Þjóðólfur - 13.12.1867, Blaðsíða 1

20. ár.
Reykjavík, 13. Desember 1S67.
5.-6
— Pístskipib er ókomit) enn í dag, þð aí> nú sé 3.
^agrinn á 8. viku sílan þaí) lagþi héíian síþast, og þó aþ
hiþ hagstæbasta leiíli af lopti og á sjó hafa veriþ aí> stab-
aldri nd á 3 viku samfleytt, eptir því sem „Spíkn“ byrjaþi
•>»'ngaí). þiaí) þykir því líklegt, aþ annabhvort hafi þessari ferb
veriþfrestab þartil daginn fari ab lengja, e'br tálmaztáannan hátt.
— Skipakoma. — Aþ kviildi 7. þ. mán.: skonnart Spica,
44l 2/2 lest, skipstjóri Rathmann, meb hlaþfermi af salti frá
Cadix (á Spáni) tii C. F. Siemsen. Skipstjóri kvebst liafa
haft einstaklega hagstæí) og gói> ve?)r alla leii) híngaþ norþr,
og var eigi nema 14 daga frá Lissabon (höfuþborginni í Portu-
gal) og til Vestmanneya.
— f Miðvikudaginn 4. þ. mán. nálægt kl. 4 e.
m. andaðist hér í staðnurn eptir langar og þúngar
þjáníngar herra Helgi Guðmundsson Thorder-
sen, R. af Dbr. og dannebrogsmaðr, biskup yfir
íslandi frá 1845—1865, og konúngkjörinn alþíng-
ismaðr urn hið sama tímabil; hafði hann þá lifað
34 vikur og tvo daga hins 4. árs yfir 70, borinn
á Seli við R.vík 8. Apríl 1794. Ilann tók embættis-
próf í guðfræði við háskólann í Khöfn með beztu
aðaleinkunn («laudabilis») 1819, byrjaði prest-
skap sinn 1820 er hann vígðist til Saurbæar á
Ilvalfjarðarströnd, fluttist þaðan að Odda á Ráng-
árvöllum 1825—26, var kvaddr til prófasts í Ráng-
árþíngi fáum árum síðar, en fluttist þaðan aptr til
dómkirkjukallsins í Ileykjavík 1836. — I>að mun
vera samróma álit þessarar aldar, að llelgi biskup
bæri af öllum samtíða kennimönnum sínum hér á
landi að skörúngskap og einfaldri en andríkri og
hrifandi mælsku í allri prestlegri kenníngu sinni,
°g munu margir telja það mein, að eigi skuli vera
annað til prentað af hans ágætu ræðum heldren
e>nstöku líkræður. Árvekni hans og stjórnsemi í
hiskupsembættinu kom að vísu miklu fremr fram í
snmum þeim greinum, erliggja undir forsjá og til-
hlutun biskupsins eins, heldren í hinum, er liggja
nndir stjórn stiptsyfirvaldanna sameiginlega. Fáir
nf formönnum ílelga biskups, svona einn og einn
ser,munuhafa komið fram eins öruggir og ótrauðir
einsog hann, í því að halda uppi ýmsum sérstak-
legum verulegurn réttindum kirkna og staða, og
sjá því l'arborða að þrætuefni þau, er út af því
voru risin og valdið höfðu vafa og ágreiníngi um
'éngan aldr, væri lögð fyrir dómstólana og
þar til fullnaðar, við hæstarétt ef eigi hlítti annað,
og fóru svo flest hinna mörgu dómsmála af því
lagi, er hann fylgdi fram á meðan hann sat að
stóli, að þau unnust að miklu leyti kirkjum og
klerkum í hag1. Auglýstir ársreikníngar hinna
ýmsu opinberu sjóða, er verið hafa til þessa undir
forsjá biskupsins einsamals, sýna það bezt að ár-
vekni og stjórnsemi Helga biskups í þeirri grein
hefir verið einstakleg og orðið þeim hinum sömu
sjóðum til ávöxtunar og viðgángs. Svo má og
segja, að hann væri hinn fyrsti frumkvöðull og
stofnunarmaðr prestaekknasjóðsins á ís-
landi3.
Jarðarförin á að verða sunnudaginn 15.þ.
mán. og hefst kl. 12. á hádegi í sorgarhúsinu.
— Skipstrand. — Aí> kvöldi 7. f. mán. sleit upp
á Hofsóshófn í Skagafld&i skonnertskipiþ Aurora 28*/^
lestir, 6kipstjóri P. M. J e n s e n frá Kanpmannahöfn ; var þá
hiþ mesta ofsavebr af útnorbri þar norþaiilands, og hafbi stabii)
á 4. dægr, og skipií) eins og þab væri í kafl af særokinu.
paí) var komit) á Ilofsós fyrir rúmum hálfum mánuti og hafþi
ab færa íiOO tunnur af rúgi, er stjórnin hafþi sent, eptir á-
skorun sýsluuiannsins líggerts Briems beinlínis til hennar, um
aí) hún ætti tilhlutnn meb ai) bætt yríii úr hinum almenna
matarskorti, er allir mætti sjá fyrir, þar um Skagafjarharsýslu;
en aþ hinu leytinn hafbi og Havstein amtmaþr ritaí) stjórn-
iuni á sömn leií) og leitaþ hennar ásjár og úrræþa til eb
bæta úr yflrvofandi almennum bjargarskorti um þíngeyar- og
Eyafjarþarsýslu; voru og nú 150 tunnur af þessu korni ætl-
aþar til Eyatjarbarsýslu, en hinar 350 tunnurnar til Skaga-
fjarþar. Korn þetta hafþi allt verií) koypt á 10 rd. tunuan í
iunkaupum, og kostaþi nú, er þa& var kornib þarna á Hofs-
1) Me&al dómsmála þessara má h&r miuna á til fró&leiks:
Víkíngavatusmáli& (rekaþrætumál milli Gar&s í Kelduhvorfl
og eiganda bændaeignarinnar Víkíngavatns í píngeyarsýslu);
Pétrslambamá!i& úr þistilflr&i (milli prestsins a& Svalbar&i og
bændanna í sóknirini); Sigrí&arsta&asandsmáli& (rekaþrætu-
mál milli Brei&abólsta&ar í Vestrhópi og þíngeyrakl.); Ög-
ursmálib og Hoffellsinálib (bæ&i út af prestsmötugjaldi af
bændakirkjueignum, o. fl.).
2) Hiu fyrsta hreifíng til stofnunar prestaekknasjó&sins
koma&vísufyrstfram á prenti í þjó&ólfl IX. 150. —151. bls.
(„Bréf til „þjó&ólfs“, dags. 6. Júlí 1857“); sbr. pjó&ólf
XI. bls. 53, munu þa& og vera hin fyrstn samskot til sjó&s-
ins þau, sem þar er getib á sama stab. En vér vitum eigi
betr en a& hin almenna embættisáskorun Helga biskups til
allra prófasta og prosta í landinu um stofnun sjó&sins væri
dags. í Septembr. 1857.
útkljúð
— 17 —