Þjóðviljinn - 02.11.1971, Blaðsíða 2

Óviðeigandi
gífuryrði
Velvakandi sá sem sér um
bréfadálka Morgunblaðsins
krefst þess í dálkum sínum
í fyrrad. að menn láti af gífur-
yrðum í umræðum um utan-
ríkismál, um leið og hann
krefst þess að þeir sem
kunna að skrifa bréf um
þessi efni láti nafns síns
hiklaust getið:
„Velvakanda hafa borizt
óvenju mörg bréf á skömm-
um tíma um sarna mál-
ið: Áhrif aðildar komm-
únista að ríkisstjóminni á
meðferð utanríkis- og ör-
yggismála. Bréfritarar eru
yfirleitt þungorðir og stórorð-
ir — einteum í garð Fram-
sóknarflokksins.
Bréfriturum er bent á, að
nöfn þeirra verða að fyigja
og gifuryrði eiga ekiki við í
jaílnalvarlegu máli, — hyað
þá persónulegt hnútukast á
einstaka ráðherra, þegar bréf-
ritari vdil sjálfiur dylja nafn
sitt‘‘.
Hér er Velvakandinin ekki
aðeins að reeða við lesendur
dálka sinna — hann er að
vífcja að þeim bréfaskriftum
sem á hverjum sunnudegi
upptaka opnu Morgumlblaðs-
ins. Þær bréfaskriftir eru
nafnlausar og þar hófust gíf-
uryrðin og geðveikisskrifin
uim skipan ráðherranefndar-
innar sem nú hafa náð slíku
umfangi að jafnvel Velvak-
anda ofbýður.
Andlýðræðis-
legt sjónarmið
Megiiidnintak skrifa Morg-
unblaðsins um ráðherranefnd-
ina er að benda á það hversu
snjallir menn þeir séu og
klókir nafinamir Magnús
Torfi og Magnús Kjartansson.
Það sé blátt áfram stórhiættu-
legt fyrir nokkurn venjulegan
mann að koma nálægt þeim;
þeir vefji slíkum óðara um
fdngur sér. Jafnframt er bent
á það í skrifum Morgunblaðs-
ins að þessir fyrrverandi rit-
stjórar Þjóðviljans séu and-
stæðtogar herisetunnar og að-
ildar að NATO og þess vegna
megi þeir ekki fjaila um ut-
anríkismál. Hér er um að
ræða ólýðræðislegt sjónarmið.
Aiþýðubandalagið og Samtök
frjáislyndra og vinstri manna
fengu mikið fylgi í kosninig-
unum í vor, ríflega fjórði
hver íslendingur stend.ur að
báki þessum tveimur fflokk-
um. Og það er von að menn
skrifi nafnlaust þegar þeir
krefjast þess að fulltrúar jafn.
mikils hluftia þjóðarinnar séu
settir utangarðs í athuguin
stórmála.
Armæðufullt iíf
En til eru þeir menn sem
þora að láta nafns síns getið;
óttast eigi þótt víða séu
háskalegar gildrur og vélar
kommúnista. Slíkir menn —
djarfir og ótvilráðir — lófta
óttanin í emgiu buga sig. Þeir
birta á opinberum vettvangi
þær drápur þuingar sem ættu
að duga — ódauðleg snilld.
Þannig birtist í Morgunblað-
inu (ritstjóri meðal annarra
Matthías Johanmessen) eftir-
farandi ljóð á sunnudaginn:
„Það er ömurlegt líf og ar-
mæðufúllt, / að elsika lygina
sjálfa. / Ljúga ætíð, en draffla
dult, / og drepa frelsdð um
jðrðina hálfa. / En þurfa nú
og þykjast vera / þjóðhdllir
menn og góðir. / „Landið skal
varnarlaust vera,“ / þvi viirir
í aiustri Stalínóðir,“ / eru
orðnir óþolinmóðir./
Ljóðið heitir náttúrlega
þrauthugsaðri naflngift — og
frumlegri: „kommúnistar".
Fjalar.
Aðstoðarlæknir
Staða aðstoðarlæknis er laus til umsóknar við
sikurðlækningadeild Borgarspítalans. Upplýsingar
varðandi stöðuna veitir yfirlæknir deildarinnar.
Laun samkvæmt samningi Læknafélags Reykja-
víkur við Reykj avíkurborg.
Staðan veitist frá 1. desember n.k. til 12 mánaða
eða skemur, eftir samkomulagi.
Umsóknir sendist tll Heilbrigðismálaráðs Reykja-
vífeurborgar.
Reykjavúk, 1. 11.' 1971.
Heilbrigðismálaráð Reykjavíkurborgar,
Aðstoðarlæknir
Staða aðstoðarlæknis er laus til umsóknar við geð-
deild Borgarspítalans. Upplýsingar varðandi stöð-
una veitir yfirlæknir deildarinnar.
Laun samkvæmt samningi Læknafélags Reykja-
víkur við Reykjavíkurborg.
Staðan veitist nú þegar eða eftir samkomulaigi.
Umsóknir sendist tdl Heilbrigðismálaráðs Reykja-
víkurborgar.
Reykjavík, 29. 10. 1971.
Heilbrigðismálaráð Reykjavíkurborgar.
Líkan af fyrsta strætisvagninum, sem hélt uppi áætlun i Keykjavík.
Fjörutíu ára samgöngubót
Stofnendur Strætisvagna Reykjavíkur höfðu trú á
framtíðina og byrjuðu með 30 þús. kr. á kreppuárunum
A sunnudaginn var voru 40
ár síðan StrætisvagMar Reykja-
víkuir h.f. eignuðust fyrsta vagn
sinn, og var með honuxn haldin
áætlun á leiðinni frá Lækjar-
torgi, vestur í Kaplaskjól, aust-
ur að Eliiðaám og að Kleppi.
Var þessi vagn af gerðinni
Studebaker, með íslenzkri yfir-
byggingu fyrir 14 manns, og
skrásetningamúmerið RE 970.
Var vagninn búinn 26 hestafla
vél, en yfirbyggingin stálklædd
trégrind úr brenni og svo þung,
að mannlaus var vagninn raun-
ar fullhlaðinn.
Ölutafé 30 þúsund
Fyrsti stjómamfonmaður fé-
lagsins var Ólafur Þorgrimsson,
hæstaréttarlögmaður, en hann
gerði tilboð í rekstur strætis-
vagoa etfitirútboðibæjarstjómar.
Stofnfundiur h.f. Strætisvagina
Reykjavílour var haldinn 24. ág-
úst 1931, og voiru stofnendur 13,
en hlutafé 30 þúsund krónur.
Með Ólafti í stjóm voru þeir
Egiil Vilhjálmsson forstjóri o-g
Ólaífur H. Jónsson fram-
kvæmidastjlóri. Fyrirtækið gerði
þainn samning við bæjarstjóm
Reykjavíkur, að það héldi uppi
strætisvagmaferðum um bæinn
í 5 ár meö fimm vögnum í
ferðum og einum auikavagni.
Átti bæjarstjónh samkvæmt
þessum samningi að styrkja fé-
liaigið með 15 þús. k-r. framlagi
en síðan 12 þús. kr. styrk á ári
þessi fknm ár. Fljótlega var
sýnt, að erfitt var að vera á
þennam hátt háður hinu opin-
bera, m. a. vegna þess að erfitt
var að £á fargjöld hæklkuð, þó
þess væri brýn nauðsyn. Einnig
ásködi bæjarstjióm sér, að hún
gæti hvenær sem væri yfirtek-
ið félaigið. Var S.V.R. því rekið
án nofkburra styrkja þar til
bærinn tók við reksitri félags-ins
1944.
Sparaði skólabyg-gingu
Strætisvagnar Reykjavikur
h.f. var stofnaö á kreppuiárun-
um og þurfti að yfirvimna alla
byrjunarörðugleika. Þurfti því
aillmiikla bjartsýni og trú á firam-
tíðina tii þess að hrinda þessu í
framlkvæmd. Þá má með1 sanni
segja, að full þörf var á föstum
strætisvagnaferðum i Reykja-
vfk, sem var 1931 28 þúsund
manna bær með mjög strjáili
byggð. 1 fyrstu var huigmyndin
að s-træt isvagna-m ir þjónuðu
fyrst og fremst því hlutverki
að flytja skólaböm úr og í
Austurbæjarsikóla, en þannig
gat bæjarsjóður sparað sér
skólaþyggin.gar f úthverfunum
um einhvem tíma. Fljótlega
komu upp háværa-r raddir hjá
verkafólki og öðrum, sem
þurftu að sækja vinnu lanea
leið, um að fjöigað væri ferð-
um, svo ffleiri gætu notazt við
strætisvagnana. Strætisvagn-arn-
ir urðu fljótlega snar þáttur í
bæjarlífinu og breyttu því á
miargan hátt.
Engar skattaívilnanir
En félagiö átti len-gi erfitt
up-pdráttar, bæöi vegna fjár-
skorts og erfiðleika á að fá leyíi
til þess að bygigja yfir starflsem-
ina. Það var eklki fyrr en 1933,
að byggt var stórhýsi við
Snorrabraut, þar sem viðgerð-
arþjónusta var á tveim-ur hæð-
um. Það hús stendiur enn, og
er þar m. a. til húsa eim uf
áfengisúfcsölu-m ríkis-ins. Lengi
vonuð-ust forréðamenin eftir ein-
hverri fyrirgreiðslu hins opin-
bera t d. sika-ttaívilnun, ein slíkt
kom ekki til máila.
Bærinn t)ók við rekstri SVR
1944 og var þá vaignakosturinn
20 bílar. Jólhann Ólafsson varð
,þá forstjóri og gegmdá því til
ársins 1951, en þá tók Eirífcur
Ásigeirsson við ®tf honum, oig
gegnir hann sitarfimu enn.
Gamalkunnir
bilstjórar
Nokkrir sta-rfsmenn, sem hófu
störf hjá SVR í uipphafi eða
fljótlega eftir að félagið tólk til
starfa starfa þar enn. Eru það
þeir Raignar Þorgrímsson, nú
deildairstjóri á verkstæðinu á
Kirkjusandi, Ingibergur Sveins-
son, n-ú vaktarforrmaður og Har-
aldur St'efánsson, nú eftirlits -
maður á Hlemmii. Allir eru
þessir menn gamalkunnir og
vinsælir bíllstjórar, sem flestir
gamiir Reykvíkingar muna ef-
laust eftir. Það va-r nefniilega
þanrnig, að strætisva-gnabílstjór-
arnir voru yfflrieitt vinsælir
menn, eflaust aif þeirri és-tæðu,
að fólk var þeirn þakklátt fyrir
að flytja það miili staða.
Nú er ö-ldin önnur hjá Stræt-
isvö-gnum Reykjavíkur, glæst-
ustu von-ir stofneindanna haf-a
raetzt, og varla he-fur þá ónað
fyrir þvi, að etftir 40 ár yrðu
vagnamir 53, 50 þús. farþegar
ferðist með þei-m á hverjum
degi, eða um 14,2 miljónir á
ári, vaignar á leiðum yrðu 37,
viðkomustaðir 280, o-g vagnamir
æikju samtals 11 þús. km á dag.
Nýlega var tekið í notkun
nýtt oig glœsilegt verkstæðislhús
á Kirkjusandi, og áformað er að
reisa glerhús á Hlemmitorgi,
þar sem aðal endastöð strætis-
vaignanna er. Verður glerhúsið
550 ferm. með 900 ferm. þaki.
Þar verður væntanlega ý-mis
konar þjónusta fyrir farþega,
svo sem smiá-verzlanir, veitinga-
sala og góð biðaðsitaða.
Stærsta breytimg á rakstri
SVR er eflausit lciðabreytingin,
sem gerð var 11. apríl 1970. Var
kerfið gert einfaldara og bsegi-
legra í notikun. Er nýja leiða-
kerfið í sífelldri endurskoðun,
o>g er m. a. skoðun forráða
manna SVR, að flýta þurfi
meira för farþega, sem búa
lengst frá miðlborginni, og til
þess að svo magi verða þurfi
ferðir að vera með ööru sniði.
Einnig þurfa strætisvagnarnir
að njóta meiri forréttinda í
umferðinni svo för þedrra verði
sem greiðust.
Umferðarlýðræði
Þau vandamál, sem Strætis-
vagnar Reykjavflkur þurfa að
■glímia við í dag er að kom-a
Vögnunum. fyrir á götum borg-
arinnar. Fj‘ölgun einkabíla hef-
ur verið svo gífurleg, að þ-að
er orðið meiriháttar vandamiál.
1 e-inikabflum eru að m-eðalta-li
1,2—1,4 menn, em í s-trætisvögn-
um 10—18 menn. Þé er s-pum-
imgin: hvor hó-purinn er rétt-
hærri? Þtetta mætti netfina um-
ferðarlýðræði, og samkvæmt
reglum um lýöræði er alveg
ljlóst hvor hópuriinn hefur medri
rétt á götum borgarinnar. -----
Að Idku-m óskar Þjóðviljinn
þessu „óskalbami borgarinnar'*
til hamtogju á þessum tfma-
irnótuim, oig megi SVR vaoca og
dafna hér eftir sem hingað tfl.
Þorri.
GERÐ D232V
6, 8 og 12 strokkar í V.
Aflsvið 98—374 „A“ hö.
Stimpilhraði 6,5—10 Mtr/sek.
Með SAE drifhjóli og SAE drifhjólshúsi.
Fyrir minni báta, vinnuvélar og rafstöðvar.
Ótrúlegt afl miðað við þyngd og
fyrirferð.
MWM - DIESEL - MANNHEIM
Þrekmiklar
Hljóðlátar
brifalegar
Þýðgengar
Sparsamar
Gangöruggar
Toga betur
Ganga betur
Góðar vélar
Gerð D-440 6 og 8 strokka í röð
Gerð D-441 12 og 16 strokka í V
Aflsvið 270—2160 „A“ hestöfl. — Snúningshraði 600 til 1000 RPM.
Stimpilhraði 5,4—8,1 Mtr/sek. — Með og án afgashverfilblásara.
Með og án hleðsluloftskælis.
©ílyirfMygjiLDir cJ(6)[n]®©@ini
Vesturgötu 16 — Símar: 13280 -
14880
reykjaviic
Telex: 2057
STURLA-IS.