Vísir - 16.10.1962, Blaðsíða 8

8
VÍSIR . Þriðjudagur 16. október 1962.
Utgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Þorsteinn Ö. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskrifstargjald er 55 krónur á mánuði.
í lausasölu 4 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur).
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Samstaða til góðs
1 gærkvöldi var haldinn aðalfundur í félagi ungra
áhugamanna um vestræna samvinnu, Varðbergi. Voru
þar ungir og vaskir menn kjörnir til forystu, en fé-
lagið hefir nú starfað í rúmt ár.
Á þessu eina ári hafa undraverðir hlutir skeð.
Félaginu hefir tekizt tvennt, sem jafnvel bjartsýnustu
menn hefðu dregið í efa við stofnun þess og fyrstu
göngu. Fyrsta afrek þess er að hrekja þá perfidusa,
sem nefna sig „hernámsandstæðinga“, á flótta. Varð-
berg skar upp herör um land allt og efndi til funda-
halda í bæjum og byggðum og ræddi þar varnarmálin.
Víða úti á landi höfðu þau verið mjög mistúlkuð fyrir
fólki. En það brást ekki, að í kappræðum fóru Varð-
bergsmenn jafnan með sigur af hólmi, því þeir áttu
þann málstað, sem betri var og sannari.
í öðru lagi hefir sú víðtæka pólitíska samvinna
náðst í utanríkismálum innan Varðbergs, sem ennþá
skortir því miður meðal lýðræðisflokkanna þriggja.
Þar hafa ungu mennirnir sýnt meiri pólitískan þroska
en sumir hinna eldri. Er það vel og vonandi verður
fordæmisins gætt og eftir því breytt á breiðari víg-
stöðvum.
Varðberg hefir sýnt þjóðinni að öflugar varnir
eru hvorki flokksmál né feimnismál. í því felst styrk-
ur þess.
Málin skýrb
Það er erfitt að vanmeta þýðingu þeirrar ákvarð-
anar landbúnaðarmálaráðherra EBE landanna að Ieyfa
þeim löndum, sem sótt hafa um aðild að bandalaginu,
og þá væntanlega þeim, sem einnig hafa óskað eftir
tengslum við það, að koma á framfæri sjónarmiðum
sínum í fiskveiðimálum.
Mun það verða á ráðstefnu EBE landanna um
sjávarútvegsmál, sem fram fer snemma á næsta ári.
Það liggur ljóst fyrir, að engu landi er það jafn mikil-
vægt og fslandi að þessi mál verði vel og skörulega
túlkuð í Brussel. Þau eru kjarni atvinnulífs okkar og
á þeim byggist sú sérstaða, sem við munum óhjá-
kvæmilega fara fram á í samningum okkar við banda-
iagið.
Því er mikils um vert, að við fáum tækifæri til
að túlka mál okkar og gerum það vel og skörulega
þegar á hólminn kemur.
Slysin mörgu
í grein hér í blaðinu í dag er skýrt frá því, að
sex sinnum fleiri umferðarslys verði hér í Reykjavík
en í jafn stórri bandarískri borg.
Hver er orsökin? Þurfum við að bæta umferðar-
kerfi okkar? Eða ganga strangar eftir því hverjir fá
ökuréttindi? Eða taka harðar á brotum við akstur,
m. a. ölvun við akstur? Hvað segja sérfræðingar vorir
um þetta mikla alvörumál?
Ráð til
Hvernig verða Rússar sér úti
um njósnara? Þörf þeirra fyrir
njósnara fer sívaxandi. Starf-
semi rússnesku leyniþjónustunn
ar hefur margfaidazt eftir styrj-'
öldina og njósnararnir týna töl-
unni. Sumir þeirra hafa verið
teknir fastir, aðrir hafa orðið að
fara í felur. Sumum hefur rúss-
neska leyniþjónustan sjálf kom-
ið fyrir kattarnef. Það eru hinir
handteknu á Vesturlöndum, sem
hafa varpað ljósi á aðferðir
rússnesku ieyniþjónustunnar til
að fá menn og konur til að
njósna fyrir sig.
Þegar um er að ræða komm-
únista, reynir leyniþjónustan að
eins að telja þá á sitt band, og
býður þeim góða greiðslu fyrir.
Skilyrðið er þó að þeir séu ekki
kunnir að sínum kommúnistisku
tilhneigingum, svo að grunur
geti ekki fallið á þá af þeim
sökum. Ef þeir, sem leyniþjón-
ustan hefur augastað á, eru hins
vegar ekki kommúnistar eða
með tilhneigingar í átt til hans,
þá er að nota fortölur, mútur
eða Iiótanir.
Nýlega var enn einn njósnar-
inn tekinn fastur í Bretlandi.
Njósnarinn er 38 ára gamali
starfsmaður í flotamálaráðuneyt
inu brezka, William John Vassal
að nafni. Hann hefur skýrt frá
því hvernig hann flæktist í net
leyniþjónustu Rússa.
Vassal hafði verið boðið f
veizlu í veitingahúsi nærri
Bolshoi-leikhúsinu. Eftir lokun
var haldið til eins af gestgjöf-
unum og drukkið þar fram eftir
nóttu. Drykkjan snerist upp í
kynferðissvall, þar sem allir
fóru úr fötunum. Vassal leið út
af í ofdrykkjunni. Daginn eftir
kom einn af gestgjöfunum með
myndir af Vassal, þar sem hann
lá með einum veitendanna í
mannorðsspillandi stellingum.
að fá njósnara
Vassal féllst á að njósna fyrir
Rússa, sem hótuðu því að senda
myndirnar til Bretlands og koma
af stað hneyksli, sem myndi
vekja athygli um allan heim.
Vassal er nú fyrir rétti í Lond-
on, sakaður um að hafa selt
leyniþjónustu Sovétríkjanna ljós
myndir af þýðingarmiklum skjöl
um.
Þúsundir annarra gerast njósn
arar. Tuttugu og þriggja ára
gamall danskur sjómaður, Ole
Christensen var nýlega dæmdur
i sex mánaða fangelsi fyrir
njósnir I þágu A.-Þýzkalands.
— Ég var í Rostock með skip-
inu. Mér var boðið út af tveim-
ur mönnum, sem töluðu sænsku.
Við urðum drukknir, og Iitlu
síðar kom ung og falleg stúlka.
Okkur var leyft að vera einum.
Næsta dag töluðu þeir sænsku-
mælandi um margt, sem gat
komið sér illa fyrir mig. Ég
gerði það, sem þeir báðu mig
um.
Það eru til mörg dæmi um
þessa aðferð til að fá menn til
njósna, Það mun ekki óþekkt að
kvennjósnarar séu sérstaklega
þjálfaðir til að afvegaleiða
menn í þágu leyniþjónustunnar
En það eru líka til fleiri að-
ferðir. Irmgard Smidth bjó í
Austur-Þýzkalandi og var tekin
föst ásamt piltinum, sem hún
elskaði. Lögreglan hótaði henni
fangelsi og kærastanum dauða-
dómi, ef hún neitaði að njósna
fyrir þá. Hún lét undan og var
send til V.-Þýzkalands sem
flóttamanneskja, undir dulnefn-
inu Stefanie. Hún var nýlega
dæmd í fjögurra ára fangelsi.
Eitthvað þessu líkt er að segja
um hermanninn Horst Ludwig,
sem átti foreldra í A.-Þýzka-
landi. Faðir hans var handtek-
inn og hótað öllu illu, ef sonur
hans gerðist ekki njósnari. Sá
gamli var síðan sendur til son-
arins með hótanirnar og Horst
Ludwig fékk fimm ára fangelsi
nokkru síðar.
Svo eru auðvitað þeir, sem
eru í peningakröggum og leið-
ast út í vel borgaðar njósnir
til að geta greitt skuldir sínar.
Daninn Blechenberg, sem hand-
tekinn var fyrir nokkrum árum
síðan, hafði lent í kröggum,
fékk Ián hjá Pólverja og ánetj-
aðist leyniþjónustu Pólverja.
Rosenberg-hjónin voru einnig
meðal þeirra, sem njósnuðu —
fyrst og fremst vegna pening-
anna.
Hvalveiðar
brugðust
Færeyingar urðu fyrir sárum
vonbrigðum af hvalaveiðum sín
um í sumar, því að veiði varð
engin.
Menn hafa tekið eftir því
síðustu árin, að hvölum hefir
farið ört fækkandi umhverfis
eyjarnar, og í sumar sást aðeins
einn og einn hvalur á stangli
Reyndir hvalveiðimenn geta
ekki gefið neina skýringu á
þessu — og þetta vekur enn
meiri athygli fyrir þá sök, að
hvalveiðar Islendinga gengu
með sérstökum ágætum í sum
ar, eins og mönnum er kunn
ugt.