Dagblaðið Vísir - DV - 13.05.1989, Blaðsíða 2

2
LAUGARDAGUR 13. MAÍ 1989.
Fréttir
Hörð gagnrýni ríkisendurskoðunar á störf Jóns Helgasonar:
Einn milljarður
án lagaheimilda
- forsetar þingsins ákveða viðbrögð Alþingis eftir þingslit
Jón Helgason og Ingi Tryggvason skrifa undir búvörusamninginn umdeilda.
Að sögn Guðrúnar Helgadóttur,
forseta sameinaðs þings, hafa forset-
ar þingsins ekki ákveðið viðbrögð við
skýrslu ríkisendurskoðunar um
framkvæmd búvörulaga.
Sú skýrsla er harðorð gagnrýni á
framkvæmd þeirra laga og meðal
annars er Jón Helgason, þáverandi
landbúnaðarráðherra, sakaður um
að hafa úthlutað fullvirðisrétti langt
umfram samþykktir Alþingis og að
reglugerðir hans hafi ekki átt sér
lagastoð.
Guðrún sagði að forsetar þingsins
hefðu rætt skýrsluna en vegna anna
yrði þeim viðræðum frestað þar til
eftir þingslit.
Einn milljarður án
nokkurra lagaheimilda
Samkvæmt skýrslu ríkisendur-
skoðunar hefur framkvæmd búvöru-
laga orðið allt önnur en lögin, sem
Alþingi samþykkti, gerðu ráð fyrir.
Ríkisendurskoðun telur að þær
breytingar, sem gerðar voru á reglu-
gerðum um framkvæmd laganna
árið 1987, „eigi sér ekki lagastoö".
Jón Helgason, þáverandi landbúnað-
arráðherra, gaf samkvæmt þessu út
reglugerðir án þess að hafa heimild
tíl þess í lögum. Samkvæmt þessum
reglugerðum var úthlutað fullvirðis-
rétti sem var umfram þær verð-
ábyrgðir sem búvörulögin gerðu ráð
fyrir. Þessi ólöglegi fullvirðisréttur
jafngildir um 2.800 til 2.900 tonnum
á samningstímanum en samningur-
inn gildir til 1992.
í skýrslunni segir:
„Ríkisendurskoðun álítur að ríkis-
valdið sé ekki bundið af greiðslu-
skyldum í formi verðábyrgðar vegna
fuilvirðisréttar sem úthlutað hefur
verið á fyrrgreindan hátt. Þá fram-
leiðslu yrði að flytja út og er kostnað-
ur vegna útflutningsbóta áætlaður
um 1 milljarður króna.“
Með öðrum orðum: Reglugerðin,
sem Jón Helgason setti án nokkurrar
lagaheimildar, mun kosta ríkissjóð
um 1 milljarð króna.
Hættið að misnota
Framleiðnisjóð!
Ríkisendurskoðun gagnrýnir Jón
Helgason fyrir að vinna gegn sam-
þykktum Alþingis á fleiri vegu. í
skýrslunni segir að með samningi
hans við Stéttarsamband bænda hafi
möguleikar Framleiðnisjóðs tíl að
sinna hlutverki sínu verið skertír
verulega.
„Alltof stór hluti af ráðstöfunarfé
sjóðsins hafi farið.til viðhalds hefð-
bundinna búgreina. Það sama gildir
um tilmæli stjómvalda um aö Fram-
leiðnisjóður veiti fé til loðdýraræktar
vegna rekstrarvanda greinarinnar
en það fé hefur aðallega verið í formi
ódýrra lána,“ segir meðal annars í
skýrslunni.
Ríkisendurskoðun áminnir stjóm-
völd síðan um að nota sjóðinn ekki
frekar til aðgerða vegna rekstrar-
vanda hefðbundinna búgreina og
loðdýraræktar.
Of miklar útflutnings-
bætur og skuldbindingar
í skýrslu ríkisendurskoðunar kem-
ur fram að Framleiönisjóður hefur
nú þegar skuldbundið sig með samn-
ingum til lengri tíma en hann hefur
fjárveitingar tíl. Samkvæmt lögum
um sjóðinn hefur hann ekki tekju-
stofn nema til ársins 1992. Ríkisend-
urskoðun áminnir stjórn hans um
að gæta þess að eiga fé þá til að greiða
niður þá samninga sem gilda til
lengri tíma. í þessari áminningu felst
að annars sé sjóðurinn í raun að eyöa
fjánnunum ríkissjóðs án samþykkis
Alþingis.
í skýrslunni kemur einnig fram að
framlög ríkisins til útflútningsbóta
umfram áætlanir búvörulaga hafi
numið um 588 milljónum króna.
Hluti af þessu. eða um 158 milljónir,
er tilkominn vegna vaxta sem hafa
komið til vegna dráttar á því að ríkið
gerði upp við afurðastöðvamar. Eftir
standa 430 milljónir.
Markmiðin enn
langt undan
Þetta er einungis lítill hlutí þeirrar
gagnrýni sem kemur fram í skýrslu
ríkisendurskoðunar. í henni kemur
einnig glögglega í ljós hversu fjarri
framkvæmd búvörulaga er því aö ná
markmiðum þeirra. í skýrslunni
kemur fram að spár um innanlands-
neyslu hafa verið um 2.500 tonnum
of háar á síðustu þremur ámm.
Minni framleiðslu má að stórum
hluta rekja til niðurskurðar á riðufé.
Ríkisendurskoðun gerir ráð fyrir að
stærsti hlutínn af þeirri framleiðslu,
sem þannig hefur dottíð út á undan-
förnum ámm, komi aftur inn eftír
tilskihnn tíma. Niöurstaða ríkisend-
urskoðunar er sú að áriö 1992, þegar
búið átti að vera að aðlaga fram-
leiðsluna innanlandsmarkaði, verði
kindakjötsframleiðslan 3.000 tonnum
of mikfl og mjólkurframleiðslan 4 til
5 milljón lítrar umfram innanlands-
neyslu. Til þess að ná markmiðum
búvörulaga þyrfti því að fækka
kindabúum um 400 og mjólkurbúum
um60fyriráriðl992. -gse
Jón Ragnarsson eigandi Hótel Arkar:
Gistirými auktó
um 50 prósent
- ætlar að eiga Hótel Vaihöll áfram
„Ég hef miklar væntingar um „Sú hugmynd er frá. Ég ætla að
glæsilegan rekstur hér á Hótel Örk. reka bæði hótelin. Það er hægt að
Gistirýmiö veröur aukið um 50 pró- samnýta þau á ýmsan hátt,“ sagði
sent. Hér eru 60 herbergj og þeim Jón.
veröur fjölgaö i 90. Ég vona að þau Jón'hefur ekki ráöiö hótelstjóra
herbergi verðj komin í notkun um en reiknar meö að gera það fljót-
mitt sumar. Útreikningar, sem ég lega. Hann tekur við rekstrinum
hef gert, sýna að þetta getur orðið l. júní.
fýsilegur kostur þegar búiö er að Framkvæmdasjóöur seldi Jóni
fjölga herbergjunum. Þaö era Hótel Örk á 265 milljónir. Hluti
komnar margar bókanir fyrir sum- kaupverðsins var greiddur með
arið svo þetta lítur vel út,“ sagði kvikmyndahúsinu Regnboganum.
Jón Ragnarsson, eigandi Hótel Jónvildiekkigefaupphversumik-
Arkar í Hveragerði. ill hluti kaupverðsins greiddist
Jón keypti hótelið á fimmtudag meö kvikrayndahúsinu. Jón rekur
og er þegar farinn að huga að breyt- Regnbogann til haustsins og jafn-
ingum og lagfæringum á hótelínu. vel lengur.
En ætlar Jón að selja Hótel Valhöll? -sme
Aflaskipið Þórunn Sveinsdóttir VE:
Hættir á vertíðinni
með heimsmet að baki
Ómax Garðaisson, DV, Vestmannaeyjum:
Það var létt yfir áhöfninni á neta-
bátnum Þórunni Sveinsdóttur VE er
hún kom úr síðustu veiðferð þessar-
ar vertíðar í gær. Um borð vora 27
tonn af fiski sem er afrakstur tveggja
daga. Hennar beið löndun og frá-
gangur báts og veiðarfæra. Síðan
ætlaöi hún að gera sér glaðan dag
og fagna glæstum árangri.
Þórunn Sveinsdóttir hefur landað
alls 1915 tonnum á vertíðinni sem
hófst 7. janúar og lauk í gær, 12.
maí. Þaö þarf vart að taka fram að
hér um glæsilegt íslandsmet, ef ekki
heimsmet, í vertíðarafla að ræða.
„Þetta er búin að vera löng og
ströng vertíö. Fyrri hluta vertíðar
var miklil bræla. Annað sem hefur
einkennt þessa vertíð er hversu fisk-
urinn hefur verið smár. Það hefðu
margir bátar getað fiskaö mjög mikið
í vetur hefðu þeir haft kvóta. Það
hefur verið sárt fyrir marga að taka
upp netin í apríl þegar rótfiskirí var.
Jóhann Gíslason ÁR er búinn að fá
1794 tonn. Sveinn Jónsson skipstjóri,
sem er á sinni þriðju netavertíð, er
mikið fiskimannsefni. Það er sama
með hvaða veiðarfæri hann er. Hjá
okkur hefur verið gott samstarf í all-
an vetur,“ sagði Sigurjón Óskarsson,
skipstjóri á Þórunni Sveinsdóttur
VE. Sigurjón varð í gær aflakóngur
Vestmannaeyja í ellefta sinn.
Fiskaflinn til aprilloka:
Þorskaflinn 10 þúsund
lestum meiri en í fyrra
- heildaraflinn kominn í 869 þúsund lestir
Samkvæmt tölum Fiskifélags ís-
lands var þorskaflinn um síðustu
mánaðamót orðinn 161.692 lestir á
móti 151.652 lestum á sama tíma í
fyrra. Þessi munur varð í aprflmán-
uði einum. Þá var feikna góð veiði
viðast hvar og veiddust 51.522 lestír
af þorski á mótí 41.982 lestum í sama
mánuði í fyrra.
Heildarfiskaflinn þessa fjóru fyrstu
mánuði ársins varð 868.958 lestir á
móti 869.867 lestum í fyrra. í báðum
tilfellum er um mjög góðan afla að
ræða. -S.dór
Jón Baldvin um efasemdir sænskra embættismanna um forystu Islendinga 1 EFTA-nefnd:
Þeir ættu að halda þessum
skoðunum hjá sjálfum sér
„Ef þetta er mat sænskra stjóm-
valda á íslendingum þá er tvennt um
það að segja,“ sagði Jón Baldvin
Hannibalsson utanríkisráðherra í
viðtali við DV þegar bomar voru
undir hann fréttir sænsku fréttastof-
unnar TT um áhyggjur sænskra
embættismanna af forystu utanríkis-
ráðherrafyrirviðræðumEFTA-ríkja •
við Efnahagsbandalagið.
„í fyrsta lagi hefðu sænskir ráð-
herrar átt að lýsa þessum áhyggjum
sínum á réttum stað og réttri stundu,
það er í EETA-ráöinu sjálfti: í öðru
lagi, ef þama er rétt með farið og við
mættum gefa Svíum góð ráð, þá hefði
ég ráðlagt þeim að halda þessum
skoðunttm hjá sjálfum sér svona rétt
áður en forsætisráðherra þeirra
kemur tfl íslands."
í skeyti TT er fullyrt að sænsk
stjómvöld hafi verulegar áhyggjur
af hæfni íslendinga til aö veita for-
ystu viðræðum EFTA-ríkja við Evr-
ópubandalagið en þær viðræður
munu fara fram síðari hluta þessa
árs með Jón Baldvin í broddi fylking-
iar EETA þar semhann.verðurí for-.
sætí ráðherranefndar bandalagsins.
Hefur fréttastofan þaö eftir hátt-
settum embættismanni aö sænsk
stjómvöld telji íslendingum illa
treystandi tíl að gæta hagsmuna ann-
arra en sinna eigin og er gefið í skyn
að íslenskir aðflar muni varla hafa
áhuga á að semja um annað en fisk.
Líkir embættismaðurinn forystu ís-
lendinga viö þaö ef Malmö ættí að
vera fulltrúi Svía í viðræðum af
þessu tagi.
í fréttinni kemur einnig fram að í
for. með Ingyar Carlsson, forsætis;
ráðherra Svíþjóðar, þegar hann kem-
ur hingaö til lands nú um helgina,
veröi sendiherra að nafni Dinkelspi-
el, sem sé sá aðili er mest hefur með
viðræður Svía viö Evrópubandalagið
að gera. Gerir fréttastofan því skóna
að Dinkelspiel og Carlsson muni
reyna að „koma íslendingum til aö-
stoðar í þessu erfiða verkefni - án
þess að raska sjálfsáhti þeirra“.
Jón Baldvin Hannibalsson sagðist
hafa verið mjög upptekinn og þvi
ekki vita með vissu hverra viðhorf
væri þarna um að.ræða.
, ,Þegar ég fréttí þetta fól ég embætt-
ismönnum að grennslast fyrir með
opinberum hætti undan hverra rifj-
um þetta væri runnið, hvort þetta
eru viöhorf sænskra stjórnvalda,
ráðherra og samstarfsaðila í EFTA.
Að sjálfsögðu höfum viö ekkert um
það að segja ef aðrir lýsa skoðunum
sínum á okkur. Ég vil hins vegar vita
hver það er sem lýsir, hvort þaö er
utanríkisráðherra og viöskiptaráð-
herra Svía eða jafnvel forsætísráð-
herra þeirra. Meira er ekki um þetta
aðsegjaiíbili." uYj"n -HV