Eimreiðin


Eimreiðin - 01.09.1906, Blaðsíða 57

Eimreiðin - 01.09.1906, Blaðsíða 57
217 Sýnishorn íslenzku frá 16. öld. Áriö 1555 gaf vísindamaðurinn Conrad Gesner í Zíirich út bók sína »Milhn'dates«, sem var fyrsta yfirlitið, er nokkuð kvað að, yfir öll þau tungumál, bæði lifandi og dauð, sem menn þá kunnu skil á. Eins og svo oft hefir verið gert á síðari tímum notaði hánn þar sem sameiginlegan texta Faðirvorið eða hina drottinlegu bæn, *ut et facilius essei conferre inter se linguas quae orationem exprimerent eandem: et in brevissimo sanctis- simoque argumento id fieret. Á bls. 40 a. sýnir hann »Faðirvor« á íslenzku, og er það, að minni vitund, elzta sýnishornið af íslenzkum texta, sem birt hefir verið fyrir utanNorður- lönd, og hefir það að því leyti nokkra sögulega þýðingu. Áður en bók Gesners kom út hafði Faðirvor verið prentað á íslenzku í Nýja testamenti Odds Gottskálkssonar, sem kom út í Hróarskeldu 1540. Herra bókavörður Sigfús Blöndal hefir sýnt mér þá góðvild að senda mér afrit af þeirri þýðingu á Faðirvori bæði í Lúkasarguðspjalli og í Matteusarguðspjallinu. Sýnir hin mismunandi orðaskipun1 ótvíræðlega, að Gesner hefir ekki tekið sinn texta eftir prentuðu þýðingunni, enda mundi hann þá heldur ekki hafa vanrækt að geta um heimildarrit sitt, því á öðrum stöðum getur hann heimilda sinna. Annars þarf ekki slíkra vitna við, því hin hræðilega meðferð hans á textanum sýnir, að hann getur ekki hafa tekið hann eftir neinni prentaðri bók. Af öðrum stöðum í Mithridates má og sjá, að Gesner hefir gert sér far um að útvega sér uppskriftir af Faðirvori á útlendum tungum, og í hinu íslenzka Faðirvori hans eru villur, sem ekki er unt að skýra öðruvísi, en að þær stafi frá misskilningi eða mislestri á skrifuðum texta. Eg set nú hér texta Gesners og bæti svo við undir hverri sérstakri bæn þeim texta, er gera má ráð fyrir að hann hafi haft fyrir sér. 1 í þriðju bæninni hjá Gesner (verdi tinn vile, suoms ai himme, so ai podu) er »himininn« fyrst nefndur, en síðan »jörðin« í samræmi við gríska og latneska text- ann hjá Matt. 6, io. En í Testamenti Odds frá 1540 stendur: verdi pin vilie so a jfordu sem a himne, og eins i Guðbrandarbiblíu frá 1584: so a Jordu sm a Himne. í texta I.úkasar vantar þriðju bænina, en í báðum íslenzku þýðingunum er henni skotið inn eftir texta Matteusar.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.