Dagur - 08.10.1923, Blaðsíða 1

DAGUR
fcemur út á hverjum timtudegi.
Kostar kr. 6.00 árg. Qjalddagl
fyrir 1. júlí. innheimtuna annast
Árnl Jóhannsson í Kaupfél. Eyf,
AFOREIÐSLAN
er hjá Jón! J>, I>6r,
Norðurgötu 3. Talsími U2t
Uppsögn, hundin við áramót
Bé fcomin tii afgrelðslumanns
fyrir 1, deB.
VI. ár.
Akureyrl, 8. október 1923.
44. blað.
Forsikrings — ^ktieselskabet
-U-R-A-N-i-A-
Brunatrygrgir: Hús, kirkjur,
sveitabæi, húsgögn, vörur, skip á
landi og báta, o. fl.
Sjóvátryggir: Skip og báta,
vörur hvorí sem eru smásendingar,
eða heilir skipsfarmar.
Áðalumboðsmaður á íslandi:
Jón Stefánsson.
Ákureyri. — Sími 23 og 94.
Til
Suður-Þingeyinga.
Almenningi mun nú kunnugt, að
eg hefi boðið mig fram sem þing-
mannsefni fyrir kjördæmið. Tel eg
rétt, að Iáta framboði mínu fylgja
nokkur orð til skýringar.
Það var ætlun mín, að láta þess-
ar kosningar afskiftalausar, og um
það var mörgum kunnugt. En engu
að síður, hafa mér nú með haust-
inu borist áskoranir um framboð
frá svo rnerkum mönnum og svo
víða að úr kjördæminu, að mér varð
Ijóst, að þingmaður okkar hefir ekki
eindregið fylgi héraðsbúa, og að
hjá kosningu yrði ekki komist. Að
öliu athuguðu, taldi eg því rétt, að
taka áskoranirnar til greina.
Eg er samvinnumaður, og það
iitið eg hefi unnið fyrir almenning
hér eru störf í þágu samvinnustefn-
unnar. Þar sem viöskifta- og banka-
mál eru nú einkum þau mál, sem
flokkum skifta, er það ætlun mín,
ef mér yrði þingsetu auðið, að fylla
fiokk Eramsóknarmanna, sem hafa
samvinnumál sem aöalmál á stefnu-
skrá sinni. En samvinnustefnan nær
eigi svo tii allra máia, er fyrir þing
koma, að hún sé einhlít til þess að
halda saman flokki. Þar þarf fleiri
stórmáí til. Fjárhagsleg viðreisn
landsins er nú það málið, sem mestu
varöar. Eg vii beita mér af fremsta
megni tii þess, að flokkur sam-
vinnumanna vinni að þeirri við-
reisn með gætni, festu og vfðsýni
um hag þjóðarheildarinnar. Á næstu
árum verður að beita sterku ihaldi,
svo möguleikar til framsóknar náist
sem fyrst.
Þaö cr eigi ætiun mín að skýra
hér frá afstöðu minni tii þjóðmála
yfirleitt; mun gefa kjósendum kost
á að kynnast henni á annan hátt;
en eg vil að enginn gangi þess
dulinn hvern fiokk eg vii styðja.
Og þó eg bæði hafi verið, og sé,
óánægður með margt i framkomu
Framsóknarflokksins, þá tel eg það
metnaðarmál samvinnumönnum, að
þroska og laga þennan unga flokk
svo hann vinni sér alment álit og
traust og að því vil eg styðja.
Um skoðanir mínar á viðskifta,-
og bankamálum get eg tekið það
fram, að eg hefi ýmist unnið að
eða stutt tiliögur þær, sem samþykt-
ar hafa verið í þeim málum á þing-
málafundum á Breiðumýri tvo síð-
ustu vetur. Tillöguna í íslandsbanka-
máiinu, sem þar var samþykt f vetur
sem leið, bar eg fram.
Það verður eigi fyrirfram sagt, nú
á þessum erfiðu tímum, hver úr-
iausnarefni kunna að biða Alþingis
á næstu árum. Yfirlýsingar á fund-
um hafa ef tii vill litla þýðingu<
Kjósendur verða að treysta á þroska
og manngildi þess, sem þeir fela
umboð sitt, að hann bregðist ekki
þegar á hólminn er komið. Eg mun
ekki gylla framboð mitt með nein-
um glæsiloforðum; en kunnugir vita
að eg bregst ekki áhugamálum
þroskaðra samvinnumanna.
Eg lít á þingmenskuna sem starf
fyrir þjóðarheildina frekar en ein-
stakar stéttir og kjördæmi, og þann-
ig viidi eg haga mínu starfi.
Eg sé á nýútkomnum »Degi«, að
hann telur sér skylt, að vinna á móti
mér, og lagar hálfsögð ummæli,
min á fundum hér til undirstöðu
fyrir röksemdafærslu sinni. Hvaða
ástæðu blaðið hefir til að ýfast við
mér, veit eg ekki, og Iæt mig það
heldur eigi miklu skifta. Eg sé eigi að
þroski blaöamannanna sé það meiri
en okkar bænda og búaliða hér, að
okkur sé nokkur fengur f ráðleggj-
ingum þeirra við þessar kosningar.
Þingeyingar hafa komist af án slikr-
ar hjálpar, og komast það enn —
að eg hygg.
Ritstjóra «Dags" vii eg í fullri
vinsemd minnaá vísupartinngamla:
»skjót þú geiri þínum þangað,
sem þörfin meiri fyrir er".
Arnarvatni 27. September 1923.
Sigurður Jónsson.
Aths.
Enda þótt því fari mjög fjarri, að
Dagur telji sér skylt, að birta fram-
anskráða grein, þykir honum það
rétt, til þess að ekki fari á milli
mála um þá fyrirburði, sem gerast
i þessum kosningum. En að sjáif-
sögðu verða frá flokksins hálfu að
fylgja eftirfarandi athugasemdir:
1. Miðstjórn Framsóknarflokksins
og blöð hans eru sammála um, að
ekki geti komið til mála að styöja
tvo samflokksmenn í kjördæmi, þar
sem aðeins á að kjósa einn mann
á þing. Ástæðurnar eru:Ifyrsta lagi
væri slfkt vissasta leið, til þess að
mótflokksmaður næði þar kosningu,
ef hann biði sig fram og þvi mjög
fávísleg tilraun, að tapa kosningu.
f öðru lagi getur tlokkurinn ekki
verið þektur að því, að leggja þing-
mannsefni sitt, sem hannhefir hvatt
til framboðs og heitið fullum stuðn-
ingi, á vogarskálar á móti öðrum sam-
flokksmanni og stutt þannig að falli
hans. Hann getur ekki hugsað sér, að
það spii yrði ófaisað né öðruvísi en
heimskulegt, þar sem í væru, frá
hans hendi,. tveir tígulkongar og
báðir taldir jafn-gildir. í þriðja lagi
vill flokksstjórnin ekki stofna til
slíkra pólitiskra vinnubragða, því
þau væru i senn heimskuleg og
hættuleg fyrir flokkinn og mundu
leiða til þess, að fleiri menn en Sig-
urður á Arnarvatni myndu í öðrum
kjördæmum þykjast jafnsnjatlir eða
snjallari þingmannaefnum flokksins
og þættust eiga rétt á stuðningi
hans til þingsetu. Mundislíkur hrá-
skinnsleikur enda í fulium ósigri
flokksins um alt Iand.
2. Um leið og frambjóðandinn,
án samkomulags við flokkinn, vill
troða sér upp á hann til framboðs,
kemur hann fram sem vandlætari:
»óánægður með margt í framkomu
Framsóknarflokksins." Hannvili þvi
gerast uppeldisfaðir, til þess »að
þroska og laga þennan unga flokk."
Þessi framkoma ber ekki vott um
slíkt litillæti, sem hann ætlast tii að
flokkurinn sýni, með því að beygja
höfuðið í lotningu fyrir yfirburðum
frambjóðandans og þroska Þingey-
inga og iáta kosningarnar í Þing-
eyjarsýslu afskiftalausar. (Sbr. niðurl.
greinarinnar). Flokkurinn getur ekki
tekið opnum örmum við þeim mönn-
um, sem haga sér þannig gagnvart
honum. Því margir gerast þeir menn,
sem þykjast vera vel kjörnir tii
þessa uppeldisstarfs, en sem vafi
ieikur á um, hvort til þess s'éu hæfir.
Þessi framkoma frambjóðandans sýn-
ir, að hugmyndir hans um ilokkssam-
vinnu og Jiokksmyndun eiga eftir að
þroskast að mun, áður en honum
getur orðið treyst sem uppeldisfðður
flokksins.
3. Dagur væntir þess að háttvirtur
frambjóðandi skilji, hversvegna blaö-
ið þykist ekki geta komist hjá, að
raæla fastlega á móti kosningu
hans; að það er ekki af persónu-
legum ástæðum, heldur vegna flokks-
ins, sem frambjóðandinn hefir lftils-
virt með fratnboði sínu, en óvirt í
orði. Blaðið efast um, að hann hafi
heimild Þingeyinga yfirleitt, tii þess
að frábiðja ráðleggingar blaðamann-
anna um kosningarnar. Álíti fram-
bjóðandinn að afskifti blaðamanna
flokksins sé annað en afskifti flokks-
ins sjáifs, sýnir það með öðru að
Þingeyingar eru ekki vaxnir upp
úr því, að Framsóknarflokkurinn *
starfi þar að kosningum. Þvf þar
sem nú rikir slikt hóflaust dramb,
þarf að koma flokkssamheldni og
skilningur ápólitiskum vinnubrögð-
um.
Rlistj.
Óvinafagnaður.
Andatöðuflokkur samvinnu- og Fram-
sóknarflokksmanna er mjög sundraður.
Ekki geta þeir menn dregið upp sam-
eiginlegt kosningamerki, ekki notað það
málgagn, sem vill þó reynast til allra
hluta nytsamlegt þeim megin, ekki
kannast hvor við annan fhita bardag-
ans. Afnéitanir og falsmælgi eru vopn-
in sem þeir bera á kjósendur f sveita-
kjördæmunum.
En um eitt verða þessir óheilu og
sundruðu menn samtðka og það er
að sækja að Framsóknarflokknum frá
öiium hliðum. Eitt aðalvopnið, sem
þeir beita, er að telja kjósendum trú
um, að Framsóknarflokkurinn sé sjálf-
um sér sundurþykkur, þar starfí sam-
an ósamstæð öfl, sem bráðlega hljóti
að sundrast. Öll þessi ógæfusömu
málgögn hafa þvf gleypt mjög áfergju-
lega við máttleysis og gremjurausi
Alþbl., þar sem með miktum gorgeir
og þótta er fjandskapast við áhrifa-
rfkasta stjórnmálamann þjóðarinnar, J.
J frá Hriflu, út af þvf, að hann er
ekki jafnaðarmaður. Blöð þessi telja
sér ávinning að ýfingum Alþbl. við
Tfmann, þó þær sanni raunar alt
annað, en þeir vilja vera láta.
Dylgjunum um óheilindi sumra for-
vfgismanna bænda f garð samvinnu-
stefnunnar hafa aldrei fylgt minstu
rök, sem ekki er að vænta, þvf þar
hefir verið farið visvitandi með ósann-
indi, Slfkt dugár við þá, sem láta sér
nægja dylgjur einar, en ekki hina,
sem heimta rök fyrir staðhæfingum,
En þó forvfgismenn flokksins séu