Alþýðublaðið - 18.08.1963, Blaðsíða 5

PPREISN ÆRU
SIÐAN Krústjov forsætisráð-
herra afhjúpaði glæpi Stalíns á
20. flokksþingi sovézka kommún-
istaflokkstns hafa öðru hverju
borizt fréttir af því, að nokkur
fómarlambanna hafi verið hreins
uð af sakargiftum þeim, sem
leiddu til dóma yfir þeim og út-
rýmingar.
Júgóslavnesk blöð hafa hermt
að undanförnu, að meðal þeirra,
sem fengið hafa uppreisn æru,
séu nokkrir, er mikið komu við
sögu i rússnesku byltingunni. Þeir
voru líflátnir eftir hin blóðugu
réttarhöld á árunum railli 1930
og 1940. Nú hafa fjölskyldur
þeirra fengið skaðabætur frá rík
inu.
Enn fremur er Judi Pjatakov
nefndur. Hann stjórnaði fram-
kvæmd fyrstu 5-ára áætlananna.
Loks nefna blöð í Júgóslavíu
ALEXEJ RYKOV
Hér er meðal annars um að
ræða Rykov þann, sem varð eftir
maður Leníns 1924. Af öðrum má
nefna Búkharín, sem kallaður var
uppáhaldsnemandi Leníns, og
KARL RADEK
Tomsky. Hann var leiðtogi hins
sovézk-rússneska verkalýðssam-
bands.
Karl Radek. Hann slapp lifandi
frá réttarhöldunum, en var
dæmdur í tíu ára fangelsi'. Árið
1941 var hann látinn laus. Síðan
er ekki vitað hvað af honum hef-
ur orðið.
Meðal nafna þeirra, sem
hafa verið hreinsuð, eru
nöfn þriggja manna, sem Lenín
minntist á í erfðarskrá sinni.
Hann gat þessarra þriggja manna
sem hugsanlegra eftirmanna er
hann sjálfur félli frá. .
Einn þeirra var Trotzky, sem
cinn af flugumönnum Stalíns
myrti í Mexíkó 1940. Morðingjan
um var sleppt úr haldi fyrir einu
ári, en þá hafði hann setið í fang
elsi í 20 ár. Hann fór austur fyrir
járntjaldið með flugvél.
í sögu Kommúnistaflokksins
(dönsku útgáfunni, sem var prent
uð 1946) stendur eftirfarandi um
menn þá, sem stjórn Stalíns
dæmdi:
UM BARNA
VERNDARMAL I VARSJA
Meðal þeirra efna, sem rædd
eru á svæðisbundinni ráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna í Varsjá dag
ana 6. — 19. ágúst, eru hin skað-
legu áhrif sem ákveðnar glæpa-
og hryllingsfrásagnir í myndablöð
um, útvarpi, sjónvarpi og á kvik-
myndum hafa á börn. Efni ráð-
stefnunnar er „réttindi barnsins".
Þátttakendur verða frá 25 aðildar-
rikjum Sameinuðu þjóðanna eða
sérstofnana þeirra í Evrópu. Með
nu
einnig
Hvítliða-afkvæmin gleymdu, að al þeirra eru háttsettir embættis
engin önnur en sovétþjóðin ræð- .menn í félagsmálastarfi einstakra
ur í Sovétríkjunum, og herrarnir !ríkja, prófessorar í lögum, full-
Rykov, Búkharín, Zivojev og trúar ákæruvaldsins og uppeldis-
Kamenev voru ekki annað en fræðingar.
menn, sem gegndu umbættum hjá j Umræður ráðstefnunnar munu
ríkinu. ifara fram á grundvelli yfirlýsing-
Þessi auðvirðulegu leiguþý fas- arinnar um réttindi barnsins, sem
ista gleymdu, að sovétþjóðin þarf samþykkt var af Allsherjarþing-
aðeins að lyfta litla fingri til þess *nu 20. nóvember 1959. í 10 lið-
að afmá öll spor eftir þá., Sovét- um kveður yfirlýsingin á um rétt
dómstóllinn dæmdu hin búkharín- barnsins til þess m. a. að rijóta
sku-trotzkýsku kvikindi til sérstakrar verndar, að fá tæki-
dauða með skothríð og innanríkis- færi til að þroskast á heilbrigðan
ráðuneytið framkvæmdi dóminn. j og eðlilegan hátt við frjáisar og
Sovétþjóðin viðurkenndi útrýming mannsæmandi aðstæður og að al-
una .. . 'ast upp „í anda skilnings, umburð
FÆÐINGUM ÓFULLBURÐA
BARNA FJÖLGAR ÖRT
Ný
sök
um or-
kenning
æðakölkunar
Lengi hefur verið reynt að
finna hvað það raunverulega var,
sem orsakaði æðakölkun. Sú
kenning hefur vcrið ríkjandi, að
kölkunin stafi af of mikilli
neyzlu feitmetis. Dr. phil. Tage
Astrup, eem rannsakað hefur
æðakölkun um nokkurra ára skeið
telur aðalástæðujia íykir henni
vera allt aðta.
Dr. Astrup fór fyrir 214 ári
til Bandaríkjanna. Ameríska Heil-
brigðisráðuneytið hafði veitt hon-
um 7 millj. danskra kr. styrk til
að rannsaka orsakir æðakölkunar.
í mörg ár hefur því verið hald-
ið fram, að æðokölkun megi rekja
’til eholesterol inrrihalds blóðs-
ins. Aðallækningin var því talin
að borða minna feitmeti. Kenn-
ing þessi var sett fram af Rúss-
anum Anizchov fyrir 50 árum.
Hann var ekki á þeirri skoðun, að
veikinni taldi hann vera miklu
flóknari. Eftirmenn hans hafa ver-
ið mjög einhliða og talið fituria
eina valda æðakölkuninni.
Dr. Astrup telur, að æðakölkun
megi rekja til sára. Öllum verður
það, oft á um ævina, að meiða sig
þannig að úr blæðir. Venjuiega
hafa slík sár engar alvatlegar
afleiðingar. Þau gróa með aðstoð
efnis í blóðinu, sem nefnist fibrin.
Þegar sárið liefur gróið eyði.st
fibrinið fyrir tilverknað fibrin-
olvsins. Ef ekki er nóg að síðast-
greindu efni í blóðinu myndast
nýtt lag innan á æðaveggjun t n.
Það veldur því, að erfiðlega geng
ur að flytja næringu milli líkams-
hluta og maðurinn deyr af æða-
kölkun.
Dr. Astrup fullyrðir ekki að
þessi nýja kenning sé rétt. Ennþá
styðst hún bara við fá tilfelli. Af
niðurstöðum þeirra má þó búnst
gátan væri fullleyst með því að j við að rannsóknirnar fara í rétta
minnka fituáíið. Ástæðuna fyririátt.
Mörg vandamál eru samfara bví,
er börn fæðast fyrir tímann. Á-
stæðumar fyrir þessu vilja mareir
rekja til „menningarsjúkdóma",
þar sem slíkar fæðingar verða r’lt
af algengari og algengari. Hvoit
þessi getgáta á við nokkur rök
að styðjast er ekki hægt að full-
| yrða um, að svo komnu máli.
| Þessar fæðingar skapa mikið
,vandamál á sjúkrahúsum, þar sem
mjög vandfarið er með slík börn.
Búast má við, að skriður komist
á rannsóknir á þessu sviði innan
læknisfræðinnar fljótlega, þar sem
Kennedy forseti Bandaríkjanna er
nýbúinn að missa son sinn. Eiris
og getið hefur verið um í fTéttum
þá fæddist drengurinn tveim mán-
uðum fyrir tímann. Forstjóri
barnadeildarinnar á Ríkisspítalan-
um í Kaupmannahöfn, dr. J. Meleh
ior, segir að þau börn, sem • cga
minna en 1000 gr. við fæðingu sé«i
ekki líkleg til að halda lífi. Sjal'I
gæft er, að það takist að halda
lífinu í nýfæddum börnum, sem ;
vega undir 700 gr. Börn, sem veyn j
1000-2000 gr, eru hins vegar frcm I
ur líkleg til að halda lífi. j
Barni Kennedy-hjónanna) þótti j
því líklegt til lífs Ástæðan fyrir
dauða þess, er sögð vera lungna-
veiki, sem algeng er meðal barna,
er fæðast fyrir tímann.
Lungnaveiki þessi hefur lengi
dregið að sér áhuga fæðinga- og
barnalækna. Hún stafar ckki af í-
gérð heldur fremur vefræns eðlis
Það myndast þunn lög, sem eru að
aliega úr fibrini í lungunum. Veik
in hefur verið mikið rannsökuð
í Boston.
Fullþroska er barn talið, sem
við fæðingu vegur 2500 gr.
’arlyndis, vináttu þjóðá á milli, frifj
ar og alþjóðlegs bræðralags’.’
Til að komast að niðurstöðir
um, hvernig bezt verði stuðlaðl
að framkvæmd þessara markmiða,
ræðir ráðstefnan m. a. vandamál
eins og: vanræksla eða grimmd,
læknishjálp, leikir og dægradval-
ir, vangefin börn og loks skað*
legar skemmtanir.
i
SKAPA HRYLLINGSKVIK-
MYNDIR AFBROTAMENN?
í skýrslu sem samin hefur veríS
fyrir ráðstefnuna af dr. John R,
Rees, sem er forseti World Fed-»
eration for Mental Health, segír
að ekki hafi verið færðar sönnur
það, að afbrotamenn verði til
vegna slæmra kvikmynda og hryl't
ingssagna. Það séu djúpstæðarj
þættir í sál barnsins sem fái útrásr
í árásarhvöt og uppreisnarþörf, og
þessar hvatir verði með eihhverj-
um hætti að koma fram. Hins veg
ar sé margt sem bendi til þess, að
böm, sem hafi þessa þörf fyrir ó-
félagslega eða andfélagslega hegð
un, „læri nýjar árásar- og hegð-
unaraðferðir af því, sem þau sjá
í kvikmyndum“, og að óhjákvæml
lega eigi sér stað afskræming á
eðlilegri tilfinningaafstöðu barns-
ins til grimmdar og ófélagslegra
lífshátta.
Dr. Rees ræðir einnig möguleik
ann á skvnsamlegri og raunhæf-
ari afstöðu til vandamálsins uirv
afnám fordóma með tilliti til þess,
að „ekkert barn er fætt mcð arí-
genga trlhneigingu til fordóma”. j
500 nemendur
á'átta árum
UM 60 ÍSLENZKIR unglingar Hér er um heimavistarskóla að
munu stunda nám á vetri komanda ræða, þar sem áherzla er lögð á
fyrir milligöngu Norræna félags- almenna menntun og félagslegan
ins á lýðháskólum í Danmörku, þroska. Þá er það auk sjálfs náms-
Finnlandi, Noregi og Svíþjóð. Á ins mikils vert fyrir hina íslenzku
sl. 8 árum hafa um 500 íslending- nemendur, að þeim gefst sérstakt
ar notið fyrirgreiðslu félagsins í tækifæri til að tileinka sér vel
þessu efni, og er þessi liður starf- eitt Norðurlandamálanna, sem þeir
semi þess því mjög umfangsmik- búa að æ síðan, og tengjast frænd
ill. Allir hljóta nemendurnir styrk þjóðum vorum traustum vináttu-
til námsdvalarinnar í löndum, sem böndum. Er reynslan af dvöl ís-
þeir dvelja í, og verður því skóla- lenzkra nemenda á lýðháskólum á
vistin þeim tiltölulega mjög ódýr. Norðurlöndum hin ágætasta.
Ný skýrsla um
stefnu Suður- j
Áfríku stjórnar
•SÉRSTÖK nefnd Sameinuðtt
þjóðanna um apartheid hefur
sent frá sér aðra skýrslu sína, og
var hún einróma samþykkt 16.
júlí sl. í skýrslunni er mælt með
því að gerðar verði pólitískar,
efnahagslegar og aðrar ráðstafar.i
ir gagnvárt Suður-Afríku, og skull
: þær hefjast með „raunhæfu verzl-
junarbanni að því er snertir að-
flutning á vopnum og skotfærum
og olíu’. ‘Jafnframt er skýrslunni
beint til Öryggisráðsins og lögði
sérstök áherzla á, að þörf séj
skjótra aðgerða af þess hálfu.
Þá er vikið að fleiri ráðstöfunum
gagnvart Suður-Afríku, sem gert
gætu verzlunarbannið áhrifsi
meira, og m. a. bent á „hafnbann
— undir umsjá Sameinuðu þjóö
anna, ef nauðsyn krefur“.
Hinn 22. júlí hóf Öryggisráðiö
fund, þar sem rætt var um apart-
heid-stefnu Suður-Afríku og ný-
lendur Jortúgals í Afríku.
\
SMUBSTÖÐIK
Sætúni 4 - Sími 16-2-27f
BUlinn er smurffur fljótt og vet f
Beljnm allar tegundir aJt smurolííb,
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 18. ágúst 1963 §