Vísir - 31.05.1968, Blaðsíða 7

VÍSIR . Föstudagur 31. maí 1968.
7
Gaulle ávarpaSi þjóðina í gær og kvaSst
ekki biSjast lausnar
Forsetinn rauf þjóðþingið og boðaði nýjar kosn
ingar — Pompidou áfram forsætisráðherra
De Gaulle.
■ De Gaulle Frakklandsforseti
setti stjórnarfundinn, sem boð-
aður hafði verið í gær, á stund-
inni klukkan 2 eftir ísl. tíma.
Hálfri klukkustundu áður veitti
hann Pompidou forsætisráð-
herra áheyrn.
í framhaldsfrétt var sagt, að
forsetinn hefði tilkynnt í út-
varpsræðu til þjóðarinnar, að
hann ætlaði sér ekki aö biðjast
lausnar sem ríkisforseti og rauf
þjóðþingið og boðaði nýjar kosn
ingar. Þingið er rofið frá og með
deginum í gær að telja.
Forsetinn lýsti yfir, að Pompi-
dou héldi áfram að gegna emb-
ætti forsætisráðherra, en þjóð-
aratkvæðinu sem búið var að
boða 18. júní væri frestað, en
sagði ekkert um hvenær það
vrði látið fara fram.
De Gaulle kvað Frakklandi ógn
að með algeru, kommúnistisku
einræði, og meðan núverandi
„ofbeIdisástand“ ríkti myndi
hann grípa til annarra ráða en
þjóðaratkvæðis til þess að halda
uppi lögum og reglu í landinu.
Lokaorð hans voru:
Lýðveldið heldur velli. Fólkið
mun átta sig og sameinast á ný
til átaka. Framfarir, sjálfstæði,
friður og frelsi — er markið,
Alexander Dubcek, tékkneski
kommúnistaleiðtoginn, hefur stung
ið upp á, að haldinn vcrði auka-
landsfundur kommúnista í septem-
ber í haust, f þeim tilgangi að
„gera flokknum kleift að fram-
kvæma hina nýju stefnu“.
Er litið svo á í Prag af þeim,
'sem stefnt verður að og sigur
mun vinnast.
Á stjórnarl'undinum var rætt um
hvað gera skyldi vegna þess öng-
þveitisástands, sem ríkt hefur í
landinu um þriggja vikna skeið, en
9 milljúnir manna eru nú f verk-
falli, og háværar kröfur hafa verið
bornar fram um, að de Gaulie fari
frá og stjórn hans.
í útvarpsræðu sinni lauk hann
miklu lofsorði á Pompidou, forsæt-
isráðherra, sem hann kvað eiga við-
urkenningu allra skilið, fyrir dugn-
að sinn, hollustu og hæfileika. —
„Tlann mun gera þær breytingar,
sem hann telur naudsynlegar á
stjórninni."
Forsetinn minnti á, aö hann hefði
Iagt til, að þjóðaratkvæði yrði lát-
ið fara fram, svo að þjóðin gæti
tekið afstööu til víðtækra umbóta
á efnahags- og atvinnusviðinu og
á háskólafyrirkomulaginu, en sam-
tímis hefðu menn átt þess kost að
geta látið í ljós hvort þeir treystu
áfram forseta sínum.
De Gaulle kvað þingkosningarn-
ar veröa látnar fara fram f sam-
ræmi við ákvæði stjórnarskrárinn-
ar um þingrof og nýjar kosningar
— „nema búið verði að kefla
frönsku þjóðina svo rækilega, að
hún fái ekki að segja meiningu
sem fylgjast bezt með gangi mála,
að tilgangurinn sé að losa sig við
þá sem eftir eru af hinum „harð-
soðnu, afturhaldssömu forsprökk-
um,, sem enn eiga sæti í miðstjórn-
inni“. Tillagan var borin fram
á miðstjórnarfundi, sem aliir mið-
stjórnarmennn sátu. Dubcek sagði,
að geta flokksins tii þess að taka
sína“ — og beitt til þess sömu
aöferðum og beitt er til þess að
stúdentar geti stundað nám sitt,
kennararnir kennt og verkamenn
unniö, en í þessu skyni væri beitt
ógnunar- og kúgunaraðferðum' af
flokki manna, sem fyrir löngu hefði
verid skipuiagður í þeim tilgnngi,
og stjórnmálaflokki, sem hneigðist
að einræði, en hann hefði að vísu
þegar keppinauta á þessu sviði.
Leiðtogi Vinstri samfylkingarinn-
ar, Francois Mitternnd flutti ræðu
nokkru síðar og sakaði de Gaulle
um að hafa hvatt til borgarastyrj;-
aldar. Rödd hans hafi verið rödd
einræöisins — og fólkið myndi
þagga niður í þessari rödd.
Jacques Chaban-Delmas forseti
þjóðþingsins sleit fundi í samræmi
við þingrofsboðskap forsetans. —
Gaullistar ráku upp fagnaöaróp en
stjúrnarandstæðingar sátu sem fast
ast á meðan og sungu þar næst
franska þjóðsönginn og áður en
þeir fóru æptu þeir, aö de Gaulle
yrði að fara frá og „lifi lýöveldið“.
Yfir 100.000 manns söfnuöust
saman á Concorde-torgi til stuön-
ings við forsetann. Öllum búöum
var lokað frá Concorde-torgi við
Rue Royale til Madeleinekirkjunn-
ar. Öll bílaumferö var stöðvuð og
hliðið að hinum frægu Tuileries-
görðum var skreytt með rauðum,
hvítum og bláum fána með Lorr-
aine-krossinum. Varpað var niður
flugmiðum úr lítilli flugvél og fólk
hvatt til að verja Iýðveldið og
hafna stjórnleysinu.
Við Elysée-höll var allt með kyrr-
um kjörum og vöröur hafði ekki
verið aukinn.
Ræöa de Gaulle er skilin svo af
sumum, að hann kunni að beita
undanþáguákvæðum stjórnarskrár-
innar, ef þörf krefur, en það getur
forsetinn gert, eftir að hafa ráðg-
azt við forsætisráðherra um slíkt
skref.
Samkvæmt stjórnarskránni skulu
Frétt frá Ottawa hermir, að
Kanada ætli svo fljótt sem verða
má, viðurkenna kínverska alþýðu-
lýðveldiö og * inna að því, að Kína
fái aöild að Sameinuðu þjóðunum.
Pierre Elliot Trudeau forsætis-
ráð'herra skýrði frá þessu í stefnu-
ræðu á þingi. Hann bætti því við,
að Kanada mundi ekki gleyma, að
Taiwan (Formósa) hefði greinilega
sjálfstæöa stjórn.
ákvarðanir og framkvæma væri
lömuö vegna afstöðu hinna aftur-
haldssömu meðlima, sem revndu að
ala á ókyrrð og vantrausti um leið
og lofsoröin um hina nýju stefnu
streymdu af vörum þeirra.
Síðari fregn hermir, að Novotny
fyrrv. forseta hafi verið vikið úr
miðstjórninni og sex forsprökkum
nýjar kosningar fara fram 20 — 40
dögum eftir að þing hefur verið
rofið.
Þingleiðtogi kommúnista Robert
Ballanger sakaði de Gaulle um að
hafa sagt frönsku þjóðinni stríö á
hendur og sagði að verkföllunum
yrði haldið áfram.
Að áliti bankamanna mun ákvörð
un de Gaulle um að segja ekki af
sér verða til þess að endurvekja
traustið á frankanum, en ýmsir
ætla þó, að það muni taka tíma að
endurvekja það traust. og þaö þótt
það tækist aö fá verkamerm til
þess að hefja vinnu á ný.
SÍÐARI FRÉTTIR:
Allt að hálf milljón manna í Par-
ís vottuðu í gær de Gaulle forseta
samúð með göngu um borgina og
hétu honum stuðningi.
Menn báru áróðursspjöld og
Trudeau gaf í skyn, að utanrík-
isstefna Kanada yrði tekin til gagn-
gerörar endurskoðunar, svo og efn-
hagsstefnan, hjálpar- og landvarna
stefnan. Hann vék og að endurskoð
un á afstöðu Kanada til Norður-
Atlantshafsbandalagsins, og sagöi
skuldbindingar NATO yrði að at-
huga með hliðsjón af ástandinu í
Evrópu.
öðrum, sem allir voru viðriðnir
málaferlin gegn Slansky 1952, en
hann og níu menn aðrir voru þá
dæmdir til lífláts og teknir af lífi
fyrir landráð, njósnir og skemmd-
arverk. Meöal hinna, sem vikið var
úr miðstjórninni eru Karol Bacilek
fyrrv. öryggismálaráðherra og Vili-
am Siroky fyrrv. forsætisráðherra.
franska fána, mynduðu keðjur á
göngunni og sungu franska þjóð-
sönginn við raust. Ekki kom til
neinna átaka.
Það er nú staöfest, aö forsetinn
ræddi við æðstu hershöfðingja á
leið til landseturs síns í fyrradag.
Þá er það staðfest, að fylkis-
stjórar Frakklands fá herlið, ef þarf
til þess að halda atvinnu og efna-
hagslífi í gangi. Parísarfréttaritari
brezka útvarpsins símar, að þar
með séu þeir í reynd orðnir hern-1-
aðarlegir fylkisstjórar.
Því er neitað, að franskt herlið
staðsett í Vestur-Þýzkalandi verði
flutt heim.
Pompidou forsætisráðherra býst
við að hafa lokið endurskipan
stjórnar sinnar í dag.
Frakklandsbanki bað í gær Al-
þjóða gjaldeyrisbankann í Basel,
Sviss, aö hætta stuðningum við
frankann, sem hafinn var.
1 Þúsundir banka um gervalla Evr-
| ópu neituðu í gær að skipta frönk-
I um og mikið er rætt um að frank-
inn verði felldur eöa tekin upp ný
skipan.
1 Frakklandi hafa öll viðskipti
með gjaldeyri verið bönnuð nema
opinber leyfi sé fyrir.
Sambönd kennara og stúdenta
segjast halda áfram baráttu sinni
gegn stjórninni.
Heimshorna milli
RHODESÍA: Öryggisráð Samein-
uðu þjóðanna hefir einróma sam-
þykkt bann á nærri öll viðskipt.í
við Rhodesiu og er bannið bindandi
fvrir allar þjóðir í samtökunum.
KENNEDY: Robert Kennedy öld-
ungadeildarþingmaður hefir til-
kynnt að hann muni hlíta þeim úr-
skurði sem felist í úrslitum for-
kosninganna, sem fram fara í Kali-
forníu í næsta mánuði. Er hann
var spurður I.vort af því mætti á-
lykta, að hann drægi sig í hlé, ef
hann biði ósigur í forkosningunum
svaraði hann, að það, sem hann
hefði sagt þyrfti ekki skýringa við.
KYRRSETNING: í Kfna hefvr
brezkur maður, David Crook, ko*a
hans, sem er fædd i Kanada, og
þrír synir þeirra, verið kyrrsett.
Táknmerkin ekki frá Scorpion
Bandaríkjaflotinn tilkynnir, a<‘ athuganir hafi leitt í ljós, að ekkert
bendi til að táknmerkin sem heyrðust og í fyrstu voru talin frá
Scorpion, geti verið frá honum. Leitinni að kafbátnum er haldið
áfram.
Novotny og sex öðrum vikið úr mið-
stjórn tékkneska kommúnistafiokksins
Kanada ætlar að viðurkenna
k'mverska alþýðulýðveldið
útlönd í morgun
útlönd í morgun
útlönd 1 morgun
útlönd