Vísir - 02.07.1968, Blaðsíða 9

V1SIR . Þriðjudagur 2. júlí 1968.
VIÐTAL
DAGSINS
er við Björn Arnórsson,sem er við efnafræðinám við háskó/ann / Uppsólum
Hann er kominn heim frá námi við erlendan háskóla, þegar heimurinn logar i stúdenta-
óeirðum — Með menntamónnum berast áhrif frá öðrum löndum, og við viljum vita,
hvernig er að dveljast langdvölum burtu frá heimalandinu
Hvemig er að stúdera
f Svíþjóð?
Jþað má segja að þetta sé í
fyrsta skipti, sem ég á
þess kost aö læra viö skóla.
Aðstaða og aðbúnaður allur er
svo gjörólíkur því, sem við eig-
um að venjast að vart er um
samanburð að ræða. Efnafræði-
deildin við Uppsalaháskóla er
talin með bezt útbúnu efna-
fræðistofnunum í heiminum í
dag, enda ekkert til sparað. Sú
saga er sögð, aö þegar prófess-
or Hágg, forstöðumaður deild-
arinnar hafi fyrst komið þang-
að, hafi deildin verið ( mikilli
niðurníðslu. Átti hann að hafa
opnað krukku, sem stóð á einu
tilraunaborðinu og hafi þá dauö
rotta, þakin kóngulóarvef, blas-
að við. Hvað sem nú satt er í
sögu þessari, þá er það víst,
að framfarir þarna á undan-
förnum árum hafa verið gífur-
legar, eins og reyndar á öllum
sviðum menntamála í Svíþjóð.
Til marks um stærð deildar-
innar má nefna, að ökkur voru
ætlaöir tveir dagar á stunda-
töflu til að kynnast stofnuninni
og þeirri starfsemi, sem þar
fer fram auk kennslunnar. Er
skemmst frá því að segja, að
þótt við gengjum í okkur harð-
sperrur, þá kynntumst við
ekki nema litlum hluta deildar-
Bjorn Amorsson
öfugt. Ekki alls fyrir löngu birtu
sænsk blöð fregnir frá klúbb
einum, þar sem aðgöngumiðinn
gilti sem happdrættismiði. Vinn-
ingurinn var nektardansmær
nokkur, kostakvenmaður, og
skyldi leysa út vinninginn á
sviöi stóru að viðstöddum full-
um sal áhorfenda. Lögreglan
blandaði sér £ málið í þann
mund, er dregið hafði verið í
happdrættinu og sá hamingju-
sami sigurvegari var á leiðinni
að sækja vinninginn.
Nokkrir klúbbar eru starfandi
f Stokkhólmi, þar sem hjón
mætast og hafa makaskipti.
Þykir viðkomandi aöilum þetta
hin mesta skemmtun og segja
ást sína til síns maka aukast við
hver skipti. Auðvitað ráðleggja
þeir öllum að taka upp venjur
þessar.
Til marks um ótakmarkað
hugmyndaflug sænskra, þegar
feimnismál eru annars vegar,
minnist ég auglýsingar, sem
tilkynnti að nú heföi Svenson &
Co. hafið sölu á kynlífsatriöum
— á segulbandsspólum!
Hvað um afskipti sænskra
stúdenta af þjóðmálum?
Áhugi stúdenta á þjóðmálum
bæði innamlands og utan, er
mjög álmennur. Þeir virðast
verja miklum tíma í að kynna
sér pólitískar stefnur og eru
//
Það er oft dýrt að vera fátækur"
Sjálfur lenti ég í því á fyrsta
degi mínum þarna að ramm-
villast í ranghölum byggingar-
innar. Lá mér við örvinglun,
þegar góöleg þvottakona hjálp-
aði mér út undir bert loft á ný.
Hvað um aðbúnað
stúdenta?
Sænskir stúdentar fá styrki
og lán frá ríkinu, sem nægir
fyrir fæði og húsnæöi, auk öl-
sopa viö hátíðleg tækifæri. Ég
hef spjallaö við sænska um
stuöning íslenzka ríkisins við
íslenzka námsmenn en við fá-
um 32.000.—: ísl. kr. á fyrsta
ári. Þykir þeim nú mikið koma
til íslenzkra stúdenta, hverja
þeir telja lifa á lofti einu sam-
an stærsta hluta ársins.
Við erum f skólanum frá átta
til fimm, fimm daga vikunnar.
Síðan tekur við undirbúningur
fyrir tilraunir, próflestur o.s.frv.
Má rétt ímynda sér hve mikill
tími er eftir til að vinna fyrir
fæði og klæði fyrir fjölskyld-
una. Auðvitað eru öll tækifæri
notuð til að skrapa saman aur-
um. Sænskir hafa þann hátt á
aö greiöa mönnum 30.00 s. kr.
fyrir blóðgjafir. Hef ég oft heyrt
þvi fleygt, að blóðbankinn í
Uppsölum sé einstaklega vel
birgur af blóði, . enda 20.000
stúdentar f borginni.
Stúdentafélög eru fjölmörg í
Uppsölum og er stúdentum
skylt að vera meölimir í ein-
hverjum þeirra. Eru félögin
kennd við hin ýmsu byggðalög
í Svíþjóð, en t>au veita sínu fé-
lagi stuðning með fjárframlög-
um og fleiru. Stúdentafélögin,
eða „nationirnar" eins og pau
eru kölluö, veita stúdentum
ýmsa aðstoð auk þess sem þær
halda uppi mikilli félagsstarf-
semi.
Hvað viðvíkur aðstoð, þá hafa
„nationirnar“ menn á sínum
vegum, sem veita stúdentum
holl ráð og leiðbeiningar bæði
hvað viðvíkur vandamálum i
námi, svo og búksorgum öðrum.
Einnig er hægt að fá þar svo-
kallað handlán, en það er lán
upp á 500.00 s. kr., sem menn
fá umvrðalaust' og vaxtalítið í
nokkra mánuði ef illa árar.
Félagslífið er óhemju mikiö.
Má þar nefna ódýrar leikhús-
ferðir, bæði í Uppsölum svo og
til Stokkhólms. íþróttastarfseihi
er svo almenn, að maður er
löngu hættur að kippa sér upp
við að sjá dósenta sína og kenn-
ara á harðahlaupum um götur
bæjarins eldsnemma , á morgn-
ana í fþróttabúníngi' éinum
saman. íþrót^tamót eru haldin,
þar sem. lið ,,nationanna“ Jeiða
saman hesta .sina o.s.frv. o.s.frv.
Á v laugardagsbftirmiðdögum
eru “svókölluð' laugardagskaffi,
en þá köma menn samah og
drekka kaffi, ýmist með kökum
eða koníaki eða sænsku púnsi,
en það er mikill dýrðarmjöður.
Eru fengnir menn á samkomur
þessar til aö halda fæður um
dittinn éða dattinih, en síðan
hefjast mismunandi heitar orð-
ræður fram eftir degi.
Danssamkomur eru ósjaldan.
Eru stúdentar ólatir viö að inn-
byrða mat og drykk, enda lýkur
samkvæmunum yfirleitt ekki
fyrr en undir morgun. Þykir
hin mesta óhæfa aö slíta sam-
kvæminu 'fyff' en allir hafa
fengið nóg/ og hafa horfið heim
á leið mismunandi hressir, en
oftast kátir. .., ; !'
Hvað um margumtalað
„frjálslyndi" Svía í
kynferðismálum?
Það er ekki andskotalaust
hve Svíar eru hrifnir af þessu
margumrædda „frjálslyndi“
sínu. Kveður svo rammt að. að
vart finnst sú tóbaksbúð, sem
ekki hefur sýningarglugga sina
þakta af klámritum og myndum,
sem hæglega geta dregið léttan
rauöan lit fram í kinnar sak-
lausra námsmanna íslenzkra.
En c'';i má venjast og nú geng-
ur maöur fram hjá gluggum
þessum án teljandi taugavið-
bragöa. Mjög hefur bókamark-
aður sænskur litazt af þessari
áráttu og má m. a. nefna er
einn dáindismaöur tók sig til
og endurritaði söguna um Rauö-
hettu. Endaði sagan f útsetn-
ingp hans á þann veg að allar
höfuðpersönur sögunnar gistu
eiha sæng, Rauðhetta, veiðimað-
urinn, amman og úlfurinn.
Kvikmyndirnar hafa ekki farið
varhluta af ósómanum eins og
íslendingar hafa reyndar kynnzt
af sýningum Stjörnubíós á
kvikmyndinni „Jag ár nyfiken
— gul“. Ég sá dóm um þá mynd
í sænsku vikublaöi hvar gagn-
rýnandinn hafði rékið augun í,
að karlmaðurinn í kynlifsatrið-
unum haföi ekki hugann við
það sem hann var að gera.
Kvað hann það einkar óraun-
verulegt og hrakyrti mjög, að
ekki skyldi betur vandað til
ástaratriöanna. En myndin
sópar inn peningum og meðan
einhver vil! kaupa, eru alltaf. .
nægir til að selja. .
Sænsk blöö eru uppfull af
auglýsingum frá ýmsum klúbb-
um, þar sem karlar geta kynnzt
„fordómalausu kvenfólki“ og
ólíkir íslenzkum kollegum sín-
um að því leyti, að þeir fylgja
skoðunum sínum óhikað eftir.
Rölta þeir gjaman lengri eða
skemmri vegalengdir baráttu-
málum sínum til stuðnings.
Stundum vill bregða við að
of langt sé gengið eins og í
Bástad, þar sem til átaka kom
milli lögreglu og mótmælenda,
sem söfnuðust saman til að
koma í veg fyrir landsleik í
tennis við Ródesíu. Varð ólga
mikil í kringum atburð þenn-
an, enda ótækt að líða ein-
hverjum hópi manna að vinna
að sigri málstaös síns meö of-
beldi.
Aftur er það annað mál, að
fréttaflutningur ýmissa blaöa
hér af nýafstöðnum óeiröum í
Stokkhólmi var nokkuð fróð-
legur, því ef fréttir þessar eru
sannleikanum samkvæmar, nef-
ur landiö, sem ég gisti f vetur
alls ekki verið Svíþjóð, þrátt
fyrir allar fullyrðingar lands-
manna í þá átt. "
Annars hefur hópur sænskra
stúdenta mikið dálæti á Marx,
Che, Castró, Maó o. fl. for-
sprökkum vinstri manna fyrr og
síðar. T. d. mátti sjá spjald i
fyrrnefndum kröfugöngum á
hverju stóð: „Stöndum okkur
félagar, við höfum 750 milljón-
ir Kínverja á bak við okkur!“
Annars ættum við að gæta
okkar á þVí að einblína ekki
um of á öfgaseggina, en athæfi
þeirra er oft uppblásið af
hneykslisblaðamennsku. Sænsk
stúdentafélög hafa stuðlaö að
ýmsum umbótum og þá gjarnan
í samstööu við kennara sína og
prófessora. Er samstaðan oft
mikil og meetti t. d. drepa á.
*>y-, y i 'i • i *
TÍSfflsm:
Komu úrslitin í forseta-
kosningunum þér á
óvart?

Gunnar Óskarsson: Já, svo
sannarlega. Ég hafði frekar bú-
izt við hinu gagnstæða. Mér
hefði fundizt, að Gunnar hefði
átt að vinna þetta. — Urslitin
voru sem sagt mjög óvænt.
Snjólaug Ólafsdóttir: Nei, ég
var alveg undir þetta búin, sér-
staklega sigurinn í Reykjavík.
Fyrir kosningarnar var ég að
vísu á Öðrú máli en flestir aör-
ir.

Ámi Johnsen: Já, allmikið. Ég
var viss um aö kosningarnar
yrðu tvísýnar, en bjóst alls ekki
við svona miklu atkvæðamagni
annars frambjóðandans. Ég
vona, að væntanlegum forseta
farnist vel í starfi.
Jón Þ. Ólafsson: Ég bjóst alltaf
við því að Kristján mundi sigra.
Það er hinn mikli atkvæðamun-
ur, sem kemur mér á óvart.
1*111«!
Stefán Vilhelmsson: Nei, hreint
ekki. Maður bjóst við þessu, þó
kannski ekki alveg svona mikl-
um mun í Reykjavík.
?»»v