Dagur - 20.10.1954, Blaðsíða 7

D AGUR
7
Miðvikudaginn 20. október 1954
Ræða fjármálaráðherra
(Framháld áf 5. síðu).
ið á fólksskorti, til þess að sinna
allri þeirri framleiðslustarfsemi,
sem menn gjarnan vilja stunda
Og fjárfestingarverkefnunum. Ér
skámmt öfganna á milli í þessum
efnum héi* hjá ofekúr, því að ekki
munu verá nema IV2 ár síðan
menn höfðu áhyggjur af þvi, að
ekki væri full afvin'ná fyrir alla.
Ekki er því til að dreifa, að
fólkseklan nú samánborið við í
fyrra stafi af því, að fjölgað hafi
verið fóífei við varnarfrám-
fevæmdir og þá ekki h’eldur því
að áúkin viðskiþtaveltá og vel-
megun nu frá í fyrra eigi rót sína
í auknúm varnarffamkvæmdum.
Á þessú sumri hafa unnið um
6Ó0 manns fæffa við várnármálin
en á sama tímá í fyrfa. fíér kem-
úr annað til.-
f fyrsta lagi mjög aukin smá-
bátaútgerð að sumfinu. Þá stór-
aukin fiskvérkun iúnanlands, þar
sem togarárnir hafa lagt á land
hær áilah afla sinn, en höfðu áður
seit mjög mikið af hohum óverk-
aðan til Énglands. Loks bætist
við stóraúkin fjárfesting einstakl-
inga, einkum íbúðafhúsabygg-
ihgár.
Það er sannarlega ástæða til
þess að gleðjast yfir því, að allir
hafa nú atvinnu og að menn búa
nú hér í þessu lgndi almennt við
kjör, sem fyllilega mun þola sam-
anburð við það, sem gerist annars
staðar.
ffitt er áhyggjuefni, að svo var
komið hag togaraútgerðarinnar á
þessu ári, að hún gat ekki haldið
áfram, án sérstaks stuðnings. Það
er mikið alvörumál, að fram-
leiðslukostnaður á togarafiski er
nú orðinn svo hár, að útflutnings-
verð hrekkur ekki til þess að
mæta honum og á þessu sama
bólar í fleiri greinum, sbr. það,
sem ég upplýsti áður um Faxa-
flóasíldina.
Erfiðleikar togaraútgerðarinn-
ar stafa að verulegu leyti af hinu
ófyrirleitna löndunarbanni
brezkra útgerðarmanna. Það
raskaði sem sé öllum rekstri tog-
aralotans, þegar Englandsmark-
aðurinn lokaðist. Kjörin á togur-
unum urðu meðal annars a því
alveg ósambærileg við önnur
launakjör í landinu og leira kom
til, sem verkaði í sömu átt.
Ýmislegt heur breytzt heldur
til bóta í sambandi við aflabrögð
og sölur togaranna síðan verst
horfði um þau málefni síðastliðið
vor og leið hefur verið fundin, til
þess að styðja togaraútgerðina,
án þess að þær ráðstafanir valdi
almennri verðhækkun. Var sú
leið beinlínis valin með það fyrir
augum, að þurfa ekki að gera
ráðstafanir, sem hefðu almenn
verðhækkunaráhrif.
í sambandi við vandamál tog-
araútgerðarinnar, hefur eitthvað
borið á ótta uin það, að stjórnin
mundi knýjast til þess, að beita
sér fyrir gengislækkun vegna
þessara erfiðleika togaraútgerð-
arinnar. Það er engin ástæða til
þess að óttast slíkt, jafnvel þótt
éitthmcS meira þurfi að aðhafast
vegna togaraflotans. Það er engin
ástæða til þess að tala um gengis-
lækkuh í sambandi við nokkúr
þau mál, sem nú eru tií meðferð-
:ar. Það er þvert á móti full ástæða
til þess að álíta, að við getum
áfram búið við allvél stöðugt
verðlag, ef ekki eru beinlínis
gerðar nýjar ráðstafanir, sem
gera slíkt ómögúlégt.
Á hinn bóginn er svo kostnaði
hlaðið á framleiðsluna, svö sem
aúgljós dæmi sanna, að Verði
kröfur á hehdur heúni almennt
auknar, svo sem nú stendur, þá
múndi það gerbreyta ástandinu
og hrinda af stað hjólinu á ný.
Slíkt væri þó hin mesta ógæfa og
öílum til stórtjóns.
Eg hef ekki trú á því, að nokk-
ur af hinum sterku aímannasam-
tökum sjái sér hag í að beita sér
fyrir slíkri stefnu.
Að lokum Vil eg á það minna,
að Við megum ekki Iáta góðærið
og peningaflóðið villa okkur sýn
um það, að talsvert mikill fjöldi
manna í landinu vinnur áð störf-
Um í þágu varnarmálanna, enda
þótt færri séu en í fyrra. Störfum,
sem ekki er gert ráð fýrir að séu
til frambúðar.
Þarf því að vinna markvisst að
því að efna á réttum tíma til
framkvæmda og starfrækslu, sem
komi í stað þessara framkvæmda,
þegar þær dragast saman eða
hverfa.
Þá þarf að eiga sér stað stöðug
aukning atvinnurekstrar í land-
inu vegna mikillar fólksfjölgunar.
Við þurfum því mikla fjárfestingu
á næstu árum ekki síður en und-
anfarið.
Svo bezt mun okkur takast að
leysa þennan vanda og viðhalda
almennri velmegun, að við berum
gæfu til að hafa jafnvægi og stöð-
ugleik nokkurn i þjóðarbúskapn-
um; en leggjumst ekki til sunds á
nýjan leik í fen verðbólgu og
f j ármálaupplausnar.
Eg trúi því, að við höfum öll
svo mikið lært, af reynslunni, að
vel muni takast.
ERLEND TÍÐINDI
(Framhald af 4. síðu).
að bandalögum og samningum sé
nægilegt til þess að tryggja það, að
Vestur-Þjóðverjar telji sig bundna
Vestur-Evrópu órjúfandi böndum.
Vesturveldin liata þegar rétt Þjóð-
verjum allar þær gjalir, sem ráð er
á, og þeir geta átt von á að vestan,
og þykjast því hafa unnið til þakk-
lætis. En valt er að treysta þakklæt-
inu í samskiptum þjóða. Munu
Bandaríkjamenn manna fúsastir til
að viðurkenna það, eftir reynsluna
af Marshallaðstoðinni.
Vcikasti hlekkurinn í þeirri varn-
arkeðju, sem nú er verið að smíða
með tilstyrk Adenauers, er el til vill
vaxandi óþolinmæði Þjóðverja að
sameina allt land sitt undir eina
stjórn. Og sókn austurveldanna cr
nú sem stendur einmitt beint að
því að reyna styrkleika þessa hlekks.
Um það vitna ræður Sovétleiðtoga
og leppa jieirra í Austur-Þýzka-
landi.
Eyfirðingur vinnur náms-
afrek erlendis
Ari Brynjólfsson frá Krossa-
nesi, Eyjafirði, sem stundað hefur
nám í eðlisfræði við háskólann í
Kaupmannahöfn undanfarin sex
ár, hefur nýlega lokið þar ma-
gisterprófi með afburðagóðum
vitnisburði. Sérstaka athygli
vakti prófritgerð hans, en hún
fjallaði um mælitæki, sem Ari
hefur smíðað fyrir Rannsóknar-
ráð ríkisins. Tæki þetta er kallað
magneto-spin-meter og ætlað til
að mæla segulmagn í bergteg-
undum. Tæki Ara er talsvert frá-
brugðið tilsvarandi tækjum, sem
áður hafa verið smíðuð, en þau
eru mjög fá, og allmiklu ná-
kvæmara, svo að hér er um mikla
endurbót að ræða. Ari er nú á
heimleið og mun vinna hjá Rann-
sóknarráði ríkisins. Hann lauk
stúdentsprófi á Akureyri vorið
1948.
Veðurspár viku fram í
fímann
Eitt af stærstu flugfélögum
Ameríku hefur tilkynnt nýja að-
ferð við að segja fyrir um veðrið,
allt að viku fram í tímann. —
Byggjast spár þessar á rannsókn-
um á geislum þeim er stafa frá
krónu sólar.
Aðferð þessi varð til eftir 3V2
árs rannsókn á grænu og rauðu
geislunum frá krónu sólar — er
það gráleitt ljós, sem nær þús-
undir mílna út frá yfirborði
hennar.
Minningabók
Björgvins Guðmundss.
(Hugsað til höfundar bókarinnar
að loknum lestri hennar.)
Merka Minningabók
mér í hönd mér tók,
mig fýsti að lesa þín fræði.
Bókin auðug er,
efnið felur í sér:
Kjarna í hundrað kvæði.
Bókin betri en góð,
betri dægursjóð,
á lofti mun lofi um þig halda.
Þökk fyrir þrotlaust starf,
þökk fyrir merkisarf
þér á þjóðin að gjalda.
Gunnar S. Hafdal.
Sá sem tók
úlpuna mína á skemmt-
uninni á Hrafnagili sl.
laugardag, er beðinn að
skila henni til mín, sem
fyrst.
Aðalsteinn Halldórsson,
Litla-Hvamnri.
iZI HULD, 595410207, IV—V, 2.
I. O. O. F. 2 — 13610228(4 —
Messað verður í Akureyrar-
kirkju á sunnudaginn kemur kl.
2 e. h. — Dagur Sameinuðu þjóð-
anna. — P. S.
Guðsþjónustur í Grundarþinga-
prestakalli. Hólum, sunnudaginn
24. október kl. 1 e. h. — Saurbæ,
sama dag, kl. 3 e. h. — Grund,
sunnudaginn 31. október kl. 1.30.
Drengjadeildin. —
Fundur í kapellunni
kl. 5 e. h. á sunnud.
kemur.
Sunnudagaskóli Akureyrar-
kirkju er á sunnudaginn kemur
kl. 10,30 f. h. — 5—6 ára börn eru
í kapellunni, 7—13 ára börn í
kirkjunni. — Bekkjarstjórar
mæti kl. 10,10 f. h. — Æskulýðs-
blaðið kemur út. — Þau börn,
sem ætla að selja blaðið, eru beð-
in um að koma upp í kirkju kl. 5
e. h. á laugardaginn kemur.
Hjónaefni. Nýlega hafa opinber-
trúlofun sína ungfrú Birna Frið-
riksdóttir kennari frá Raufarhöfn
og Sigurður Guðmundsson,, Ól-
afsvegi 119, Ólasfirði.
Ljóslækningastofa Rauða kross-
ins, Hafnarstræti 100, eími 1402,
er tekin til starfa.
Aðalfundur Karlakórsins Geys-
is er í Lóni annað kvöld, fimmtu-
dag, kl. 8.30.
Foreldrar og barnavinir! Þessa
dagana er marg tungt fólk með
happdrættismiða. Eg hef áður
minnzt á, að góð kona hér í bæ
sýndi stórhug sinn og fórnarlund
með því að gefa okkur nær alla
vinningana. — En þeir eru m. a,
500 kr. í peningum, 10 kg. kaffi
og 5 kg. kaffibætir, skrautmunir
margs konar, 10 pör af karl-
mannasokkum. — Bílfar með
Norðurleið h.f Reykjavík—Ak-
ureyri og fl. — Samtals eru vinn-
ingar tólf og verðmæti þeirra
rúmar 2 þúsund krónur. — Unga
kirkjan þarf á stuðningi vkkar
að halda. — Og jafnan höfum við
mætt skilningi og góðvild. —
Dregið verður í happdrættinu þ.
11. desember. — Pétur Sigur-
geirsson.
I. O. G. T. Brynjufundur n.k.
mánudag. Tekin ákvörðun um
vetrarstarfið.
Barnaverndardagurinn. Baina-
verndarfélag Akuieyrar hefur
fjárfsöfnun fyrir barnaheimilis-
sjóð sinn fyrsta vetrardag. Verða
þá seld merki og bækur félagsins.
Kvikmyndasýningar til ágóða
fyrir félagið verða í Nýja-Bíó kl.
3 á laugardaginn og í Skjaldborg
kl. 3 á sunnudag. — Bæjarbúar!
Styrkið gott málefni og kaupið
bækur og merki félagsins.
Aheit á Akureyrarkirkju. Kl.
100 frá S. — Kr. 50 frá L. J. —
Þakkir Á. R.
Nýtt bíldekk
stærð 918 til sölu.
Afgr. vísar á.
Unglingspiltur
óskar eftir vinnu í sveit í
vetur. Afgr. vísar á.
Nýlega voru gefin saman í
hjónaband ungfrú Aðalbjörg
Pálsdóttir Jónssonar söngkenn-
ara á Hvítafelli og Kristmundur
Eðvarðsson skrifstofumaðux',
Reykjavík.
Sjötíu og fimm ára verður 25.
þ. m. Stefán Sigurðursson,
Möðruvöllum fram.
Sextugur varð 11. október sl.
Magnús Tryggvason, bóndi á
Gullbrekku í Éyjafirði.
Níræður. Næstkomandi föstu-
dag, þann 22. okt., verður Árni
Hólm Magnússon, fyrrverandi
kennari, níræðui'. Þrátt fyrir há-
an aldur og veikindi í sumai, er
Árni enn furðu hress og andlega
heilbrigður.
- Umgengni á sveita-
bæjum
(Framhald af 4. síðu).
vélar og verkfæri búsins. Ekki
skal dómur á það lagður, en hitt
er víst að bændur sætta sig ekki
við minna en hvort tveggja.
Verður heldur ekki annað sagt en
fjöldi bænda hafi komizt undra
langt í framkvæmdum, bæði þeim
og öðrum, hin síðari árin.
Líta má á fleira.
Það er létt verk fyir ferðamann
og gest að finna að umgengni ís-
lenzkra sveitabæja. En hinu má
ekki gleyma, hve gagngerð brey t-
ing er hér orðin á búskaparhátt-
um manna og segja má með
sanni að margir bændur þessa
lands hafa unnið þrekvirki með
því að færa búskapinn inn á ný-
tízkurekstur. En það kostar mikið
fé. Mun fjölmörgum bændum svo
farið að nosturssemi, góð um-
gengni og nýtni, hinar gömlu og
góðu búmannsdyggðir, hafa um
stund þokað fyrir stórfelldum
framkvæmdum í byggingum og
ræktun og öðrum þeim umsvif-
um, sem gert hafa stórbyltingu í
íslenzkum búnaðarháttum á síð-
ari árum.
Húsfreyjurnar betur menntar.
Húsfreyjurnar hafa aftur á
móti staðið vel í ístaðinu og mætt
með fullri kunnáttu breyttum og
bættum húsakynnum og nýjum
heimilistækjum. Má með ánægju
viðurkenna þeirra hlut í þessum
efnum. Er það sannast, að á
mörgum bóndabænum eru tveir
heimar fyrir ókunnra augum.
Það er hinn hrjúfi blær, sem setur
svip sinn á umhverfið, en hinn er
umráðasvæði húsfreyjunnar. —
Munu margir hafar gefið þessu
gaum, þeir er víða fara. Er ekki
síður ástæða til að viðurkenna
þetta og halda á lofti.
Kemur þá til athugunar, hvort
húsfreyjurnar eru betur mennt-
aðar á sínu sviði en bændurnir.
Virðist það í fljóti bragði vera
svo, án þess að því máli verði
gerð hér nánari skil að þessu
sinni.