Vísir - 29.10.1965, Blaðsíða 9

VÍSIR . Föstudagur 29. október 1965.
★
T tveimur eyríkjum úti í heimi
hafa nú verið að gerast
viðburðir, sem báðir tákna al-
varlegt áfall fyrir heimshrevf-
ingu kommúnista. Er vissulega
mjög fróðlegt að fylgjast með
þessum viðburðum. Fyrir nokkr-
um árum óttuðust menn þá bylt
ingarhreyfingu kommúnismans
sem vofði yfir heiminum og
sérstaklega óttuðust menn að
hún gæti náð sterkum tökum
meðal hinna fátæku þjóða. I
báðum þeim tilfellum sem hér
er um að ræða, hefur kommún-
isminn nú fengið um langt ára
bil tækifæri til að grafa um sig
Á öðrum staðnum var hann við
völd einráður, á hinum réðu
kommúnistamir mestu. Á báð-
um þessum stöðum hafði komm
únistum tekizt með ofbeldi sínu
og frekju að slíta tengsl beggja
þessara landa, eða eyrfkja við
vestrænar þjóðir. Og þetta hafði
honum tekizt á grundvelli þess
innlifaða haturs á vestrænum
nýlendukúgurum sem ríkti á
báðum þessum stöðum.
Castro er hætt að lítast á blik-
unum hefur brotizt út og hefur
þetta styrkt svo herforingjana i
landinu, að þeir hafa getað farið
sínu fram og ráðizt til atlögu
gegn kommúnistunum. Er mjög
athyglisvert að fylgjast með því,
unum sinum. iÞeir hafa að vísu
verið að setja upp sendiráð í
svertingjaríkjum i Afríku og lát-
ið sendimenn sína koma fram
í Suður-Ameríku berandi áróður
og smyglandi inn vopnum. En
armur kínverskra kommúnista
er þó hvorki nógu langur né
nógu sterkur til þess að þeir
geti á minnsta hátt ~ hjálpað
hinum kommúnísku flugumönn-
um sínum suður í Indónesíu
rétt handan við Kínahafið, þegar
þeir lenda í vandræðum.
^stæðan fyrir vesöld Kínverja
er vafalaust hin miklu efna-
hagsvandræði heima fyrir, mat-
vælaskortur og óreiða sem fylg-
ir ríkisrekstrinum á öllum svið-
um. Er það sláandi að gera sam-
anburð á ástandinu í Kína meg-
inlandsins og svo hins vegar á
evríkinu Formósu, þar sem Þjóð
ernissinnaflokkur Sjan Kai-Séks
ríkir enn. Þar hafa nú á síðustu
árum orðið svo stórstígar þjóð-
félagslegar og efnahagslegar
framfarir, að ekki muni líða á
búðum og hafa Bandaríkjamenn
verið að reyna að komast að
samningum við hin kommún-
ísku yfirvöld á Kúbu, um að
gefa þessum mönnum , heldur
frelsi og leyfa þeim að flytja
til Bandaríkjanna. Eru Banda-
ríkjamenn reiðubúnir að borga\
fyrir þá í einhverjum matvælum
og er það mjög girnilegt fyrir
Kúbu-kommúnista, því að mat-
vælaskortur er á eyjunni.
Tpyrst þegar Castro komst til
valda var höfuðatriði stefnu
skrár hans, að taka upp fjöl-
breyttari framleiðslu í landbún-
aðinum. Hann fordæmdi það að
láta framleiðsluna vera svo ein
hliða að framleiða næstum tóm
an sykurreyr Þessi umbylting
í Iandbúnaðinum þýddi það að
sykurframleiðslan sem var höf-
uðframleiðsla Kúbu þvarr en af-
raksturinn af öðrum búgreinum
varð fjarri þvi nógu mikill til
að bæta upp framleiðslutapið.
Það er nú svo komið að Castro
hefur snar«múlzt i '’escu Hann
hefur fengið þær ráðleggingar
gefa förumönnum brauð, þvi
að búrið er tómt.
gíðustu atvik á Kúbu eru þau
að alger vinslit hafa nú orð-
ið milli tveggja forustumanna
byltingarinnar á Kúbu, hinna
skegsiuðu kappa Castros og
Che Guevara. Sá síðarnefndi hef
ur frá upphafi verið hinn illi
andi í Kúbu-byltingunni, hann
er taumlaus æsingamaður og
öskurauður bolsiviki á tíma þeg
ar bolsévikarnir a .m. k. austur
í Rússlandi eru byrjaðir að fá á
sig siðfágaðan blæ veizlumann-
anna.
Che Guevara hefur viljað
halda ferðinni ótrautt áfram
blindandi fram að feigðarósi.
Hann er endurfæddur Stalin,
sem lætur sig engu varða þó að
þúsundir manna deyi úr hungri
á fórnarstalli byltingarinnar. Og
honum hafa líkað afar vel þær
skoðanir kínverskra kommún-
ista að ekki sakaði mikið þó
nokkrar milljónir létu lífið I
kjarnorkustyrjöld.
/
En nú eru kommúnistamir
komnir í strand í báðum eyríkj-
unum. Allt hefur farið í ólestur
hjá þeim við framkvæmd stjóm-
arstarfa og loforð þeirra um
bætt kjör hafa ekki ráetzt. Þvert
á móti hefur öllu farið aftur og
neyðin og fátæktin orðið enn
tilfinnanlegri en áður. Nokkurn
tíma hefur kommúnistunum
tekizt að kenna útlendum á-
hrifum um þetta. En það skálka-
skjól nægi. þeim ekki lengi.
Þjóðimar hljóta á endanum að
Skrefja þá sjálfa um efndir lof-
orðanna. Það þýðir ekki til ei-
Iífðamóns að afsaka eigin ves-
öld með því að skella skuldinni
á aðra.
Jpfvríkj þessi eru eins og les-
andann mun renna grun i
Indónesía austur í Asíu og eyj-
an Kúba í Karibíska hafinu.
Fréttir frá Indónesíu upp á
síðkastið hafa verið mjög athygl
isverðar. Ég skrifaði hér fyrir
nokkru grein um byltingar-
..,raun kommúnista og hallaðist
bar á þá skoðun, að Súkarnó
forseti myndi er hann komst
lífs af ennþá einu sinni reyna
að ná jafnvægi með þjóðfélags-
öflunum með því að fyrirgefa
og halda vemdarhendi vfir
kommúnistunum. sem höfðu
gert tilraun til blóðugrar bylt-
ingar i landinu. Ég býst við að
Súkarnó hafi af beim ástæðum
S ég þá greindi revnt að fara
f ■''“sca sátta'eið. en bað héfn*-
honum ekki tekizt og ástgpðan
fyrir þvi er vafalaust sú. að á-
standið i landinu hefur tekið
breytingum mjög sterkt al-
menningsálit gegn kommúnist-
4
hvemig múgur austur þar hefur
nú snúið brandi sínum gegn
kommúnistum. Leitað uppi for-
sprakka þeirra og jafnvel drepið
þá í heiftaræði og brennt bygg-
ingar þeirra og skrifstofur.
iyu er það ekki lengur Gil-
christ okkar, skeggjaði
kallinn sem fluttist frá íslandi
sem sendiherra austur í Dja-
karta, sem þarf á hugrekki að
halda til að taka á móti grenj-
andi ag . hatursfullum múg f
brennuhugleiðingum. Nú er á-
rásum og grjótkasti stefnt gegn
kínverska kommúnistastasendi-
ráðinu.
Þetta eru vissulega furðuleg
umskipti. Indónesía var eina
ríkið í heiminum fyrir utan
Albaníu sem hafði gerzt
tryggur förunautur og vinur
kfnverskra kommúnista. Þeir
höfðu jafnvel stigið það stóra
skref að segja sig úr Sameinuðu
þjóðunum, f og með af þvf að
Kínverjar fengu ekki inngöngu
* þau samtök. Kínverjar áttu
ekki einu sinni svo trygga vini
í Norður-Vietnam eða Norður-
Kóreu, sem alltaf eru hálf tor-
tryggin undir niðri í garð Pek-
ing.
Þessi furðulegu- veðrabrigði
sýna það enn glöggar en
áður. að kommúnista-Kína, sem
hefur svo margar hundrað mill-
iómr íbúa og talar svo hátt er
brátt fvrir það ekkert stórveldi,
sem vestrænir menn þurfi að
óttast um langt skeið enn. Kín-
verjar hafa stöðugt verið að
kalla upp hótanir. en þeir hafa
verið aersamlega máttlausir til
að geta nokkuð framfylgt hót-
löngu áður en lífskjörin þar fara
að jafnast á við það sem tíðkast
á Vesturlöhdum. Breiðir nú vel-
sæld og velmegun sig yfir þessa
litlu eyju svo að heiti hennar
Formosa, hamingjueyjan fer í
fyrsta sinn.að verða réttnefni.
Og maður hlýtur að fara að
velta því fyrir sér, hvort þró-
unin hefði ekki getað orðið sú
sama f sjálfu Kína, ef Sjang og
þjóðemissinnar hans hefðu mátt
stjóma því landi og spara hefði
mátt þá blóðstrauma sem féllu
fyrir spjóti glæpsamlegrar bylt-
ingar kommúnistanna.
Gkulum við þá að lokum
hverfa langa leið vestur yf-
ir heimshvel og höf og líta við
vestur á Kúbu. Þar Iýsa sann-
ferðugir menn ástandinu svo, að
það hafi aldrei verið verra en
nú. Enginn efast um það, að
Castro átti í byrjun miklu fvlgi
að fagna. Bylting hans var sann-
kölluð bylting þjóðarinnar, sem
beindist mjög að ægilegri arð-
ránsstarfsemi sem bandarískir
auðhringar höfðu haldið bar
uppi um áraraðir.
En þar hefur öllu hallað á
verri veg síðustu árin og er nú
Ijóst að fylgi Castros er að
mestu þrotið meðal þjóðarinnar.
Fólkið bfður bara eftir þvf að
hann hrökklist með einhverjum
hætti frá völdum. Hann er nú
kominn í alveg sömu aðstöðu og
Batista einræðisherra fyrir hans
dag. Veldi sínu heldur hann uppi
með ægilegri og miskunnar-
lausri útrýmingarlögreglu. Stað
fest er af kúbönskum kommún-
isturr, sjálfum að tugir þúsunda
manna sitja í pólitískum fanga
hjá vinum sínum í Rússl., að
þessi landbúnaðarbylting sé frá
leit og heimskuleg og fylgt ráð
um þeirra að snúa sér aftur yfir
að sykurreyrframleiðslu. Fyrir
nokrum árum gekk yfir landið
stjórnarvaldaherferð gegn sykur
framleiðslu. Nú glymur í öllum
hátölurum á Kúbu barátta fyrir
að hefja sykurræktun á ný. En
geta má nærri hvað slíkur vind
hanaháttur varðandi höfuðat-
Che Guevana, enginn veit hvar
hann er niðurkominn, i fangelsi
eða dauður.
vinnugrein landsins hefur kost-
að. Það hefur haft í för með
sér ósegjanlega fátækt og eymd.
I dag deyja menn úr hungri á
Kúbu þrátt fyrir feikimiklar
matargjafir frá Rússlandi. Mega
Rússar þó varla við því að
En Castro auminginn sem hef
ur látið þennan ofbeldismann
teygja sig ofan í forarvilpu marx
ista einræðisins virðist hinsveg
ar eiga hjartalag, þrátt fyrir
öll vandræðin. Og nú fyrir
nokkru lét hann Cha Guevara
vita, að hingað yrði farið og
ekki lengra. Fyrir nokkru las
Castro upp á fjölmennum fundi
bréf sem hann sagði Che Gue-
vara hafa skrifað Þar kom fram
að Che hafði sagt sig úr forustu s
liði kúbönsku byltingarinnar.
Það er orðið langt síðan nokk
uð hefur spurzt til Che Gue-
vara, en getgátur eru uppi um
það að annaðhvort sitji hann i
fangelsi á Kúbu eða hafi verið
tekinn af lífi.
Y7'ið brotthvarf hans hefur orð-
~ ið vart nokkurra breytinga
á stjórnarstefnunni á Kúbu. Svo
mikið er víst, að Kúba telst nú
ekki lengur stuðningsríki kín-
veskra kommúnista, þeir halla
sér nú aftur að Moskvu. Og þeir
atburðir hafa ,lfka gerzt að um
tíma gáfu Kúbumenn flóttafólki
leyfi til að fara f friði til Banda
ríkjanna. En þegar það gerðist
gáfu svo margir sig fram, það
var eins og allir vildu flýja
þetta ríki kommúnismans. Hefur
þvi aftur gætt tregðu á að leyfa
mönnum að fara úr landi. Það
gæti farið svo, ag landið tæmd-
ist og engir yrðu eftir þar nema
herra Castro og þessar þúsund-
ir af ógnarlögreglumönnum og
föngum sem þeir eru látnir
gæta.
Þorsteinn Thorarensen.