema í Kaíró
efndu til mótmæla gegn Israelum í
gær, héldu á loft kóraninum og
heimtuðu að sendiherra ísraels yrði
rekinn úr landi. „Ég vildi óska að ég
gæti orðið píslai-vottur eins og þeir
sem dóu í Palestínu,“ sagði einn
mannanna, laganeminn Mohamed
Ibrahim. Þátttakendur hrópuðu
„Guð er mikill“ og „Palestína er land
múslima". Efnt var til mótmæla í
Jórdaniu, írak, Líbýu og fleiri araba-
ríkjum og í Sýrlandi hvöttu róttækir
hópar útlægra Palestínuskæruliða
Arafat til að láta ekki undan þrýst-
ingi Bandaríkjamanna heldur leyfa
Palestínumönnum að endurheimta
hemumdu svæðin með uppreisn.
Palestínumenn hafa krafist þess
að gerð verði hlutlaus, alþjóðleg
rannsókn á upptökum átakanna og
talsmenn Arababandalagsins sögð-
ust í gær ætla að krefjast sérstaks
fundar í mannréttindanefnd SÞ
vegna meints ofbeldis ísraela undan-
farna daga. ísraelar hafa sakað leið-
toga Palestínumanna um að skipu-
leggja árásir á her og lögreglulið
þeirra.
Þeir Ehud Barak, forsætisráð-
herra ísraels, og Arafat munu eiga
fund með Madeleine Albright, utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna, og
Jacques Chirac Frakklandsforseta í
París í dag. A morgun munu Barak
og Arafat halda fund í Kaíró með
Hosni Mubarak Egyptalandsforseta.
■ Hneykslun og/22
Prófessor
íflug-
vélafæði
London. AP.
VIÐ háskólann í Surrey í Eng-
landi verður stofnað til nýs
embættis á næstunni, prófess-
orsembættis í flugvélafæði.
Hefur alþjóðasamband fyrir-
tækja í þessari grein gefið
skólanum 61 milljón ísl. kr. í
þessu skyni en umsóknarfrest-
ur um prófessorsstöðuna renn-
ur út nk. þriðjudag.
I Surrey-háskóla, sem er um
30 km vestur af Gatwick-flug-
velli, hafa raunar verið haldin
nokkur námskeið í þessari
nýju grein, flugvélafæðinu, en
hún veltir meira en 1.200 millj-
örðum ísl. kr. árlega og hefur
að minnsta kosti 100.000
manns í sinni þjónustu um all-
an heim.
Þegar David Airey, einn
deildarforseta skólans, var
spurður hvernig kennslan yrði,
svaraði hann því til, að það færi
eftir því hver hreppti stöðuna.
Matvælafræðingur væri til
dæmis líklegur til að leggja
áherslu á ferskleikann en mat-
gæðingur á bragð, útlit og
framreiðslu.