Þjóðviljinn - 11.04.1965, Blaðsíða 6

T
6. slÐA
H6ÐVILIINN
Sunnudagtir 11. apríl 1965
SÍDUSTU DAGAR
HITLERS
SÍÐARI
HLUTI
Allt tekur enda að lokum.
Að kvöldi dags 29. apríl gerði
Hitler sér það loksins ljóst, að
nú gætu ekki djörfustu áætl-
anir bjargað honúm hvað þá
annað. Um nóttina las hann
fyrir erfðaskrá sína („persónu-
lega“ og „stjómmálalega") og
um miðjan næsta dag hélt
hann til herbergja sinna ásamt
Evu Braun....
Við höfum engan skjalfest-
an vitnisburð um það er nú
skeði, aðeins vitnisburð þeirra,
er þá voru í jarðhýsinu og síð-
ar voru teknir til fanga. Bezt
þekktur er vitnisburður bíl-
stjóra Hitlers, Erich Kempka,
sem var vitni í Niirnberg-rétt-
arhöldunum og síðar gaf út
bók með fyrirsögninni „Ég
brenndi Adolf Hitler".
Hitler og Eva Braun höfðu,
að sögn bílstjórans, framið
sjálfsmorð og þjónninn Heinz
Linge, læknir að nafni Stump-
fegger og Martin Bormann
höfðu síðan borið líkin út í
húsagarð. í bók sinni segir
Kempka ennfremur:
„Reichskanzlei-byggingin lá
undir stöðugum sprengjuárás-
um og rússneskar sprengjur
féllu mjög nærri. Moldin þyrl-
aðist upp og loftið var fullt
af ryki. í flýtinum höfðu dr.
Stumpfegger og Linge látið
líkama Foringjans á jörðina,
á að gizka þrem metrum til
hægri við innganginn í jarð-
hýsið. Nálægt okkur var stór
hrærivél sem flutt hafði ver-
ið þangað nokkru áður til þess
að bæta nokkrum metrum af
steinsteypu á þakið á jarðhýsi
Foringjans...... Rússnesku
sprengjurnar þutu um loftið
allt í kringum okkur; það var
eins og sprengjuflugvélarnar
hefðu margfaldað sprengju-
hríðina á Reichskanzlei-bygg-
inguna og jarðhýsið....
Hvað eftir annað huldumst
við mold, er sprengjurnar féllu
til jarðar. Án þess að skeyta
um hættuna sótti ég hverja
benzínkönnuna eftir aðra frá
innganginum að jarðhvsinu—
... Fyrir starf steypuvélarinn-
ar hafði myndazt lægð í jörð-
ina, einmitt þar sem líkamarn-
ir lágu, benzínið safnaðist þar
saman og gegnbleytti fötin.“
Kempka lýsir síðan hvernig
líkbrennslunni var haldið á-
fram. Brennandi tusku var
fleygt á líkamána og eldurinn
gaus upp.....
Vítnisburður annarra — Voss
aðmíráls, Hans Fritzsches og
allmargra SS-manna — er
sammála þessari frásögn bíl-
stjórans í öllum aðalatriðum.
Þar sem einhveriu munar er
um það, hve mikið benzín
hafi verið notað, hversu lengi
líkbrennslan hafi staðið yfir
o.s.frv. Myndin er ljós af at-
burðinum. En á þessum síð-
ustu dögum stríðsins var hún
hvergi nærri ljós.
Hvernig fannst svo líkami
Hitlers og hvernig þekktist
hann? Hér fylgir á eftir frá-
sögn sem byggð er á fram-
burði sjónarvottar, Elena Rz-
hevskaya, sem var túlkur sov-
ézku leyniþjónustunnar og
hafði með höndum þetta mik-
ilvæga verkefni.
Leitin
..... í garði Reichskanzlei-
byggingarinnar til hægri við
jarðhýsi Foringjans (ef að því
var snúið) var gryfja þakin
steypu og hafði bersýnilega
verið notuð til þes^ að láta
í lík þeirra sem létu lífið í
sprengjuárásunum. Eitt lík-
anna, í einkennisbúningi og
með lítið yfirvararskegg, leit
út ekki ósvipað og Hitler séð-
ur úr fjarlægð. Þessu líki var
náð úr gryfjunni, en við sáum
þegar, að það var ekki lík
Hitlers. Til öryggis var likið
þó sýnt fólki sem treystandi
var til að þekkja lík hans, en
þeir kváðu þegar upp úr um
það, að þetta væri ekki lík
Foringjans. En þetta lík, með
yfirvararskegg og í einkennis-
búningi og klæðnaði ekki ó-
svipuðum klæðnaði foringjans
varð þess valdandi, að sú saga
kom upp með fréttamönnum,
að Hitler hefði haft „tvífara".
Upplýsingar þær, sem við
hö.fðum, skýrðu svo frá, að
Hitler hefði framið sjálfsmorð.
Meðal þeirra fyrstu sem frá
því skýrðu, voru Voss aðmír-
áll, Karl Schneider, starfsmað-
ur í Reichskanzlei, og Wilhelm
Lange. Ég þarf ekki að lýsa
því, hve vandlega við leituð-
um að líki Hitliers. Við viss-
um, að það hlyti að vera ein-
hversstaðar í innra garði
Reichskanzlei-byggingarinnar,
nema því aðeins að það hefði
verið gjöreyðilagt. Þá hefðum
við aldrei fengið fullar sann-
anir fyrir dauða Hitlers.
Þann 4. maí rannsakaði einn
af mönnum Klimenkos ofursta
sprengjugryfju, sem myndazt
hafði vinstra megin við inn-
ganginn að jarðhýsi Foringj-
ans. Jarðvegurinn í botni
holunnar var mjúkur og laus
og grátt teppi sást í gryfjunni;
hann gat séð skothylki sem
oltið hafði ofan í gryfjuna.
Maðurinn stökk niður í gryfj-
una — og ofan á hálfbrunnin
lík manns og konu, aðeins
lauslega hulin moldu. Þannig
fundum við lík þeirra Hitlers
og Evu Braun. Þegar líkin
voru tekin úr gryfjunni, grófu
hermennirnir litlu neðar og
fundu hræ tveggja hunda.
Andlit mannsins og konunn-
ar voru óþekkjanleg af bruna-
sárum. Við spurðum fjölmarga
menn og reyndum að komast
fyrir um það, hvað skeð hefði.
Einn þeirra var handtekinn
SS-maður úr lífverði Hitlers,
Harry Mengeshausen, risavax-
inn maður dulbúinn í borgara-
legum klæðum sem stóðu hon-
um á beini. Hann hafði sjálf-
ur séð, er líkamar þeirra Hitl-
ers og Evu Braun voru færðir
út úr jarðhýsinu, gegnbleyttir
í benzíni og síðan kveikt í öllu
saman. En benzínið brann án
þess að brenna líkin til ösku
og aftur þurfti að bera á þau
benzín — hér var engin loft-
ræsting til aðstoðar eins og í
Auschwitz. Mengeshausen
bauðst til þess að sýna okkur
hvar líkin hefðu verið brennd.
Það var á sama stað og við
höfðum fundið lík mannsinr
og konunnar. Eftirfarand^
skýrsla var samin: ,
„Við undirritaðir, Klimenko
ofursti og hermennirnir Olei-
nik, Tsjúrakof, Navash og My-
alkin.. ásamt Harry Menges-
hausen, rannsökuðum í dag
stað þann þar sem brenndur
var ríkiskanzlarinn Adolf Hitl-
er og kona hans.... Rannsókn
á stað þeim er bent var á af
Mengeshausen, staðfesti gildi
framburðar hans.. Gildi þess
framburðar var ennfremur
staðfest af sprengjugryfju
þeirri, er hann benti okkur á
en þaðan höfðum við tekið,
þann 4. maí, brennd lík manns
og konu og tveggja hunda,
sem höfðu verið í eigu Hitl-
ers og konu hans Ifa Braun,
er áður var einkaritari hans.*
Með skýrslunni fylgja kort af
staðnum þar sem fundust lík-
in og ljósmyndir af staðnum."
Hitler þekkist
En til þess að ganga endan-
lega úr skugga um það, að lík
Hitlers væri raunverulega
fundið, var ákveðið að fram-
kvæma frekari rannsókn. Mcð-
al þeirra, sem leitað var til
um aðstoð, var sérfræðingur
í háls- nef- og eyrnasjúkdóm-
um, Carl von Eicken, prófess-
or, sem um eitt skeið hafði
stundað Hitler. Elena Rzhev-
skaya skýrir þannig frá þeirri
rannsókn:
„---- Að lokum komum við
að sjúkrastofunni. Hér var nú
sjúkrahús, aðallega fyrir ó-
breytta borgara, það var neð-
anjarðar og ljósin dauf undir
lágu þaki. Þreytulegar hjúkr-
unarkonur í gráum einkennis-
búningum gegndu skyldustörf-
um sínum. Sú staðróynd, að
þeir sem hér lágu, voru ó-
breyttir borgarar, undirstrik-
aði grimmd þess stríðs sem nú
var lokið.
Jú, prófessor von Eicken var
hér, hár, grannur, gamall mað-
ur. Hann hafði verið um kyrrt
og unnið við hræðilegustu
skilyrði þessa hættulegu,
hörmulegu daga, í stað þess
að flýja frá Berlín enda þótt
lagt hefði verið að honum að
gera svo. Og starfsliðið hafði
fylgt fordæmi hans og farið
hvergi.
Hann fylgdi okkur um
sjúkrastofurnar og í skrifstofu
hans áttum við tal saman.
Jú, það var rétt að hann
hafði stundað Hitler sem þá
var veikur í hálsi. En það
Séð er nú, hversu vcrða vill. Hersveitir Sovétríkjanna og Vesturveldanna mætast við Elbu í april
1945 og um Icið er útséð um þær vonir nazistahcrforingjanna, að til átaka komi með þeim er þær
komi saman.
þeirra lækna, sem nýlega
höfðu stundað Hitler. Prófess-
or Blaschke hafði verið tann-
læknir Foringjans. Einn af
stúdentum von Eickens hafði
lært hjá prófessor Blaschke og
hann bauðst til þess að hjálpa
okkur.
Stúdentinn, kringluleitur
ungur maður, með dökkt,
hrokkið hár, var vingjarnleg-
ur og hjálpfús. Hann steig upp
í bílinn með okkur og vísaði
okkur til vegar. Það kom í
ljós hann var Búlgaríumaður,
hafði verið við nám 'í Berlín
er stríðið brauzt út og hafði
ekki verið sleppt heim aftur..
Aðalgötur borgarinnar, sem
nú höfðu að mestu verið rudd-
ar, voru fullar af sovézkum
farartækjum og rauðir fánar
blöktu hvarvetna — þetta var
sigurdagurinn 9. maí. Við
renpdum upp að óskemmdu
húsi í einu af tízkuhverfum
borgarinnar. Lágvaxinn maður
var einmitt að koma út úr
Viðurcignin er töpuð, allir gera sér það ljóst nema c.t.v. Foríng-
inn. Þann 20. júlí 1944 kemur Stauffenbcrg ofursti til fundar með
Hitler og herforingjum hans og notar tækifærið til þess að leggja
öskju, sem í er falin sprengja, undir borðið þar sem Ilitler
stendur og horfir á landabréf. Fyrir einbera tilviljun lætur
Hitler þó ekki lífið í þetta sinn. Myndiro hér að ofan er af
sk.ifstofunni eftir sprenginguna.
hafði verið fyrir löngu og áð-
ur en Hitler komst til valda.
Hann gat þó sagt okkur nöfn
* Skírnarnafn Evu Braun og
staða er hér rangt með farið
— en þess verður að minnast.
undir hvilíkum kringumstæð-
um þessi skýrsla var samin!
húsinu. Maðurinn kynnti sig
sjálfur, hann var dr. Bruck.
Er við spurðum hann um pró-
fessor Blaschke svaraði hann
því til, að prófessorinn væri
horfinn; hann hefði flúið með
öðrum aðstoðarmönnum Hitl-
ers til Berchtesgaden.
Dr. Bruck fylgdi okkur inn
í tannlækningastofuna og við
spurðum hvort hann gæti bent
okkur á einhvern af starfsliði
prófessors Blaschke.
„Hæglega“, svaraði hann,
„Kathchen Hausermann býr
fimm mínútna gang hér frá.“
Stúdentinn bauðst til þess
að sækja hana og kom aftur
með háa, granna konu í bláum
kyrtli.
Er Bruck hafði útskýrt fyr-
ir henni, hversvegna við þyrft-
um aðstoðar hennar við, spurð-
um við hvort sjúkraannáll
Hitlers væri hér geymdur.
„Vissulega“, svaraði hún, „og
líka röntgenmyndir af tönnum
hans.“
Hún náði sér í spjaldskrá og
blaðaði í henni; við horfðum
á með eftirvæntingu. Hér var
spjald Goebbels, konu hans og
bama. Að lokum kom hún að
spjaldi foringjans — en rönt-
genmyndimar voru hvergi sjá-
anlegar.
Eftir nokk'ra umhugsun stakk
hún upp á því, að þær væru á
læknastofu Blaschkes í Reichs-
kanzlei-byggingunni. Við kvödd-
um búlgarska stúdentinn og
héldum þangað ásamt henni.
Og hér var byggingin. Við
gengum gegnum anddyri og
niður stiga. f herberginu það-
an sem Goebbels var vanur að
flytja útvarpserindi sín fundum
við sovézkan hermann sofandi
með hjálminn niður yfir augu.
Tannlæknagtofa Blaschkes
var lítil og þröng og þungt
lpftið. Við kveiktum á vasa-
Ijósi og sáum tannlækningastól
og legubekk, einnig lítið borð.
Og með aðstoð ungfrú Hauser-
mann fundum við það sem við
leituðum að: Röntgenmyndir
ekki aðeins af tönnum Hitlers
heldur einnig nokkrar gullfyll-^
ingar sem Hitler voru ætlaðar.
Að lokum leituðum við uppi
tannsmiðinn Fritz Echtmann,
?em hafði smíðað allar falskar
tennur Foringjans. Líkt og ung-
frú Hausermann skrifaðj hann
fyrst niður lýsingu á tönnum
Hitlers eftir minni, siðan rann-
sakaði hann hinar raunveru-
legu tennur. Hann lét sér fátt
um þetta finnast. Hann hafði
dvalizt með konu sinni og böm-
Um í Berlín öll stríðsárin og
hafði reynt svo mikið upp á
siðkastið, að hann var orðinn
ónæmur fyrir geðshræringu.
Foringinn, svo ekki sé nú
minnzt á dauðan foringja,
vakti honum ekki minnsta á-
huga.
En þegar hann leit á tennur
Evu Braun bráði skyndilega af
htanum, Fyllingarnar sem hann
hafði gert fyrir framtennur
hennar voru brenndar en tann-
sarðurinn ella óskemmdur.
„Þetta var síðasta og full-
komnasta smíðin mín“ hrópaði
hann, „alveg einstök smíði!“ “
Þetta var frásögn Elenu
Rzhevskaya. Segja má, að öU
þessi smáatriði séu ekki sér.
lega mikilvæg og eigi heldur
heima í sjúkraannál. Ég lít
öðravísi á málið. Það er eitt-
hvað táknrænt í þvi, að loka
línumar í ævisögu Hitlers skul!
hljóma eins og rannsóknar-
skýrsla um glæpamál.*) Og
sögulegur sannleikur krefst
þess að þess sé getið, að það
var sovézki hermaðurinn sem
stóð yfir höfuðsvörðum naz-
ismans og reit lokaorðin.
Það getur þannig enginn
vafi á því leikið, hvemig lauk
æviferli Adolfs Hitlers: Hann
óttaðist makleg málagjöld fyr-
ir glæpi sína og svipti sig Iífi.
„Þúsund ára riki nazismans**
stóð aðeins tólf ár. Tilraunir *
þess til að sigra heiminn og
stöðva gang sögunnar fóra út
um þúfur, svo er átaki sovét-..
þjóðanna fremur öðram að
þakka.
Hitler er nú allur. En eigf
að síður er þörf á ítrustu var-
kámi allra þjóða, þeirra á með-
al Þjóðverja, að sjá svo til að
glæpir hanj verði aldrei end-
urteknir. Og ævilok hans aettu
að vera öllum hugsanlegum
arftökum hans til nokkurs
vamaðar.
•) Rannsókn á líki Hitlers
leiddi það í ljós, að Foringinn
hafði ekkí skotið sig til bana
eins og ætlað hafði verið Og
öll þýzku vitnin höfuð haldið
fram, heldur tekið eitur. Þjóð-
sagan um að hann hefði skotið
sig var sennilega búin til svo
að segja mætti, að Foringinn
hefði „látizt ein5 og liðsfor-
ingi“. Síðasti farsinn!
— Hjónabandlð er I upplausn.
Hann gaf konunni í afmælis-
gjöf náttfataefni á sjálfan sig!
1
i
1