Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1913, Blaðsíða 41

43
sitt skip í Vestmannaeyjum, og voru á xiij menn«. Páll var son-
ur Vigfúsar lögmanns Erlendssonar á Hlíðarenda og var hann lög-
maður 1556—69.
Þá er aftur að minnast á einn fyrri viðburð, sem um er
getið í Lögmannsannál 1397‘) þannig: »Helsleiginn Þordur Arna
son j Vestmannaeyjum saklaus af vtlenskum kaupmonnum er þar
kuomv vt. oc vrdv þar margir adrir storir auerkar«.
I Grottskálksannál2) er þessi atburður talinn ári fyr, og sagt
þannig frá honum: »Vegin Þordr bondi saklaus j Uestmanna ey-
um um nott er hann geck af sæng. lagu þar vi skip«.
Um þennan atburð eru mér ekki kunnar aðrar frásagnir, né
heldur hver Þórður þessi var, sem líklega hefir verið merkur
bóndi. En ekki var þetta í fyrsta skifti að útlendir kaupmenn
gerðu spellvirki í eyjunum og heldur ekki síðasta, svo sem nú skal
sagt nokkuru gjör frá.
7. Enskir.
Vestmannaeyjar eru merkisstaður fyrir verzlunarsögu íslands.
Á 15. og 16. öld virðast þær vera annar helzti verzlunarstaðurinn
hér sunnanlands, og Hafnarfjörður hinn. Sennilegast hefir verið þar
mjög mikil verzlun fyr á öldum, og á síðari öldum hefir einnig ver.
ið þar allmikil verzlun. Auk þess að höfnin var allgóð og hin eina
fyrir sunnan Reykjanes, var þar og hið bezta útræði. Sóttu bændur
af landi þangað bæði fiskæti og útlendar vörur í 3enn, en kaup-
mennirnir hér gerðu bæði að selja sinn útlenda varning mönnum
úr eyjunum og af landi, og keyptu fyrir hann þar bæði landbúnaðar-
og sjávarútvegs-afurðir.
Á 15. öldinni fara miklar sögur af verzlun og öðrum afskiftum
Englendinga á Vestmannaeyjum.
Fyrsta frásögn um komu enskra kaupmanna til eyjanna mun
vera í Lögmannsannál 14133); segir þar svo frá: »Kuomv .V. skip
ensk til Islands oc logdu oll inn j Vestmanneyiar. kuomv þar ut j
bref send af konginum a Einglandi til almugans oc til allra bestv
manna j landinu. ath kaupskapur væri leyfdur med hans menn
sierliga. j þat skip sem lionum til heyrdi. var fyrst talat vm Biorg-
vinar kaup villdv enskir þar ecki til hluta. sidan keypti hver sem
orkadi eptir efnum«.
Hvort sem þetta er upphaf verzlunar Englendinga í eyjunum
*) Isl. ann., bls. 285.
a) Isl. ann., bls. 369.
s) Isl. ann., bls. 291.