Vísir - 04.07.1968, Blaðsíða 6

6
V í SIR . Fimmtudagur 4. júlí 1968.
TéiASÉÓ
Tom Jones
íslenzkur texti.
Heimsfræg og snilldar vel
gerð ensk stórmynd í litum
er hlotið hefur fimm Óskars-
verðlaun, ásamt fjölda annarra
viðurkenninga.
Albert Finney
Susannh York
Endursýnd kl. 5 og 9.
Bönnuð börnum.
serstæð og ógnvekjandi, ný,
amerísk mynd i litum og Pana
vision.
Peter Fonda
Nancy Sinatra
Sýnd kl. 5.15 og 9.
Bönnuð bömurr. innan 16 ára.
BÆJARBÍÓ
Ogmr frumskógarins
(The naked jungie)
Óvenju spennandi litmynd meö
Charlton Heston
Elanor Parker
Islenzkur texti.
Sýnd kl. 9.
Bönnuð börnum.
SJÝJA BÍÓ
Otrúleg furðuferð
íslenzkur texti.
Amerísk Cinema Sfope litmynd
Furðuleg ævintýramynd sem
aldrei mun gleymast áhorfend-
um.
Stephen Boyd
Raquel Welch
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
STJÖRNUBÍÓ
BRÚDURNAR
Islenzkur tcxtl.
Sýnd kl. 5. 7 og 9.
Bönnuð innan >4 ára.
Hættuleg tækni i uppsiglingu, sem getur haft
hræðilega misnotkun i f'ór með sér
LAUGARÁSBÍÓ
I KLÓM GULLNA
DREKANS
ISLENZKUR TEXTI
: ■
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð bömum.
T~fcr. Bryan Robinson, prófessor
við Emory-háskólann að
Atlanta í Georgíu í Bandaríkj-
unum, hefur starfað þar að til-
raunum og rannsóknum um
nokkurra ára skeið, sem hann
er að vísu ekki upphafsmaður
aö, en hefur þar nú forystuna,
svo ekki verður um villzt.
Þessar tilraúnir þykja þegar
hafa borið hinn merkilegasta
árangur, sefn fyllilega má gera
sér vonir um að orðið geti
mörgum til blessunar þegar
fram líða stundir, en einnig er
fyllsta ástæða til að óttast, að
apa. Úr viðtækinu liggja hárfín-
ar leiöslur gegnum höfuðkúp-
una, sem enda í örlitlum raf-
skautum í ýmsum hlutum heil-
ans. Um leiðslurnar má svo
senda örvægan rafstraum að
frumunum á þessum svæðum,
og getur sendandinn ráðið því
eftir hvaða Ieiðslu rafstraumur-
inn fer. Rafstraumurinn vekur
síöan ýmis geðhrif, en hver þau
eru, fer eftir því hver leiösla er
valin og hvaða frumuheildir
heilans verða fyrir straumnum.
Þannig má espa viðkomandi
apa til ofsalegrar reiði, án þess
Tækin eru tiltölulega smá, en þó irá smækka þau að mun
án þess það dragi úr starfi þeirra.

apar - fjarstýrðir menn
þar sé á ferðinrii tækni, sem
misnota megi með hinum skelfi-
legustu afleiöingum, ef óhlut-
‘ vandir aöilar ná tökum á henni.
Annað er líka merkilegt í sam-
bandi við þessar tilraunir. Þaö
eru áratugir síðan hugmynda-
ríkir rithöfundar sögðu þær fyr-
ir og árangurinn af þeim —
aö minnsta kosti þann nei-
kvæða.
Dr. Robinson fæst við fjar-
stýringu á öpum. Tæknilega má
skýra þá fjarstýringu þannig,
að örlitlu útvarpsviðtæki er
komiö fyrir á kolli viðkomandi
nokkur önnur ástæða komi til,
og eins vekja hann til vináttu
og ástúöar. Þannig má og valda
honum óstjórnlegri hræðslu eöa
fögnuði, allt eftir þvi, á hvaöa
rofa senditækisins stjórnand-
inn þrýstir.
Fyrst í stað gerði dr. Robin-
son þéssar tilraunir eingöngu
á smærri öpum, og í eins konar
framhaldi af frumtilraunum í
þá átt, sem hinn kunni lífeðlis-
fræöingur og Nóbelsverölauna-
þegi, dr. W. R. Hess í Ziirich
hafði áður gert á köttum. Nú
oröið eru þaö stóru aparnir, og
.................... ■ ■ ■ ■' ■■ •■■•■ ■
Apar, búnir
fjarstýringar-
viðtækjum,
iem ráða geð-
hrifum þeirra
og viðbrögð-
um.
mönnum skyldastir, sem dr.
Robinson hefur að tilraunadýr-
um. sjimpansar, górillur og
órangútanar. Þessar tilraunir
eru nú að ýmsu leyti á lokastigi,
áður en þær verða gerðar á
mönnum — að sjálfsögðu fyrst
og fremst í lækningarskyni og
undir strangri yfirumsjón lækna.
Það þykir nefnilega þegar
sannað, að meö þessari aðferð
megi að verulegu leyti lækna
ýmsa sálsjúkdóma, til dæmis
þunglyndi, reiðiköst sem stafa
af geðbilun og jafnvel æði á
vissu stigi. en feinnig vissa teg-
und flogaveiki. Megi ýmist
lækna þessa sjúkdóma algerlega,
eðg, haldai þeimi í iskefjum með
þVf að éridúrtáka' Sendirigarnar
inn’ ■ viss frumuheildásvæði
heilans með nokkru millibili.
En — og það „en“ hefur mikla
áhættu í sér fólgna ... en það
er og talið, að geimvísindastofn-
anir hafi ekki hvað minnstan
áhuga á þessari nýju tækni.
Það mundi opna nýjar Ieiöij-
á sviði geimferöa að geta þann-
ig fjarstýrt geimförunum meö
slíkum sendingum frá stjórnar-
stöðvum á jörðu niðri. Ekki
einungis að láta þá. sofna og
hvíla sig á vissum tíma og
vakna til starfa á vissum tíma,
héldur og að viöhalda kjarki
þeirra og áræði á hverju sem
gengur . . iafnvel að láta þá
framkvæma viss handtök á viss-
um tíma, svo engu skeikaði.
Og þarna erum við einmitt
komin að því skelfilegasta, f
sambandi viö þessa uppfinningu,
og þá misnotkun, sem hún býð-
ur heim, komizt hún f hendur
óhlutvöndum mönnum. Og því
skyldi hún ekki gera þaö. Hún
er ekki svo flókin, tækin ekki
svo margbrotin, að valdhafar
geti ekki látið vísindamenn sína
leika hana eftir. Einfaldasta og
augljósasta hugsanlega dæmið
um misnotkun slíkrar fjarstýr-
ingar á mönnum, eru fjarstýrð-
ir herir; fjarstýrðir orrustuflug-
menn og sjálfsmorðssveitir. En
það má lfka gera ráð fyrir öllu
„friðsamlegri" misnotkun —
fjarstýrðum kjósendum og alls
konar fjarstýröum hópum, sem
í raun réttri væru skilyrðis-
lausir þrælar þess valds, sem
yfir senditækjunum, réði. Það
má líka gera ráð fyrir, að viö-
tækin verði smám saman gerð
svo Iítil, að unnt sé að koma
þeim fyrir innan höfuðkúpunn-
ar — t. d. f ennisholunum,
þannig að viðkomandi gæti ekki
losað sig við þau þótt hann vildi,
en á því vrði lítil hætta, þegar
hann væri kominn undir áhrif
þeirra.
Mörgum þykir þegar meir en
nóg um þá óbeinu fjarstýringu,
sem hvarvetna hefur verið
komið á að meira eða minna
leyti í sambandi við fjölmiðlun-
artæknina, sem óneitanlega mót-
ar viðhorf manna f dag á ýms-
um sviðum umfram það sem
æskilegt getur talizt. Flest þessi
fjölmiðlunartæki voru upphaf-
lega fundin upp mannkyninu til
aukinna þroskamöguleika, og
gegna óneitanlega enn því hlut-
verki að verulegu leyti. Enginn
mun þó kominn til að neita bví,
að þau hafi líka verið og séu
herfilega misnotuð Þannig vill
það oftast verða, flest hefur
sfna jákvæðu og neikvæðu hlið
fyrir atbeina mannsins sjálfs.
Þessi uppfinning að sjálfsögðu
líka. Nema hvað hin neikvæöa
hlið hennar virðist svo hættuleg
í misnotkun. að það skal hug-
myndaríka rithöfunda til að lýsa
henni — og spurning hvort i-
> myndunarafl þeirrv. spannar til
fulls það hættusvæði.
Njósnafórin mikla
íOperation Crossbow)
Ensk stórmynd með:
Sophia Loren
George Papparr’
tslenzkui texti
Sýnd kl. 5 og ó.
Bönnuð innan 14 ára.
Lokað vegna sumarleyfa
TÓNAFLÓÐ
Sýnd kl. 5 og 8.30.
I skjóli næturinnar
Miög spennandi ensk kvikmvnd
i eslie Caron
> \ ;
David Niven.
Bönnuð innan 16 ára
Sýnd kl. 5 og 9.
HAFNARBÍO
AUSTURBÆJARBIO

a

<-iKaana