Fréttir - 14.06.1918, Blaðsíða 2

2
FRÉTTIR
íslenzku símamennimir.
Eftir
H. de Vere Stacpoole.
(Frh.)
»Já, á Nótó-ströndinni. Manstu ekki eftir
kvöldinu, þegar eg fór i land til þess að leita
uppi ungu stúlkuna? En fiskikonurnar beittu
mig brögðum. Það var alls ekki unga stúlk-
an sem eg fann, heldur holdsveikur kven-
maður. Hún var líka ung, og ekki líkþrá
nema í andliti, og það huldi hún með
sjali«.
Hann sagði Magnúsi í fám orðum frá við-
burðum þeirrar nætur. Magnús sat þegjandi
og hlustaði á frásögn vinar sins, og mintist
orða Gríms daginn áður: »Ógæfa er engin til
— það eru alt sjálfskaparvíti«.
»Svona fóru þær nú að þessu«, sagði Ei-
ríkur að lokum, »og það stoðar ekki að fást
um það — ekki minstu vitund«.
Magnús reyndist staðbetri gagnvart þessari
ógæfu en við hefði mátt búast, og gerði hvorki
að æðrast né tárfella. Hann hafði aldrei rat-
að í neitt þessu líkt. Farna sat maður sá,
sem hann hafði öfundað af því, að hann var
honum fremri og happadrýgri, og hann höfðu
nú forlögin leikið ver en Ödipus, því að
guðirnir gerðu hann blindan, en Eirík létu
þeir halda sjóninni. þarna sat þessi framúr-
skarandi dugnaðarmaður, sem hafði brotið á
bak aftur veldi Ólafs í Skarðsstöð, sem sjálf-
ar höfuðskepnurnar höfðu veitt veg og gengi
og ástin fallið í skaut. En nú var framsókn
hans heft, eins og ósýnileg hönd fortíðarinn-
ar hefði gripið um handlegg honum, og ætl-
aði sér ekki að sleppa þeim tökum fyr en
dauðinn sjálfur byndi þar á enda.
Hann vissi með sjálfum sér, að þetta var
alt dagsatt, þó að hann létist vera í vafa
gagnvart Eiríki. Hafði hann séð líkþráa menn
svo oft, að honum lék enginn efi á þessu.
Holdsveiki var algeng á íslandi í fyrri tíð,
og í leikritinu »Fjalla-Eyvindur« má sjá
holdsveika menn sitja að drykkju með öðr-
um, og drekka af sama barmi, en nú á tím-
um umgangast þeir ekki aðra menn, og í
stað kæruleysis liðinna tíma, er nú komin
megn hræðsla við hina sjúku. Magnús var
ekki að virða fyrir sér gróðurleysisauðnina
fyrir fótum sér, þar sem hann sat þarna og
starði fram undan sér, heldur var það holds-
veikraspítalinn í Reykjavík, sem slóð honum
fyrir hugskotssjónum. Þangað varð Eiríkur
að komast hvernig sem færi, nema því að
eins — ja, hvað þá? Hvert gat hann flúið,
og hver ráð átti hann að hafa? Hann hefði
getað flúið land, ef hann hefði gert sig sekan
í einhverjum glæp, en holdsveikina umflýr
enginn.
Hann stóð upp og Eiríkur sömuleiðis.
Þeir gengu þegjandi ofan á veginn.
»Ætlarðu heim í Skarðsstöð aftur?« spurði
Eiríkur.
»Heim í Skarðsstöð«, sagði Magnús utan
við sig. »það veit eg ekki. Skarðsstöð! Eg
hef nú ekkert þar við bundið framar. Mig
varðar nú ekkert um hana lengur«.
»Hlustaðu nú á það, sem eg ætla að segja«,
sagði Eiríkur. »Það er engin ástæða til þess
að gera sér þetta erfiðara en það er í raun
og veru. Hefði eg hrapað úr klettunum hér
á dögunum og dauðrotast, þá væri alt við
það sama og það er nú, og þú hefðir skipað
fyrir verkum. Það verður þú nú að takast á
hendur, því að við verðum að hugsa fyrir
Grími og félaga hans. Þú tekur nú við al-
eigu minni, og veizt hvar eg hef«geymt þá
peninga, sem eg á. Því næst skaltu fara til
Reykjavíkur, og láta Helga Stefánsson semja
skjal, sem eg rita svo undir, þar sem eg fel
þér alt mitt á hendur —«
(Frh.)
Um Hindenburg\
Líf hans og störf.
(Frh.)
Hann var ábyggilegur og hraustur ættar-
höfðingi. Öllum bréfum var svarað í tæka tíð.
Hann dró ekkert á langinn, því reglusemin,
sem hann í herþjónustunni lærði að meta
sem hina æðstu dygð hermannsins, var hon-
um einnig eiginleg heima fyrir. Allir sem
heimsóttu hann, hlutu að dáðst að látleysi
hans í viðmóti. En hann gat verið hæðinn
og napur í garð uppskafninganna. T. d. þoldi
hann eigi, að menn gæfu frúm herforingj-
anna titil manna sinna, og hann gerði iðu-
lega gys að því. »Frú oberst« og »frú maj-
orin« urðu oft fyrir gremju hans og háði.
Hann dáðist mjög að heimilislífi Bismareks,
sérstaklega því, að kona hans lét sig engu
skifta störf manns síns, en lét sér því ann-
ara um hlutverk sitt sem þýzk móðir og
húsfreyja. Það var að hans skapi.
Er hann hafði fengið lausn frá herþjón-
ustunni, hugðist hann að rita endur-
minningar sínar; má nærri geta að hann hef-
ur lítt renl grun í það þá, að veigamesti
þáttur þeirra lá hulinn fram undan, í nán-
ustu framtíð. Eigi hann eftir að Ijúka þess-
um minningum sínum, þá munu þær verða
þúsundum manna hin mikilsverðasta lær-
dómsbók, í öllu því er að hernaði lýtur. Af
henni munum vér sjá, hvernig hann að Iok-
um hefur fullkomnað hið stórkostlega lífs-
starf sitt, að gereyða hinum rússneska her.
— En það sem einna bezt sýnir oss, hversu
ant honum er um heimili sitt er það, að
hann, að sjálfs hans sögn, hugðist að skrifa
minningar sínar eingöngu til gagns, lærdóms
og skemtunar börnum sínum.
Hann hafði mikið yndi af óþvinguðu sam-
kvæmislífi, enda leið öllum, sem til hans
komu, einkarvel í návist hans og fjölskyldu
hans í heimahúsum. Hann umgekst einnig
mjög borgarana í nágrenni sínu, og átti marga
góða vini þeirra á meðal.
VIII.
Hindenburg sem yflrhershöfðingi.
Hernaðarbraut Hindenburgs, sem virtist á
enda gengin árið 1911, var framlengd á mjög
óvenjulegan hátt i ófriðinum sem nú geisar.
Hindenburg fékk, sem general í fótgöngulið-
inu, hinn 23. ágúst yfirstjórn austur-hers-
ins, og nokkru síðar, eftir hina fyrstu miklu
sigra sína varð hann general-oberst að nafn-
bót. Hver sigurinn á fætur öðrum fylgdijfána
hans. Hvar sem hann kom, urðu rússnesku
hersveitirnar að engu. En svo var það, að
Rússar umkringdu hinn sigursæla þýzka her,
sem þó, undir stjórn Mackensen, tókst að
brjótast i gegn hjá Lodz frá 20.—23. nóvbr.
Við þessa miklu dáð bættist einnig hin
árangursmikla árás við Lowiz. Alt Þýzkaland
fagnaði! Óþekt gleði- og máttar-tilfinning
greip alla. Og þessari tilfinningu fullnægði
keisarinn á þann hátt, að hann gerði hinn
sigursæla herforingja að yfirhershöfðingja
(general-feldmarschall), — þeim fyrsta í þessum
ófriði.
Hindenburg kunngerði sjálfur útnefningu
sína í ávarpi til hermannanna, og birti um
leið skeyti keisarans, sem með mörgum þakk-
lætis- og viðurkenningarorðum tjáði honum
útnefningu hans. Ávarpið hljóðaði á þessaleiðr
»í löngum og hörðum orrustum hafið þér»
sem undir minni stjórn eruð, stöðvað ásókn
óvinarins, sem þó er mikið mannfleiri en þér.
Hans hátign keisaranum og konunginum,.
okkar allranáðugasta keisara, hefur þóknast
að svara því, sem eg hef tjáð honum um
hreysti yðar, með skeyti þessu:
»Til general-oberst v. Hindenburg!
Hin þrekmikla og viturlega stjórn yðar,.
ásamt hinni miklu hreysti og djörfung her-
sveita yðar, hefur þegar haft víðtækan og
blessUnarríkan árangur. í löngum og hörðum
orrustum og með hinni mestu skyldurækni*
hefur her yðar tekist að gera að engu fyrir-
ætlanir og útreikninga óvinarins, enda þótt
hann sé miklu fjölmennari. Og fyrir það, að
hafa varið þannig austurtakmörk ríkisins,,
ber yður fulla þökk föðurlandsins. Þér til-
kynnið hersveitum yðar hina háu viðurkenn-
ingu mína og keisaralegu þökk, sem eg votta
með því að gera yður að yfirhershöfðingja!
Guð veiti yður og yðar sigursælu hersveitum
frekari árangur!
Vilhjálmur II. R.«
Mér er það sannur heiður, að hafa öðlast
mín æðstu hernaðar-metorð sem foringi slíkra
hersveita. Orrustugleði yðar og þolgæði hefur
á hinn dásamlegasta hátt unnið óvininum
ómetanlegt tjón. Yfir 60,000 fangar, 150 fall-
byssur og um 200 vélbyssur hafa fallið í yð-
ar hendur. — En óvinurinn er ekki enn þá
að engu gerður. Þess vegna — áfram með
guðs hjálp fyrir konunginn og föðurlandið
alt, þar til hinn síðasti Rússi liggur á víg-
vellinum. Húrra!
Aðal-herbúðunum, austurvigstöðvunum,
27. nóv. 1914.
v. Hindenburg
yfirhershöfðingi«.
Enn aðra viðurkenningu hlaut Hindenburg
um líkt leyti af Franz Josef, keisara Austur-
ríkis, sambandslands Þýzkalands nú í ófrið-
inum. Keisarinn óskar Hindenburg til ham-
ingju í tilefni af útnefningu hans sem yfir-
hershöfðingja, með eftirfarandi símskeyti.
Þar sem hann um leið gerir hann að æðsta
foringja 69. fótgönguliðssveitar austurríska
hersins:
»Kæri yfirhershöfðingi v. Hindenburg!
Eg er innilega glaður, að geta óskað yður
til hamingju í tilefni at því, að yður hafa
hlotnast æðstu hernaðar-metorð, af hinum
hágöfga keisara yðar, sem viðurkenning fyrir
dásamlega stjórn yðar á hinum óviðjafnan-
lega austurher; og eg tel mér skylt, að láta
yður í ljósi mætur þær, sem eg og her minn
hefur á yður. Skarplega, ákveðið og örugg-
lega hafið þér starfað í hinum örðugustu
orrustum, ávalt í samræmi við her minn, og
honum mun ávalt þykja heiður í því, að vera
tengdur yður enn nánari böndum. Og til þess
að hið ljómandi herforingjanafn yðar verði
her mínum sem lifandi fyrirmynd og upp-
örvun til þess að ná hernaðarlegri fullkomn-
un, þá geri eg yður hér með að æðsta for-
ingja 69. fótgönguliðssveitar minnar. Það er
ósk mín, að bandalag hers mins og binnar
þýzku þjóðar mégi verða til þess að vinna
hinu sameiginlega, rétta málefni sigur í stöð-
ugum orrustum.
Franz Josef«.
(Frh.)