Þjóðviljinn - 27.10.1970, Blaðsíða 6

0 SÍÐA — t>JÖÐVILJINN — Þriðjiudagur 27. október 1970.
Skúli Guðjónsson, Ljótunnarstöðum:
Hugieiðingar um útvarpsdagskrána
eg tillaga um búrekstur neytenda
Útvarpið vill haía eitthvað
fyrir alla, segja þeir oft við
hlustenduma, sem þar ráða
ríkjum. Jafnframt ráðleggja
þeir okikur hhistend'um að loka
fyrir það, sem við viljum elkiki
hlusta á. En allt of margir láta
þessa áminningu eins og vind
um eyrun þjóta og hafa útvarp-
ið opið, þótt þeir hlusti alls
ekki. En svo eru aðrir, sem
loka fyrir það sem þeir vilja
ekiki hlusta á, hafa ekki áhuga
fyrir, eða finnst leiðinlegt. Þeg-
ar ég renni huganum yfir það,
sem ég loka fyrir, er það asði
margt, en síkal þó fátt eitt nefnt.
Eftir að hafa hlustað á veður-
skeyti klukkan fimmtán mín-
útur yfir fjögur á laugaxdögum,
er ég ávallt mjög handfljótur
að ldka fyrir iþáttinn A nótum
æskunnar, sömuleiðis bregð ég
sikjótt við, þegar ég heyri nefnd
Lög unga fólksins. Af mæltu
máli er ég alveg orðinn upp-
gefinn á þættinym Kiikjan að
starfi. Somúleiðós er ég alveg
orðinn uppgefinn á öllum
íþróttaþáttum, að knattspymu-
leikjum ekki undanskildum.
öslkrin í þulnum og áhorfendum
eru alveg óþolandi. Þessi ófögn-
uður hefur aldrei verið jafn
áberandi í útvarpinu og á ný-
liðnu sumri. Honum er þrengt
inn í dagskrána á hinum ólfk-
legustu tírnurn.
Þrjá lestra hefi ég hlustað á
af sögu, sem er þýdd og flutt
..í Flosa Ólafssyni leikara, og
mun ekki hitusta á fleiri. Þar
fer allt saman, einkisnýtt sögu-
efni, óvandað mál þýðandans
og ankannalegur flutningur.
Það er annars furðulegt, hve
ágætir leíkarar ipisstíga sig oft
herfilega, þegar þeir lesa.
Bamabókahöfundum
til leiðbeiningar
Á eftir forystugreinum dag-
blaðanna kemur Morgunstund
bamanna. Venjulega loka ég
fyrir hana. Þó kemur fyrir, að
ég hlusta, séu sögurnar eíkki
mjög fjarstæðukenndar. Ég hefi
orðið þess var, oftsinnis, að ís-
lenzkir bamabókaihöfundar eru
dálítið áttavilltir og ruglaðir í
ríminu, þegar þeir koma með
borgarbömin í sveitina. Þegar
bömin koma í sveitina, fara
þau strax að sýsla við nýfasdd
liomb úti í haganum. Þetta fær
ókk'i sitaðizt í raun, og ber tvennt
til: I fyrsta lagi koma bömin
ekki í sveitina, eftir að skóla-
tíminn var lengdur, fyrr en
allur sauðburður er um garð
genginn. 1 öðru lagi bera æmar
yfirleitt í húsi, nú hin síðari
ár, eftir að veðrátta kólnaði.
Námskeið
fyrir
rjúpnaskyttur
ESns og undanfarin ár gengst
Hjálparsveit skáta í Reykjavík
fyrir námskeiði í meðlferð átta-
vita og landabréfa fyrir rjúpna-
skyttur og aðra ferðamenn.
Einnig verða veittar leiðbein-
ingar um fatnað og ferðabúnað
almennt. Námskeið þetta stend-
ur yfir í tvö kvöld og hefst
annað kvöld miðvikudag.
Kennslan fer fram í birgðahúsi
sveitarinnar við Barónsstíg.
Nauðsynlegt er, að menn láti
skrá sig til þátttöku og fer
skráning fram í nni vi!V
Snorrabraut. «í",i 1 "n'"'
Þó námsk":' '
ætlað rjúnn-
velkomnir -
að hressa ■
bunnáttu sína
Hitt er hvíta skeggið á hon-
um afa.
Þegar pabbi og rnamma aka
upp í sveit með börnin til þess
að lotfa þeim að hitta afa og
ömmu í sveitinni, þá er afi
undantekningarlaust með hvítt
skegg, geysimikið. Bam, sem á
að föður bíleiganda í borginni,
getur tæplega átt afa með hvítt
skegg í siveitinni. AfSnn í sveit-
inni rakar sig að minnsta kosti
hálfsmánaðarlega, jafnvel á
viku fresti, þegar vel liggur á
homum og tíðin er góð. Hins
vegar er trúlegt að pabbinn i
borginni sé með skegg, að
minnsta kosti, ef hann er
menningarviti, eða listafrömuð-
ur. Og sé mamman í borginni
áhugasöm um réttindi kvenna,
er trúlegt að hún sé komin í
Ólafiu- Jóliannesson
Gylfi Þ. Gíslason
rauða sokka og geri aumingja
ömmu í sveitinni alveg dol-
fallna.
Er þetta sagt barnabókahöf-
undum til vinsamlegrar leið-
beiningar.
Til margra hluta
nytsamlegir
Aldrei myndi mér til hugar
koma ar» lcka fyrir Pál Kolka,
eins og þeir gera fyrir sunnan,
að því er Austri segir.
Efeki lokar Austri þó sjálfur,
því honum bregður ekki við
voveiflega hluti. Það stendur
alltalf hressandi gustur af Páli.
Hann minnir mig ekki á hrossa-
brest, eins og Austra. Hinsvegar
kemiur mér alltaf meistari Jón
í hug, þegar ég heyri til Páls.
Og má ef til vill til sanns vegar
færa um þá báða, Pál og meist-
ara Jón, að þeir séu hrossa-
brestir. En hrossabrestir eru til
margra hluta nytsamlegir, eins
og guðhræðslan.
Það skiptir mig engu máli,
þótt ég sé Páli oft hundrað
prósent ósammála. Ég met hann
jafn mikils fyrir því. Hann seg-
ir umibúðafaiust og án allra
vafninga það sem honum liggur
á hjarta á kjarnmiklu máli.
Um erindi það, sem hann
flutti nú á þessu hausti, er það
=nnars að segja, að fyrrihluta
• --cc c^m fíaiiaði um hersetu og
, opt ég ekki skrif-
— hlutinn, þar
’ 'n ræddi búvöruverð og
byggðaeyðingu, var þörf hug-
velcja og tímaibær.
í sömu skorðum árið
um kring
Dagskrá þessa sumars hefur
verið með svipuðum hætti og
annarra sumra. Sumir þættir
haldast að vísu árið um kring,
eins og Dagur og vegur, Dag-
legt mál og Lundúnapistlar.
Dagur og vegur er ævinlega
gott sýnishorn þess og sönnun.
hve áhugamál manna eru n 'ð
margwíslegum hætti, sum okkur
svo fjarlæg, að við verðum
blátt áfram hissa á að nokkur
skuli nenna að gera þau að um-
talsefni, önnur með þeim hætti,
að við myndum vilja taka á
þeim með öðrum og ólíkum
hætti en fyrirlesarinn. Stundum
erum við fyrirlesaranum sam-
mála, s+undum á öndverðum
meiði. Og þannig á það líka að
vera í lýðfrjálsu landi. Aðal-
atriðið er og verður alltaf, að
menn kunni að segja það sem
þeim býr í brjóst.i, vafninga- og
umbúðalaust, eins og Páll
Kolka.
Þátturinn Daglegt mál hefur
nú um alllanPt skeið verið flutt-
ur af Maenúsi Finhboeasyni.
Magnús er dálítið hát.íðieaur.
segir t. d. ailtaf virðulegu
ábevrendur os talar um herra
N. N. og frú N. N.. begar hann
vi.í.rini- í bréf bbistenda Mér
f- t ■* b^r” dálítið leiðinipgur
rvrc* c— i m cií-oniesnr. en és
er fýrir lf:nsu búinn að t.a.ka
bann í <aítt. mikið af
homim lært os iafnvel meira
en aú fyrirrenvr'jm hans. bótt
;he;r hafi flesti’- verið léttari á
b-runni.
P-Il Heiðar Jónsson segir
f. V'-mmiUonq fr* f RÍnum T -und-
únanist'um og k-mnr að mörgn
piíinnloSY í fari ásmt’'
g. rannbiéðar okkar. En það
snípir dátítið fyrir honum. að
hann hefur tiiserðarlesa rödd
eg tal.ar með útlenzku.m hreim.
r • 'í,,„
- " ^n-n—5
Ég hafði mikla ánægiu af því
í sumar, að hlusta á minningar
Matthíasar frá KaTdrananesi.
sem Þorsteinn sonur hans fl"tt;
e"da þekktí ég eða kannaðist
við marst af bví sem Matthías
sagði frá. Ég minnist frá
b-rnsku minni margra þeirra
manna, er þar koma við sögu.
Minningar Eufemíu Waage.
sem Jón Aðils hefur nýlokið
við að lesa, voru einnig ágæt
dægradvöl. Einkum voru lýs-
ingar hennar á Reykjavfk alda-
mótanna skemmtilega Ijóslif-
andi. Síðari hluti bókarinnar
var hinsvegar ekki eins áhuga-
verður, því að erjumar innan
Teikfélagsins voru þar oft efst
á baugi.
Jökull Jakobsson ætti að taka
sér hvíld frá því að labba um
götur höfuðborganna sunnan-
og norðanlands með vetrarkom-
unni.
Ljúfur verður Ieiður, ef lengi
situr annars fletjum á, segir í
Hávamálum, að þvi er mig
minnir.
Jökull hefur margt vel gert
í útvarpinu, en hann fer senn
bvað líður að þreyta hlustend-
ur.
Margir þessara gatnabátt.a
bafa verið góðir, en verða þó
hver öðrum líkir, hegar til
’enedar lætur. Mennimir sem
1 "bba með Jökli, eru dálítið
misjafnir, sumir góðir, aðrir
minna góðir, en undarlege
keimlíkir. Því er líkast, að heír
sem síðar kömu, hafi lært af
bimim fyrri. Þó hafa beir allir
verið nokkum veginn þolanleg-
ir, að einum undanskildum, ör-
lygi Sigurðssyni. Hann er
óstöðvandi málkvöm, sem jafn-
vel Jöíkuill fær ekki stöðvað.
Metsumar í sögulestri
Við heyrum í dagskránni, að
það er alltaf verið að lesa sögur
í útvarpinu, það er miðdegis-
saga, síðdegissaga, útvarpssaga
og kvöldsaga. Þetta er líklega
eitthvert mesta sögulestrarsum-
ar, sem komið heifiur yfir út-
varpið. Um sögurnar, sem lesn-
ar eru um nón og miðaftan, veit
ég ekki neitt. Utvarpssöguna, þá
sem lesin er klukkan hálftíu,
hlusta ég venjulega á.
Sigurður Gunnarsson las sögu
fyrripart sumars, sem nefndist
Sigur í ósigri, að mörgu leyti
athygliverð saga, en frámuna-
lega langdregin og orðmörg,
enda mjög illa flutt.
Nýlega lauk Ágústa Björns-
dóttir við að lesa Helreiðina,
eftir Selmu Lagerlöf. Ágústa
hefur oft tekið saman þætti um
þjóðleg efni og dularfull fyrir-
bæri og fhitt í útvarp. Hún
virðist hafa sérhæft sig á þessu
sviði, enda gerði hún Helreið-
inni mjög góð skil.
Þættimir Landslag og leiðir
virðast vera fluttir svo sem eins
og í þjónustuskyni við ferða-
fólk. Raunar er ekki fyrir það
synjandi, að hinir, sem ekki
ferðast, hafi þeirra nokkur not,
og að sumir þeirra auki nokkru
við þá landafræðiþekkingu, sem
fyrir kann að hafa verið hjá
hlustendum. Má sem dæmi
nefna þátt Þorsteins Matthías-
sonar um Strandir og bætti
Gests Guðfinnssonar um Snæ-
fellsnes.
Á sumarvökunum hefur Þor-
steinn frá Hamri haldið um
bjóðsögubát.tum áfram frá vetr-
inum siðasta. enda mun seint
verða þurrausinn brunnur ís-
lenzkra þjóðsagna og þjóðhátta.
t «sum
--'iticrarleik
Það sumar, sem nú er aðtelja
út, hefur öðrum sumrum frem-
ur verið sumar ferðalaga, ráð-
stefna, íþrótta og lista. Að
minnsta kesti hafa þessi fyrir-
bæri og önnur skyld sett svip
sinn á fréttir útvarpsins, inn-
lendar. Fréttamenn útvarpsins
hafa snúizt um sjálfa sig, hring
eftir hring. í linnulausum elt-
ingarleik við þessi fyrirbæri. I
almennum fréttum hafa þau
hlotið meira rúm en aðrir þættir
þjóðlífsins. Þeir sem hafa setið
ráðstefnurnar. heima eða er-
lendis, þeir sem haifa unnið eitt-
hvað á vegum listarinnar, þeir
sem hafa fylgt óheppnum
íþróttamönnum að heiman og
heim, þeir sem hafa verið á
snærum ferðamálanna, allir
hafa verið teknir tali. Venju-
lega hefur svo ekkert verið á
þessu að græða, hlustandinn
hefur verið litlu nær, enda eru
fréttamenn útvarpsins yfirleitt
fremur klaufalegir spyrjendur
Þó gengur þeim, af skiljanleg-
um ástæðum, bezt í sínum
heimahögum. Fari þeir út á
land og taki að grennslast fyrir
um hina eiginlegu atvinnuvegi
þjóðarinnar, spyrja þeir oft eins
og böm.
Stundum kemur það fyrir, að
þessir menn eru sendir út á
land og hitta að máli frystihús-
stjóra og sveitarstjóra. Þeir
spyrja að vísu aif fullkominni
samvizkusemi og skyldurækni
við þá stofnun, er sendi þá út
af örkinni. En þeir hafa ekki
minnsta áhuga fyrir því sem
beir eru að spyrja um. Út í
sveitirnar hætta þeír sér yfir-
ieitt ekki, nema hvað . einn
beirra hitti Gunnar í Glaumbæ
að máli. Suðurland er þó und-
antekning. Það er þeirra heima-
land Reykvíkinganna, sem safna
fréttum útvarpsins, enda kemur
varla svo ofan í flekk þar syðra,
að útvarpið segi ekki frá þvi.
Þegar fólk úr Reykjavík var
á ferð hér um Strandir í sumar
og sá, hvemig túnin voru út-
leikin, brann því alltaf sama
spurningin á vörum: Hvemig
stendur á því að það hefur
ekkert verið sagt frá þessu í út-
varpinu?
Málefnaskortur
Ieiðarahöfunda
Ég furðaði mig oift á þvl í
sumar, hve leiðaralhöfundar
dagblaðanna þjáðust mikið af
málefnaskorti. Þetta gekk jafn-
vél svo langt, að þeir urðu að
skrifa um síðhærða stráka.
Vísir hefur nokkra sérstöðu
meðal dagblaðanna. Hann tekur
sér að vísu túra og skammar
pólitíska andstæðinga. En bess
á milli flytur hann heimspeki-
legar, jafnvel háspekilegar hug-
leiðingar um ágæti auðvalds-
stefnunnar, oft býsna ísarueygi-
legar og laglega saman settar.
Leiðarahöfundur Vísis virðist
vera hugmyndasérfræðingur
Sjálfstæðisflokksins. Verka-
skipting íhaldsblaðanna virðist
vera með þeim hætti, að leiðar-
ar Vísis eru ætlaðir hinum gáf-
uðu, en Morgunblaðið miðar
sína leiðara við þarfir og þroska
hinna, sem heimskari eru.
SvDlítið líf færðist í blöðin
um það leyti sem kosningamar
komust á dagskrá, en svo datt
allt í dúnalogn aftur, um leið
og kosningabólan bjaðnaði.
Aftur færðist svo ltf í tusk-
umar í byrjun september, þegar
búvöruverðið hækkaði. Okkur
bændunum skildist, að til þess
væri ætlazt af okkur, að við
stöðvuðum skrúfu verðbólgunn-
ar. Og við fundum til sektar og
samvizkubits, sökum þess að
við reyndumst ekki færir um
að gera þetta lítilræði fyrir hitt
fólkið í landinu.
T,o5« sím revna mætti
Ég hefi mikið um það bugsað
undanfamar vikur, með hvaða
hætti yrði hægt að losa bændur
við þetta déskotans st/igl og
nudd, sem er orðið árvisst fyr-
irbæri og á þeim dynur um
hverjar haustnætur. Og ég hefi
komizt að þeirri niðurstöðu, að
reyna mætti þá leið, að fá neyt-
endum sjálfum, eða nánar til-
tekið fulltrúum þeirra, þetta
vald í hendur.
En til þess að raunhæfur
grundvöllur feng:.-t fyrir slíkri
verðlagningu, yrðu fulltrúar
neytenda að vita, hvað þeir
væru að gera. Slíka vitneskju
eætu þeir einungis öðlazt með
því að reka sjálfir bú, fyrir
eigin reikning og á eigin ábyrgð.
Mætti hugsa sér, að slíkum
neytendabúum yrði dreift um
landið, t. d. eitt í hverju kjör-
dæmi, að undanskildum Reykja-
víkur- og Reykjaneskjördæm-
um.
Jafnframt hefi ég verið að
svipast um eftir mönnum, sem
að ætla mætti, að neytendur
gætu bnrið fullt traust til. Að
athuguðu máli hafa mér litizt
eftirtaldir einna álitlegastir, séð
frá sjónarmiði neytenda.
Fyrir Vestfjarðakjördæmi
yrði það vitanlega Hannibal
Valdimarsson. Hann hefur sem
kunnugt er nokkra búskapar-
reynslu, hefur auk þess verið
sýndur í sjónvarpi spariklædd-
ur uppi á dráttarvél. En eftir
að hann færi að búa fyrir neyt-
endur, yrði hann vitanlega að
helga sig starfinu eingöngu. Bú-
skapurinn í Selárdal yrði að
vera aivönxbúskapur.
1 Norðurlandskjördæmi vestra
myndi ég vilja hafa Magnús
Kjartanss'on, og koma honum
fyrir einhversstaðar á Vatnsnes-
inu. Þar er víða gott undir bii
og ég vil vita hann á viðkunn-
nnlegum stað og ekki mjö?
larigt frá mér.
í Norðuriandskiördæmi evst—
er sjálfsagt að setja Gylfa Þ
Gáslason. Myndi Njáll beirra
Framsóknarmanna. Gísli Guð
mundsson, reynast honum inn-
an handar með að útvega hon-
Magnús Kjaxtansson
Steingrímur Aðalsteinsson
Hannibal Valdimarsson
um notalegt kot til ábúðar á
Melrakkasléttunni. Gæti hann
þá jafnhliða búskapnum notið
næðis til að hugsa upp nýja
stefnu fyrir landbúnaðinn.
I Austfjarðakjördæmi er
sjálfsagt að setja frú Auði Auð-
uns, dómsmálaráðherra. Bené-
dikt frá Hofteigi getur án efa
bent henni á góða sauðjörð á
Jökuldalnum, svo að henni ætti
að reynast auðvelt að framleiða
ódýrt kjöt fyrir konumar á
Eskifirði.
Ólafi Jóhannessyni, formanni
Framsóknarflokksins, ætla ég
þann hlutinn, sem beztur er,
Suðuriandskjördæmi. Jafnframt
mælist ég til þess við biskup,
herra Sigurbjörn Einarsson, að
hann byggi. honum Skálholt og
reynist honum innan handar
við búreksturinn um allt það ér
lýtur að stjómun, vinnuhagræð-
ingu og framleiðni. Þegar svo
þar við bætist sú Guðsblessun,
sem hlýtur að fylgja búrekstri
á slíkum stað, verður að vænta
þess, að framleiðsluverð búvar-
anna frá Skálholti verði mjög
neytendum í hag.
Þá em fulltrúar neytenda frá
öllum stjórnmálaflokkum upp
taldjr, en eftir er enn eitt kjör-
dæmi, Vesturlandskjördæmi.
Það er mitt ráð, að formaður
Sósíalistafélags Reykjavíkur,
Steingrímur Aðalsteíhsson, og
formaður E>lkingar íslenzkra
sósíalista, sem ég því miður
bekki ekki nafn á. leggi land
undir fót, ásamt fríðu föruneyti
úr Sósíalistafélaginu; og Fylk-
’neunni, haldi vestur á Snæ-
frilsnes og stofni þar og reki
"amyrkiubú. að rússneskri fyr-
i’-mynd -i
7. til 10. október 1970.
Skúli Guðjónsson.