Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.1983, Blaðsíða 32

40
DV. FÖSTUDAGUR18. MARS1983
Lánum til orkuspar
andi aðgerða hefur
fækkað stórlega
— umsóknir mun færri á síðasta ári
en árið 1981
Lánum til orkusparandi viögeröa á
húsum fækkaöi verulega á síöasta ári.
Ariö 1981 voru veitt 189 slík lán en í
fyrra aöeins 104. Umsóknum um þessi
lán hefur fækkaö í hlutfalli viö lánveit-
ingarnar því aö flestir þeir sem sækja
umlánin fáþaufyrreöasíöar.
Helgi Guömundsson, deildarstjóri
hjá Húsnæöisstjóm ríkisins, sagöi aö
meöallán í fyrra heföi verið 52.200
krónur. Á árinu 1981 var þaö hins veg-
ar 31.500 krónur. Lánaö er til þess sem
metiö er aö kosti aö framkvæma helm-
inginn af þeirri viðgerö sem gera þarf.
Ekki sagðist Helgi geta sagt til um þaö
hví áhugi manna á lánunum hefði
minnkaö svo mjög. I grein sem Sigurö-
ur Tómasson, starfsmaöur Orkuspam-
aöarnefndar, skrifaöi á neytendasíðu
DV í fyrradag segir aö þessi fækkun á
umsóknum skjóti mjög skökku viö þeg-
ar lesnar em í dagblööum fréttir af
óhófseyðslu á orku. Lætur hann meö
þessu að því liggja aö áhugi manna á
því aö spara orkuna sé kannski meiri í
oröi en verki.
Þaö sem af er þessu ári hafa aöeins 3
umsóknir borist um lán til orkuspar-
andi aðgerða. Sex slíkar umsóknir bár-
ust á síðasta ársfjóröungi síöasta árs.
Þessi tímabil hafa þótt köld og hefði
því kannski veriö ástæöa til orkusparn-
aöar.
Lánin skiptust þannig eftir lands-
fjórðungum: Á Vesturland fóm 10 (29
árið áöur), á Vestfirði 20 ( 57 áriö áö-
ur), Noröurland vestra 8 (13 áriö
áöur), Noröurland eystra 5 (17 áriö áð-
ur), Austurland 46 (54 árið áöur),
Suöurland 13 (17 áriö áöur) og á
Reykjanes fóm 2 lán, sama tala og áriö
1981. Rétt til lána eiga þeir, sem búa
viö olíukyndingu, rafhitun og tvær
hitaveitur, á Egilsstöðum og Suður-
eyri. Athygli vekur eftir fréttir í sjón-
varpi á föstudaginn um mikinn upphit-
unarkostnaö á Egilsstöðum aö engin
umsókn hefur borist þaöan.
Annaö mál er að lán til alhliöa endur-
bóta á húsum hafa aukist mjög. Þar
inni í em eflaust miklar úrbætur í
orkueyðslu. Slík lán era veitt til þeirra,
sem ætla út i endurbætur, sem kosta
yfir 217 þúsund og búa í 20 ára húsum
eöa eldri.
DS
Trjákvoðuverksmiðja á Húsavík:
Viðunandi
arðsemi
Finnska verkfræðifyrirtækiö Ekono
hefur nú skilaö skýrslu til iönaöarráöu-
neytisins um hagkvæmni og arðsemi
trjákvoöuframleiöslu hér á landi.
I skýrslunni segir að niöurstöður
arösemiútreikninga séu viðunandi, en
þó þyrfti aö lækka framleiðslukostnaö
frá því sem áætlaö hafi veriö til aö
bæta arðsemi og samkeppnisstööu
verksmiðjunnar. Afkastavextir eru
áætlaöir 12,2% miðað viö full afköst.
Stofnkostnaöur verksmiðjunnar er
áætlaður rúmir tveir milljarðar króna,
án vaxta á byggingartíma og rekstrar-
fjármagns, en þar af em 255 milljónir
áætlaöar í hafnarmannvirki á Húsa-
vík. Viö þaö hefur veriö miðað að verk-
smiðjan rísi á Húsavík ef af fram-
kvæmdum verður, en staðarvalsnefnd
iönaöarráöuneytisins vinnur þó enn aö
athugun á þeim þætti.
1 skýrslunni er gert ráö fyrir að verk-
smiöjan myndi framleiða um 150 tonn
af trjákvoðu, sem nota mætti viö
vinnslu á dagblaöapappír og pappírs-!
þurrkum, en þaö er svipuð afkastageta
og hjá stærstu verksmiðjum í þessari
iöngrein. Flytja þyrfti inn um 300 þús-
und tonn af viðarbolum á ári, sem hrá-
efni til verksmiðjunnar, og benda
athuganir til aö hagkvæmast væri aö
kaupa þaö frá Kanada. Gert er ráð fyr-
ir því aö meirihluti framleiöslunnar
myndi fara á markað í Vestur-Evrópu
eöa allt aö 65% og um 20% til Banda-
rikjanna. Starfsmannafjöldi verk-
smiðjunnar er áætlaöur 133 menn.
Ýmsar athuganir þurfa aö fara fram
áöur en hægt verður aö taka afstööu til
hvort ráöist verður í framkvæmdir.
Kanna þarf frekar hvernig staöiö verð-
ur aö hráefnisöflun, markaðsmál og
væntanlegt söluverö afuröa. Þá mun
þurfa að fara fram tilraunavinnsla til
aö ganga úr skugga um hvort hráefnið
stenst gæðakröfur. Ef af framkvæmd-
um verður er reiknaö meö að erlendir
aðilar eigi hlutdeild í verksmiðjunni til
aö tryggja langtímasamninga um
kaup á vemlegu magni afuröanna.
ÓEF;
Áhugameim um jafnrétti nilli landsMuta:
Telja kjördæma-
málið of lítið rætt
Hópur áhugamanna úr Vesturlands-
kjördæmi um jahirétti milli landshluta
hélt fund í Borgarnesi þann 8. mars
síöastliðinn. Urðu menn sammála um
að umræða um jöfnun atkvæðisréttar
hefði verið mjög einhliða og veigamikl-
ir þættir hefðu gleymst.
Má þar nefna ýmiss konar misrétti,
sem dreifbýlisbúar veröa aö þola, svo
sem í verölagningu orku og símaþjón-
ustu. Fundurinn álítur að ef umræðan
um jafnrétti íbúa landshlutanna á aö
vera marktæk, hljóti hún aö taka til at-
riða sem þessara.
Fundarmenn ákváöu aö vinna sam-
an aö raunverulegu jafnrétti allra
landsmanna og heitir fundurinn á þing-
menn kjördæmisins að halda vöku sinni í
þessummálum.
Pétur Valdimarsson kom frá Akur-
eyri og kynnti stofnun og starfsemi
hliðstæöra samtaka á Akureyri.
Bráöabirgöastjórn skipa: Þorvaldur
H. Þóröarson Stykkishólmi, Kristinn
Jónsson Búöardal og Ríkharð
BrynjólfssonHvanneyri. PÁ
LOKAÐ
Sædýrasafnið i Hafnarfirði hefur aldrei náð að verða sá unaðsreitur sem margir dýragarðar erlendis eru.
Þeir, sem að safninu standa, segja fjárskort vera ástæðuna en ekki eru aiiir á sama máii. En hver sem
ástæðan er — safnið er lokað og hefur verið það i tvö ár.
Samband dýraverndunarfélags íslands
með áskorun til menntamálaráðherra:
Dýrín í Sædýra-
safninu verði
flutt burt þaðan
Samband dýraverndunarfélaga Is-
lands hefur nýveriö sent áskorun til
menntamálaráöherra um að láta
flytja þau dýr, sem enn lifa í Sædýra-
safninu í Hafnarfirði, í önnur söfn
erlendis eöa lóga þeim ella.
I áskoruninni er sagt frá því að
rúm tvö ár séu liðin síöan Sædýra-
safninu var lokaö almenningi vegna
mikils f járskorts. I maí 1982 hafi for-
ráðamenn safnsins sótt um heimild
til aö opna þaö aftur en þaö leyfi hafi
ekki verið veitt. Rétt sé að geta þess
aö safnið hafi alltaf veriö rekiö meö
undanþágu en ekki fullu rekstrar-
leyfi, þar sem þaö hafi hvergi nærri
fullnægt kröfum um dýragaröa. Síö-
an segir: „I sambandi viö umsókn
um opnun safnsins í maí 1982 var
lögö fram mikil áætlun um aukna
starfsemi í safninu og nam áætlaður
stofnkostnaöur kr. 25.000.000,- —
tuttugu og fimm milljónum króna.
Ekki var gert ráö fyrir að ein króna
af þessum kostnaði færi í aö bæta aö-
búnað þeirra dýra sem fyrir em í
safninu. Hefur þó ástand safnsins og
vanbúnaöur verið stanslaust vanda-
mál sbr. bréf Páls A. Pálssonar, yfir-
dýralæknis, dags. 23.2. 1977 o.fl.
Augljóst er aö framangreindar
skýjaborgir hafa einungis veriö ætl-
aðar til aö slá ryki í augu þeirra
aöila, sem forráöamenn safnsins
hafa reynt að ná framlögum frá til
rekstrar safninu. Þessar blekkingar
hafa ekki náö tilgangi sínum, þvi aö
illa gengur aö tryggja safninu fram-
lag frá opinberum aðilum.”
Vitnað er í skýrslu sem Hagvangur
geröi í apríl 1982 um arðsemi yfir-
byggðs skemmtigarös. Þar kemur
fram að á ámnum 1977—1981 hafi
hagnaður safnsins af hvalveiðum,
framreiknað til verölags í april 1982,
ásamt styrkjum, veriö 21545.000
krónur. Sú staðhæfing að bygging
hvallaugar hafi reynst fjárhag
safnsins ofviöa, dns og forráöamenn
safnsins hafi boriö við, standist því
ekki. „Þaö er öldungis óskiljanlegt
og ósæmilegt aö liða þaö,” segir í
áskorun Sambands dýravemdunar-
félaga Islands til menntamálaráö-
herra, „aö þessi dýr séu misnotuð á
þennan hátt, til aö forstöðumaður
safnsins og samstarfsmenn hans geti
stundað hvalveiöar og selt hvali til
annarra þjóða, sjálfum sér til fram-
dráttar en ekki þeim dýrum, sem nú
eru í safninu, í skjóli þess að þeir reki
dýragarö á Islandi og að þaöan komi
hvalirnir.” jgjj
Höfum beðið í tvö ár
eftir rekstrarleyfi
— segir Hörður Zóphaníasson, st jórnarf ormaður
Sædýrasafnsins
„Sædýrasafniö hefur beöiö eftir
svari viö beiðni um rekstrarleyfi í
tvö ár og þaö væri löngu búið aö gera
á því andlitslyftingu og opna þaö al-
menningi ef rekstrarleyfi hefði veriö
fyrir hendi.” Þetta sagöi Höröur
Zóphaníasson skólastjóri, sem er
stjórnarformaður Sædýrasafnsins í
Hafnarfiröi, vegna áskomnar Sam-
bands dýravemdunarfélaga Islands
til menntamálaráðherra. I ööm lagi
hefur stjóm safnsins margsinnis ít-
rekað þann möguleika aö hætta
rekstri safnsins og leggja þaö niöur,
en fjölmargir aöilar hefðu látið þá
skoðun í ljós aö reyna ætti aö bæta
rekstrargrundvöll fyrirtækisins og
halda rekstrinum áfram. I þeim hópi
vom meöal annarra bæjarráö
Hafnarfjaröar og þingmenn Reykja-
neskjördæmis. Meöal annars þess
vegna hafi safninu veriö haldiö gang-
andi þó að þaö hafi ekki veriö opiö al-
menningi i langan tíma.
Höröur sagöi aö stjórn safnsins
hefði látið teikna framtíðarhús fyrir
meginstarfsemi safnsins. Sædýra-
safniö hafi greitt af þessu allan
kostnaö enda líti stjómin svo á að
teikningamar og áætlun sem Hag-
vangur geröi í fyrra um starfsemi
safnsins sé undirstöðuatriði þegar
tekin er ákvöröun um f ramtíö þess.
I áskomn Sambands dýravemdun-
arfélaga, sem Jórann Sörensen skrif-
ar undir, er sagt frá því aö henni og
fulltrúa sambandsins í dýravernd-
amefnd ríkisins hafi veriö bannaöur
aðgangur að Sædýrasafninu þann 22.
janúar, daginn eftir brunann, sem
varö í ljónahúsi safnsins. Um þaö
sagöi Hörður aö vegna langrar og
leiðinlegrar reynslu af rangfærslum
og ósanngirni þeirra Jómnnar
Sörensen og Sigríðar Ásgeirsdóttur,
um málefni Sædýrasafnsins, hafi for-
stöðumaöur neitað þeim aðgangi aö
safninu, enda hafi það ekki verið opiö
almenningi. Hins vegar hafi tveir
lögreglumenn gert skýrslu um
ástand safnsins um þetta leyti og þar
hafi komiö fram meöal annars, aö
annaö hafi ekki verið að sjá en allt
hafi verið í lagi með dýrin. Ennfrem-
ur sagði Höröur aö strax eftir bmn-
ann hafi veriö ákveðið að gera gagn-
gerar breytingar viö endumýjun á
apa- og ljónahúsinu. Miövikudaginn
9. mars hafi byggingamefnd Hafnar-
fjaröar samþykkt nýjar og breyttar
teikningar aö sliku húsL
Varöandi þau ummæli Jórunnarað
forstöðumaöur Sædýrasa&isins
stundi hvalveiöar, sjálfum sér til
framdráttar, en ekki til að bæta aö-
stööu dýranna í safninu, vildi Höröur
ekki segja annaö en aö hann mót-
mælti því. Taldi hann þetta ærumeið-
andi ummæli og myndi forstööu-
maöurinn liklega leita réttar síns.
JBH