Þjóðviljinn - 25.01.1955, Blaðsíða 10

10) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 25. janúar 1955
Erich Maria JREMARQUE:
r—----------------------^
Clsktt m m m
mmmog degja
<.______________________/
37. dagur
ómað fyrir eyruni mér. Hohenfriedberger marsinn
glumdi, yfirborðslegur og óþolandi. „Getum við ekki
stöðvað þetta núna?“ spurði hann.
„Jú. Og það er víst bezt að þú farir. Ég er búin að
segja þér hvaö kom fyrir hér.“
„Ég er enginn slefberi,“ sagði Gráber reiðilega.
„Hvað um kvenmanninn þama frammi? Sagði hún til
föður þíns?“
Elísabet lyfti arminum af grammófóninum. Hún
stöðvaöi hann ekki. Platan snerist hljóðlaust. í þögn-
inni fór loftvarnaflauta að væla. „Loftvamamerki,“
hvíslaði hún. „Aftur.“
Einhver barði að dyrum. „Slökkvið ljósin. Það er ekki
að sökum að spyrja. Alltaf of mikið ljós.“
Gráber opnaði dymar. „Hvað um það?“
Kvenmaðurinn var kominn í hinn enda anddyrisins.
Hún hrópaði éitthvert svar og hvarf. Elísabet tók hönd
Grabers af húninum og lokaði dyrunum.
„Hvaða óþolandi kvensnift er þetta?“ spurði hann.
Hvemig stendur á aö þessi kvenmaður er hér?“
„Hún er leigjandi að nafninu til. Yfirvöldin hafa
troðið henni hér inn. Ég má þakka fyrir að fá að halda
ur. Alls staðar flykktist fólk út úr húsum, eins og þegar
tindátar em hristir út úr öskju. Loftvamaveröir öskr-
uðu fyrirskipanir. Kona í rauðum silkislopp með úfið
ljóst hár æddi framhjá eins og vindhviöa. Nokkur gamal-
menni röltu meðfram húsveggjunum; þau vom að tala
saman en 1 hávaðanum heyrðust engin orð — eins og
tannlausir munnarnir væru að tyggja dauð hljóðlaus
orð í mauk.
Þau komu að Karlstorgi. Við innganginn beið æstur
mannfjöldi. Verðir hlupu fram og aftur eins og fjár-
hundar að reyna að halda uppi röð og reglu. Elísabet
nam staðar. „Við getum reynt að komast inn um hlið-
ardyr,“ sagöi Gráber.
Hún hristi höfuðið. „Við skulum bíða hér.“
Hópurinn þokaðist niður dimmar tröppur og hvarf
niður í jörðina. Gráber leit á Elísabetu. Hún stóð þarna
róleg eins og allt þetta kæmi henni ekki við. „Þú ert
hugrökk,“ sagði hann.
Hún leit upp. „Nei. Ég er hrædd við kjallarann.“
„Áfram! Áfram,“ hrópaði vörðurinn. „Niður tröpp-
umar! Þarf að bjóða ykkur sérstaklega?"
Kjallarinn var stór, lágur undir loft og vel byggður,
með hvelfingum, göngum og ljósum; þar vom bekkir
og varðmenn og fjöldi fólks hafði meðferðis dýnur, teppi
ferðatöskur, pakka og kjaftastóla; það var búið að
skipuleggja lífið neðanjarðar. Gráber leit 1 kringum .sig.
Þetta var í fyrsta skipti sem hann hafði verið í loft-
vamaskýli með óbreyttum borgumm. í fyrsta skipti með
konum og bömum. Og í fyrsta skipti í Þýzkalandi.
Dauf, bláleit birtan gerði fólkið annarlegt í framan,
eins og það væri sjódautt. Ekki langt frá sér sá Gráber
konuna í rauða greiðsluslopnum. Nú var sloppurinn
fjólublár og hár hennar grænleitt. Hann leit á Elísa-
betu. Andlit hennar virtist líka grátt og tekið, augun
lágu djúpt í augnatóftunum og hár hennar var blælaust
herberginu."
Nýr hávaði barst inn að utan. Hróp í kvenmanni og
bamsgrátur. Vælið í loftvamaflautunni varð hæi-ra.
Elísabet tók rykfrakka og fór í hann. „Viö verðum að
fara 1 loftvarnaskýli.“
„Við höfum nægan tíma. Hvers vegna flyturðu ekki
héðan? Það hlýtur að vera óþolandi fyrir þig að búa með
þessum njósnara.“
„Slökkvið ljósin,“ öskraði konan aftur fyi'ir framan.
Elísabet sneri sér við og slökkti ljósið. Svo gekk hún
yfir skuggalegt herbergið og að glugganum. „Hvers
vegna ég flyt ekki? Vegna þess að ég vil ekki flýja.“
Hún opnaði gluggann. Um leið fyllti hávaðinn 1 flaut-
unum herbergið gersamlega. Hún opnaði gluggann upp
á gátt og festi krókinn til áð koma í veg fyrir að rúðurn-
ar brotnuðu við sprengingarnar. Svo kom hún aftur.
Hávaðinn var eins og fló'ðbylgja sem rak hana á undan
sér. „Ég vil ekki flýja,“ hrópaði hún gegnum gnýinn.
„Skilurðu það ekki.“
Gráber sá augu hennai’. Nú voru þau aftur dökk eins
og þau höfðu verið við dyrnar og full af styrk og ofsa.
Honum fannst allt 1 einu sem hann yrði að vernda
sjálfan sig fyrir einhverju, fyrir augunum, andlitinu,
ofsa flautanna og hinum þunga nið sem bai'st inn um
gluggann. „Nei,“ sagði hami. „Ég skil það ekki. Það er
aðeins til aö gera þig vitlausa. Það verður áð hörfa úr
vígstöðu sem ekki er hægt að halda. Þa'ð lærir maður
sem hermaður.“
Hún starði á hann. „Hörfaðu þá,“ hrópa'ði hún ofsa-
lega. „Hörfa'ðu þá og láttu mig í friði.“
Hún reyndi að komast framhjá honum til dyra.
Hann þreif um handlegg hennar. Hún sleit sig lausa.
Hún var sterkari en hann hafði búizt við. „Bíddu,“
hrópaði hann. „Ég kem með þér.“
Gnýrinn rak þau á undan sér. Hann var alls staðar.
í herberginu, í ganginum, anddyrinu, stiganum — hann
skall á veggjunum og bergmáláði frá öllum hliðum, þa'ð
var engrar undankomu auðið, hann nam ekki staðar
við eyrun eöa húðina, hami fór í gegn, ólgaði í blóðinu
og taugar titruðu og bein skulfu og allar hugsanir
flýðu.
„Hvar er þessi bölva'ða flauta?" hrópaði Gráber í stig-
anum. „Hún gerir mann vitlausan."
Útihuröinni var skellt aftur. Andartak hljóðnaði há-
vaðinn. „Hún er í næstu blökk,“ sagði Elísabet. „Við
verðum að fara í kjallarann á Karlstorgi. Það er ekkert
gagn í kjallaranum hérna.“
Skuggar þutu niður stigana með pakka og pinkla.
Bjarmi frá vasaljósi lýsti sem snöggvast upp andlit
Elísabetar. „Komdu meö okkur, ef þú ert ein,“ hrópaði
einhver.
„Ég er ekki ein.“
elmsllsliáttiir
Hlýtt og notalegt
Innisloppur er afbragðs flík
sem fyllir okkur vellíðan, en
raun og veru er hlýr inni-
sloppur enginn munaður, Það
Maðurinn flýtti sér áfram. Húsdyrnar opnuðust aft-[er gott að stinga sér í
þegar maður kemur á fætur
eftir að hafa legið í ofkælingu,
og hann er næstum ómissandi
þegar maður fer fram í kalt
eldhús að morgni dags til að

Glens og gaman
Svíi og Bandaríkjamaður liitt-
ust eitt sinn (sem oftar), og
Bandaríkjamaðurinn lét mikið
af öllum hlutum þar í Amer-
íku, eins og þeirra er vandi.
Það var t. d. nýlega maður,
sagði hann, sem varð að láta
taka úr sér bæði augun;
læknamir okkar settu í hann
stálaugu í staðinn, og hann
sá sízt lakar en fyrir aðgerð-
ina.
Ojá, sagði Svíinn. Hjá okkur
var líka maður sem missti 4
fingur, og læknirinn setti á
hann 4 spena í staðinn.
Það er nú varla í frásögur
færandi, sagði Kaninn.
Nei, það fannst okkur nú ekki
heldur, en það er þó athyglis-
vert að maðurinn mjólkaði
eftir þetta um 20 lítra á dag.
Þessi trúi ég ekki, sagði
Bandaríkjamaðurinn — eða
hver er til frásagnar um
þetta?
Maðurinn með stálaugun,
svaraði Svíinn.
Og svo var það skáldið sem
einn dag jók lesendahóp sinn
um helming — hann gifti sig
nefnilega.
hita morgunkaffið. Fyrir jólin
kemur venjulega urmull af
glæsilegum sloppum í búðimar,
en oft er þá meira hugsað um
útlitið en þægindin í notkun. í
rauninni borgar sig að sauma
innisloppana sjálfur, því að það
er mjög auðvelt að sauma þá
og efni er þá hægt að velja
eftir eigin geðþótta. Hvað
fínnst ykkur um köflótta ullar-
sloppinn sem hnepptur er nið-
Ul'" að framan? Hann er svo
hlýr að fóður' er óþarft.
Fyrir ungar stúlkur er sam-
stæða af náttfötum og stutt-
um slopp mjög skemmtileg og
hefur marga kosti, en ullar-
sloppurinn er þó hentugri.
Húsmæður ættu að halda sér
við ullina. Ef köflótti sloppur-
inn þykir of óvenjulegur er
hægt að velja sloppsnið í lík-
ingu við einlita sloppinn á
myndinni, sem* er sígildur. Að
vísu er erfitt að sauma hann,
þótt hægt sé að sleppa fóðri,
en homin og kraginn þurfa að
fara vel. Einlita efnið er brydd-
að með ljósari silkiböndum og
það er fallegt en saurljótt og
alveg eins má hafa brydding-
arnar dekkri en efnið. Allir
slopparnir á myndunum eru
franskir.