Austanfari


Austanfari - 24.06.1922, Blaðsíða 1

Austanfari - 24.06.1922, Blaðsíða 1
AUSTANFARI RITSTJÓRI OG EIGANDI: GUDM. G. HAGALÍN 1. tbl. Seyöisfiröi, 24. júní 1922 1. árg. Opið bréf til (slendinga. íslenzkir lesendur! er nú skal úr hlaði fylgt nýju blaði hér austanlands, þykir vel til fallið, svo sem venja er, að fylgja því með nokkrum orðum. Fyrir ýmsra hluta sak- ir, sem ei skal hirt hér um upp að telja, hætti blaðið „Austurland" að koma út, en sem menn nú sjá, hefur hér „Austanfarí“ göngu sína. Um stefnu hans skal ekki margt sagt, en þó þykir þörf á að taka fram nokkur atriði. Skal þá á því byrjað, sem ritstjóra og eiganda blaðsins þykir ekki minstu máli skifta, sem er, að „Austan- fari“ mun ekki óeinarðari en „Austurland'* og mun lítt hlífast við, þá er því er að skifta og þörf þykir. Ennfremur skulu menn ekki láta koma á sig hyk, þó að nokkuð verði hann einþykkur og hirði eigi um á götu þjóðmálanna að kveðja vinarkossi hvern þann, er hann mætir. Annars skal það fram tekið, að hann mun þeim að málum fylgja, sem heimta athafnafrelsi einstak- lingsins í verzlunar- og atvinnu- málum, en vera þeim með öllu andstæður, er vilja teygja slík mál inn í stjórnmáladeilurnar og hefta með því eðlilegan þroska og framþróun einstaklinga og heildar á því sviði. Hann mun og krefj- ast alls þess athafnafrelsis ein- staklingnum til handa, sem sam- ræmt er því siðferðisstigi er þjóð- irnar nú standa á í hinum ment- aða heimi. Sé þar aftur á móti eitthvað það, er honum þyki að betur megi fara, þá mun hann að því vinna að breyta skoðun manna á þeim efnum og vekja fyrir þeim áhuga, og fyrst að því loknu mæla með lögbanni á hverju einstöku sviði. Mun „Austanfari“ þar velja sér kjörorðin, sem aldrei verður of oft á minst: Með lögum skal land byggja, en með ólögum eyða. Halda mun hann fast við það í fari íslenzku þjóðarinnar, sem hann sér að styður að viðhalds- dygðum hennar og einkennir hana sem vaxandi menningarþjóð, en reyna að víkja öllu því úr sæti, sem fúið er og rotið, þótt ein- hverir kunni þeir að vera, er vilji því eigi þoka um set. Erlendum straumum mun hann taka tveim höndum, séu þeir eigi til að koma losi á þjóðfélag vort og eigi of- vaxnir vexti þess og viðgangi. Tildur alt og prjál, sem ekkert hefur mann- eða þjóðgildi, mun blaðið verða óhlífið við, hvort sem það læðist „eykjum með flæða“ um haf utan, eða er ís- lenzkt illgresi. Aftur á móti mun „Austanfari" standa á verði um virðingu þjóðarinnar og eigi meta hana að fiski eða smjöri, þá er mikið reynist í húfi að vera. Qagnvart sambandsþjóð vorri, Dönum, mun blaðið gæta alls vel- sæmis og allrar virðingar, en standa þó jafnan við rétt vorn og krefjast þess, að vér komum fram sem fyllilega frjáls og sjálf- stæð þjóð, sem að eins verði að sníða sér stakk eftir vexti, en hvorki þurfi að sotkja athafna- frelsi sitt út eða inn á við til Dana né nokkurrar annarar þjóð- ar. Loks vill „Austanfari11 á það minnast, að hann lítur svo á, að hann sé eigi einungis blað Aust- firðinga, heldur lands alls og þjóðar. Þó mun hann láta sig öðru framar skifta austfirzk mál og vera jafnan fús til að flytja það, er Austfirðingum er nauðsyn á fram að koma. Undantekningarlaust mun blað- ið gera það að reglu að taka aldrei nafnlausar greinar, og því að eins greinar með dulnefnum, að ritstjórinn þykist bæði geta borið á þeim siðferðilega og laga- lega ábyrgð. Að síðustu skal vikið nokkrum orðum að því, er skiftir hag blaðs- ins. Vill ritstjóri og eigandi biðja þess alla þá, er blaðið kaupa, að reynast skilvísir og reglusamir kaupendur — og lofar því í staðinn, að gera alt er í hans valdi stend- ur til að hver og einn fái blaðið með fljótum og góðum skilum. Er hvorttveggja þetta nauðsynlegt kaupendum og útgefanda — og komi fram einhver vanskil, biður hann þá, er fyrir þeim verða, að láta sig vita, svo fljótt sem unt er. Að lokum skal öllum óskað árs og friðar — góðs gengis til lands og sjávar. Guðm. G. Hagalín. Landskjörið. „Austanfari" hefur svo síðla göngu sína, að varla muit hann kominn verða fyrir kjördag í sveit- ir upp. En eigi þykir honum hlýða að fara eigi nokkrum orðum um lista þá, er frarn hafa verið bornir. Fyrst skal þá fáum orðum farið um það, hversu því er far- ið, að eigi eru allir þingmenn þjóðarinnar kosnir fyrir sérstök kjördæmi hingað og þangað um landið. Sá mun tilgangurinn með landskjörinu, að í þinginu sé flokkur manna, sem valinn sé af allri þjóðinni og sýni hina sönnu skoðun hennar á málunum, án þess að þar komi til greina hreppa- pólitík og önnur smámunasemi og þröngsýni, er oft ræður miklu um kjördæmakosningar. Efrideild- arþingmennirnir landskjörna eiga því að vera einskonar spegill þjóð- arviljans og um leið fastur stofn vits og víðsýnis í þinginu, þar eð búist er við, að valdir muni mik- ilhæfari menn til þingsetu við landskjör en við kjördæmakosn- ingar. Að þessu athuguðu skal nú nokkuð minst á listana og flokka þá, sem að þeim standa. II. A-listann skipa jafnaðarmenn, svokallaðir. Hefur ritstjóri „Aust- anfara“ oftlega í,Austurlandi‘ látiðí ljós skoðun sína á þeim flokk. Vita það allir, að enn sem komið er, hefur meðal þeirra mestu ráðið maður, sem bezt hafa virzt láta æsingar og úlfaþytur, maður, sem hefur aldrei um daga sína unnið það er kallast megi manns- verk og aldrei mun geta unað neinu starfi. Hann hefur að vísu haft á hendi ritstjórn blaða þeirra, er flokkurinn hefur gefið út, en minst af þeim skrifað sjálfur og verið mjög flöktandi. Á vetri síð- asta vita allir afrek hans, og mun í sérstakri grein því máli hald- ið vakandi, því svo 'virðist sem jafnaðarmönnum íslenzkum þyki sómi að skömmunum og hyggist nú nota sér til fylgisauka hneykslisframkomu Ólafs Friðriks- sonar frá í vetur. Þá héldu menn þó um hríð, að flokkurinn mundi ætla að losna við Ólaf, sem gert hafði og gerir enn blað hans að Bolsivikkamálgagni, svo að sem fjarlægast geti það orðið heil- brigðri skynsemi. Hvaða erindi á yfirleitt jafnaðarstefnan til vor ís- lendinga, hvað þá Bolsivismi? Slíku mun ekkifljótsvarað afmönn- um flokksins. Hér er erfitt áfram að komast, oft og tíðum, atvinnurekst- urinn stopull og vandfarið með stór fyrirtæki. Á einu ári mundi sameiginlegur rekstur þjóðarbús- Tannlækningar. Frá 18. júlí til 18. ágúst stunda eg undirritaður tannlækningar á Seyðisfirði og ættu menn að nota sem bezt tækifærið til að bæta tennur sínar eða fá sér nýjar. — Virðingarfylst Hallur Hallsson. ins, undir misjafnri stjórn, geta hleypt þjóðinni í það skuldafen, er gerði hana með öllu gjaldþrota og þý erlendra okurkarla og stjórnmálaglæframanna. Einstakl- ingsatorkan hefur jafnan orðið oss drýgst og einstaklingsbúskap- urinn mun reynast oss happasæl- astur. Hver maður sníður sér starf að sínu viti og sínum hæfi- leikum. Hann hefur á því fullan skilning — og fulla útsýn yfir verka- hringinn. Hann veit hve mikið hvílir á honum, finnur ábyrgðina og sníður sér stakk eftir vexti í lífsþörfum sínum. Árangurinn verð- ur sá, að hann l#ir af með sig og sína vondu árin, þó að nokk- uð þrengi að, fær svo á ný góða daga, þá er úr rætist, og ber þá tilfinningu fyrir brjósti, er bjargar sjálfsvirðingu hans og starfshvöt- um, að hann sjálfur hafi yfirstigið með heiðri og sóma alla erfið- leika, er að steðjuðu. Sé sami maður aftur á móti verkamaður þjóðfélagsins eða leiguliði þess, krefst hann jress, að hann fái í tíma og ótíma 'nægilega mikið til að geta „búið í rúmgóðri íbúð“, haft gnægð fata og fæðis og s. frv. Afleiðingin af vondu árunum veröur því sú, sem áður hefur veriö á drepið, að erlendir okur- karlar og þjóðmálalegir glæfra- menn hneppa á endanum land og þjóð í hnappheldu skulda og fjár- glæfra. Og hvað er það, sem ís- lenzkir jafnaðarmenn klifa á í tíma og ótíma? Hærra kaup, hærra kaup, hvernig sem þjóðar- búskapurinn gengur og hversu sem þrengir að þeim, er alla á- byrgðina bera á herðum sér. Og hvað hafa þeir gert? Komið af stað nokkrum verkföllum, er kost- að hafa þjóðarbúskapinn nokkur hundruð þús. Vakið óánægju og sundrung — og því af fremsta megni spilt fyrir eðlilegu nauðsynjastarfi heilbrigðra stjórnmálaflokka. Jafn- aðarmannaflokkurinn hefur þannig verið teymdur af nokkrum ábyrgð- arlausum lýðskrumurum, er skortir víðsýni og samvizkusemi til að þeim megi verða trúað fyrir þjóð-

x

Austanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Austanfari
https://timarit.is/publication/242

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.