Lögrétta - 13.03.1918, Blaðsíða 3

tÖGKJETTA
skotaliSs og fjölda, flugvjela. En ó-
vinirnir hafa tekið mikiö af fallbyss-
um og hergögnum i Rússlandi og
liafa eigi enn lokið viö flutning her-
liösins þaöan.“ Fjármálaráöherra
Breta fór nýlega fram á 600 miljóna
fjárveitingu til ófriöarþarfa. Sagöi
hann, að útgjöldin næmu nú á degi
hverjum 6.680.000 sterlingspunda. í
ummælum hans og fleiri ráöandi
manna Englands, sem til eru færö
í síöustu opinb. tilk. ensku, er ekkert
friðarhljóð, heldur þvert á móti. Sagt
er þó, aö Landsdowne lávarður hafi
enn ritað nýja grein um ófriöarmálin
i lika stefnu og fyrri greinar hans.
— Bandamenn hafa gert flugárársir
austur frá vesturvígstöövunUm og
Þjóðverjar vestur á viö, bæði á Paris
og London.
Hermálaráöherra Bandarikjanna
kvaö vera kominn til vesturvígstöðv-
anná.
Við umræður um Polo-pasja-máliö
hefur Clemenceau-ráöaneytiö í Frakk-
landi fengið traustsyfirlýsingu þings-
ins með 400 atkv. gegn 75.
Dáinn er John Redmond, forvígis-
maður heimastjórnarflokksins írska,
mjög mikilhæfur maöur, fædduri856.
Hann dó 6. þ. tri.
Nýlega er komiö heim þýskt her-
skip, sem „Wolf“ heitir og hefur ver-
ið suður í höfum, Kyrrahafi, Ind-
landshafi og Atlantshafi. Er sagt,
aö þaö hafi sökt fjölda flutningaskipa
fyrir bandamönnum. Spánskt’ skip,
sem þaö haföi hertekið og sett á
þýska hermenn, strandaöi við Jót-
landsskaga, og voru þýsku hermenn-
irnir kyrsettir í Danmörku. En sagt
er, aö þýska stjórnin hafi mótmælt
kyrsetningunni.
Frjettir.
TíÖin. Síðastl. viku stööugar þíður,
sunnan- og vestanátt, oft hvast og oft
regn. í morgun 7 st. hiti. Is hvergi
við land. En gæftir til sjósókna eru
vondar.
Skipaferðir. „Geysir“ kom frá
Austfjörðum 9. þ. m. og „Lagarfoss"
frá Vestfjörðum 10. „Lagarfoss" fer
nú í vikunni austur' um land til aö
sækja kjöt, er fara á til Noregs. —
„Willemoes“ fór til Borðeyrar og
Blönduóss, að sækja ket þangað, áður
en hann fer til Noregs, og er nú þar
nyrðra. — Danskt seglskip, „Grube“,
kom nýl. frá Færeyjum til aö sækja
íisk til Kveldúlfsfjel. — Danskt segl-
skip, „Berg“, er á leið hingaö meö
timburfarm,nú i Færeyjum.— „Borg“
og „Bisp“ að sögn enn í Englandi.
Alþing er kvatt saman 10. apríl
næstk. og mun „Sterling“ eiga aö
fara kring um land fyrir þann tíma,
svo aö þingmenn úr fjarlægum hjer-
uðum geti komist hingað meö henni.
Höfðingleg gjöf til þarfafyrirtækis.
Nýlega færði P. J. Thorsteinsson
kauprn. fyrir hönd fiskiveiðafjelags-
ins „Hauks“ Gunnl. Claessen kekni
10 þús. kr. gjöf til þess að koma upp
fullkominni radiumlækningastofuhjer
í bænurn, en G. C. haföi áöur i grein
í ísaf. s_ýnt fram á þörf fyrir hana.
Er sagt, að kostnaöurinn nemi alls
120 þús. kr., svo aö þarna er þegar
fengin álitleg byrjun.
Botnvörpungaútgeröin. Þaö er nú
sagt afráðið um 3 af botnvörpungum
Rvíkur, aö þeir verði gerðir út til
veiða, og eru það Njöröur, Rán og
Jón forseti. Frá Hafnarfirði veröa 2
gerðir út, Ýmir og Víðir, og hefur
þæjarstjórn Hafnarfjarðar, eftir til-
lögu frá Einari kaupm. Þorgilssyni
samþykt, að ábyrgjast ýá hallans, er
Veröa kann af útgerðinni.
úr Noröur-Þingeyjarsýslu er skrif-
að 10. febr.: Hjeðan er að
frjetta jarðleysi og harðindi. Isinn
hefur að miklu leyti eyðilagt fjöru-
beitina. Á Sljettu og í Þistilfirði eru
menn farnir að lóga hestum, kúm og
íömbum. Þeim, sem sækja verslun til
Þórshafnar, er útdeilt kornvöru í 10
pd. skömtum. Menn hjer liggja stjórn-
inni á hálsi fyrir það, að hún skyldi
tkki útvega fóðurmjölsfarm í þá
hreppa hjer nyrðra, þar seni niest alt
hey varð úti. Það hefðu ekki verið
hein vandræði að útvega það í Ame-
Hku, þar sem flutningur á því þaðan
var bannaður til Norðurlanda og Hol-
iands og 150 skip, sem þangað áttu
áð fara, voru affermd þeim farmi og
kyrsétt i Ameríku ....“.
1T5,
55
Fjerde Söíorsikringsselskab
(stjórnandi Ahlefeldt Laurvigen greifi)
er eitt hið stærsta og ábyggilegasta sjðvátryggingafðlag i danska rikinu.
Sjóvátryggingar
á skipum og farmi.
Stríðsvátryggingar ‘
á skipum, farmi og mönnum.
Spyrjiö íslandsbanl^a um félagiö.
Aöalumboösmaöur
Þorvaldur Pálsson, læknir
Bankastræti 10.
Verkfræðingafélag íslands.
Námsskeið
fyrir mælingamenn.
Að öllu forfallalausu verður að tilhlutun Verkfræðingafélags
íslands haldið 2 mánaða námsskeið í einfaldri landmælingu í apríl
—júní mánuðum næstkomandi. 10—12 ungir menn, vel að sér í
reikningi, geta þar fengið að læra yfirborðsmælingu, hallamælingu
og ef til vill dýptarmælingu, bóklega og með verklegum æfingum.
Þeir, sem óska að taka þátt í námsskeiðinu, sendi eiginhand-
ar, skriflegar umsóknjr til stjórnar Verkfræðingafélags íslands fyrir
1. apríl.
Nánari upplýsingar á vitamálaskrifstoíunni, daglega kl. 3—4.
KLonslan er öKoypls.
Ásg. G. Gunnlaugsson & Co.
Austurstræti 1, Reykjavík,
s e 1 j a:
Vefnaðarvörur. — Smávörur.
Karlmanna og unglinga ytri og innri fatnaði.
Regnkápur. — Sjóföt. — Ferðaföt.
Prjónavörur.
Netagarn. — Línur. — öngla. — Manilla.
Smurningsolíu.
Vandaðar vörur. Sanngjarnt verð.
Pöntunum utan af landi svarað um hæl.
Bæjarmál. Á síðasta bæjarstj.fundi
var Sigurjón Jónsson, áður skóla-
stjóri á ísafirði, kosinn hafnargjald-
keri. Samþ. voru skifti á lóð undir
Landsspítalann fyrirhugaða suður við
Laufásveg og lóð á Arnarhóli. Fær
Landsspítalinn lóð, sem er 30230 fer-
metrar að stærð, og er hver fermetri
þar virtur á 4 kr., en Arnarhólslóðin,
sem á móti kemur, er um 3700 fer-
metrar, og er hver fermetri í megin-
hluta hennar virtur á 45 kr., en i
nokkrum hluta hennar á 37.50. Mis-
munurinn, sem bærinn á að borga, er
kr. 43.367.50. — 1 fátækranefnd var
kosin Guðrún Lárusdóttir í stað Val-
entínusar Eyjólfssonar,er fjekk lausn.
Strand við Meðalland. Þar strand-
aði skömmu eftir síðastl. mánaðamót
danskt seglskip, sem „Asnæs“ heitir
og var á leið frá Danmörk til Spánai
með papírsfarm. Skipverjar voru 7
og druknuðu 2. Skipið er 289 tonn að
stærö.
Laus Iæknaembætti. 5. þ. m. eru
auglýst laus hjeraðslækna-embættin
í ísafjarðarhjeraði og Húsavikurhjer-
aði. Árslaun í hvoru um sig 1500 kr.
og umsóknarfrestur til 1. júní næstk.
Nýtt ættarnafn. Eyjólfur S. Jóns-
son stud. theol. hefur lögfest sjer ætt-
arnafnið Melan.
Druknun. Maður fjell úbyrðis af
vjelbátnum „Draupnir“ frá Hafnar-
firði 11. þ. m. og druknaði, Sigurður
Kr. Þorvarðsson að nafni, 22 ára.
Prestskosning á ísafirði er nýfarin
fram og voru atkvæðiil talin í gær-
kvöld. Kosningin er lögleg. 690 atkv.
voru greidd og fjekk sjera Sigúrgeir
Sigúrðsson, sem þar er nú settur
prestúr, 660 áf þeitn, en 25 voru ó-
merkt og 5 ógild. Er því sjera Sigúr-
geir kosinil.
Strand hjá Gróttutaiiga. Morgúninn
it. þ. m. strandaði danskt gufuskip,
„Köbenhavn", frá Khöfn, ytst við
Seltjarnarnesið, rjett innan og austan
við Gróttu. Það var á leið frá Phila-
delphíu i Bandaríkjunum til Liver-
pool á Englándi og fór að vestan 19.
febr., fjekk ill veður og laskaðist í
hafi, misfi alla björgunarbáta. Ætlaði
nú inn hingað til að fá hjer báta i
stað hinna. Það er 3700 tonn og fermt
smumingsoliu. Björgunarskipinu
„Geir“ tókst að ná skipinu út af
strandstaðnum kl. nál. 6 sama daginn,
sem það strandaði og flutti það inn
á Eiðsvík. Mikill sjór kvað vera í því.
Lausn frá embætti er nú veitt Ind-
riða Einarssyni skrifstofustjóra frá
1. n. m. og sjera Valdimar Briem á
Stóra-Núpi frá næstu fardögum.
Embættaveitingar. 6. þ. m. var Jóh.
Jóhannessyni bæjarfógeta á Seyðis-
firði veitt bæjarfógetaembættið í Rvík
og Jóni Hermannssyni lögreglustjóra-
embættið. — Oddur Hermannsson,
áður aðstoðarmaður á 2. skrifstofu
stjórnarráðsins, er skipaður skrif-
stofustjóri þar,en MagnúsGuðmunds-
son Skagfirðingasýslum. kvað eiga að
verða skrifstofustjóri á 3. skrifstofu
stjórnarráðsins.
Sett í embætti. Steindór Gunnlaugs-
son lÖgfræðingur er settur sýslumað-
ur í Skagafjarðarsýslu óg Þorsteinn
Þorsteinsson lögfræðingur settur
sýslumaður í Norður-Múlasýslu og
bæjarfógeti á Seyðisfirði. Þeir fara
hjeðan báðir með „Lagarfossi“ nú í
vikunni.
200 ferðir til íslands. Þegar „Is-
land“ kom hingað frá Ameríku síð-
ast, hafði skipstjóri þess, Aasberg,
farið 200 ferðir til þessa lands, 195
frá Danmörk og 5 frá Ameríku. Aas-
berg skipstjóri er hjer mjög vel lát-
Írtn maður, og kunnugt er það, að
hann er einnig duglegur skipstjóri.
Kdlkið í Esjunni. Það er nú að fær-
ast nýtt líf í kalknámufjelagið, sem
stofnað var hjer i fyrra. Á aðalfundi
þess, sém haldinn var I. þ. m., var
heimilað að aúka hlutafje þess um
20 þús. kr., en áður var það 10 þús.
Hefur nú verið auglýst útboð á nýjum 1
hlutum og líklegt, að greiðlega gangi
að selja þá. Nokkuð hefur fjelagið
þegar unnið, rannsakað gömlu nám-
una og reist brensluofn þar upp frá.
En nú á að snúa sjer að verki þar
með meira afli en áður. Formaður fje-
lagsins er Lárus Fjeldsted yfirrjettar-
málaflutningsmaður.
2 vjelbátar farast. 9 menn drukna.
Sunnudaginn 3. þ. m. voru flestir vjel-
bátar Vestmanneyinga á sjó, og var
gott veður fyrri hluta dags, en er
á leið kom austanrok með hríð, og
gekk síðan til útsuðurs. I þessu veðri
fórust 2 af vjelbátunum, „Adolf“ og
„Fri“. Hefur ýmislegt rekið úr þeim
á Landeyjasanda. Voru 5 menn á
„Adolf“. Formaður hjet Björn Er-
lendsson og vjelmaður Bergsteinn Er-
landsson, bróðir hans. Hinir voru:
Páll Einarsson frá Nýjabæ undir
Eyjafjöllum, Árni Ólafsson frá Lönd-
um í Vestmannaeyjum og Norðmað-
ur, Johannes Olsen að nafni. — En
á „Frí“ voru 4. Formaður var Ólafur
Eyjólfsson úr Rvík, ættaður undan
Eyjafjöllum, vjelmaður Karl Vigfús-
son frá Seyðisfirði, hásetar: Karel
Jónsson, ættaður af Rangárvöllum, og
Sig. Brynjólfsson frá Eyrarbakka.
Úr Skagafirði er skrifað 2i. febr.:
„Mönnum þykir ísinn og frosthörk-
urnar hafa aukið á vandræðin, er áð-
ur voru þó nóg. Mestum skaða hafa
hin miklu frost valdið, því þau hafa
stórskemt súrmat og garðávöxt, hjá
fjölda manns, hafa eyðilagst útsáðs-
jarðepli og er það mjög tilfinnanlegt
nú, því á síðastliðnu hausti reyndust
garðar heldur illa og þar að auki
náðist ekki til fulls upp úr þeim,
vegna frosta og ótíðar. Menn eru
fremur vongóðir hjer í Skagafirði
með að hey dugi, ef ekki verður því
verra vorið. Þar á móti heyrast radd-
ir Um að eldiviðarskortur sje fyrir-
sjáanlegur, því menn urðU líka seint
fyrir með móinn, og varð hann víða
undir snjó, og tað eins. Þar við bæt-
ist, að hin miklu frost hafa knúð
alla til að brenna 4- og 5-falt við
það, sem vant er.
Heilsufar mun ekki geta talist
betra en í löku meðallagi. HversU
miklu tjóni frostin og ísalögin valda
á ýmsum mannvirkjum, svo sem veg-
um, vatnsveituhúsum og bryggjum,
er ekki hægt að segja enn með vissu.
En það er sjáanlegt, að það verður
talsver, Hjer á Sauðárkróki eru
nokkrar vatnsæðar, í hús sem standa
hátt, frosnar, þótt þær sjeu grafnar
i jörð niður full fimm fet. Það verð-
ur áreiðanlega dýr fræðsla, sem þessi
vetur veitir mörgum, og því brýnm
ástæða til, að láta hana ekki hjá líða
óathugaða. Er þar þarflegt og fróð-
legtstarf fyrir hið ungaog ötulaVerk-
fræðingafjelag íslands, að beita sjer
fyrir, að safnað sje skýrslum frá sem
flestum stöðum um það efni Fengj-
ust ábyggilegar skýrslur mn, hvaða
áhrif hin miklu frost hafa haft á
rafveitur, vatnsveitur, miðstöðvarhit-
unartæki og fleira, mætti mikið gagn
að þeim verða síðar. Þau eru sv4
img, okkar mannvirki í íslenskri nátt-
úru og íslenskum staðháttum, að við
megum ekki við því, að missa neitt,
hversu litilfjörlegt sem virðist, sem
aukið getur þekkingu vora eða sann-
reynd á hlutunum. Skal jeg máli mínu
til stuðnings nefna eitt dæmi: Flestir
slökkvistútar, sem eru í sambandi við
vatnsveitur í kauptúnum og kaup-
stöðum, munu vera gerðir þannig,
að þeim sje ætlað að grafast fjögur
eða fimm fet í jörð niður, og þeim þá
ætlað að vera frostlausum, hvenær
sem á þarf að halda, ef eldsvoða ber
að höndum. Sýni nú sannreyndin, að
þeir eru samt frosnir og ónothæfir
lengri eða skemri tíma, þá ætti að
'vera vissa fyrir, að ekki dugar að
fara eftir útlendum fyrirmyndum.
Við verðum þá að láta gera þá í sam*
ræmi við íslenskar kröfur, til dæmis
að hægt væri að grafa þá 6 fet í jorð,
og yrði þá að grafa allar vatnsséðar
í samræmi við það, þar serh ekki
hamlar jarðvatn. Þótt ekki gætu nú
allir fallist á þetta með mjer, þá gerir
Brunabótafjelag íslands það vonandi,
að því er þetta dæmi snertir. Því miítl
ekki dyljast þýðingin. Fleiri dæmi
þessu lík mætti tiltaka, en jeg læt
þetta nægja. Reynslan er ólýgnust