Þjóðviljinn - 20.10.1970, Blaðsíða 9

£»riðjudagur 20. dktóber 1970 — ÞJÖÐVILJINN — SÍÐA 0
Kvikmynd sýnd und-
ir vernd lögreglu !
Vegna veðurs var ekki hægtað
halda útifund sem Víetnamhreyf-
ingin hafði boðað á sunnudag við
Miðbæjarskóla. Þcss í stað var
fundur haldinn í Tjarnargötu 20.
Þiar ræddi Ólafur Torfason um
kvikmyndina Grænhúfurnar sem
Austurbæjarbíó sýnir, Kristín
Ástgeirsdóttir talaði um stríðið í
Vietnam, Ölafur Stephensen um
Vietnamhreyfinguna, aðrir ræðu-
menn voru Þorsteinn frá Hamrí
og Rafn Guðmiundsson.
Síðan voru almennar umræð-
ur um mótmœlaað'gerðimair í bí-
óinu. Frá bví á miðvikudag hafa
lögregT.ubjónar verið á vappi í
kringum bíóið áður en siýningar
hefjast og einnig að næturlaigi.
Hefur nókkrum sinnum komið
fyrir að rúður brotnuðu í and-
dyrinu vegna brýstings frá mann-
fjöldanum, Á f'jmmtudagskvöild-
ið fjarlægðu 1 óednkenniskilæddir
lögreglubjónar og lyftingamenn
mótmælendur frá húsiinu og réð-
ust þeir einnig á einstaka aðila
sem sátu inni í bíóinu og höfðu
keypt sér miða,
Eftir fundinn í Tjarnargötu á
sunnudaginn gekk hluti fundar-
manna undir fána Þjóðfrelsis-
hreyfingarinnar upp Laugaveginn
og að bföinu; var lesið yfir bifó-
giestum í hátalara, direifibréfi út-
býtt og safnað peningum til Þjóð-
flrelsishreyfingarinnar.
Olíuhreinsunarstöð á íslandi
Fx-amhald af 1. síðu.
segir svo í síðustu setningunni;
„Þó skal eklki miinna en 51%i
a£ hlutafé fólagsdns jafnan vera
í eigu ríkisins eða innlendra aö-
ila og stjóm þess skipuð fulltrú-
um þess eða þeirra að meiri
hluta".
Heyþurrkunaraðferð
Framhald af 7. síðu.
ir sér mörgum spumingum í
sambandi við hngmynd og til-
raunir Benedikts:
Hvers virði væri það fyr-
ir meðalbú (sem viðmiðun) að
geta örugglega fuilþurrkað
átj án hundruð hestburðd á
tveimur mánuðum?
Hvers virði að fá útúr þeim
heyfeng stórum fleiri fóður-
einingar en áður fengust úr
sama magnj í beztu tíð?
Hvers virði það öryggi sem
þetta myndi skapa í aitvinnu-
rekstrinum?
Hvers viirði sá tími sem
bændiur fengju til annarra um-
svifia, ef þeir losnuðu við
„gæftaleysið11 endalausa í ó-
þurrkatíð, en gætu í þess stað
afmarkað sér ákveðinn tíma
til heyskaparins og miðað við
það önnur vinnubrögð?
Hvers virði ef vatnsósia tún-
in losnuðu við síendurtekna
ýfirforð ' ’ • mðþungra traktora
meÖ snúniingsvélamar aftan í sér
í stuttum upprofum óþurrk-
anna. yfiriérð sem eins oft er
árangurslaus og þó gerð með
æmum kostnaði hverju sinni?
Hvers virði að fá það hey
af landinu sem ekkj þyTfti að
bæta með rándýru erlendu
fóðri?
Og miargar fleiri spumingar
mætti uppi hafia, en ein er síð-
ust og mest:
Er þetta allt (þó margt sé
ótalið) ekki fyllilega þess virði
að efla Benedikt Gíslason til
fullrar könnunar og niðurstöðu
á þeirri aðferð til heyverkunar,
sem hann hefur upp fundið og
þegar gert jákvæðar tilriaunir
með?
Það mætti vissulega skrifa
langt mál um þær leiðir sem
mætti og ætti að kanna og
gætu leitt til lækkunar á bú-
rekstrarkostnaði bænda og þar
með til verðlækkunar á land-
búnaðarafurðum. í rauninni
þyrftu þeir að hafa samræmd
Verðhækkanir
Framhald af 6 síðu.
hækkun. Sólgrjón kr. 35,20
þakkinn. Núna kr. 37.50. 6,5%
hækkun.
Ef vikið er að þvottaefnum
virðist hækfcunin af handatófi.
V-'.m ræstidiuft kostaði 1. júní
kr. 19,90. Kostar núna kr.
22.60, Það er 14% hækkun.
Sparr, þvottaduft kositaði kr.
24.50. Núna kr. 25.90. Það er
5.7% hækfcun. Luvil pakki kost-
aði kr 21.50. Kostar núna kr.
22.60. 5% verðhaakkun. Hvað
skyldi Signall tannkrem hafa
hækkað? Kostaði 26,10 túban
í vor. Kostar núna kr. 31,20.
Það er 19% bækkun.
Hótel Esja
Framhald af 6. siðu
nefna: Kaupfélag Árnesinga,
Húsgagnavinnustofu Ingvars og
Gylfa, Garnla kompaníið, Vef-
arinn, Húsgagnaverzlun Kristj-
áns Siggeirssonar og Húsgagna-
verzlun Helga Einarssonar.
innkaup á vélum og vairahlut-
um, olíu og öllu því helzta sem
nauðsynlegt er til þeirrax at-
vinnu sem þeir stunda. hafa
það sem flest á sinni hendi og
losna við þá hersingu um-
boðsmanna og kaupahéðna sem
verzlun stunda með þessar vör-
ur — og hagnast vel. Jafn-
framt þessu þyrftj að stytta
svo sem auðið væri bilið milli
seljenda og neytenda, í staðinn
fyrir að ala þar á ríg og tor-
tryggni, eins og dæmi eru um
að heilir stjámmálaflokkiar
haf; gert sér til framdrátta-r.
— Hátt verð nú á landbúnað-
arvörum innanlands er ekkj sá
liður í þeirri verðbólguhríð,
sem hér hefur lengi staðið og
stendur enn, að hægt sé að
taka hann einan út af fyrir sig
og benda á sem orsök, því að
hér er aðeins um að ræða af-
leiðingrj þess að allit verðlag
þenst út skefjalaust, eins og
blásin blaðra, og ef að þau
laun sem bændur hafa fyrir
sitt erfiði, ejga að standa í
stað, þegar önnur hækka til
samræmis við uppsprengit verð-
lag, þá er þeim eins gott að
hætta sínum þrældómi, — því
að það er óumdeilanleg stað-
reynd að engin stétt manna í
landinu hefur vinnudag svo
langan og strangan sem þeir.
Og það hlýtur að vera hverj-
um manni ljóst að þeim er það
kappsmál að almenningur hafi
efnj á að kaupa framleiðslu
þeirra, og þeir hafa á því full-
an skilning að væri hægt með
skipulegum aðgerðum að
lækka, eða halda í skefjum
verði á rekstrarvörum þeirra,
þá kæmi það þegar fram í
stöðuigu verði á landbúnaðar-
vörum til neytenda. Ef svo
heyþurrkunaraðferð Benedikts
Gíslasonar reyndist við endur-
tekna sannprófun slík sem all-
ar vonjr standa til, þá er það
víst að öiryggið sem hún skap-
aði í aitvinnurekstrinum og
stórum minni kaup á erlendu
kjamfóðri vegna aukinna hey-
gæða, mundi leiða til hagstæð-
ari áhrifa á þessi mál öll,
heldur en flest annað.
Guðm. Böðvarsson.
Ríkið eigi meirihluta
Þama er eldci tiltekið, að rík-
ið verði að hafa meirihiliuta í
þessu félagi, heldur er ráð fyrir
því gert, að innlendir einstalc-
lingar og eriendxr aðilar gietihaft
sameiginlega meirihluta í slíku
félagi. Þetta held ég, að sé ai-
gerlega rangt. Það gefur auga
Ieið og kemur raunar fram í frv.
að ríkið verður að legigja þama
til þegar í upphafi verulega f jér-
muni. Það er talað um að legigja
til allt að 5 milj. kr. og veita
rfkisábyrgð fýrir öðrum 5 málj.
Engiinn mun draiga það í efa. að
það verður ríkið, sem leggiur til
megnið af þvi fjármagni, sem
þarf að leggja til aí okikar hálfu.
Og ég held að við verðuim að
horfast í auigu við þá staðreynd
af fullu raunsiæi. Það er vissu-
lega rétt, að það er uppi skoð-
anaáigreinmgur milli manna um
það, hvort heppilegra sé í ýms-
um tilvi'kum ríkisrekstur eða
einkarekstur. Hins vegar held óg,
að fræðilegar bollaleggSnigar um
það efni megi ekki blinda menn
svo að þeir átti siig á því, hvar
þeir eru staddiir £ heimiinum. Og
í okkar Idtla þjóðfé’aigi er eng-
inn aðili, nema ríkið, sem hefur
bolmiaign til þess að ráðast íslík-
ar rannsóknir sem þama errætt
uxn, og þaðan af síður að ráðast í
sjálfa fraimkvæmdina.
Þegar rætt er uim, að innlend-
ir aðilar, þ.e.a.s. einkaaðittar, geti
þama orðið miilliaðili, sem geti
tekið meiri hlluta a£ ríkdnu, þá
v:l ég ednnig veikja athygli á
þeirri hættu, að það verði stofn-
uo gervifélög fyrir erlenda aðila.
Þetta er mjög auðvelt og það er
sjálfsaigt að horfast í augu við
þá hættu einnig. En ég vil einn-
ig minna á þá reynslu, sem hér
er af því að reyna að vedta
ednkaaðilum gerv:vödd í þessu
sambandii. Hér var á sínum tílma
búið til svokalttað hlutafélag um
Áburðarverksmiðju ríkisins og
það var um það talað, að einka-
aðilar ættu að gegna veigamiklu
hlutverki. Allir vita, hvernig
þetta fór Aðild einkaaðila var
aidrex annað en gerviaðild. Rn’kið
varð að leggja titt alla fjármuni,
sem þarna þurfti og svo fór að
lokum að Alþingi var það raun-
sætt að það breytti lögunum og
gerði þetta fyrirtæki að hreinu
ríkisfyrirtæk:.
Ég held að þetta sé attgerlega
augljóst miál, að ef oliuhreinsun-
arstöð á að verða íslenzkt fyrir-
tæki, fyrst að meiri hluta til og
síðan smátt og smátt attigeælega
íslenzkt, eins og saigt er í grein-
argerðinni að að sé stefnt, þá er
engin leið að framkvasma þá
stefnu nema rfkið sé aðdli, og
þetta verða menn að viðurkenna
í verki.
væri á engan hátt rétt að stoifna
jafnumfangsmikið fyrirtæki og
olíuihreinstmarstöð á Islandi, án
þess að Alþiinigi yrði ævinileigia til
kvatt tíl þess að segja áldt sltt
um það efni. Því mundi égvilja
beina þvx til þedrrar nefndarsem
fjallar um þetta máfl, hvort ekki
væri rétt að fleilla niður þessa
heimild, sem mér finnst vera
bæði fráleit og óraunsæ.
Nefnd alþingismanna
Enn edtt atriði vildí ég minn-
ast á f þessu saimbandi. Efstofn-
að verður sttíkt undirbúningsfélag,
sem fer með þá fjölþættu rann-
sókn, sem fraimkvæma verður, þá
er engu að síður nauðsynlegt að
AHþingi getí fylgzt með málinu
á öllum stigum. Hér er um afar
fflókið mál að ræða og ailþingis-
menn munu þurfa alllangan tíma
til þess að átta sdg á þvi, og
þess vegna væri afamaiuðsynlegt,
að alþingismenn gæbu fýlgzt með
sjálfum rannsóknunum á öllum
stigum og fengju ednnig tækáfæri
til þess að bera fram fyrirapum-
ir og láta kanna viss atriðd, sem
þeir hefðu áhuga á. Þetta veeri
t.d. hægt að gera með því að
koma á ttaggimar sérstakri þing-
mainnanefnd sem fylgdist með á-
fraimlhaldi þessa máls á samahátt
og gert hefur verið í sambandi
við ýmds medriháttar mál önnur,
sem uppi hafa verdð sáðustu ár-
in. Ég vildi beina því til ráð-
herra hvort hann teldi þetta
ekki eðlxlega skipan.
Um sjáttlft máflxð, hvort hag-
kvasrnt sé og sikynsaimlegt að
reisa olíuhrednsunarstöð á Is-
landi, mun ég ekiki ræða neitt á
þessu, stigi. Þetta er ákaflega
fróðlegt mál og ég tel gagnlegt
að það verði kannað til fullrar
hlítar.
Magnús ræddi þvínæst um
mengunarhættuna, direifinigu ottí-
unnar hér á landi og fleiri at-
riði varðandi rnálið.
Ráðherra slær undan
Jóhann Hafstein lét þess getid
svarræðu að nauðsynlegt væri
að hafa í hiuga mengunarhættu
frá olíuhreinsunarstöð og hættu
á mengunarslysum, en hanntaldi
að mengun væri ekiki mdldl frá
slikum stöðvum Hann taldi sjállf-
sagt að það yrði aithugað við
meðtferð málsdns á Alþdngi hvort
þingið kysi að setja í frumvarp-
ið ákvæði sem tryggðu að Al-
þingi hefði á ölluim stigum úr-
slitavald á því hvort reist yrði
olíuhreinsunarstöð á íslandd, og
eins kæmi til gredna eins og
Magnús hefði mxnnzt á að sér-
stök nefnd þingmanna væri kjör-
in tíil að fylgjast með mélinu.
Frumvarpinu var vísað til 2.
umræðu og iðnaðarnefndar með
samWjóða atfcvæðum.
Fá flugvélaræn-
ingjar hæli í
Tyrklandi?
ANKARA 19/10 — Sovézkir
leiðtogar hafa persónulega skor-
að 4 tyrknesk stjórnarvöld að
afhenda mennina tvo sem beindu
Aeroflotvél af braut og neyddu
flugmanninn til að lenda í Tyrk-
landi. eftir að hafa myrt flug-
freyjuna. Mennirnir tveir eru
frá Litháen og hafa sótt um
hæli sem pólitískir flóttamenn.
Þessar fréttir hefur NTB eftír
áreiðanlegum hcimildum í An-
kara í dag. Sömu heimildir
herma, að tyrkneska stjórnin sé
andvíg því að afhenda menn-
ina tvo.
Alþing taki ákvörðun
Annað atriði í frumvarpxnu
sem ég vildi giera athugasamd
við, er sdðari hl,uti 3. gr., en hann
hljóðar svo: „Nú reynist unnt að
koma á fót olíuhreinsunarstöð
hér á landi, án bess að fyrirtæk-
inu burfi að veita sérstaka að-
stöðu eða forréttindi með löguim
eða lagabreytingum eða fara
burfi í bága við bað fyrirkomu-
lag, som nú er á innkaupum og
sölu á olíuvörum hér á landi og
er httuta.fclagi samikvæmt 1. gr.
þá hcimilt að gerast aðili að
saimtökum um að reisa og reka
stöðina með þeim skilmálum sem
rJkisstjórnin leyfir. Að öðrum
kosti skal slík aðild óheimili fé-
laginu nema samþykki Alþingis
komd til“. Þarna er búin tilein-
hver simuga, semégátta mdgeklci
á, til bess að hægt sé að stoifna
hér á íslandi olíuttireinsunarstöð,
án bess að Alþingi verði um það
spurt. Ég á erfitt tmieð að sjá, að
slík hugmynd sé raunsæ og alla-
vegana held ég að hún sé al'
gerflega röng. Bg Shieflldi, að það-
r
Ursögn
Fi-amhald af 3. síðu.
íhald, jafnvel þó það ldæðisit
vinstri skrúða, þegar vel viðrar.
Langlundargeð mitt er þrotið og
hireanskilnd sagt, undrast ég
þann bamaskap mjnn að bafa
ætlað mér slíkt ]>rek virki að
breyta flokknum með innri bar-
áttu. Það edna, sem ég og félag-
ar mánir höfðum upp úr þvá,
var nafngiftin kommúnistar eða
hálfkommúnistar. Þannig átti að
yfirvinna okkur með því gamla
íbaldsráði. En segjum sem svo,
að ég sé kommúnisti, þá fer ég
að skilja, hivers vegna ég hef
taiað fyrir daufum eyrum innan
Framsóknarfflokksins eins borg-
arasinnaður og hann er. Ég læt
því af embætti ritara SUF, um
leið og ég hlýt að taka upp
samvinnu við þá menn, sem mér
eru skyldari í hugsun og vilja
berjast fyrir sömu baráttumál-
Jm, jafnvel þótt þeir séu í diag-
legu talj kallaðir rauðliðar eða
bara kommúnist’ar.
16. október 1970.
Rúnar Hafdal Halldórsson.
Já, þetta er leikritið.
|LeikritiÓ
|um
ifrjálstframtak ^
* x,. ■""* Steinars Ólafssonar
•"\r J veröldinni
. . . sem var flutt á vegum Grímu, undir
stjóm Eyvindar Erlendssonar í Tjamar-
bæ fyrir fjórum ámm
Upplagið er 'takmarkað.
Fæst í bókabúðuim eða beint frá
útgáfunni.
BÓKAÚTGÁFAN ÞING,
pósthólf 5182.
Félag
iárniðnaðarmann -
FÉLAGSFUNDUR
verður haldlnn fimmtudaginn 22. október 1970 kl.
8,30 e.h. í FélagsheiVnili Kópavogs, niðri.
DAGSKRÁ:
1. Félagsmál.
2. Kosning fulltrúa á 4. þing Málm- og
skipasmiðasambands íslands.
3. Önnur mál.
Mætið vel og stumdvíslega.
Stjóm Félags
jámiðnaðarmanna
iiiiuiiuBiiiiimiminiiiiuiimHmHiMmimmiiHumiimiiuwiiimiiuniiiiiiiimuiimmnmmimmnniHiuiHii
m nnr nra
IF Lr’/ÁA lii Jð
HEFUR TEPPIN SEM
HENTA YÐUR
\
TEPPAHUSIÐ
*
SUÐURLANDS
BRAUT 10
*
SÍMI 83570
&
;iinmíni!íiiT?iinssinii!Hiiirínt?!ii:ímii5iiS!ii?!!iii!iHi?i!U!tnl!inil!?!nniS!ÍIIHiili!!i?n!i!n!TmTiTíTlnnT!!Tn1tf