Skeggi - 12.01.1918, Blaðsíða 1

1
1. árg.
Vestmanna8yjum, Laugardaginn 12. janúar 1918.
12. tbl.
Björganar- o;
þsð hefur oft og mikið verið ;
um það taiað — helst á götun- .
um þó — hve rnikil nauðsyn !
væri á að hafa hjer björgunar- 1
bát. par við hefur setið, engar
framkvœtndir í þá átt. þörfin á
sííkum bát hefur gleymst jafji- j
harðan og einhver báturinn, sem
menn hafa verið orðnir hræddir
um, hefur komíð til skila aftur.
Er skemst að minnast þess þegar
„Rán“ vantaði hjeðan í haust, og
var af mörgum talinn af. þá var
ekki um annað fremur talað hjer
en þörfina fyrir björgunarbát.
Síðan hefur þetta mál að mestu
legið niðri og má það ekki lengur
svo til ganga. Reyndar hefur
verið kosin björgunarnefnd svo-
kölluð, en það er hvergi nærri
nóg. það getur hvort sem er
aldrei orðið annað en bráða-
birgða-úrræði. Takmarkið liggur
fjær
Við verðum að fá björgunar-
bát! Útvegur okkar Eyjaskeggja
er þegar orðinn svo mikill og
atvinnuvegur svo margra manna,
bæði hjer og í fjarlægum bygðar-
lögum, að honum má ekki tefla
í tvísýnu af tómu kæruleysi.
það er þrent sem þarf að vernda
og bjarga ef á liggur, manns-
lífin, bátarnir og veiðarfærin.
Ekkert af þessu er verndað af
hálfu hins opinbera með núver-
andi fyrirkomulagi. Vjer eyja- j
búar mundum sennilega hafa mátt i
til að bera kostnaðinn af bátnum !
einir, en þar sem auðvitað er j
vissast að hafa skipið stærra en j
svo, að vjer fáum það gert út j
hjálparlaust, þá verður ekki j
komist hjá að ákalla landsstjórn-
ina í þessu efni. 1 ekjur lands-
sjóðs af Vestm.eyjum eru það
miklar að gjarnan mætti hann
ieggja nokkuð fram þeim til
gagns.
það má ómögulega dragast að
fá skipið, þó ekki væri nema
bátur; til þess liggur sjerstök
ástæða. Hún er sú, að fyrir-
farandi hefur verið mesti ara-
grúi af togurum á miðunum kring
um Eyjarnar; það varð mörgum
bátnum til bjargar. Nú mega
þeir horfnir með öllu, þeir ís-
lensku líka. Menn hljóta að sjá
að hjer er afarmikill munur orð-
inn og fram hjá þessu getur
enginn gengið, sem vill líta með
sanngirni á málið. Hjer verður
ekki farið út í það hve mikið
útgerðin muni kosta, nje heldur
það hverjum skyldan liggur næst,
aðalatriðið er, að mönnum skiljist
það að brýn þörf sje aðgerða og
það í þágu almennings, en ekki
örfárra manna
Kostnaður við útgerð skipsins
verður töluveröur, en það er
ekki óhugsandi að nokkuð mætti
fá upp í hann, ef ekkert má
géra til aö vernda flotann hjerna
og líf nokkur hundruð manna,
nema fá það aftur í skíru silfri.
setjum svo að komið væri upp
áminstum björgunarbát, mætti þá
eki^.i líka nota hann til „land-
helgisgæslu úr landi?„. þess
konar gæsia hefur verið stunduð
í Garðsjó á einum vjelbát og
þótti gefast vgl, þvj skyldi þá
ekki mega tiafa hana íijer líka?
það mundi mega ná nokkrum
fjárstyrk til þeirra hluta.
Eins og allir vita, voru togar-
arnir orðnir svo uppvöðslusamir
fyrir stríðið, að bátarnir voru
hvergi óhultir með veiðarfæri
sín fyrir þeim, hvorki fyrir utan
nje innan landhelgislínuna. það
kvað orðið svo ramt að þessu
að þeir fóru stundum með meiri
hluta af veiðarfærum einstakra
báta alveg í burtu, og það þó
um hábjartan dag væri. þessum
ófögnuði eigum vjer von á strax
að stríðinu loknu, og væri þvi
ekki illa til fallið að við værum
eitthvað undir hann búnir. Fyrir
utan tjónið, sem vjer höfum bein-
línis haft af veiðarfæramissi báta,
af völdum togara í landhelgi, og
óhætt að reikna t þúsundum, er
þó óbeina tjónið, sennilega mörg-
um sinnum meira. og enda miklu
meira en menn gera sjer í hugar-
lund. Hve rniklu meira menn
mundu fiska ef menn væru í
friði með veiðarfærin í landhelgi
— og það væru menn ef varð-
skíp væri við hendina — getur
enginn sagt um með vissu. En
það et víst, að það nemur of fjár.
Einhverntíma hættir stríðið
vonuni vjer, og væri þá vel ef
vjer hefðum eitthvað gert í þá
átt að tryggja Qjkkur björgunar-
bát, sem jafnframt gæti varið
fiskimiðin fyrir ágengni útlendra
fiskiskipa.
þess skal að síðustu getið að
sæmilega stórt björgunarskip gæti
gert gagn á öðrum miðum austan-
fjalls, ef það sem bent er á hjer
að framan, þykir ekki nægilega
stór verkahringur.
Menn munu reka augun í það
að hjer er ekki gert ráð fyrir
sjerstakri sumarvinnu skipsins,
en það er af því að nægilegt er
fyrir skip að gera á sumrum,
við síldarveiður, flutninga o. fl.
og á hinn bóginn gæti svo farið
; að nóg yrði handa skipinu að
; gera hjerna, ef menn kæmust
alment á það lag að sstunda jó-
inn jafnt sumar og vetur.
Guðhi J. Johnsen.
Ath.s.
það var rætt mikið um björg-
unarskip í Reykjavík eftir slysið
í Viðeyjarsundi 1906, og safnað
nokkru fje til þess. Málið sofnaði
þó út af, en var vakið upp aftur
og borið fram á alþingi 1912,
það komst þó ekki fram, en
hefur verið töluvert rætt og
eiginlega aldrei fallið alveg niður
síðan. „Skeggja“ hefur verið
bent á, úr mörgum áttum, að
mál þetta hafi verið rætt af kappi
hjer í Vestm.eyjum fyrir kosn-
ingarnar 1914 og skorað á þing-
mannaefnin að beita sjer fyrir
það. Samskonar áskorun hafði
einnig verið samþykt í einu hljóði
á síðasta þingmálafundi. það
verður ekki sjeð að áhrifa þing-
manns kjördæmisins hafi gætt
mikið í þessu máli, er eindreginn
vilji kjósendanna um almenna
nauðsyn er svo hraklega hunds-
aður.
það hefur borið að síðan ofan-
rituð grein var sett, að orðið
hefur að leita báts. Björgunar-
nefndin fór á stúfana til að út-
vega bát í leitina og fjekk daufar
undirtektir í fyrra skiftið, varð
að finna milli 10—20 formenn
áður neinn fengist til að fara.
Loksins fór Gísli Magnússon á
bát sínum, var þó lasinn sjálfur,
og átti því ekki betri aðstöðu en
aðrir. Veður var sæmilega gott
um kvöldið, en gerði gríðarfrost
um nóttina og daginn eftir, svo
að útlegan hefði orðið hörð, hefði
leitin ekki verið hafin.
í síðara skiftið leituðu þeir
Magnús Guðmundsson á Vestur-
húsum og Björn Finnbogason.
það er bersýnilegt að þetta fyrir-
komulag blessast ekki til lengdar,
Dívan
óskast til kaúps.
Afgr. vísar á.
Kvenkápa og karl-
mannsfot tsakífærisverði.
Guðný f». Guðjóns, Dal.
þó skárra sje en ekkert. það fer
langur tími í að útvega bát og
enda óvíst að hann fáist altaf. Á
þeim tíma getur færið, til að
bjarga, alveg tapast. Enn er það
að björgunarnefndin hefur ekkert
fje til umráða til að standast
leitarkostnaðinn, því óvíst er að
sá, sem leitað er að, sje fær um
að greiða hann. þetta atriði þarf
að taka til rækilegrar meðferðar
við fyrsta tækifæri, því ófært er
að láta menn og báta reka undan
landi fyrir þá sök eina að enginn
vill borga hjálpina.
Kröfur þær sem gerðar eru í
greininni hjer að framan, um
björgun og landhelgisgæslu, eru
því á fullum rökum bygðar.
Kal.
—o—
í þessum óvenjulegu hörkum,
sem gengið hafa undanfarna
daga, hefur nokkra sjómenn kalið;
set jeg því nokkur orð um kal
og meðferð á því.
Talað er nm þrjú stig af kali,
eftir því hve mikil brögð urðu að
áhrifum kuldans.
1. stig: Hvítur blettur kemur
á hörundið — af því að smá-
gjörfustu slagæðar herpast saman,
til að verja hkamann hitamissi.
En brátt verða vöðvarnir í æða-
veggjunum máttlausir og þábreyt-
ist liturinn — bletturinn verður
rauðblár og vessablöðrur koma
á hann.
2. stig : Bröðrurnar eru glærar
eða rauðleitar og sárin, sem eftir
verða þegar þær detta af eru
„óhrein" í botninn, litljót og lengi
að gróa. („Frostbólga“ líkist og
er skyld 1. stigi, en „kulda-
pollur“ 2. stigi).
3. stig er „drep“. Bletturinn
er blár eða fölur og tilfinningar-
laus.
Yefnaðarvörur, smekklegastar, mest úrval, ódýrastar.
S. 3. Solwsen.
■