Heimskringla - 26.08.1915, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 20. AGÚST 1915.
HEIMSKRINGLA.
BLS. 5.
hvernig skifst hafi og hvaða hluti
fólksins það hafi verið, er eftir sat.
En það mun sanni nær að meirihluti
fiamgjarnra manna hafi flutt, —
þeirra, er leita vildu -gæfunnar, er
þeir ekki höfðu fundið hér, — á nýj-
um stöðvum. Hafa sumir þeirra
manna, eftir langa lífsleið og við-
burðaríka æfi, horfið hingað aftur
cg prýða nú samfélag þetta með ná-
vist sinni.
Heyrt hefi eg það sagt, að þeir
hafi helztir eftir setið, á þeim ár-
um, er sigursælastir voru i orða-
sennunum, i hinum miklu sveitar-
mála- og trúarbragða-deilum, er
sundurslitu bygðina um það leyti.
----Þeir hefðu borið sigur úr být-
um og setið að sigrinum. ----- En
óvingjarnlega mun þetta vera mælt,
i bygðarinnar garð, þó að segja hafi
mátt á stundum um fólk hér, eins
og þá þarna suður með sjó, “að
samþyktir láti þeim verst”.
Eftir 10 ár byrjaði innflutningur
hingað að nýju, og á árunum 1886—
87, var hann allmikill; komu þá
nokkrar þær fjölskyldur, er siðar
hafa látið sín að góðu getið meðal
þjóðar vorrar hér.
Um þessi tiu ár áttu frumbúendur
við ervið kjör að búa. Fyrst var
bygðin afar strjál. Samgöngur ó-
greiðar á landi vegna vegleysis.
Jarðrækt lítt möguleg, efnalausum
mönnum, og þarf ekki annað en að
benda á skóginn ennþá, er þákti þá
hvern blett bygðarlagsins; er hann
þó nú ekki orðinn annað en svipur
hjá sjón við það sem þá var.
Einn bóndi hefir sagt mér, að af
bújörð sinni einni hafi hann látið
saga yfir 350,000 fet af borðvið, og
þó hafi það verið minstur hluti þess
er hann hafi orðið að fella og
brenna!
Við jafn mikla örðugleika að
striða er sízt að furða, þó ekki kæm-
ust hér á víðlendir akrar fyrstu ár-
in. Svo voru skuldir, sem féllu á
bygðarlagið, fyrir styrk, sem hið
opinbera veitti nýlendumönnum
fyrstu árin, — eins þeim, sem burtu
stukku. Með alt þetta sátu nú þeir,
sem eftir urðu í bygðinni, fyrstu
tíu árin. Hlutu því framfarir að
verða smáar, þangað til nýlendan
tók að byggjast að nýju. Enda voru
þær það.
Þó þokaði áfram. — Smám saman
voru höggin rjóður í skóginn. Voru
þessir eftirlegumenn sann-nefndir
Braut-önundar, einsog Snorri lýsir
hinum forna konungi Svía: “ön-
undr konungr lagði á þat kapp mik-
it ok kostnat at ryðja markir ok
byggva eftir ruðin. Hann lét ok
leggja vegu yfir eyðimerkr ok funn-
usk þá víða i mörkunum skóglauss
lönd ok bygðusk þar þá stór héröð”.
---- Munu fáar lýsingar frá fornri
tíð koma betur heitna við það, sem
þá var að gjörast hér.
Brautir voru brotnar gegnum
skógana með ærinni fyrirhöfn, þó
1< ngi vel gætu það ekki talist greið-
færir vegir. Skólar voru reistir, þó
ekki yrði haldið uppi kenslu við
þá, nema lítinn tíma ársins. Ofan
á alt þetta starf bættust svo önnur
bygða-þyngsli, er flestar nýlendur
vorar munu kannast við, því þær
munu hver um sig hafa hlotið sinn
íulla skerf af þeim. En það var
kostnaðurinn, sem á þá féll, er fyrir
voru, að taka á móti þeim, sem
komu ár frá ári allslausir inn í
bygðina. Til þess mun hafa verið
varið miklu fé, ef alt kæmi til reikn-
ings. Og þega'r af litlu var að taka,
voru þetta búhnekkir eigi litlir. —
Þetta var ekki skyldu-útsvar, en það
var mannúðar-útsvar, er þjóð vor
hefir ávalt af hendi látið, án allrar
cftirtiilu.---
— Islendingar geta haft það til,
nð þrefa og deila meðan tollir ,tönn
í þeirra gómi; en þegar í nauðir
iekur, eru þeir allir bræður, er
sannar bezt, að þeir eru göfugrar
ættar og drenglundaðir.
Að það hefir þvi gengið seint
fyrir frumbyggjunum, að safna auð-
legð og rikidæmi, þarf því engann
að undra; né þó enn á þessum tím-
um, er ekið er lijá garði, að heimilin
virðast smá og lágvaxin. Það er
ekki alt af leti. Þessir fyrstu bú-
endur hafa verið að reisa bygð, —
koma á fót mannfélagi, og það tek-
Það sem svalar þorstanum
í merkur og pott
flösku hylkjum
Fáanlegt hjá þeim »»m þú kauplr
at eCa hjá oss.
E. L. Drewry, Ltd., Winnipeg.
ur meira en koma upp skýli yfir
eigið höfuð.
Hin afkastameiri saga bygðarinn-
ar hefst ekki fyrr en eftir hinn síð-
ari innflutning til nýlendunnar. —
Það eru ekki nema rúm 12 ár siðan
iiorðvesturhluti bygðarinnar var
numinn, og þá frá Dakota; en rúm
10 ár siðan járnbraut var lögð inn
að bygðar-takmörkunum syðri. —
Þessi síðastliðnu 10 ár liafa verið
framfara-ár á verklega og efnalega
visu, og mun nú mega telja bygð
þessa með þeim betri i eigu íslend-
inga í Vesturheimi.
Hvað framfarirnar hafa verið
erviðar og torsóttar, hlýtur að mega
telja til hinna upphaflegu ókosta
nýlendusvæðisins. Hvað þær hafa
kostað, ekki í fé, heldur í þvi sálar-
atgjörvi, sem erviðleikarnir hafa
smám saman að velli lagt, verður
aldrei talið. Sá hugsunarháttur, sem
þessir erviðleikar hafa smám sam-
an komið inn hjá þeim eldri, er
eytt hafa “atgjörvi sínu á axarsköft-
unum”, einsog eitt Nýja Islands
skáldið segir, sem svo aftur hefir
borið ávexti hjá þeim yngri, — er
tf til vill dýrasta kaupið. En starfið
er nú þegar lagt fram; það hefir
tekið mannsaldur að gjöra þetta
hérað að lífvænlegum manna-bústað
og ættu þeir sízt, er taka við, að
láta þetta starf hafa verið til ónýtis
unnið.
Frá hinum liðnu árum hljóta þó
ávalt að geymast nöfn nokkurra
bygðarmanna. Frá þeim tima, er
líka nýr skerfur, þó ekki sé hann
stór, lagður til bókmentasjóðs þjóð-
ar vorrar. Er hann einkennilegur,
en svo ofur eðlilegur. Æfintýrasög-
ur J. Magnúsar Bjarnasonar; þar
sem æfintýrið byrjar og endar eins
og huldusaga, er ofur eðlilegt, hér
inni í myrkviðnum, þar sem ekki
sást til manna. Þö eru sögur Gunn-
steins Eyjólfssonar eðlilegri; ---
skiirp ádeila á hið litilsiglda mann-
félag. En eðllegast alls er þó það,
“að lagið hans”, — söngröddin, sem
berst héðan út úr skóginum —,
skyldi einmitt heita: “Mig hryggir
svo margt, sem í hug minum felst,
og hversu eg þreytist að lifa”, og
vera við sanmefnt kvæði. Það er
einsog það sé svanasöngur hins ís-
lenzka andlega lifs, sem er að deyja
við moturaksturinn i Winnipeg,
niður á milli trjástofnanna hér i
bygðinni, eða fram á isnum!
íslendingar hafa hér á þessum
síðastliðnu 40 árum rutt mörkina
og bygt ruðin. Verk þetta hefir
kostað þjóðina afar mikið. En nú
er það kaup goldið, og það er ósk-
andi og vonandi, að það verði þeim,
sem við eiga að taka, til heilla og
þrifa. Þeir elztu hafa ekki getað
gjört meira en byggja ruðin. And-
legt atgjörvi í ríkum mæli, hafa þeir
ekki getað þroskað. Hinni fínni
siðmenningu hafa þeir ekki getað
greitt veg að nokkru ráði. En nú
er svo komið, að nú má hvorttveggja
gjöra. Þó skal eg ekki segja, nema
að hreinsa verði ýmsan nýgræðing
úr hinurn andlega jarðvegi, áður en
slíkt kemst fyllilega til vegar. Er
sá villigróður væri upphöggvinn,
ætti íslenzkt þjóðlíf að eiga sér fram
tíð fyrir höndum, og hana stóra.
Á næstkomandi 40 árum ætti is-
lenzku fólki að fjölga hér um helm-
ing; mörkin vera stækkuð, ruðin
færð út, og tvibýlinu við Húnskar
þjóðir, innan islenzkra sveitartak-
marka, að vera með öllu lokið. Þá
ættu að verða komnir vegir, egg-
sléttir og færir í öllum veðrum,
fram og aftur um bygðina, og fram
með þeim, einsog vegvísendur vilt-
um vegfaröndum, myndastyttur og
minnisvarðar frumherjanna, er ný-
lendu þessa hafa bygt. Þá ættu heim-
ilin öll, að geta veitt þeim, sem þar
búa, þroskun, bæði til lífs og sálar;
haldið vakandi hugsjóna og fegurð-
ar þránni, engu siður en bætt úr
nauðsynjum likamans, og sveitin öll
að bera vott um haga hönd og fjöl-
breytilegt andlegt líf. Það er stórt
ætlunarverk, en það er margfald-
lcga tilvinnandi. Þegar svo væri
koniið, myndi vaxa hér upp blóm-
legt bókmentalif, grein af íslcnzk-
um stofni, gróðursett í íslenzkum
jarðvegi, í annari heimsálfu. — Þá
þyrfti bygðarlag þetta ekki að lifa
við það, að vera gjört að beinakerl-
ingu pólitiskra flugumanna og
blaðagutlara; né gæti þá lengur á
þvi sannast liið fornkveðna: “Flest
má heimskum segja”.
Að þessi verði framtíðin óskum
vér af heilum huga, og biðjum yður
öll til þess að leggja fram það bezta,
sem þér hafið. En umfram alt,—
stuðlið að því, að hér fái blómgast
íslenzkt þjóðlif sálugætt, er minn-
ugt sé þeirra hluta, sem það hefir
þegið, og örugt og trútt reynist fram-
tiðar hugsjónunum öllum.
Og allra heilla árnum vér íslend-
ingum, hvar sem þeir búa, — Drott-
ins útvöldu þjóð, — um leið og vér
tökum undir þessi orð með yður, að
“Lengi lifi Nýja fsland!”
Athugasemd.
Með ánægju skal eg gefa I)r. Sig-
urði Júl. Jóhannessyni viðurkenn-
ingu fyrir því, að svar hans til min
i siðustu Heimskringlu er það lang
rólegasta, sem eg hefi séð hann
skrifa sem andmæli.
Eg átti von á þrumum og elding-
um, eftir þvi sem hann talaði inn á
Skuldar-fundi 11. þ.m., og svo mælt-
ist Gunnlaugur Jóhannsson til þess
lika (með kyrkjulegum forseta-svip)
að hann velti sér yfir B. M. Long.
Eg var þvi næstum hissa á hve bróð-
urlegt svarið var, þó að á stöku stað
mætti finna ósannindi, útúrsnún-
inga eða hártoganir, get eg vel fyr-
irgefið það; — hann hafði ekki öðr-
um vopnum að beita. og varð því
annaðhvort að nota þau eða sitja
lieima.
S. J. J. segir: “Mér fanst það hálf
óviðkunnanlegt í fyrra, þegar B. M.
Long vildi styrkja Conservatíva-
flokkinn til framhaldsvalda” o. s.
frv.‘ Hér hallar S. .1. J. vísvitandi
réttu máli; hann veit, að-eg barðist
ekki með neinum pólitiskum flokk
eða á móti. Eg andmælti aðeins
framkomu S. J. .1., að binda stúk-
urnar með atkvæðagreiðslu á póli-
tiskan flokks-klafa. Og hvað gjörði
ekki stúkan Skuld núna fyrir kosn-
ingarnar, þegar einn bezti bróðir
stúkunnar, Ásm. P. Jóhannsson,
vildi koma fram samskonar tillögu
og S. .1. J. var að hurðast með í stúk-
unum i fyrra? Þar voru nógu marg-
ir Liberalar á fundi til að fella hana
eins oft og þeir hefðu viljað. En
þeir vildu blátt áfram hvorki láta
stúkuna fella hana eða samþykkja.
Og einn ágætur stúkubróðir sagði,
að svona lagaðar uppástungur í
stúkunum væru hreinasta húmbúg,
því á kosningardegi greiddi hver
atkvæði eins og honum sýndist.
Hvað hefir þá hr. S. .). .1. unnið
með þessum gauragangi sinum í
fyrra? Ekki neitt, nema ef vera
skyldi það, að kveikja kala á meðal
ýmsra meðlima í stúkunni; og þá
held eg það enn, að hefði verið
betra heima setið en farið á stað.
S. .1. J. segir, að það hafi bezt sést
á fundarsamþyktum í fyrra, hvort
hann hafi ekki haft betri málstað,
en við, sem á móti töluðum. Ekki er
atkvæðagreiðsla æfinlega áreiðan-
legur mælir á þvi, að það réttara og
bfctra vinni, t. d. þegar bindindis-
menn tapa fyrir vínsölunum. Og
mörg önnur dæmi mætti nefna, sem
sanna hið gagnstæða.
S. J. J. fer mörgum bróðurlegum
orðum um starfsemi mína í bindind-
ismálinu um fjórðung aldar; en
segir þó litlu seinna i greininni, að
það sé sannfæring sin, að eg hafi
unnið á móti Goodtemplara starf-
inu af blindu flokksfylgi við Kon-
servativa. Eg er nú ekki svo góður
smiður, að eg geti felt þetta saman.
En það get eg sagt, að hafi eg ekki
unnið meira fyrir bindindrsmálið,
enn fyrir Konservatíve flokkinn, þá
eru orð S. .1. .1. um starfsemi mína
þar ekkert nema kurteis þvættingur.
S. .1. J. vill ekki láta kalla sig
pólitiskan flokksmann, og þó lætur
hann sama flokkinn siga sér út um
merkur og skóga, hverjar kosning-
arnar eftir aðrar, til að ljúga út at-
kvæði fyrir flokkinn, — svo eg við
hafi hans eigin orð.
S. .1. J. segist hafa unnið á móti
Sveini Thorvaldssyni núna í kosn-
ingunum, af því að hann (S. Th.)
hafi ekki komið fram á síðasta þingi
svo, að við bindindismenn þyrftum
að vera nokkuð upp með okkur af
því, og greitt atkvæði á móti vín-
sölubanninu. Eg veit ekki, hvort
það er satt eða ekki; eg hefi ekki
rannsakað það. Eg ætla heldur ekki
að fara að taka svari Sv. Th. Ef
hann hefir viljandi beitt áhrifum
sínum á móti góðum málum i þing-
inu, þá er rétt hann gjaldi fyrir það.
En S. J. J. var ekki að hefna fyrir
þetta í kosningunum í fyrra, og
vann hann þá á móti Sv. Th. engu
minna en nú.
S. J. J. neitar að hafa unnið á
móti Páli Reykdal, — af því hann
hafði ekki tíma til þess. Ekki vant-
aði viljann- Mér ber því að gjöra
grein fyrir, hvers vegna eg dróttaði
því að honum. Bétt fyrir kosning-
una fékk eg bréf ufan úr nýlend-
unni, frá strang heiðarlegum og
sannorðum manni. Hann segir í
bréfinu: “Ekki veit eg, hvort Páll
nær kosningu, því það er unnið af-
ar hart á móti honum. En ekki finst
n ér það bróðurlegt af meðlim úr
stúkunni Skuld, að koma hér út til
þess að hjálpa til að fella Pál, —
bezta dreng og strangan Templara”.
— Eg þarf ekki að segja það hér,
hvers vegna eg taldi víst, að með-
limur þessi hefði verið S. J. J.;
hann getur ráðið í það sjálfur. En
afsökunar bið eg hann á því, að eg
skyldi drótta þvi að honum, sem
hann hafði vi unnið tll.
Tæplega tinst mér það drengilegt
af S. J. J. að segja, að allir þeir, sem
sóttu nú fram undir merkjum Kon-
servatíva, væri hvorki treystandi
eða trúandi. Þessi Aikins flokkur
liafði ekki haft tækifæri til að enda
loforð sín eða svíkja, og þvi i hæsta
máta ósanngjarnt að kveða upp
vitnisburð um hann, eða nokkurn
flokk, fyrri en hann hefir unnið til
hans.
Norris flokkurinn er nú nýkom-
inn til valda; við höfuin enga vissu
fyrir því, að hann reynist vel, að
hann noti vald sitt vel, fólkinu í
Manitoba til heilla og hamingju; en
við skulum vonast eftir því og ekki
dæma hann fyrir verk sin fyrri en
liann hefir unnið þau.
S. J. J. hefir sagt, að það væri á-
reiðanlegt, að við yrðum búin að fá
vinbann innan 12 mánaða í Mani-
toba, og lagt við drengskap sinn.
Við skulum vona, að svo verði. Mér
er svo kalalaust til br. S. J. J., að
tg vildi ekki sjá hann tapa dreng-
skapnum fyrir gjörðir Norrisar.
Eg held eg nenni ekki, að elta ólar
við þetta svar til mín. Útúrsnúning-
:>r og hártoganir eru eftirlætis grip-
ir höfundarins, og vil eg ekki
skemma þá fyrir honum. En það
get eg sagt Stórtemplar, að skoðun
niin er óbreytt enn: að engin ann-
ar Stórtemplar, sem eg hefi þekt,
hefði fengist til að ganga þann veg,
sem núverandi Stórtemplar hefir
gengið i kosningunum, — að troða
bróður sinn ofan í skarnið, en vinna
alt, sem í hans valdi var, að koma
bjórbelg í valdasessinn, og hæla sér
aí Ef það er andi Goodtemplara
reglunnar, þá verð eg að játa, að eg
befi misskilið hann.
B. M. Long.
Fjölgun kjósenda.
Samkvæmt skýrslu Hagstofunnar
um alþingiskosningarnar 1914 áttu
þá kosningarrétt 13,400 manns eða
rúmlega 15 prósent af ibúatölu
landsins, en um 70 prósent af öll-
um karlmönnum 25 ára og cldri. —-
llm 5,600 karlmenn á þeim aldri,
eða fram undir þriðjung af tölu
þeirr (30 prósent), voru útilokað-
ir frá kosningarrétti vegna takmark-
ana þeirra, sem þágildandi stjórn-
aiskrá setti. Langflestir þeirra, sem
fóru á mis við kosningarréttinn
vegna þessara takmarkana, voru
hjú eða greiddu minna en 4 kr. í
sveitarútsvar. En nú hefir nýja
stjórnarskráin veitt hjúunum kosn-
ingarrétt og afnumið skilyrðið um
útsvarsgreiðslu og þar að auki veitt
konum kosningarrétt með sömu skil
yrðum og körlum. Má því heita, að
flestir karlar og konur 25*ára og
eldri hafi nú fengið kosningarrétt
eða von um hann innan skamms,
því að það skilyrði er sett í stjórn-
arskránni, að nýju kjósendurnir
(konur og karlar) bætist ekki við
allir í einu, heldur smátt og smátt,
þannig að fyrst bætast við allir þeir,
sem eru 40 ára og eldri, næsta ár
þeir, sem eru 39 ára og eldri og svo
framvegis, að aldurstakmarkið fær-
ist niður um 1 ár á hverju ári, unz
25 ára takmarkinu er náð, eftir 15
ár.
Hve miklu kjósendafjölgunin
muni nema nú þegar, verður ekki
séð með neinni verulegri nákvæmni,
en með nokkrum getgátum má þó
líklega fara nærri uin það. Með all-
miklum likum má áætla, að mann-
fjöldinn í landinu sé nú (á miðju
ari 1915) 88,500 manns. Ef gjört er
iáð fyrir, að aldursskifting lands-
manna sé lík og 1910, þegar inann-
talið fór fram, þá ættu að vera hér
um 19,400 karlar og um 22,900 kon-
ur, eða samtals um 42,300 karlar og
konur 25 ára og eldri. Af þessu
fólki eru nú samkvæmt nýju stjórn-
arskránni alveg útilokaðir frá kosn-
ingarrétti þeir sem sekir hafa orðið
um svivirðilega glæpi og ekki hafa
frngið uppreist æru sinnar, enn-
fremur þeir, sein ekki eru fjár sins
ráðandi eða eru í skuld fyrir þeg-
inn sveitarstyrk, þeir, sem ekki
hafa verið heimilisfastir í neinu
kjördæmi í eitt ár, og loks útlend-
i:igar, sem ekki hafa átt lögheimili
hér á landi i sl. 5 ár. Hve margir
kunna að missa kosningarrétt
ve-gna þessara ákvæða, er ómögu-
legt að segja, en það verður þó ald-
rei nema lítill hluti, og með slump-
reikningi mætti ef til vill giska á, að
það mundi verða um 1,300 manns.
Eru þá eftir 41,000 manns, sem all-
ir væru kjósendur nú þegar, ef ekki
væri ákvæðið um, að nýju kjósend-
urnir bættust við smátt og smátt.
Væru kjósendurnir þá fram undir
helmingur landsmanna (47 prósent)
og kjósendatalan hér um bil þre-
föld á við það, sem áður var. En
til þess að finna kjósendatöluna eins
og hún er nú, verður að draga frá
alt kvenfólk á aldrinum 25—40 ára
og karlmenn á sama aldri, sem eru
lijú eða greiða minna en 4 krónur i
sveitarútsvar. Ef gengið er út frá
aldursskiftingunni 1910 má ætla, að
kvenfólk það, sem hér um ræðir,
sé um 8,500 að tölu. Um karlmenn-
ina er crfiðara að segja, en sjálf-
sagt má ganga að því vísu, að fleiri
séu í hjúastétt á þeim aldri, heldur
en yfir fertugt; en aftur á móti má
líklcga búast við, að fleiri séu yfir
fertugt sem greiða minna en 4 kr.
i sveitarútsvar. Það fer þvi liklega
ekki mjög fjarri sanni, að helming-
urinn af þessum nýju karlkjósend-
um séu á aldrinum 25—40 ára ,og
fái því ekki kosningarréttinn nú þeg
ar nema helmingur þeirra. Nú má
ætla, að af karlmönnum yfir 25
ára séu útilokaðir frá kosningar-
rétti um 5,800 manns. Iif gjört er ráð
fyrir, að af þeim verði áfram al-
gjörlega útilokaðir frá kosningar-
rétti um 600 manns (aðallega vegna
sveitarstyrks), þá verða eftir 5,200
sem kosningarrétt eiga að fá. Ef
nú er gjört ráð fyrir, að helmingur-
inn af þeim sé á aldrinum 25—40
ára, verða kjósendur, sem við bæt-
ast af karlmönnum nii þegar, ekki
nema um -2000. Samkvæmt þessu
ættu kjósendur nú að vera um 16,-
200 karlar og um 13,700 konur, sam-
tals 29,900 eða nálægt þrjátiu þús-
und karlar og konur, í stað hér um
bil 13,600 samkvæmt gömlu stjórn-
arskránni. Kjósendatalan gjörir því
meir en að tvöfaldast þegar i stað,
því að við bætast rúmlega 16,000
nýjir kjósendur eða um 120 prósent
af gömlu kjósendatölunni.
Kjósendur þeir, sem hér hefir
verið talað um, eru kjósendur til
neðri deildar. Til efri deildar verð-
ur kosningarrétturinn takmarkaðri,
því að til þeirra kosninga hafa ekki
kosningarrétt þeir, sem yngri eru en
35 ára. Þeir karlmenn á aldrinum
25—35 ára, sem áður hafa haft kosn-
ingarrétt til alþingis, hafa nú ekki
kosningarrétt til efri deildar; en
giska má á, að það muni vera rúm-
lega 3 þúsund manns. Eru þá kjós-
endur til efri deildar nú samkvæmt
þvi um tuttugn og sjö þúsund (um
13 þúsund karlar og um 14 þúsund
konur) eða nálægt tvöfaldri kjós-
cndatölunpi til alþingis áður. Ef
ckki væru ákvæðin um, að nýju
kjósendurnir bættust við smátt og
smátt, mundi svo sem áður er sýnt,
kjósendurnir til neðri deildar vera
rúmlega 40 þúsund manns, en' kjós-
endurnir til efri deildar niundu
varla komast liærra en upp i 30 þús-
und (14 þúsund karlar og 16 þús-
und konur), því að þá bættust að
tins við þeir af nýju kjósendunum,
sein nú eru á aldrinum 35 til 40 ára.
Yæri þá hér uin bil fjórði hluti kjós-
endanna til neðri deildar útilokaður
frá kosningarrétti til efri deildar.
Hinn deyjandi Rússi.
Rússneskur herlæknir segir frá:
Það var um kveld eitt i skógar-
toppi nokkrum, þegar öskur og
drunur fallbyssanna var farið að
minka, að vér lögðum út á vigvöll-
inn til að reyna að ná einhvcrjum
særðum mönnum með lífi.
Þegar þangað kom sáuin vér nokk
uð álengdar mann risa upp á oln-
boga og veifa hendinni til vor. —
Hann var vafinn i stóru kápuna
sina, sem öll var rauð af blóði lians
og gat varla talað. Andlit hans var
helbleikt sem á liki væri.
“Hvað vilt þú litli bróðir?” sagði
læknirinn.
“Vildir þú vera svo góður, að
skrifa fyrir mig konunni minni og
segja henni, að eg sé dauður”. og
svo stýlaði hann lækninum bréfið.
“Mín heitt elskaða kona, Lukerya
Petrowna! — Eg verð að segja þér,
að nú er mér slegin seinasta stund-
in. Guð hefir ekki leyft það, að
við skyldum fá að sjást aftur. Ann-
astu börnin, Vasutka og Dunka. Ef
þú giftist aftur. þá láttu ekki hinn
nýja bónda þinn berja þau. Seldu
merina okkar honum Rena Ryghoff,
en þó ekki fyrir minna en 10 rúbl-
ur. Það er hestverð núna. Láttu
hvítþvo hús4ð og láttu hann Pétur
Bezruchoff borga þéf 3 rúblur fyrir
hafra. Hann Vlass gamli, frændi
minn hvítþvær húsið fyrir 20 kop-
ecs (smáskildingur).
“Eg hefi fengið sár í bakið og
kúlan hefir farið i gegnum mig og
komið út um brjóstið. Það var guðs
Sextfu manns geta fengið aðgang
að læra rakaraiðn undir eins. TII
þess að verða fullnuma þarf aðeins
8 vikur. Áhöld ókeypls og kaup
borgað meðan verið er að læra.
Nemendur fá staði að enduðu náml
fyrir $15 til $20 á viku. Vér höfum
hundruð af stöðum þar sem þér
getið byrjað á eigin reikning. Eftir
spurn eftir rökurum er æfinlega
mikil. Til þess að verða góður rak-
ari verðið þér að skrifast út frá
Alþjóða rakarafélaginu.
INTERNATIONAL BARBER
COLLEGE.
Alexander Ave. Fyrstu dyr vestan
við Main St., WTinnieg.
íslenzkur ráðsmaður hér.
NÝ VERKSTOFA
Yér erum nú færir um að taka á
móti öllum fatnaði frá yður til að
hreinsa fötin þín án þess að væta
þau fyrir lágt verð:
Suits Steamed and Pressed 50c
Pants Steamed and Pressed 25c
Suits Dry Cleaned........$2.00
Pants Dry Cleaned__________50c
Fáið yður verðlista vorn á öllum
aðgjörðum skófatnaðar.
Empress Laundry Co.Ltc1.
Phone St. John 300
COR. AIKENS AND DUFFERIN
vilji. — Eg lield, Lukerya min, a*
| það væri betra fyrir þig að selja
! kálfinn, og kaupa þér folald af
J Gabriloff hestakyninu, því þeir hest
| ar munu hækka i verði.
“Fyrirgefðu mér alt, góða, fyrir
Krists sakir!---------”
Við huldum höfuð hans, segir
læknirinn og héldum þaðan, þvi að
aðrir voru að kalla á oss. Hann var
i þar cinn eftir. Tuttugu minútum
seinna fórum við þar hjá. Hann var
dáinn og hendur hans krosslagðar á
brjóstið. Hann hafði gjört það sjálf-
j ur og beðið dauða sins rólegur,
j kvíðalaus og án þess að kvarta meS
! einu einasta orði.
i Þannig deyja rússnesku bænd-
urnir!
ÁGRIP AF REGLUGJÖRÐ.
um heimilisréttaríönd í Cauadc.
NorSvesturlandinu.
Hver, sem hefir fyrir fjölskyldu &(
sjá eða karlmatSur eldrl en 18 Ara, aet-
ur tekií heimilisrétt á fjór'Oung útr
section af óteknu stjórnarland* 1 Mao>
sækjandl vert5ur sjálfur at5 koma L
itoba, Saskatchewan og Alberta. Um*
landskrifstofu stjórnarinnar, eTSá und-
irskrifstofu hennar í því hérat51. 1 um-
bot5i annars má taka land á öllun
landskrifstofum stjórnarinnar (mn ekkC
á undir skrifstofum) met5 viseum skil-
yrt5um.
SKYLDUR—Sex mánatJa aoút5 oe
ræktun landsins á hverju af þremut
árum. Landneml má búa met5 vlssum
slcilyrt5um innan 9 mílna frá heimllle-
réttarlandi sínu, á landi s.^m ekk! ar
rainna en 80 ekrur. Sæmilegt ívöru-
hús vert5ur at5 byggja, at5 undanteknc
þegar ábút5ar skyldurnar eru fullnæg5-
ar innan 9 mílna fjarlægt5 á öbrt
landi, eins og fyr er frá grelnt.
1 vissum héruðum getur gót5ur oc
efnilegur landnemi fengit5 forkaupe-
rétt á fjórt5ungi sectíónar met5frai»
landl sínu. Vert5 $3.00 fyrir ekru hverja.
SKYLDUR—Sex mánatia ábút5 C
hverju hinna næstu þriggja ára eftfc
at5 hann hefir unnit5 sér inn eignar-
bréf fyrir heimilisréttarlandi sínu, og
.uk þess ræktati 50 ekrur á hlnu selnnt
landi. Forkaupsréttarbréf getur land-
nemi fengit5 um leit5 og hann tekur
heimilisréttarbréfiti, en þó met5 vlssum
skilyrt5um.
Landneml sem eytt hefur helmili»-
; rétti sínum, getur fengiti heimllisrétt-
arland keypt í vissum hérut5um. Vertl
$3.00 fyrir ekru hverja. SKYLDUR—
Vert5ur at5 sitja á landinu 6 mánut5i at
• hverju af þremur næstu árum. ræktc
i 50 ekrur og reisa hús á landinu, sem ec
$300.00 virt5i.
Bera má niður ekr.utal, er ræktaaf.
skal, sé landit5 óslétt, skógi vaxiti eT5c
grýtt. Búþening má hafa á landinu C
stat5 ræktunar undir vissum skilyrt5unt
W. W. CORY,
Deputy Minister of the Interlor.
Blöt5, sem flytja þessa auglýslngt
leyfislaust fá enga borgun fvriv
Ein persóna (fyrir daginn), $1.60
Herbergi, kveld og morgunvert5ur,
$1.25. MáltíT5ir, 36c. Herbergi, ein
persóna, 50c. Fyrirtak í alla statSt,
ágæt vínsölustofa í sambandi.
TalHftnl Garry 2252
ROYAL OAK HOTEL
Chaa. CíustafsHon, elgandl
Sérstakur sunnudags miT5dagsverT5-
ur. Vín og vindlar á bort5um frá
klukkan eitt til þrjú e.h. og frá sex
til átta at5 kveldinu.
283 MARKET STREET, WINNIPEG
Rafmagns — heimllis — áhöld.
tlughes Rafmagns Elaavdlar
j Thor Rafmagns Þvotlaveiur
Red Rafmagns h votta v * * sr
í Hariey Vacuum Gólf Hr^.nsarar
j 'Laco’* Nitrogen og Tungsten Lamp
ar.
•taimagns “Fixlures”
‘Universar* Appiiances
J. F. McKENZIE ELECTRIC
CO
283 Kennedy Street
Phone Main 4064 Winnipeg
Vlt5gjört5ir af öllu tagl fljótt og vel
af hendl leistar
__________________________________l
Brúkat5ar saui wélar met5 hæfl* ^
legu verði.. ny r Singer vélar.
í fyrir peninga út í : nd et5a til letlgu
Partar i allar teg tdir af vélum,
at5gjort5 á öllum teg lura af Phon-
nographs á mjóg lá» vert5i
J. E. BRYANS !
531 SARGENT AVE.
Oiuur vantar dugiega “agenta'’ og
v er ksma la
THE CANADA
STANDARD LOAN CO.
Atfal Skrlfstofa, Wlnnlpeg
$100 SKULDABRÉF SELD
Tllþægínda þeim sem hafa smá upp-
hæt5ir til þess aT5 kaupa, sér í hag.
Uppiýsingar og vaxtahlutfall fæst
á skrifstofunni.
J. C. Kyle* ráSnmaftar
428 Maln Street, Ulnulprg,