Verkamaðurinn


Verkamaðurinn - 05.12.1918, Blaðsíða 2

Verkamaðurinn - 05.12.1918, Blaðsíða 2
8 VERKAMAÐURINN. VERKAMAÐURINN ketr.ur út einu sinni í viku, fyrst um sinn. Fyrstu 10 blöðin kosta 1 krónu fyrir áskrif- endur, er borgist fyrirfram. í lausasölu kostar blaðið 10 aura eint. Afgreiðsla hjá Finni fónssyni, Hafnarstrœti 37. Ábyrgðarmaður: HalHJór Friðfónsson. --—-*£*— ---------------- Prentsmiðja Björns Jónssonar. Útlendar fréttir. (Frd fréttaritara »Verkamannsins« Rvík,) Stríðsvátrygging ákveðin 1/2 pct. — bund- in við norðursjó. Útflutningsbann er upp- hafið á flestum vörum frá Bandaríkjunum. Mikið talað í Pýskalandi um að hegna upphafsmönnum stríðsins, einkum stjórninni sem sat að völdum er friðslit urðu. Ovíst hvenar friðarfundur hefst. Vilhjálm- ur keisari og ríkiserfinginn ósáttir. Frakkar halda innreið sína í Elsass-Lot" hringen 7. Desember. Tjón af völdum þýska hersins í Belgíu, metið 6560 miljónir franka. Hátíðahöld í Kristjaníu og Kaupmanna- höfn 1. Desember. Hátíðahald í Reykjavfk. (1. Desember.) Dagurinn haldinn hátíðlegur hér eftir föng- um.Fálkinn skaut 21 skoti tilheiðursfánanum. Ráðherrarnir og samninganefndarmennirnir sæmdir heiðursmerkjum. (Eftir fréttaritara V. m. Rvik.) Hásetar! Pið stofnuðuð liásetafélag síðastliðið ár. Sá félags- skapur hefir hingað til ekki verið annað en nafnið tómt. Reynslan ætti þó að vera búin að sannfæra ykkur um það, að þið þurfið að hafa öflugan fé- lagsskap meðal ykkar. Kjör háseta, síðan dýrtíðin hófst, hafa verið svo frámunalega léleg, að það gegnir stórfurðu, að útgerðarmenn skuli hafa getað smalað mönnum á skip sín fyrir slík hungurlaun að upp- hæðinni til, og þar á ofan óviss. Útkoman er líka alt annað en glæsileg. Fjöldi manna ekki matvinn- ungar um há-sumarið. Má nærri geta hvernig heim- ilisástæður fjölskyldufeðra þeirra eru, sem koma heim á haustin með tvær handur tómar. Útlit barna þeirra, margra hverra, er líka þegjandi vottur þess, að þau lifa ekki sældarlífi. Nú hefir heyrst, að útgerqlarménn hér séu sestir á rökstóla og farnir að skamta hásetum til næsta árs. Er það atferli svo frámunalegt, að ekki verður með orðum Iýst, að vinnukaupendur setji hámark á vinnu þeirra manna, sem þeir öhjákvœmilega verða að kaupa vinnu að, án þess að vinnuseljendur hafi þar nokkurt atkvœði um. En við hverju er að búast, þegar hásetar hafa ekki mannrænu til að halda uppi rétti sínum. Retta má ekki lengur svo ganga. Há- setar verða skýrt og skýlaust að setja það verð á vinnu sína, sem þeir eru skaðlausir af að selja hana; geri þeir það ékki, verður að skipa þeim á bekk með þeim vesalingum, sem láta skamta sér fóður eins og sauðum. A undanförnum árum hefir aflaleysi, óáran og út- gerðarmenn tékið höndum saman við dýrtíðina og klætt ykkur háseta úr föíunum. Finst ykkur enn ekki kominn tími til, að taka höndum saman og gæta hags- muna ykkar? Væri það ekki ólíkt mannlegra, en að bölva útgerðarmönnum fyrir nísku og svíðingsbátt og ganga þó þegjandi að boðum þeirra? Öflugur félagsskapur getur bjargað ykkur. Myndið hann og styðjið! Sjömaður. Skyldan við meðbræðurna. Fyrir nokkrum dögum, var borið hér út um bæ- inn, ávarp frá satnskotanefnd Sambands norðlenskra kvenna, þar sem skorað er á menn að skjóta sam- an fé, er síðar yrði varið til að koma á fót Ijóslækn- ingastofu í sambandi ,við Sjúkrahús Akureyrar og berklarhæli á hentugum stað norðanlands. Ólíklegt er að skiftar skoðanir verði um nauðsyn þessara fyrirtækja. Berklaveikin er orðin þessu hér- aði svo þung í skauti, að alvarlegar ráðstafanir þarf að gera til að reyna að vinna bug á henni. Heilsu- hælið á Vífilsstöðum liggur svo fjarri, að það vinn- ur oss ekki það gagn, sem með þarf, ef nokkur lík- indi eiga að verða til, að takast megi að yfirbuga berklaveikina í héraðinu, eða hefta frekari útbreiðslu hennar. Takist að koma heilsuhæli á fót hér nær- lendis, þarf ekki að efa, að þyngsta steininum er velt úr veginum að því takmarki, sem öllum ber að stefna að: algerðri útrýming berklaveikinnar. Ljóslækningastofu hefir lengi vantað í sambandi við sjúkrahús bæjarins, og þegar sjúkrahúsið verður stækkað, — sem þarf að gerast á næstu árum — verður fé að vera fyrir hendi til að kaupa Ijóslækningaáhöld. Og verði undirtektir almennings svo góðar í þessu máli, að hið opinbera sjái að al- vara og áhugi héraðsbúa standi á bak við, þarf ekki að efast um góðan stuðning*úr þeirri átt. Það er ekki ætlun þeirra sem fyrir samskotunum standa, að hver einstaklingur leggi stóra fjárupphæð í sam- skotajóðinn, heidur að allir hjálpi til, eftir því sem efni og ástæður eru til. Samtök og samvinua fjöldans eiga að bera þetta mál uppi, eins og svo mörg önnur. Mörg fögur hugsjón og margt þjóðþrifafyrirtækið hefir strandað á fálæti almennings. Svo mætti ekki fara um þetta mál. Auðsæ samhygð alþjóðar, er sá kraftur, er gefur brantryðjendunum eld í sál og og stráir rósumá þá þyrnibraut, er framundana sýn- ist Iiggja. Blómagróður þjóðarakursins — æskiýður landsins — knýr hér á dyr vorar og biður um hjálp. Getur nokkur neitað honum umþað fulltingi, sem hann er fær um að veita? Reir, sem stynja undir fargi þjáninganna, varpa augum til vor og biðja um Ijós, — ljósið, sem vinnur kraftaverk og gefur þeim heils- una aftur. Hver mundi vera sá, er ekki vildi rétta þeim hönd sína til hjálpar? Býr ekki inst í sálu hvers manns kendin, sem knýr oss til að gjöra öðr- um þaðsama, og vér óskum að oss sé gjört? Skyldan við meðbræðurnar býður öllum að legg- ja fram sinn skerf til hjálpar. Samtíningur. Byrjað er á undirbúningifyrirhleðslunnar við Glerá, Vinna þar um 40 rnenn á degi hverjum. Niðurjöfnunarskrá Akureyrarkaupstaðar fyrir 1919 liggur frammi til sýnis á bæjarskrifstofunni. Gjald- endur eru færri en í fyrra, en rúmlega helmingi hærri upphæð jafnað niður. Hæstur gjaldandi er Kaupfjelag Eyfirðingá með 9000 kr. Rá verslun Sn. Jónssonar með 5000 kr. Höepfnersverlun með 4000 kr., Hinar sam. ísl. verslanir. Ásgeir Péturson og Otto Tulinius með 2500 kr. Útsvör verkafólks eru Ifk og 1910. Skiá yfir niðurjöfnun aukaútsvara í Akureyrarkaupstað fyrir árið 1919 liggur frammi á skrifstofu bæjar- fógeta almenningi til sýnis dag- ana 1. til 15. þ. m. Bæjarfógetinn á Akureyri 2. Des. 1918. Páll Einarsson. Kvartettinn Bragi söng s. 1. Sunnudagskvöld fyrir troðfullu húsi. Dómur um listagildi söngsins verður ekki kveðinn upp hér. Slíkt er fagmanna. En áheyrendur létu ómengaða gleði sína í Ijósi með dynjandi lófataki. Fullveldi íslands var lítið fagnað hér í bænum 1. þ. m. Þó munu fánar hafa verið dregnir á stöng víðast hvar. Presturinn mintist þessa merkidags á stóinum á viðeigandi hátt; var kirkjan troðfull og urðu margir frá að hverfa. Verkamannafélag Akureyrar Iét safna skýrsl- um yfir »brúttó« — tekjur verkamanna, hér, frá síð- ustu áramótum fram að 1. Okt s. 1. Tekjurnar námu alls: 105,569, 00 Sé nú ráð fyrir gjört, að tekjur þessa fólks frá 1. okí, - 31. des. nk. nemi rúm- um 14 þús. krónum, verða tekjurnar alls 120 þús- undir. 380 manns eiga að hafa framfærslueyri af þessu árlangt, kostar þá framfærsla mannsins að með- altali 88V2 eyri á dag. Má af þessu ráða, að ekki lifa allir kóngalífi um þessar mundir. Einnig verð- ur ekki hjá því komist að álikta, áð einhversstaðar hafi verið haldið spart á, þó jafnframt meigi full- yrða að verkamenn hafi safnað talsverðu af skuldum á þessu ári. Trauðla verður þessu fólki með sanni brugðið um óhóf og eyðsiusemi. Öndvegis tíð yfir alt norðurland. Geldfé hefir enn ekki verið tekið f hús víða í Pingeyjarsýslum. Sveinn Hjartarson bakari í Reykjavík hefir tek- ið til fósturs 10 munaðarlaus börn, sem misi höfðu foreldra og forsjármenn nú í veikindunum. Höfð- ingleg hjálp, veitt í réttan tíma. Ýmsir efnamenn Rvíkur hafa og lagt fram fé til líknar bágstöddu fólki á undanförnum hörmungadögum, og stutt hjúkrunar- og góðgerðafélögin með ráðum og dáð. »Frón« frá 2. Nóv. s. I. getur þess, að stjórn- arráðið hafi skotið því til landlæknis, hvort gerlegt myndi að hafa varnir gegn spönsku veikinni, en landlæknir muni hafa ráðið frá því. »Færi betur að veiki þessi yrði ekki of þungur skattur á þjóðina. í Ameríku og víðar er hún talin mjög skæð,« seg- ir blaðið. Mætur maður í Borgarfirði átti tal við mann hér í bænum fyrir skömmu. Taldi hann veik- ina hina verstu viðfangs, og hvatti Akureyringa til að láta einskis ófreistað til að verjast henni. Reykjavík hefir ákveðið að byggja rafmagnsstöð við Elliðaár, til raflýsingar fyrir Reykjavíkurbæ, og hefir bæjarstjórnin gefið borgarstjóra heimild til að taka 2V2 miIÍ- króna lán, ef fáanlegt væri, til þessa fyrirtækis. Allstöðin með 750 nothæfum hestöflum á, eftir áætlun verkfræðinga, að kosta 1 millj. 767 þús. krónur, miðað við núverandi verðlag. Eftir áætlun færustu verkfræðinga landsins, á stöðin að geta borið sig með því að selja rafmagnið til ljósa á 1 eyri um tímann fyrir 50 kerta raflampa, og verður það að teljast ódýrara ljósmeti en við höfum af að segja. Reykvíkingar hafa oft sagt, að höfuðstaður landsins myndi verða síðastur til að koma þessari sjálfsögðu búbót á hjá sér. Nú þola þeir ekki lengri bið. Hlutskifti okkar Akureyringa á víst að verða það, að við verðum seinastir af þeim seinustu.

x

Verkamaðurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Verkamaðurinn
https://timarit.is/publication/215

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.