Vísir - 08.05.1968, Blaðsíða 9

VI SIR . Miðvikudagur 8. maí 1968,
9

:;Í:íÍ^:I^'Í

' -■ • '■
íiííírs:'''■íilí'ií:|
...; « « ,
I; ■ * 1 ; . ■.:''

f ''
■:.. ' ■: : ..'•

WnmwiBi'm
^ m <fc1
:■:; :.< g:

'' V* v > v < ' i
;
•• >•.'• ••. . .
Wfc. M ’fi *-->v
• ' — - t ■■- - - • *"*+ i-

''■.■.■r/. W.

ÍSSsiii
mm
::''■■■

£« " ' ' / * "
: ■

«« v,
Egiisstaðir: Þetta er mynd af aðalskipulagi Egilsstaða í fram-
Hvernig verður umhorfs
þar í framtíðinni?
— Skýrt frá drögum að framtíðarskipu/agi i Keflavik-Njarð- i
vikum, Hafnarfirði, Garðahreppi, og Egilsstöðum
J ört vaxandi þjóöfélagi gerist
þess æ meiri þörf að vel sé
unniö að skipulagsmálumö reynt
að skyggnast inn í framtíöina
til aö sjá fyrir hver þróun verð-
ur, til að haga undirbúningi eftir
því og auka hagkvæmni á alla
lund. Allir munu að vísu á einu
máli um nauðsyn skipulags og
samræmingar, þótt þeir sem
við skipulag vinna mæti ekki
alltaf skilningi og vinsemd i
starfi sínu, því að sumum finnst
það kannski ógreiðvikni ellegar
meinbægni að meina manni aö
setja kvist á sitt eigið hús eöa
setja upp hjólbarðaverkstæði í
bílskúmum hjá sér. Það er auö-
velt að gera sér ljóst, hversu
lagsmál er kveðið á um, að allir
kaupstaðir, kauptún og þorp,
þar sem eru 100 íbúar eða fleiri,
séu skipulagsskyldir. Auk þess
getur ráöherra úrskurðað, að
skipulagsskyldan nái til annarra
staða, þar sem telja veröur sér-
staka þörf á, að byggt sé eftir
skipulagi,
k ráðstefnu þeirri, sem nú
stendur yfir í Reykjavík
um skipulags- og byggingarmál,
eru til sýnis uppdrættir eða lík-
ön af tillögum og hugmyndum
um framtíöarskipulag á ýmsum
stööum.
Þessar teikningar eru um
margt nýstárlegar og þar koma
j Keflavik —Njarðvíkur —Keflavíkurflugvöllur Þetta er lausleg
j tillaga um að-
alskipulag svæðisins eftir Sigurö Thoroddsen. Teikningin er
í litum, sem sýna skiptingu svæðisins í íbúðasvæði, iðnaðar-
* svæði, svæði fyrir stofnanir og opið svæði. Austur er upp á
1 myndinni. 1 horninu nokkru fyrir ofan miðja mynd er, lands-
\ höfnin í Keflavík.
nauðsynlegt skipulag er. Ef
þess nyti ekki við, værí ,,kaos“
eða ringulreið eina orðið til aö
lýsa ástandinu.
En skipulag er ekki gamalt
í byggingamálum hér á landi,
þvert á móti hafa framfarirnar
á því sviði orðið langtum stór-
stígastar á síðustu örfáum ár-
um. í grein eftir Pál Líndal
borgarlögmann í 4. hefti Hand-
bókar sveitarstjórna segir:
„Oröið skipulag í þeirri merk-
ingu, að átt sé við tilhögun eða
niðurskipun byggöar er ekki
gamalt orð í ísienzku máli. Ég
hef ástæðu til að ætla, að það
sé aöeins um 50 ára gamalt.
Skipulagsmál eiga sér hins
vegar lengri sögu, þótt sú saga
sé næsta stutt, miðað við það,
sem gerist í öðrum löndum. Til
þess li-crur sú au-ljósa ástæða,
að ísl. bjuggu fram á þessa
öld að kalla allir í dreifbýli, ef
undanskildir eru fáeinir kaup-
staðir og smáverzlunarstaðir.
Skipulagsmá' eru vandamál,
sem skapast með myndun þétt-
býlis og við það að upp rísa
bssir. Það vp_r því hér í Reykja-
vfk. áS skinulagsmái komu
fyrst til meðferðar, þegar hér
hófst fyrstur bær á landi hér.“
í 4. grein laganna um skipu-
fram frumlegar og djarfar hug-
myndir Þar er aö finna lauslega
tillögu frá Sigurði Thoroddsen
arkitekt um aðalskipulag
„Keflavík - Njarðvíkur - Kefla-
víkurflugvöllur". Þama er um
að ræða hugmynd um væntan-
legt skipulag þessa stóra svæð-
is, ef samvinna verður um það
í Keflavík, Njarðvíkum og á
Keflavíkurflugvelli. I skipulag-
inu er heildarsvæðinu skipt í
íbúasvæði, iönaðarsvæði, svæði
undir stofnanir og opin svæði.
f Keflavík er gert ráð fyrir
stórri landshöfn.
Þá er þarna líkan af nýju
hverfi við Hafnarfjörð, vestan
Reykjavíkurvegar. Á því
líkani er iðnskóli staðsettur rétt
við Reykjavíkurveg, og gert er
ráð fyrir íþróttasvæði og íþrótta-
leikvangi vestar hjá Víöistöðum
ofan við Herjólfsgötu.
Líkan er þarna af uppdrætti
af skipulagstillögu yfir miðbæ
Garðahrepps eftir Sigurö Thor-
oddsen arkitekt. Þar er gert ráð
fyrir hátíðasvæði fyrir útisam-
komur, bækistöð fyrir póst, síma
og slökkvilið, hóteli. bíói, leik-
húsi, ellih jimiii og kirkju, fé-
lagsheimili. bókasafni og veit-
ingastofu.
Gert er ráð fyrir, að miðbær
Garðahrepps standi við Vífil-
staöaveg, austan þeirrar byggð-
ar, sem nú er í Silfurtúni.
Að lokum má telja upp, að
þarna er uppdráttur af fram-
tíðarskipulagi Egilsstaða eftir
Magnús G. Bjömsson. Þar er
gert ráð fyrir ýmsum bygging-
um í sambandi við menntaskóla
og heimavist fyrir hann. Þar er
einnig gert ráð fyrir læknamiö-
stöð og elliheimilahverfi, bygg-
ingu fyrir sveitarstjóm, lög-
reglu og slökkvilið, iþrótta- og
sundhöll, lista-, byggða- og
bókasafni, leikvöllum og fleiru,
sem til þarf í nútímalegum bæ.
Þótt fyrir liggi drög að fram-
tíðarskipulagi, er ekki auðvelt
að gera sér í hugarlund, hvern-
ig þar verður umhorfs í fram-
tíöinni. Þó hafa margir gaman
af þv£ að reyna að skyggnast
inn í framtíðina, og hugmyndir
sumra hafa jafnvel ekki reynzt
svo fjarri lagi.
Það er talið, að Tómas Sæ-
mundsson hafi fyrstur manna
ritað um skipulagsmál Reykja-
víkur og raunar skipulagsmál
hér á landi f ritgerð í 1. ár-
gangi Fjölnis árið 1835, og
merkilega margt af þvf, sem
þessi ágæti klerkur sá fyrir sér
þá — fyrir meira en 130 ámm
síöan — er orðið að veruleika
nú.
í sambandi við skipulagsmál
almennt og ráðstefnu þá um
skiþulags- og byggingarmál og
nýja fasteignamatið, sem nú
stendur yfir, ræddi tíðindamað-
ur stuttlega við Pál Líndal,
borgarlögmann, sem er formað-
ur Sambands ísienzkra sveitar-
félaga.
Páll sagði meðal annars, að
mikil nauðsyn væri á að kynna
skipulagsmálin betur en nú er
gert, og m.a. ( þeim tilgangi
kemur núverandi ráðstefna
saman.
„Það eru flestir sammáia um
að gagnrýna Rauðarárholtið,“
sagði Páll, „en þar var byrjað
tíðinni, sem Magnús G. Björnsson hefur gert.
Noröur er upp á myndinni. Stóra byggingin, sem er neöst á
myndinni og litlu húsin hjá er menntaskóli og heimavist.
Fyrir ofan u. þ. b. á miöri mynd er íþróttaleikvangur og fyrir
ofan hann L-laga bygging, þar sem er félagsheimili og hótel,
þar næst er lista-, byggða- og bókasafn. Vinstra megin, rétt
ofan við miðja mynd er læknamiðstöð og þar hjá elliheimila-
hverfi.
að byggja fyrir meira en fjöru-
tíu árum — eða löngu áðjir en
skipulag kom til sögunnar. En
þótt auðvelt ætti að vera að
sjá í hendi sér nauösyn skipu-
lags, eru talsvert margir, sem
eiga erfitt með að skilja, hvers
vegna þeir mega ekki ráðskast
aö vild með sín eigin hús. Ef
það væri leyft, gætu hversdags-
legustu atvik haft ófyrirsjáan-
legar afleiðingar. Eins og til
dæmis, ef elzta dóttirin færi á
ball ...“
Og nú skilur fréttamaðurinn
hvorki upp né niöur.
„Það er ekki von þú skiljir
þetta," segir Páll, „Það er meira
sagt f gamni en alvöru. Það
sem ég á við er: Ef elzta dótt-
irin færi á ball og krækti sér í
mann, svo aö innan skamms
fjölgaði í fjölskyldunni, þá er
varla nema eölilegt, aö faðir
hennar vilji fá leyfi til að lyfta
þakinu ofurlítið til að geta
bætt við einu eða tveimur kvist-
herbergjum. En þetta eina
kvistherbergi breytir óneitan-
lega svipnum á húsinu, og hús-
ið svipnum á hverfinu. Og fái
einn að bæta kvisti á sitt hús,
vill nágranninn skiljanlega fá
að gera hið sama, þannig að á-
standið gæti orðið fjarri því,
sem upphaflega var gert ráð
fyrir, ef f hverju húsi í heilu
hverfi byggi ein fjölskylda um-
fram það, sem áætlaö var í
upphafi. Já, það gæti dregið
dilk á eftir sér, ef elzta dótt-
irin færi á ball ...“
Nýtt hverfi við Hafnarfjörð: Þetta er líkan af fyrirhuguðu hverfi við Hafnarfjörö, vestan
Reykjavíkurvegar, sem er neðst á myndinni. Viö Reykjavikur-
veg er 'önskóli og ofar til vinstri eru Víðistaðír og fyrirhugaö íþróttasvæði. Vegurinn et»x
í horninu til vinstri er Herjólfsvegur, en Hjallahraun er gatan, sem liggur inn í hverfið,
hægra megin viö miðja mynd.