Þjóðviljinn - 08.11.1940, Blaðsíða 1

V. ABGANGUK.
FÖSTUDAGUR 8. NQV. 1940.
255. TÖLUBLAÐ
Ungvcrsbu vcrkalýðslcíðfogarnír RakosiogWcínbcrgcr
koma fil Moskva og cr fagnað af míkfum mannffölda
Um öll Sovétríkin vai* tuttugu og þriggja ára afmæli
verklýðsbyltingarinnar haldið hátíðlegt í gær.
Mikilfenglegust voru hátíðahöldin í höfuðborginni,
Moskva. Fór fyrst fram hersýning á Rauða torginu og
stjórnaði henni Tjúleneff hershöfðingi, yfirforingi Moskva-
hernaðarsvæðis, í viðurvist Timosjenko marskálks, land-
varnarþ j óðf ulltr úa Sovétrík ja nna.
Eftir hersýninguna hófust skrúðgöngur alþýðufólksins
í Moskva, er gekk í endalausum röðum fram lijá leghöll
Lenins, en þar stóðu leiðtogarsovétstjórnarinnar og Kom- j
múnistaflokksins. Á borða og spjöld voru letruð kjörorð i
dagsins'. Hvað eftir annað sáust kjörorðin: “Treystum
böndin milli alþýðu Sovétríkj anna og verkalýðs auðvalds-
landanna!” “Lifi Alþjóðasamband kommúnista!” “Lifi hin
nýju Sovétlýðveldi!” “Eflum atvinnulíf og Sandvarnir Sov
étríkjanna”.
Einkaskeyti til Þjóðviljans: Moskva 6. nóv.
Snemma dags 6. nóv. komu þeir Matias Rakosi og Zoltan
Weinberger til Moskva. Á Kieff-brautarstöðinni hafði safn-
azt saman mikill mannfjöldi, margar sendinefndir verka-
lýðsins í Moskva, fulltrúar Rauðu Jhjálparinnar, vinir og
skyldmenni hinna ungversku verkalýðsforingja. Brautar-
stöðin var prýdd rauðum borðum, sem á voru letraðar fagn-
aðarkveðjur á ungversku og rússnesku.
GFihmp uiliFhenna undaihald í
EiMoslDfluum ei sæhja
in i laiii
ítalir tilkynna áframhaldandi sókn á Epírus-vígstöðv-
unum og segjast hafa komizt 1 gær yfir fljótið Kalamos. í
hernaðartilkynningum Grikkja er það viðurkennt, að her
þeirra hafi hörfað undan á Epirus-vígstöðvunum, þar sem
ítalir sækja suður með Adriáhafi.
Um leið og Kieff-hraðlestin
stöðvaðist við brautarpallinn stigu
upp í vagninn er Rakosi og Wein-
berger höfðu til umráða Manúilskí,
Wilhelm Pieck, Antikainen, Sjerba
koff ritari Moskvadeildar Komm-
únistaflokksins, Pronin forseti
borgarráðsins í Moskva, vinir og
skyldmenni Ungverjanna o. fl.
Rétt á eftir kemur Rakosi út,
og tekið með óhemju fagnað-
arlátum. Hann heilsar brosandi
og er þegar uimkringdur af blaða-
mönnum. Þá kemur Weinberger
ásamt hóp rússneskra ungkomm-
iinista. Weinberger var aðeins
tuttugu og þriggja ára er hann
var handtekinn í Ungverjalandi
■og dæmdur í fangelsi, og hefur set
ið þar ásamt Rakosi í rúm 15 ár.
Fréttaritari vor hafði stutt tal
af Rakosi á brautarstöðinni, og
sagði hann m. a.:
„Eftir handtökuna 1925 var
mér ásamt öðrum verkalýðssinn-
um stefnt fyrir rétt, og ákærðir
fyrir kommúnistastarfsemi. Öll
afturhaldsblöðin heimtuðu lífláts-
dóm, en ég var dæmdur til 8V2 árs
fangelsis, og félagar mínir einnig
til langrar fangelsisvistar.
En hvorki pyndingar né hin
stranga fangelsisvist megnaði að
hræða okkur frá fylgi við málstað
alþýðunnar”.
Rakosi lét sérstaka ánægju sína
í ljós að hann skyldi koma til
Moskva, daginn fyrir byltingaraf-
mælið.
Frá brauitarstöðinni óku ung-
versku verkalýðsleiðtogamir eftir
hinum hátíðarskreyttu götum höf
uðborgar alþýðuríkisins. Á morg-
un, 7. nóv. mun alþýða Sovétríkj-
anna ganga um göturnar í Moskva
og meðal kjörorða þeirra eru:
„Stéítarbræður. far.gar auðvaíds-
1
ins, bardagamenn fyrir frelsi
verkalýðsins um heim allan! Við
sendum ykkur beztu baráttukveðj
ur”. „Lifi alþjóðleg samvinna al-
þýðunnar”. Matias Rakosi og Toi-
vo Antikainen eru vottar þess, að
þetta enu, meira en orðin tóm.
Stjórnarskrá Sovétríkjanna trygg
ir þeim ríkisborgararétt sem bar-
áttuhetjum fyrir málstað verka-
lýðsins. Toivo Antikainen, finnski
verkalýðsleiðtoginn, sem í dag býð
ur Rakosi og Weinberger vel-
komna, er ekki einungis sovétborg
ari, heldur þingmaður þjóðþings-
ins, fulltrúi Æðstaráðs Sovétríkj-
anna.
Enn einn af helztu leiðtogum
Kongressilokksins hefur verið
hand.tekinn að boði brezku yfir-
valdanna. Hafði hann tekið við
starfi Nehrus og ferðast um iand-
ið til að hvetja til aukinnar þátt-
töku í frelsisbaráttu Indverja
gegn kúgunarstjórn Breta.
Tilkynnt hefur verið að höfð
verði sérstök umræða í brezka
þinginu um Indlandsmálin á næst-
unni.
Amery, Indlandsmálaráðherra
hefur lýst yfir því, að hann hafi
beðið landstjóra Breta í Indlandi
um nákvæmar upplýsingar varð-
andi dóminn yfir Nehru.
Á norðurvígstöðvunum heldur
sókn Grikkja inn í Albaniu áfram,
og segir í fregnum frá London,
Enginn vafi er á því, að heima
í Bretlandi er vaxandi óánægja
með harðstjóm Breta á Indlandi,
og skilningur á því hver áhrif það
getur haft á almenningsálit um
allan heim að gefa óyggjandi vitn
isburð um kúgun Breta á nýlendu
þjóðum jafnframt því að brezkir
ráðherrar halda ræðu eftir ræðu
um baráttu Breta fyrir þjóðfrelsi,
baráttu brezka heimsveldisins
gegn kúgun og ranglæti. Engar
fangelsanir megna að bæla niður
frelsisbaráttu indversku þjóðarinn
ar, hún mun eflast og vaxa þar til
brezka kúgunarokið er brotið.
að bærinn Koritza, sem er þýðing-
armikil hernaðarmiðstöð, sé í
hættu. Nú þegar sé orðið örðugt
með aðflutninga til borgarinnar,
og hætta á að þeir teppist alveg
ef. Grikkir verða ekki stöðvaðir.
Gríski herinn hefur tekið allmik-
ið herfang á þessum hluta víg-
stöðvanna, fallbyssur, vélbyssur,
og ýmsan hemaðarútbúnað.
Flugvélar beggja hemaðaraðilja
hafa sig mjög í frammi, og berj-
ast brezkar flugvélar með flugher
Grikkja. Fyrsti enski flugmaður-
inn sem látið hefur lífið í Grikk-
landsstyrjöldinni, var jarðaður í
Aþenu í fyrradag, með mikilli við
höfn.
1 brezkum fregnum er því hald-
ið fram, að hemaðaráætlanir
ítalska herforingjaráðsins hafi far
ið út um þúfur vegna þess að
Grikkjulm hafi tekizt að verja
þeim aðgang að vegum, þar sem
hægt er að koma við fyrir alvöru
skriðdrekum og vélahersveitum.
Sókn Itala á Epirus-vígstöðvun
um sé aðallega gerð í því skyni
að neyða Grikki til að flytja lið
frá norðurhluta vígstövanna, -en
það hafi ekki tekizt ennþá.
Brefar hófa loffárásum
á Róm
Butler, aðstoðarutanríkisráð-
herra Breta, var spurður í neðri
málstofu brezka þingsins í gær um
afstöðu stjómarinnar til þátttöku
Itala í sprengjuárásunum í Lon-
don.
Butler svaraði því, að stjóminni
væri vel kunnugt um þátttöfeu)
Itala í loftárásunum og áskyldi
hún sér óbundnar hendur um loft-
árásir á Róm.
6 rifír áshrífend-
ur að Þjóðvíljan-
um í gær
22 br. frá eínni vínnu-
sföd
6 nýir áskrifendur komu að
Þjóðviljanum í gær.. Eru ,þá
koinnir 17 nýir áskrifendur
það sem af er nóveinber.
Þá hafa Þjóðviljanum borizt
22 krónur frá einni vinnustöð,
sem áður hefur safnað all-
miklu.
Er þetta vel að verið.
Svona þarf að halda áfram.
Herðið sóknina enn, velunnar-
ar Þjóðviljans.
Fangelsanír á foríngjum índ-
versku frelsíshreyfíngarínn-
ar halda áfram
Er kúgun [Brefa í Indlandí þad sem Churchílf
meínar þegar hann falar um þjóðfrelsí og lýðraeði?